ਸੰਵਾਦ ਕਰੋ ਦੋਸਤੋ, ਵਿਵਾਦ ਨਹੀਂ - ਕਰਮ ਬਰਸਟ
Posted on:- 07-06-2012
ਸੁਕੀਰਤ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰ ਰਹੇ ਵਰਤਾਰਿਆਂ ਬਾਬਤ ਕੁਝ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਬਾਬਤ ਠਰ੍ਹਮੇ ਨਾਲ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਕੁਝ ਦੇਸੀਂ ਜਾਂ ਬਦੇਸ਼ੀਂ ਬੈਠੇ ਤੱਤੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੇ ਕਾਮ-ਰੇਟ ਵਰਗੇ ਪੁਰਾਣੇ ਲਕਬ ਵਰਤ ਕੇ ਗੱਲ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਘੱਟੇ ਵਿੱਚ ਰੋਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਅਨੇਕਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਲਈ ''ਕੌਮਨਸ਼ਟ'' ਜਿਹੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਸੁਣਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਲਿਖਤ 'ਤੇ ਸੰਵਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਵਿਵਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਅੱਜ ਤੱਕ ਸਿੱਖਾਂ ਸਮੇਤ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਰਮ ਦਾ ਆਮ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਤਾਂ ਦੂਰ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਕੋਈ ਵੱਡੇ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਧਰਮ-ਗੁਰੂ ਵੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਨਾਲ ਚੱਜ ਨਾਲ ਸੰਵਾਦ ਨਹੀਂ ਰਚਾ ਸਕਿਆ। ਇਹ ਕੋਈ ਅਨਹੋਣੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ, ਸ਼ਾਇਦ ਬਹੁਤੇ ਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਕਿ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਲਹਿਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੁੱਢ ਵਿੱ ਚ ਹੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਚਾਰ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ 'ਚੋਂ ਇਕ ਮਿੱਥ ਲਿਆ ਸੀ।
ਮੇਰੀ ਸੁਕੀਰਤ ਨਾਲ ਜਾਣ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਜੇ ਹੁੰਦੀ ਵੀ ਤਦ ਵੀ ਮੈਂ ਉਸ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆ ਗੱਲਾਂ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ਮੈਂ ਫਾਂਸੀ ਦੇਣ ਵਰਗੀ ਕਰਤੂਤ ਨੂੰ ਸੱਭਿਅਕ ਸਮਾਜ ਦੇ ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਕਲੰਕ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ। ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੇ 57 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਲਾਹਨਤ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਭਾਵੇਂ ਅਕਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਰਪਰਸਤੀ ਅਧੀਨ ਹੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਫ਼ਾਂਸੀ ਦੀ ਸ਼ਜ਼ਾ ਮੁਆਫ਼ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਜਿਸ ਏਕੇ ਦਾ ਸਬੂਤ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਇਸ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਨੀ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਤੀਜੀ ਗੱਲ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਧਰਮ ਅਸਥਾਨ ਜਾਂ ਧਰਮ ਗੁਰੂ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ''ਜ਼ਿੰਦਾ ਸ਼ਹੀਦ'' ਦਾ ਰੁਤਬਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕੋਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਹੋਵੇ, ਦਾਰਾ ਸਿੰਘ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਅਫ਼ਜ਼ਲ ਕਸਾਬ ਹੋਵੇ, ਇਹ ਸਬੰਧਤ ਮਜ਼੍ਹਹਬ ਦੇ ਧਰਮ ਗੁਰੂਆਂ ਅਤੇ ਸੰਗਤਾਂ ਉੱਪਰ ਛੱਡ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਲਈ ਇੰਦਰਾ ਜਾਂ ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ ਵਰਗੇ ਕਸਾਈ ''ਸ਼ਹੀਦ'' ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਉਨਾ ਹੀ ਹੱਕ ਹੈ, ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਮੰਨਣ ਜਾਂ ਨਾ ਮੰਨਣ। ਇਹੀ ਹੱਕ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਕਿਸੇ ਅਨਭੋਲ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਵਿਧਵਾ ਦੀ ਫਰਿਆਦ 'ਤੇ ਗੌਰ ਤਾਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਲੇਕਿਨ ਉਸ ਦੀ ਮਰਜ਼ੀ ਅੱਗੇ ਸਿਰ ਨਹੀਂ ਝੁਕਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਉਸ ਦਾ ਦੁਖ ਵੰਡਾਉਣ ਦੇ ਹੋਰ ਬੜੇ ਤਰੀਕੇ ਹਨ। ਕੋਈ ''ਦੁਸ਼ਮਣ'' ਵਾਰ ਵਾਰ ਅੜਿੱਕੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ। ਕੁਝ ਅਨਭੋਲ ਰੂਹਾਂ ਦੀ ਬਲੀ ਦੀ ਵੀ ਅਣਸਰਦੀ ਲੋੜ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਤਾਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਤੋਂ ਬੁਲੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਕਿਰਤ ਕਰੋ, ਨਾਮ ਜਪੋ ਅਤੇ ਵੰਡ ਛਕੋ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਚੌਥੀ ਵੱਡੀ ਮਹਾਨ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ''ਗੋਸਟਿ'' ਭਾਵ ਸੰਵਾਦ ਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਮੇਰੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਾਖੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਮੱਕੇ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਮੁਲਾਣਿਆਂ ਨਾਲ ਗੋਸਟਿ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦਾ 33ਵੀਂ ਪਉੜੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਸ਼ਬਦੀ-ਚਿੱਤਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਗੋਸਟਿ ਦੌਰਾਨ ਮੁਲਾਣੇ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਸਨ।
ਬਾਬਾ ਆਖੇ ਹਾਜੀਆ ਸੁਭਿ ਅਮਲਾਂ ਬਾਝਹੁ ਦੋਨੋ ਰੋਈ।
ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦਰਗਹ ਅੰਦਰ ਲਹਨਿ ਨ ਢੋਈ।
ਕਰਨ ਬਖੀਲੀ ਆਪਿ ਵਿਚਿ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਕੁਥਾਇ ਖਲੋਈ।
ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਹਾਲੇ ਸਿਰਫ਼ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਮੱਕੇ ਵਿਚ ਮੁਲਾਣਿਆਂ ਦੇ ਸਥਾਪਤ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਤਿੱਖੇ ਸੰਵਾਦੀ ਖਹਿਭੇੜ ਵਿਚ ਪਏ ਹੋਏ ਤਰਕ-ਰੱਤੇ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਲਲਕਾਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਹੁਣ ਸੁਕੀਰਤ ਦੇ ਲੇਖ 'ਤੇ ਜਿਹੋ ਜਿਹੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਕੁਝ ਗਰਮ ਖਿਆਲੀ ਵੀਰਾਂ ਨੇ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਅਤੇ 1977 ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕਤਲ ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ''ਸਿੱਖੀ ਭੇਖ ਵਿਚਲੇ ਮੌਲਾਣਿਆਂ'' ਨੇ ਜਿਹੜਾ ਖਰੂਦ ਪਾਇਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪੱਕਾ ਯਕੀਨ ਹੈ, ਕਿ ਮੱਕੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੇ ਨਹੀਂ ਸਾਂਭਣੀ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਵੀਰਨੋ, ਅਜੇ ਵੀ ਡੁੱਲੇ ਬੇਰ ਬੇਸ਼ਕ ਚੋਖੇ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਲੇਕਿਨ ਜੇਕਰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਝਾੜਪੂੰਝ ਕੇ ਝੋਲੀ ਵਿੱਚ ਪਾ ਲਈਏ ਅਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਗੋਸਟਿ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਉੱਪਰ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨਾਲ ਪਹਿਰਾ ਦੇਈਏ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਬਾਕੀ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਕੁਰਾਹੇ ਪਏ ਮਨਮਤੀਆਂ ਲਈ ਵੀ ਚਾਨਣ ਮੁਨਾਰਾ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
Comments
Dhido Gill
ਸੋਹਣਾ ਲੇਖ ਆ ਜੀ....
kamal
ਸੰਵਾਦ ਕਰਨ ਦੀ ਜਿਮੇਵਾਰੀ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ...... ਜਦੋਂ ਇਕ ਨੇ ਧਾਰਿਆ ਹੋਇਆ ਬਈ ਇਟ ਹੀ ਚਲਾਓਣੀ ਹੈ ਤਾਂ ਦੂਜੀ ਧਿਰ ਤੋਂ ਕੀ ਆਸ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ... ਇਹੀ ਦੁਖਾਂਤ ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਦਾ... ਸੁਕੀਰਤ ਦੇ ਲੇਖ ਚੋਂ ਸਿਰਫ ਨਫਰਤ ਝਲਕ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਸਿਖ ਓਨ੍ਹੇ ਸਿਆਣੇ ਨਹੀਂ ਬਈ ਓਸ ਪੱਧਰ ਦੀ ਨਫਰਤ ਨੂੰ ਪਚਾ ਸਕਣ......
ਰਜਨੀਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ
ਬਹੁਤ ਸੋਹਣਾ ਲੇਖ ਲਿਖਿਆ ਤੁਸੀ ਖਾਸ ਤੋਰ ਤੇ ਸੰਤ ਜਰਨੇਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬਾਰੇ
Jag GoodDo
Adhay taan facebook te gharon ee daangan chuk ke aunday ne.
cahlo sukriat ate satnam singh babar te iqbaal pathak de lekha ne gal tan chalai. punjab vich do khadku lehiran pishli sadi vich chalian ik naqsalvadi ate dusri sikhan ate nrankkaria de bheed cho nikli akhauti khadku leher. naqsalvadi lehar de jvana kol na tan khalstanti khadkuan varge hathiayaar san te na hi is leher ne beksoore lokan da vadhe padhar te ghaan kita. leher khatam hon ton bad naqsalvadi leher ne punjab nu bhut sare kavi, lekhak ate budhijivi dite. te is leher nu chalaun valia vi is te sahit likhia ate lgataar likhia ja riha hai. parntu khalstani lehar is front te fehal hoi hai. hjaran hi look is leher di bali chade han. hjaran masoom punjabian di jaan da khao ban chuki is lehar bare bhut hi ghat ikhia gia hai naqsalvadi veeran ne tan apni hathiarband muhim nu galat vi samjia hai. parntu khalstani veer aje vi kirpan de joor te raajbhag lain dia dalila de rahe han. suhi saveer ne is lehar bare charcha da mudh bania hai. is bare vi vadh ton vadh lekhkan pathakan sada hai ki oh bite di punshan karan karm barsat da eh leekh ese hi charcha age torda hai. punjab vich chali is khadku leher bare vi jini ho sake te jabte vich rehnde hoi behes jaari rehini chahidi.
ਇਕਬਾਲ
ਮੇਰੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੁਣੀ ਗਈ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਹੀ ਅਰਥ ਬਣਾ ਲਏ ਗਏ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਕਿ ਅਰੋਮਾਂ ਹੋਟਲ ਵਿੱਚ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਕਿਸ ਨੇ ਬਣਾਈ ? (ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ) ਕਿਉਂ??? ਜਵਾਬ ਨਾ ਮਿਲਣ ਕਰਨ ਗੱਲ ਅੱਗੇ ਤੁਰੇਗੀ.. ਕਿ ਜੇ ਇਹ ਸਭ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਹੈ ਤਾਂ 1978 ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਹੱਥੀਂ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਦਾ ਹੈ ? ਤੇ ਜਰਮਨ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ ??
Jaskaran
Sohna bai ji!!
dev verma
ah 22 j singh kahide naxlite laher de gall ker riha???? jis wich sare 82 munde mare gai aho jihia billa ranga tipe lahran india wich baot chaldyahunand tain tain fes ho jandya hun...tai khade budijiwya de ah gall ker riha jahde 80 % saji dhara wich shamil ho gai..JASWANT KAMEL,AJMER SIGH,SANT SINGH SAKHON, GURDIAL SINGH JAITO , V S SANDHU AND MANY more rahe gai DHIDO GILL warge tatpunje...?
RANJOT CHEEMA
brashet saab DARBARA SINGH g sri matiINDRA GHANDI di gall nahi c mande?
munda gill
HAhaha...o 22 j singh kahde naixlite laher???kahde hathyaar ah tan chand kalm gasieta de laher c ...baiksuor jan kasour war ahna sawa marne v banda tan ahna naal na pahla he koi c naa ajj he haikasour vaar jan baiksour tan tad marde j ahna naal baot janta judi hundi te apan kha sakde han k SAHI ADMI DE NAAL GHALT ADMI V MARE gai ahna ton tan apdi libde nahi c pounji gai baiksuor ahna sawa marne c......han jithe ah majourty wich hun CHINA, PACHMI BHANGAL,RUSSIA...othe ah ghat nahi karde baiksuora oute TAINK he cheda dinde hun(tiaan minn chowk china)....
maneet budh singh wala
lao g ajj pata laga k darbara singh da ohuda indra ghandi ton vada c....jis karke indra ghandi nu bhindrawale nu bachon lai BHAJEN LAL de maded laine pai.......dor feta muhe tuhade caam-raito hasa auhnda tuhadi soch te.....22 awain es laikh da juwab de k apna time khrab na karo fodu laikh hai...
RANJOT CHEEMA
22 j singh tainu kis ne kha dita k khallistani laher bare ghet likhya gya....mark tully ,m.k dhar, a.r.darshi,ajmer singh,.....naam ganawan tan copy bher jawegi...te ah jahdi hun appan 28 saalbaad v es laher bare magj mari ker rahe han oh k ha???? nahi tan punjab de nexlite laher bare sanu nawe pooj nu kuj v nahi pata???k ah ki c ate es wich ki ki ghatnawan hoya jis karke tusi es nu khallistan de laher de braber da darja de rahe ho..kirpa karke biaan karna..
jaggi gill
DARBARA SINGH hath malda rahe gya oh indra ghandi to upper raink da c.....hahahahha....karm brasht...LOL
Makhan S. London
ਕਰਮ ਭਾਜੀ, ਲਿਖਿਆ ਤੁਸੀਂ ਵਧੀਆ ਹੈ ਪਰ ਬਹੁਤ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਤੱਥ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਗੱਲਾਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਹੀ {"ਸੰਵਾਦ"} ਨੂੰ {"ਵਿਵਾਦ"} ਚ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰਕੇ ਕਿਹੜੇ {"ਸੰਵਾਦ"} ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋ ? ਦੂਸਰੀ ਗੱਲ {"ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ"} ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਨਾਲ ਕਿ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ {"ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਉੱਤੇ ਸੁਕੀਰਤ ਦੇ ਲੇਖ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਬਹਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਲਈ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਬਹਿਸ 'ਚ ਸੰਜੀਦਗੀ ਵਾਲਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੀ (ਖ਼ਾਸ ਕਰ ਸਾਡੇ ਤੱਤੇ ਵੀਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਜੋ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਜਾਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ)। ਇਸ ਸਭ ਹਾਲਤ ਬਾਰੇ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਹੁਰਾਂ ਇੱਕ ਲੇਖ ਭੇਜਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਛਾਪ ਰਹੇ ਹਾਂ ਤੇ ਇਹ ਆਸ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਲੇਖ ਤੋਂ ਸਾਡੇ ਜਨੂਨੀ ਵੀਰ ਸੇਧ ਲੈ ਕੇ ਸੰਵਾਦ ਦਾ ਲੜ੍ਹ ਜ਼ਰੂਰ ਫੜਨਗੇ। (ਸੰਪਾ.)"} ਜਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਮ ਭਾਜੀ ਤੋਂ ਹੁਣ ਕਰਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੇ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਨੇ । ਕਰਮ ਭਾਜੀ ਨੇ ਐਸਾ ਕਿਹੜਾ ਨਵਾਂ ਤੱਥ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਛਾਪਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਗਿਆ । ਰੋਕਣਾ ਤੇ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਦੀ ਲਿਖਤ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਵਿਵਾਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਸੀ । ਵਰਨਾ ਹੁਣ ਫਿਰ ਕਰਮ ਭਾਜੀ ਦੇ ਲਿਖਣ ਵਾਂਗ ਗੱਲ ਤੇ ਇੱਥੇ ਹੀ ਮੁੱਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ {"ਸੁਕੀਰਤ"} ਵਲੋਂ {"ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ"} ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨਾ, ਸਿੱਖਾਂ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤੇ {"ਜਿੰਦਾ ਸ਼ਹੀਦ"} ਦੇ ਖਿਤਾਬ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨਾ ਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖਾਸ {"ਭੈੜੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ"} ਨਾਲ ਵੇਖਣਾ ਗਲਤ ਸੀ । ਸੋ {"ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ"} ਵਲੋਂ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਦੀ ਲਿਖਤ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਤੇ ਇਹ ਤਰਕ ਰੱਖਣਾ ਬਿਲਕੁੱਲ ਗਲਤ ਤੇ ਸਰਾਸਰ ਝੂਠਾ ਹੈ । ਇਹ ਕੋਈ ਅਜ਼ਾਦ ਮੀਡੀਏ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਨਹੀਂ । ਮੈਂ ਇਹ ਵੀ {"ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ"} ਦੇ ਸੰਚਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਤੇ ਤੁਸੀਂ {"ਤੱਤੇ"} ਤੇ {"ਜਨੂਨੀ"} ਦਾ ਨਾਮ ਦੇਈ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ ਤੇ ਇਹ ਜੋ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਨੇ ਉਪਰ ਕਾਮੈਂਟ ਕੀਤਾ ਹੈ {".......ਕਿ ਜੇ ਇਹ ਸਭ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਹੈ ਤਾਂ 1978 ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਹੱਥੀਂ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਦਾ ਹੈ ? ਤੇ ਜਰਮਨ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ ??"} ਹੁਣ ਅਗਰ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਲਿਖਕੇ ਭੇਜਣ ਕਿ ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਬਚਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਜਰਮਨ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ ?!?!? ਤਾਂ ਫਿਰ ਕੀ {"ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ"} ਛਾਪਣ ਲਈ ਬਚਨਵੰਧ ਹੈ ਕਿ ਜਾਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਅਪਣਾਕੇ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਵਲੋਂ ਅੱਗ ਲਾਉਣ ਤੇ ਭੜਕਾਉਣ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ । ਕਰਮ ਭਾਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ {''ਸਿੱਖੀ ਭੇਖ ਵਿਚਲੇ ਮੌਲਾਣਿਆਂ''}, {'ਲਾਈਲੱਗ' ਵੀਰ} ਵਰਗੇ ਅਲਫਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਵਾਧੂ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਕੇ {"ਸੰਵਾਦ"} ਨਹੀਂ {"ਵਿਵਾਦ"} ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ ! - ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ
Surinder Singh Darvesh
It is our good luck that we still have some intellectuals who have not lost themselves to narrow-mindedness, hotheadedness and vulgarism
dhanwant bath
sahi hai M.S LONDAN saab....shiv inder veer g tusi dowa dhira nu braber samjo chahe oh khallistani veer hun jan camraid veer...tuhada huk neutral rahen da hai pichle debate wich mainu khallistani thade da kuj hath ute lagda c o gall v dallil naal ker rahe sun...kise hud tak sade caamraid veer v baot vadya bahes ker rahe sun fer tusi app he ah charcha band kerwa dite atte hun bina kise thoss karn de ek pased biaan dag k ah puwada fer shoru ker dita kite es wich tuhada koi jatti manorth tan nahi.......
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
ਮੈਨੂੰ ਨਹੀ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਸਾਰਥਕ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ|ਜਿਨੀ ਦੇਰ ਤਕ ਅਤਿ ਗੁਝਲ ਦਾਰ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬ ਮੰਗੇ ਜਾਣਗੇ ਜਾਂ ਕਈ ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸੁਫਨੇ ਨੂੰ 'ਬਕਵਾਸ' ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਉਗਾ ਜਾਂ ਸਚ ਲਿਖਣ ਨੂੰ ਅਲਫਾਜਾਂ ਦੀ ਵਾਧੂ ਵਰਤੋਂ ਕਿਹਾ ਜਾਉਗਾ....ਇਹ੍ਹ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਸਾਡੇ ਵਿਚਲੇ ਪਾੜਿਆ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਵਧਾਓਣ ਤੋ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀ ਕਰ ਸਕਦੀ......
Malkit Singh Gill
ਇਸ ਸੰਵਾਦ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਚਲਾਇਆ ਜਾਵੇ ਸ਼ਿਵ , ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੈ
Malkit Singh Gill
ਇਸ ਸੰਵਾਦ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਚਲਾਇਆ ਜਾਵੇ ਸ਼ਿਵ , ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੈ
Malkit Singh Gill
ਇਸ ਸੰਵਾਦ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਚਲਾਇਆ ਜਾਵੇ ਸ਼ਿਵ , ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੈ
niranjan boha
ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਦਾ ਲੇਖ ਬਹੁਤ ਸਤੁੰਲਿਤ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਲੋੜ ਹੈ ਇਸ ਤੇ ਸੰਵਾਦ ਵੀਉਲਾਰ ਭਾਸ਼ਾ ਤੋ ਬੱਚਦਿਆਂ ਸਤੁੰਲਿਤ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਹੀ ਹੋਵੇ।
Makhan S. London
@ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ, ਗੱਲ ਤੇਰੀ ਠੀਕ ਆ ਪਰ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਰਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਖੁੰਬ ਠੱਪਣੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਆ ਜਿਹੜੇ ਦਲੀਲ, ਤੱਥਾਂ ਅਤੇ ਤਰਕ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਣਾਕੇ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਕੌਮੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ "ਬਕਵਾਸ" ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੰਦੇ ਆ । ਅਸਲੀ ਪਵਾੜੇ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਤੇ ਇਹੀ ਲੋਕ ਨੇ ਪਰ ਅਫਸੋਸ ਸੱਚ ਦਾ ਢਿੰਡੋਰਾ ਪਿੱਟਣ ਵਾਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਾਰੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਨੂੰ ਤਾਲ੍ਹੇ ਲਾ ਲੈਂਦੇ ਨੇ । ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ "ਫਿਟੇ ਮੂੰਹ" ਤੱਕ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ, ਜੋ ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਜੁੰਮੇਵਾਰ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਸੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੀ ਬੋਲਣਾ, ਕਹਿਣਾ ਤੇ ਸੁਨਣਾ ਹੈ ? ਦਾਅਵੇ ਤੇ ਵੱਡੇ - ਵੱਡੇ ਅਜ਼ਾਦ ਮੀਡੀਏ ਦੇ ਕਰਦੇ ਨੇ ਪਰ ਖੁੱਦ ਜਕੜੇ ਹੋਏ ਨੇ ਅਣਦਿਸਵੀਂ ਗੁਲਾਮੀ ਵਿੱਚ । ਦੂਸਰੀ ਗੱਲ ਵਾਧੂ ਅਲਫਾਜ਼ਾਂ ਦੀ । ਤਾਂ ਵੀਰੇ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਹੀ ਸਾਰੀ ਅਲਫਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਹੈ । ਇੱਕ ਅਲਫਾਜ਼ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਜੋ ਵੈਰੀ ਨੂੰ ਮਿੱਤਰ ਤੇ ਮਿੱਤਰ ਨੂੰ ਵੈਰੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਰੱਖਦੇ ਨੇ । ਬਸ ਇਹ ਅਲਫਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਹਨੂੰ ਵੈਰੀ ਤੇ ਕਿਹਨੂੰ ਮਿੱਤਰ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੈ ?!?!? ਵੀਰੇ ਮੇਰਾ ਸਵਾਲ ਹੈ ਤੈਨੂੰ, ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਸਮਝਾ ਦੇ ਕਿ "ਕਰਮ ਬਰਸਟ" ਨੇ ਐਸੀ ਕਿਹੜੀ ਦਲੀਲ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖੀ ਹੈ ਜੋ "ਸੁਕੀਰਤ" ਦੀ ਲਿਖਤ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੱਦੇ ਤੇ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜਰਮਨੀ ਵਲੋਂ "ਸੁਕੀਰਤ" ਨੂੰ ਲਿਖੀ ਲਿਖਤ ਨੂੰ ਝੁਠਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਅਜ਼ਾਦ ਮੀਡੀਏ ਨੂੰ ਛਾਪਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਲੱਗੀ । ਵਾਧੂ ਦਾ ਵਿਵਾਦ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ "ਕਰਮ ਬਰਸਟ" ਵੀ । ਸਾਰੇ ਏਥੇ ਬੇਵਕੂਫ ਨਹੀਂ ਬੈਠੇ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ । - ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ
munda gil ji ate dev verma ji kument jroor karo prantu sahitaq jumevari da ehsas vi rakho gahla tan apan 24 ghante kad sakde ha jo sade jan tuhade naal sehmat nahi han. dunia vich sade 6 arbh look vasde han te sade 6 arb hi vakhre vichar ate sansaar han. parntu phir vi sanu ik dusre de gwandi ban ke jiona ate bhaichark maan mariada kaim rakhni paidi hai. is karke je hun tuhade nutabaq is vadhi leher di gal ho rahi hai tan apne aap nu vada ate dusre nu nakhid na samjho main aap mehsoos karda han ki khalstani lehar bare bhauk bian te chaklo dharlo vali gal tan pishle 20 saalan to ho rahi nahi tan lool chup kar jange te punjabi de eh khavat sahi sidh ho javegi akhe "laj krenda abdar vadia te murkh akhe maitho daria" babe nanak vang gost banam behis karo mera ykeen hai eh behis sare hi punjabia de bhale vich hovegi.
munda gill
22 j singh g pahla chichde na shadya karo...baad wich budijiwe hon da dakwanj karna suro ker dinde ho...ah kider de camraid ne jahde supna tan loka nu sumajwad da dakaonde hun and app U.S.A and europe de punjiwadi mulka wich wasde ate othe dian sukh sahulta mande hun....ah kio nahi CUBA ,RUSSIA,jan CHINNA kio nahi jande jiho jiha ah samaj loka lai usarna chaounde hun.....
dev verma
veer j singh g jaker tusi khallistani laher bare bahot vade vade laikhika ne books likhya hun....MARK TULLY,R RANGARAJEN,M.K.DHIR,KUJ KUJ DR SHASHI DRHOR,Sr KHUSWANT SINGH,K.P.S.GILL,A.R.DARSHI and HOR BAHOT sare...tusi PUNJAB de nexlite laher bare shut ISDE KUJ APNE KALEM GASSITA ton kise ne 2 AKHER V likhe hun tan dasen de khachel karna....ASI TAN ES LAHER NU 1990 DE MANDIL COMMISON de role nalo wad kuj nahi samjde..
maneet budh singh wala
ah tan karm brahet na awain dhood wich tatu he bhaja dita ......
rama sood
dor fite muhe tera ah laikh likhen da
rama sood
lao g ah J.SINGH bhanda,mrasiean,naklchian,te gaon vajaon wallya de kich kich nu he punjab wich othie bahy vadi NAXLITE laher mani ja riha hai....
Jaswant Singh Khalsa
ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਰਹਿਣ ਦੇਵੋ,ਨਕਸਬਾੜੀ ਲਹਿਰ ਅਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਇੰਨੇ ਥੋੜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ । ਬਹੁਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਤਾਂ ਜਨਮ ਹੀ ਦੋਵਾਂ ਲਹਿਰਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ , ਜੋ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਧਿਰ ਨੇ ਪੜਣ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਉਹੀ ਪੜ ਕੇ ਬਹਿਸਣ ਨਾ ਲੱਗ ਜਾਇਆ ਕਰੋ । ਸੰਜੀਦਗੀ ਰੱਖੋ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੀ ਦਲੀਲ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਕੱਟੋ ਨਾ ਕਿ ਹਾ ਹਾ ,ਹੀ ਹੀ ,ਹੂ ਹੂ ਕਰੀ ਜਾਇਆ ਕਰੋ । ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਤੁਹਾਡੇ ਸਭ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਮਿਹਰ ਭਰਿਆ ਹੱਥ ਰੱਖੇ ।
Dalip Singh Wasan
It is a tragedy with the people of India that they have divided the languages on the basis of religions. Mostly the Hindus try to speak in Hindi, the Muslims in Urdu and the Sikhs in Punjabi. When we were establishing a Punjabi speaking state, we had to face a big agitation and we noted that the state of Punjab had to be concentrated on Sikh majority population and the areas where Hindus were in majority had to be separated from the state of Punjab because they did not declare Punjabi as their mother tong. This is not good, but since it has come here to stay, we must note that we had done a big mistake when we started establishing states on the basis of languages the people speak. Time has come when we should establish states on the basis of geographic conditions and if need be, the historic past should also be kept in view. All the states should be converted into administrative units and all legislative work should be given to the parliament which is representing all the areas and groups.
Jaswant Singh Khalsa
ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਵੱਸਣ ਜੀ, ਭਾਸ਼ਾ-ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਰੌਲਾ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਖੁਦ ਬੇਗਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਰਤ ਰਹੇ ਹੋ, ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ।
Makhan S. London
ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਤੇ ਮੇਰੇ ਮੂੰਹ ਦੀ ਗੱਲ ਲਿਖਤੀ । ਬਿਲਕੁੱਲ ਸਹੀ ਗੱਲ ਹੈ ਜੀ, ਜੇ "ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ - ਬੋਲੀ" ਦਾ ਰੌਲਾ ਵੀ ਅਸੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਕਿਹੜੀ "ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ - ਬੋਲੀ" ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ । ਮੈਂ ਤਾਂ ਸ਼ੁਕਰੁਜ਼ਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਲਿੱਪੀ ਟਾਇਪਿੰਗ ਨਹੀਂ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਉਹ ਰੋਮਨ ਪੰਜਾਬੀ ਰਾਹੀਂ ਲਿਖਕੇ ਗੱਲ ਤਾਂ ਫਿਰ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਮੈਂ ਏਥੇ ਇੱਕ ਲਿੰਕ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ {http://www.google.com/transliterate/punjabi} ਏਥੇ ਰੋਮਨ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਜਾਓ ਆਪਣੇ ਹੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲਿੱਪੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਉਥੋਂ ਕਾਪੀ ਕਰਕੇ ਏਥੇ ਕਾਮੈਂਟ ਵਾਲੇ ਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਲਿਆਕੇ ਪਾ ਦਓ ਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਯੂਨੀਕੋਡ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ । - ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ
kument bhejia si jaroo r shapio dhanvadhi hovanga
munda gil ji hunmain budhijivi nahi ha tuhadi hi bhasha vich gal kranga.chichdi ki hundi hai.? karmbarsat ne lekh likhia mainapne vichar dite na kise nu salahut te na kise di nidia. ki tusi punjab vich chdian di maut te gavaran de hase vali sthithi vekhna chahude ho. bai ji mere sare sake sodere majhe de ilake vich rehinde han. sirhali, dasuwaal, sabhranwa, valtoha is sare ilake vich mere rishtedar han. mere sake sodre di rishtedari sukhdev singh babar nal vi hai main sare same vich is ilake vich 10 saal sivean nu bhaag lage vekhe han. mera koi vi rishtedar aisa nahi hai jis nu is atvaad di jawala da seek na lagia hove mere naal khedde mere bachapan beli dasuwaal vich niani umre atvaad di bhathi chad gai. main aj vi is ilake vich janda han. jad main gach bhar ke apne bachapan de mitra bare ja rishtedaran bare gal karda han merian masiaia nania lagdian mere rishtedara dian aurtan eh kehindian put chup kar us vaqt nu yaad na kara jo mar gai ohna di oven hi likhi si. main ghar ghar sathar vishe vekhe han mainu nahi pata kaun khadku si te kaun pulswala iko hi ghar vicho khadku vi san te pulsvale vi. sade ghar aag lagi si shahid munda ji tujhanu basanter lagda hovega shaid tuhanu koi seek nahi lagia hai. varna tusi ksoorvaar ja beksoore lokan de marbn di naqsalvadi lehar naal tulna nakarde. baki je naqsalian de 80 mare han oh vi badkismati hai te khalstani lehar bhathi vich 25000 hajar jhoke gai han eh sare hi insaan san . je naqsalie 80 mrava ke sabhal saqde san te khalstani 25000 marva ke vi nahi sambhal sake tan phir age ja ke kandh vich takar marn vali gal hai. ese nu hi punjabi di khavat sidh kardi hai akhe" chidian di maut te gvara di ginti" jan koi mare koi jeve suthra ghol patsa pive. punjab chaar tote ho gia hai pthankot ton sambhu bader de kilometra di ginti kar lavo. jehde dhed karoor bache han ohna vich adhe kangrasi han ohna vich adhe radhasawami, sarse, vale te hoe sekde derian de bhagat. te rehindi kasar sikha ne sehijdharian nu viapne kheme vicho bahar kar dita hai oh gurdvare chadava chada sakde han parntu shromni kameti vich ohna nu vote paun da koi adhikaar nahi hai. te hun tusi aap hi hisab lagao munda ji, dev verma, ate rama sood ji halke tuhade eh tine naam te id galat lagde han. jaroror shagrash karo kush hasal vi karo even na aam lokan aneai maute marn lai majboor karo.
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
@ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ ਜੀ, ਤੁਹਾਡਾ ਗੁੱਸਾ ਸੰਪਾਦਕ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਇਜ ਹੈ| ਮੇਰੇ ਮੁਤਾਬਕ ਇੱਥੇ "ਕਰਮ ਬਰਸਟ" ਜੀ ਨੇ ਤਾਂ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਦੇ ਲਿਖੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੋੜਤਾਂ ਹੀ ਕੀਤੀ ਹੈ| ਬਾਕੀ ਮੇਰਾ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਇਹ੍ਹੀ ਵਿਚਾਰ ਹੈ ਕਿ ਦਲੀਲਾਂ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਕੋਲ ਹੀ ਹਨ, ਪ੍ਰੰਤੂ ਥੋੜੀ ਹੋਰ ਸੰਜੀਦਗੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ...
RANJOT CHEEMA
j singh bhaji tuhade 1st and last coment wich baot fark hai tusi apne pahle coment wich kahllistani laher nu gair sanjida dasen de koshish kite ha and naxelwadi movement nu lok hataish and sahi thahraon de koshish ker rahe ho...hunjad kuj veera ne tuhadi gall galt sabet kite and naxlite movement nu ek 4 ku din de tha tha dasya tan tuhada bian badal gya and tusi achanek apne app nu manukhtawadi sabet karn lag pai....baki ahna sajna walo kite swaal da tan tusi koi uter nahi da rahe balke camrada da asil charha dakhaon lag pai ho..k her coment ta apni gall da vish he badel dina...
RANJOT CHEEMA
k her coment te apni gall da visha he badal laina
Makhan S. London
@ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ ਜੀ, ਮੈਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਕਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪੜ੍ਹਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ ਕਿ ਸਾਡਾ {"ਤੱਤੇ"} ਜਾਂ {"ਜਨੂੰਨੀ"} ਹੋਣਾ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਨੂੰ ਤਾਂ ਜਾਇਜ ਲੱਗਾ । ਗੱਲ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਨੇ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਦੀ ਲਿਖਤ ਦੀ ਪ੍ਰੋੜਤਾ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਗੱਲ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਦੀ ਲਿਖਤ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋਕਕੇ ਅਤਿ ਦਰਜ਼ੇ ਦੀ ਘਟੀਆ ਟਿੱਪਣੀ {"ਸੰਪਾਦਕ"} ਵਲੋਂ ਕਰਕੇ ਇਹ ਦਰਸਾਉਣਾ ਕਿ {"ਖਾਲਿਸਤਾਨੀਆਂ"} ਨੂੰ ਸੰਵਾਦ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਤੇ ਫਿਰ {"ਸੰਪਾਦਕ"} ਇਹ ਲਿਖੇ ਕਿ {".....ਇਹ ਆਸ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਲੇਖ ਤੋਂ ਸਾਡੇ ਜਨੂਨੀ ਵੀਰ ਸੇਧ ਲੈ ਕੇ ਸੰਵਾਦ ਦਾ ਲੜ੍ਹ ਜ਼ਰੂਰ ਫੜਨਗੇ ।"} ਫਿਰ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਤੇ ਤਾਲ੍ਹੇ ਲੱਗ ਜਾਣ ਕਿ ਪੁੱਛਣ ਦਾ ਹੀਆ ਨਾ ਕਰ ਸਕਣ ਕਿ {"ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ"} ਤੁਸੀਂ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸੋ ਤੇ ਸਹੀ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਨੇ ਐਸੀ ਕਿਹੜੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੋ ਸੰਵਾਦ ਮਤਲਬ ਕਿ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ ਤੇ ਉਹ ਕਿਹੜੀ ਗੱਲ ਹੈ ਜੋ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਲਗਦੀ । ਫਿਟੇ ਮੂੰਹ ਐਸੇ..... ਦੇ ਜਿਹਨੂੰ ਸੰਵਾਦ ਦੇ ਅਰਥ ਪਤਾ ਨਾ ਹੋਣ ਤੇ ਨਸੀਹਤਾਂ ਕਰੇ ਸੰਵਾਦ ਰਚਾਉਣ ਦੀਆਂ । ਮਾਅਫ ਕਰਨਾ ਵੀਰਨੋ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਐਸਾ ਕਹਿਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਨੂੰ {"ਤੱਤੇ"} ਤੇ {"ਜਨੂੰਨੀ"} ਕਹਿਣ ਵਾਲੇ ਤੇ {"ਸੰਵਾਦ ਕਰੋ ਦੋਸਤੋ, ਵਿਵਾਦ ਨਹੀਂ"} ਦੀਆਂ ਨਸੀਹਤਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲੇ {"ਵਿਵਾਦੀ"} ਨੂੰ {"ਮੱਖਣ ਚੋਂ ਵਾਲ ਵਾਂਗੂੰ"} ਕੱਢਕੇ ਪਰੇ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਨੇ ਤੇ ਸਾਨੂੰ {"ਵਿਵਾਦੀ"} ਬਣਾ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ ।
raman sharma
ah he tan ahna da dogla pan hai M.S.LONDAN g asi hindu ho k ase karke es fudo tole dai mager pai han mai(raman sharma,dev verma ranjot cheema,munda gill and manmeet 22 g) kise dade naal ligao nahi rakhde per ahna camraida de 2 dhari jubaan de bahot virod han...ah kio nahi sade uprle coments de jawab de raheDHIDO GILL 22 g jaswant kanwl de dhe bare tan lamba laikh likhda hai per AVTAR SINGH PAASH de dhe bare kio nahi halanke sab asli kahani jande hun.......mai manda han k kise de jatti jindgi bare sanu kuj kahen da huk nahi ate naa he inj kahna chaida hai per DHIDO GILL nu ah adkar kis na dita jaker oh neutral hai tan PAASH de asliat v like fer swad aounda nahi loka de mitte na pute.....dhanwad
Satnam Singh Babbar
"ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ" ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ, ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਸਾਡਾ ਚਲਦਾ ਸੰਵਾਦ ਜਾਂ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਰੋਕਕੇ ਨਵੇਂ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਖੁੱਦ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤੇ ਫਿਰ "ਤੱਤੇ ਵੀਰ" ਤੇ "ਜਨੂੰਨੀਆਂ" ਵਰਗੇ ਭੱਦੇ ਲਫਜ਼ਾਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਖੁੱਦ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤੇ ਭੰਡਦੇ ਹੋ "ਖਾਲਿਸਤਾਨੀਆਂ" ਨੂੰ । ਫਿਰ ਸੰਵਾਦ ਕਰਨਾ ਕਾਹਦਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ? ਸ੍ਰੀ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਦੇ ਲੇਖ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਤੇ ਵਿਚਾਰੋ ਕਿ ਇਹਦੇ ਵਿੱਚ ਸੰਵਾਦ ਵਾਲੀ ਕਿਹੜੀ ਗੱਲ ਹੈ ? ਨਵੇਂ ਫਲੂਹੇ (ਚੰਗਿਆੜੀਆਂ) ਲੈ ਕੇ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਵਾਂਗ "ਮੈਂ ਨਾ ਮਾਨੂੰ" ਦੀ ਰਟਨ ਹੀ ਲਾਉਣ ਆਏ ਹੋਣਗੇ । ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਪਾਠਕਾਂ ਦਾ ਤਹਿ ਦਿਲੋਂ ਧੰਨਵਾਦੀ ਹਾਂ ਜੋ ਆਪਣਾ ਕੀਮਤੀ ਟਾਇਮ ਦੇ ਕੇ ਨੇਕ ਸੁਝਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਦੀ ਤਹਿ ਤੱਕ ਜਾਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਨ । ਜੋ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਹੈ ਸੰਵਾਦ ਰਚਾਉਣ ਦਾ । ਕੋਈ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕਰੇ, ਕਮ - ਸੇ - ਕਮ ਸਭਿਅਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰੇ ਜੋ ਦਲੀਲ, ਤਰਕ ਅਤੇ ਤੱਥਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਹੋਵੇ । ਅਸੀਂ ਇੱਥੇ ਚਰਚਾ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸੇ ਮੁੱਦਿਆ ਨੂੰ ਟੁੰਬਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦੀ ਤਹਿ ਤੱਕ ਜਾਣਾ ਸਾਡੇ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ । "ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ" ਦੇ "ਸੰਪਾਦਕਾਂ" ਜਾਂ "ਸਰਪ੍ਰਸਤਾਂ" ਦੀ ਇਹ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਗਰ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਛੇੜਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਹੁਣ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਜੋ ਮੀਡੀਏ ਦੀ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਉਹਨੂੰ ਨਿਭਾਉਣ । ਸਾਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਦੀ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਵਿਵਾਦ ਲੱਗਾ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿਆਂਗੇ । - ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜਰਮਨੀ (10.06.2012)
ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤੇਜਾ
ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਦੀ ਦੁਸਮਣੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਅਣਹੋਣੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਹਾਸੋਹੀਣੀ ਜਰੂਰ ਹੈ .....ਖਾਲਸਿਤਾਨੀਆਂ ਨੇ ਕਮਿਉਂਨਿਸਟਾਂ ਨੁੰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਦੁਸਮਣ ਮੰਨ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਫਾਸੀਵਾਦੀ ਭਾਰਤੀ ਸਟੇਟ ਦੇ ਹੱਕ 'ਚ ਭੁਗਤਦੇ ਸੀ । ਨਾਲੇ ਇਕ ਕਿਥੇ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆਂ , ਬੰਗਾਲ 'ਚ ਨਕਸਲੀਆਂ ਨੇ ਸੀਪੀਆਈ ਸੀਪੀਆਈਐਮ ਦੇ ਕਾਡਰ, ਨੇਤਾ, ਲੇਖਕ ਨਹੀਂ ਮਾਰੇ ? ਕੀ ਇਹ ਸਿਰਫ ਖਾਲਸਤਾਨੀਆਂ ਦੇ ਕੀਤੇ ਕਤਲ ਹੀ ਮਨੁਖਤਾ ਵਿਰੋਧੀ ਕਤਲ ਨੇ , ਜੋ ਕਤਲ ਬੰਗਾਲ 'ਚ ਹੋਏ ਜਾਂ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਕਾਮਰੇਡਾਂ ਦੀ ਦਰਸਨ ਖਟਕੜ ਤੇ ਹੋਰਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ 'ਚ ਸਲਵਾ ਜੁੰਡਮ ਦੀਆਂ ਫੋਜਾਂ ਕਤਲ ਕਰਦੀਆਂ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਉਹ ਮਨੁਖਤਾ ਵਿਰੋਧੀ ਕਰਤੂਤ ਨਹੀਂ । ਹੈਰਾਨੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਸੁਕੀਰਤ ਦੀ ਪਿਠ 'ਤੇ ਖੜ ਕੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਮ ਜੀ ਕਿਹ ੜਾ ਸੰਵਾਦ ਰਚਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ।
B. S. Balli
@ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤੇਜਾ ਵੀਰ ਕਮਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਇਸ ਕਰਮ ਭ੍ਰਸ਼ਟ ਨੂੰ
Gurmeet Singh
ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਕੰਮਕਾਰ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਅਤੇ ਘਰ ਪ੍ਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸਮਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਣ ਕਰਕੇ ਨੈਟ ਤੇ ਆਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ । ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ Mr. Karam Burst ਜੀ ਦੀ ਲਿਖਤ ਅਤੇ ਸੰਪਾਦਕੀ ਨੋਟ ਪੜ੍ਹਿਆ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁੱਸਾ ਆਇਆ ਜੋ ਕਿ ਮੈਂ ਸਭਿਅਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਰਤਣ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਕੇ ਇੱਥੇ ਜਾਹਿਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਪਰ ਜੇ ਮੀਡੀਏ ਨੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰਨੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਈ ਕਾਰਣ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਚਦਾ ਇਹ ਕਹਿਣ ਨੂੰ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਰਾਹ ਤੇ ਤੋਰਨ ਵਾਲੇ ਇਕੱਲੇ "ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ" ਜੁੰਮੇਵਾਰ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ । ਇਸ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਤੇ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਹੀ ਨੇ ! ਇੱਕ ਗੱਲ ਮੈਂ [ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ] ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਸ੍ਰ: Shivinder Singh ਜੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਣਾ ਚਾਹਾਂਗਾ ਕਿ Mr. Iqbal Pathak ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਾਮੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਤੇ ["ਸਿਰੇ ਦਾ ਝੂਠਾ"} ਹੋਣ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਏ ਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਨਿਰਣਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ? ਮੇਰੇ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੀਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਵੀ ਭਰੀ ਹੈ ਕਿ Mr. Iqbal Pathak ਦੇ ਇਹ ਇਲਜ਼ਾਮ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਹਨ ਕਿ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵੈਬਸਾਇਟ ਸਮੇਂ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ {www.sameydiawaaz.com} ਤੇ Mr. Iqbal Pathak ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਵਾਲੀ ਕੋਈ ਲਿਖਤ ਨਹੀਂ ਛਾਪੀ । ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ ਜਾਂ ਤੇ Mr. Iqbal Pathak ਤੋਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਵਾਓ ਜਾਂ ਮੇਰੇ ਸਮੇਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਨੂੰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਹਾਮੀ ਭਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ Mr. Iqbal Pathak ਦੀ ਲਿਖਤ {"ਸਮੇਂ ਦੀ ਅਵਾਜ਼"} ਤੇ ਪੜ੍ਹੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਝੂਠੇ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦੇਵੋ । ਅੱਜ ਵੀ ਮੈਂ ਇਹ ਕਾਮੈਂਟ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੈਬਸਾਇਟ {"ਸਮੇਂ ਦੀ ਅਵਾਜ਼"} ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਉਹ ਸਾਰੇ ਲਿੰਕ ਆਪ ਖੋਲ੍ਹਕੇ ਵਾਚੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਅੱਜ ਵੀ {100%} ਸਹੀ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ । ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ, ਅਗਰ ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ {ਖਰੂਦੀਆਂ (ਸ਼ਰਾਰਤੀਆਂ)} ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬੁੱਕਲ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਪਾਲਣਾ ਤੇ ਵਿਵਾਦ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਾਕੇ ਸੰਵਾਦ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਨੀ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਕੋਈ ਅਰਥ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ ਤੁਹਾਡੇ ਰਚਾਏ ਸੰਵਾਦਾਂ ਦਾ । ਅਗਰ ਤੁਹਾਡੇ ਵਲੋਂ ਇਸ ਬਾਬਤ ਕੋਈ ਨਿਰਣਾਇਕ ਨਿਰਣਾ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਤਾਂ ਫਿਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਸਾਨੂੰ {"ਤੱਤੇ - ਠੰਡੇ"} ਕਹਿਣ ਦਾ । ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੀਆਂ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੌੜੀਆਂ ਲੱਗਣਗੀਆਂ ਪਰ ਕੋਈ ਸੂਝਵਾਨ ਵੀਰ ਦੱਸੇ ਕਿ ਕੀ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਹੁਣ ਨਵਾਂ ਵਿਵਾਦ ਛੇੜਕੇ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਹ ਅਸੂਲਨ ਠੀਕ ਹੈ ? Mr. Karam Burst ਜੀ ਵੀ ਦੱਸਣ ਕਿ ਸੰਪਾਦਕ ਮੁਤਾਬਿਕ {"ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਉੱਤੇ ਸੁਕੀਰਤ ਦੇ ਲੇਖ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਬਹਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਲਈ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਬਹਿਸ 'ਚ ਸੰਜੀਦਗੀ ਵਾਲਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੀ (ਖ਼ਾਸ ਕਰ ਸਾਡੇ ਤੱਤੇ ਵੀਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਜੋ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਜਾਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ) । ਇਸ ਸਭ ਹਾਲਤ ਬਾਰੇ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਹੁਰਾਂ ਇੱਕ ਲੇਖ ਭੇਜਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਛਾਪ ਰਹੇ ਹਾਂ ਤੇ ਇਹ ਆਸ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਲੇਖ ਤੋਂ ਸਾਡੇ ਜਨੂਨੀ ਵੀਰ ਸੇਧ ਲੈ ਕੇ ਸੰਵਾਦ ਦਾ ਲੜ੍ਹ ਜ਼ਰੂਰ ਫੜਨਗੇ। (ਸੰਪਾ.)"} ਹਾਂਜੀ ਵੀਰ Karam Burst ਜੀ, ਦੱਸੋ ਸਾਨੂੰ ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੀ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਦੀ ਲਿਖਤ ਦਾ ਕੋਈ ਜਿਕਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਸੰਪਾਦਕ ਨੂੰ {"ਇਸ ਸਭ ਹਾਲਤ ਬਾਰੇ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਹੁਰਾਂ ਇੱਕ ਲੇਖ ਭੇਜਿਆ ਹੈ"} ਕਿਉਂ ਭੇਜਿਆ ? ਜਾਂ ਫਿਰ ਸੰਪਾਦਕ ਸਾਹਬ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨ ਕਿ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜਰਮਨੀ ਨੇ ਸੁਕੀਰਤ ਦੀ ਲਿਖਤ ਚੋਂ ਕਿਹੜੀ ਗੱਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਹੁਣ Mr. Karam Burst ਜੀ ਨੇ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । Mr. Karam Burst ਜੀ, ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਅਗਰ ਕੁੱਝ ਲਿਖਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਲੈਂਦੇ, ਕਾਹਲੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਤੇ ਵਿਵਾਦ ਹੀ ਹੈ ਸੰਵਾਦ ਨਹੀਂ । ਸੰਵਾਦ ਦੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਉਹੀ ਅਪਨਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਣੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ । ਤੁਹਾਡੇ ਜਵਾਬ ਦੀ ਊਡੀਕ ਵਿੱਚ - ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ
jaggi gill
lagda shiv inder de kise januni veer ne....mari hai jahda inj kha riha...
Jaswant Singh Khalsa
lagda shiv inder de kise januni veer ne....mari hai jahda inj kha riha... ਇਹਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਹਿਣ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਰਹਿ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ,ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਤੁਹਾਡੀ ਸਲਾਹ ਨੇਕ ਹੈ (ਸਿਰਫ ਸੰਵਾਦ ਬਾਰੇ ) ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ।
ਸੰਪਾਦਕ
ਇਥੇ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜੋ` ਤੱਤੇ ` ਜਾਂ `ਜਨੂਨੀ` ਲਫ਼ਜ਼ ਵਰਤੇ ਹਨ ਓਹ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਧਿਰ ਲਈ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਨਹੀ ਵਰਤੇ ਸਗੋਂ ਓਹਨਾ ਵੀਰਾਂ ਲਈ ਵਰਤੇ ਹਨ ਜੋ ਸਾਰਥਿਕ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਮੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਉੱਤੇ ਉਤਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ | ਸੁਕੀਰਤ, ਇਕ਼ਬਾਲ ਤੇ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਸਾਡੀ ਸਾਈਟ `ਤੇ ਛਪੇ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਓਹ ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਹਨ ਓਹਨਾ ਲਈ ਅਸੀਂ ਅਜੇਹੇ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤਣ ਦਾ ਗੁਨਾਹ ਨਹੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਕਿਉਂ ਕਿ ਓਹਨਾ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਅਦਾਰੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸੋਚ ਕਿ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਿ ਛਾਪੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਉਪਰੋਕਤ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਭਲਾਂ ਕਿਵੇਂ ਸੰਬੋਧਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ? ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦ ਲੇਖ ਥਲੇ ਕੁਮੈਂਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਓਹਨਾ ਸੱਜਣਾਂ ਲਈ ਵਰਤੇ ਨੇ ਜੋ ਮੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਰਤਦੇ ਨੇ | ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਵੀ ਅਜੇਹੇ ਅਨਸਰਾਂ ਵੱਲ ਸੀ | ਫੇਰ ਭਾਵੇਂ ਓਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਕਿਓਂ ਨਾ ਹੋਵੇ | ਇਥੇ ਮੈਂ ਕੁਝ ਮਿਸਾਲਾਂ ਵੀ ਦੇਵਾਂਗਾ ਜਿਵੇ ਸੁਕੀਰਤ ਦੇ ਲੇਖ ਥੱਲੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਮਾਂ-ਭੈਣ ਦੀਆਂ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਸਨ ਇਕ਼ਬਾਲ ਹੁਰਾਂ ਦੇ ਲੇਖ ਥੱਲੇ ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਬਾਂਦਰ ਤਕ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਤੇ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਦੇ ਲੇਖ ਥੱਲੇ ਕਿਸੇ ਨੇ `ਕੜਾਹ ਖਾਣਾ ਬੁਢਾ` ਤਕ ਲਿਖ ਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਦੇ ਲੇਖ ਥੱਲੇ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਦਨ ,ਜਸਵਿੰਦਰ ਖਾਲਸਾ ਤੇ ਜੱਗੀ ਗਿੱਲ ਨੇ ਸਾਡੇ ਬਾਰੇ (ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਬਾਰੇ ) ਸ਼ਬਦ ਵਰਤੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨਸਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਜਾਇਜ਼ ਆਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ???
jaggi gill ji, jaswant singh singh khalsa ji. suhiv inder di kise janoni ne mari ke nahi tere vargian di tan mahrom indra gandhi ne mari hai kise bande ne vi nahi mari. je tun khalsa hunda tan eho jehi haramjadgia vargi bhasha na vartda. te kubee hai.tusi kubee ho. te apne mapia di gandi aulad. hun apan ik dusre nu gahla hi kadage. ik sahitaq parcha tusi gahla di steej bana dita hai aou mere viro apan ik dusre di ma bhain punie. dur fitemoh tuhade.
ਸੰਪਾਦਕ
ਇਥੇ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜੋ` ਤੱਤੇ ` ਜਾਂ `ਜਨੂਨੀ` ਲਫ਼ਜ਼ ਵਰਤੇ ਹਨ ਓਹ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਧਿਰ ਲਈ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਨਹੀ ਵਰਤੇ ਸਗੋਂ ਓਹਨਾ ਵੀਰਾਂ ਲਈ ਵਰਤੇ ਹਨ ਜੋ ਸਾਰਥਿਕ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਮੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਉੱਤੇ ਉਤਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ | ਸੁਕੀਰਤ, ਇਕ਼ਬਾਲ ਤੇ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਸਾਡੀ ਸਾਈਟ `ਤੇ ਛਪੇ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਓਹ ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਹਨ ਓਹਨਾ ਲਈ ਅਸੀਂ ਅਜੇਹੇ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤਣ ਦਾ ਗੁਨਾਹ ਨਹੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਕਿਉਂ ਕਿ ਓਹਨਾ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਅਦਾਰੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸੋਚ ਕਿ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਿ ਛਾਪੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਉਪਰੋਕਤ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਭਲਾਂ ਕਿਵੇਂ ਸੰਬੋਧਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ? ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦ ਲੇਖ ਥਲੇ ਕੁਮੈਂਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਓਹਨਾ ਸੱਜਣਾਂ ਲਈ ਵਰਤੇ ਨੇ ਜੋ ਮੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਰਤਦੇ ਨੇ | ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਵੀ ਅਜੇਹੇ ਅਨਸਰਾਂ ਵੱਲ ਸੀ | ਫੇਰ ਭਾਵੇਂ ਓਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਕਿਓਂ ਨਾ ਹੋਵੇ | ਇਥੇ ਮੈਂ ਕੁਝ ਮਿਸਾਲਾਂ ਵੀ ਦੇਵਾਂਗਾ ਜਿਵੇ ਸੁਕੀਰਤ ਦੇ ਲੇਖ ਥੱਲੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਮਾਂ-ਭੈਣ ਦੀਆਂ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਸਨ ਇਕ਼ਬਾਲ ਹੁਰਾਂ ਦੇ ਲੇਖ ਥੱਲੇ ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਬਾਂਦਰ ਤਕ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਤੇ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਦੇ ਲੇਖ ਥੱਲੇ ਕਿਸੇ ਨੇ `ਕੜਾਹ ਖਾਣਾ ਬੁਢਾ` ਤਕ ਲਿਖ ਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਦੇ ਲੇਖ ਥੱਲੇ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਦਨ ,ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਤੇ ਜੱਗੀ ਗਿੱਲ ਨੇ ਸਾਡੇ ਬਾਰੇ (ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਬਾਰੇ ) ਸ਼ਬਦ ਵਰਤੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨਸਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਜਾਇਜ਼ ਆਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ???
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ, ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਨੋਟ ਕਰੋ, ਮੇਰੇ ਮੁਤਾਬਕ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਜੀ ਨੇ ਹੁਣ ਤਕ ਕੁਝ ਵੀ ਗਲਤ ਨਹੀ ਲਿਖਿਆ....ਸੋਧ ਜਰੂਰੀ ਹੈ|
Jaswant Singh Khalsa
ਸੰਪਾਦਕ ਜੀਓ ਅਤੇ ਜੇ ਸਿੰਘ ਜੀਓ ,ਤੁਹਾਡਾ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਸ਼ਿਕਵਾ ਨਿਰਮੂਲ ਹੈ ,ਮੈਂ ਸਿਰਫ ਕਿਸੇ ਜੱਗੀ ਗਿੱਲ ਦੀ ਟਿੱਪਣੀ ਨੂੰ ਅਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਐਹੋ ਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਅਤੇ ਐਹੋ ਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ , ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਕਰਨੀ ਫਜੂਲ ਹੈ । ਜੱਗੀ ਸਿੰਘ ਤਾਂ ਜੋ ਹੈ ਸੋ ਹੈ , ਪਰ ਜੇ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਬੜੇ ਵਿਦਵਾਨ ਬਣ ਰਹੇ ਹੋ ,ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਕਿਸੇ ਟਿੱਪਣੀ ਨੂੰ ਗਹੁ ਨਾਲ ਪੜਿਆ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸੰਜੀਦਾ ਰਹਿਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ,ਧੰਨਵਾਦ ।
Makhan S. London
ਸੰਪਾਦਕ ਸ੍ਰ: ਸ਼ਿਵਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਤੁਹਾਡਾ ਇਹ ਤਰਕ ਤਾਂ ਚਲੋ ਮੰਨ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਆਪਣੇ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਧਿਰ ਲਈ {"ਤੱਤੇ"} ਜਾਂ {"ਜਨੂੰਨੀ"} ਲਫਜ਼ ਨਹੀਂ ਵਰਤੇ ਅਤੇ ਓਹਨਾ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਅਜੇਹੇ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤਣ ਦਾ ਗੁਨਾਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ! ਤੁਹਾਡਾ ਇਹ ਤਰਕ ਜਾਂ ਦਲੀਲ ਵੀ ਆਪਾ ਵਿਰੋਧੀ ਹੈ ਕਿ {"ਸੁਕੀਰਤ ਦੇ ਲੇਖ ਥੱਲੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਮਾਂ-ਭੈਣ ਦੀਆਂ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਸਨ"} ਫਿਰ ਉਹ ਤੇ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਦੀ ਲਿਖਤ ਛਪਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਹੀ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਦੀ ਲਿਖਤ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ ? ਉਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਾਮੈਂਟ ਕਰਕੇ, ਜਿਵੇਂ ਹੁਣ ਕੀਤਾ ਹੈ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੰਦੇ ਪਰ ਐਸਾ ਤੁਸੀਂ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ । ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਦੀ ਲਿਖਤ ਬੱਬਰ ਜੀ ਦੀ ਲਿਖਤ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਛਾਪੀ । ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ, ਛਪਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਦੇ ਅਸੀਂ ਵੀ ਹਾਮੀ ਹਾਂ । ਹਾਂਜੀ, ਪਰ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਦੀ ਲਿਖਤ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਕਾਮੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ {"ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ"} ਨਾਮੀ ਵਿਅਕਤੀ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਬਾਬਤ ਕਾਮੈਂਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ {"ਵਧੀਆ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਇਸ ਨਲਾਇਕ ਨੂੰ ।"} ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ, ਇੱਥੇ ਵੀ ਸੁੱਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਨੇ । ਫਿਰ ਇੱਕ ਹੋਰ {"ਅਮਰੀਤ ਡੱਟ"} ਨਾਮੀ ਵਿਅਕਤੀ ਕਾਮੈਂਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ {"pathak veer g baut vadhiya.....tusi taa loon dita per hun gadhiya nu kun put hon da ehsas hona lazmi ah......."} ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ ਅਜੇ ਗੂੜੀ ਨੀਂਦੇ ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਨੇ । ਅੱਗੇ ਚੱਲਕੇ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਦੀ ਲਿਖਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜੋ {"ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ"} {ਸੋਚਕੇ ਤੇ ਵਿਚਾਰਕੇ} ਛਾਪੀ । ਇਸ ਲੇਖ ਦੇ ਹੇਠਾਂ {"ਜਗਜੀਤ"} ਨਾਮੀ ਵਿਅਕਤੀ ਕਾਮੈਂਟ ਕਰਦਾ ਹੈ {"ah iqbaal pathek da muhe wakho vade philosfer da...jiwe bander hunda"} (ਜਿਸਦਾ ਸੰਪਾਦਕ ਨੂੰ ਹੁਣ ਦੁੱਖ ਲੱਗਾ) । ਅੱਗੇ ਚਲੋ ਫਿਰ ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ ਇਹ ਸਭ ਕੁੱਝ ਹੋ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ {ਸੋਚਕੇ ਤੇ ਵਿਚਾਰਕੇ} ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਦੀ ਅਗਲੀ ਲਿਖਤ ਛਾਪਦੇ ਹਨ । ਇੱਥੇ ਫਿਰ {"ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ"} ਨਾਮੀ ਵਿਅਕਤੀ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਹੋ ਕੇ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਬਾਬਤ ਕਾਮੈਂਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ {"Iqbaal aah ta Jawan 'Bhion k Shitter' maria.... J is "Vidwaan" ne hale vi apni "Dimagi Kangali" da "Langer" laia ta manu lagda ki koi jaroorat nahi "Majh aage Been Wajaun" di..... Baki jiven Tuhanu Soot lagge... "} ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ ਨੂੰ ਘੁਰਾੜਿਆਂ ਦੀ ਲੋਰ ਚ ਕੁੱਝ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ । ਫਿਰ {"ਡਾ: ਸੁਖਦੀਪ"} ਵੀ ਇੱਕ ਉਕਸਾਊ ਕਾਮੈਂਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ {"ਯਾਰ ਕੋਈ ਬੋਲਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਕੀ ਗੱਲ ਸਾਰੇ ਖੁੱਡੇ ਲਾਈਨ ਲੱਗ ਗੇ ?????"} ਉਸਤੋਂ ਮਗਰੇ ਹੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਉਕਸਾਊ ਕਾਮੈਂਟ {"ਡਾ: ਸੁਖਦੀਪ"} ਦੇ ਕਾਮੈਂਟ ਦੀ ਪ੍ਰੋੜਤਾ ਕਰਦਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ {"@ Dr. Dr. Sukhdeep, Bolan nu bachia vi ki aa baki hun, Gaalan kadan to'n bina.... Mainu umeed hai ki sade Khalistani Veer is war vi Gaalan kadd ke apni Ujaddta da Namoona jaroor pesh karnge..." ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ ਆਪਣੀ ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਮਗਨ ਨੇ । ਫਿਰ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਜੀ ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਜੀ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਆਪਣੇ ਕਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ {"(ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਲਿਖੋ 'ਖਾਲਿਸਤਾਨ' ਮੇਰਾ ਉੱਤਰ ਹੋਵੇਗਾ 'ਬਕਵਾਸ')"} ਹੁਣ ਇੱਥੇ ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ ਦੇ ਘੁਰਾੜੇ ਹੋਰ ਉਚੀ ਵੱਜਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਨੇ । ਇਸੇ ਹੀ ਕਾਮੈਂਟ ਦੇ ਹੇਠਾਂ {"ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਜੀ"} ਤੜੀ ਲਾਉਂਦਾ ਕਾਮੈਂਟ ਦਿੰਦੇ ਨੇ ਕਿ {"@ਗੁਰਮੀਤ ਸਿਂਘ ਜੀ, ਮੇਰਾ ਉਪਰੋਕਤ ਕਮੈਂਟ ਪੜ੍ਹਨ ਬਾਅਦ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਰਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦਾ ਕੀ ਹਸ਼ਰ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਵਾਵ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ...ਸੋ ਜਦ ਵੀ ਸ਼ਰਾਰਤ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇ ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ਦੇ ਬੂਹੇ ਖਿੜਕੀਆਂ ਬੰਦ ਕਰ ਲੈਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਜਨਤਕ ਥਾਵਾਂ ਸ਼ਰਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਚੰਗੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਸ਼ਰਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਗਿੱਦੜ ਕੁੱਟ ਹੁੰਦੀ ਦੇਖੀ ਹੈ ਮੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ।"} ਫਿਰ {"ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ"} ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤੜੀਆਂ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਵਰਜਦੇ ਹਨ । {"ਸ੍ਰ: ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ"} ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਕਾਮੈਂਟ ਕਰਦੇ ਹਨ {"ਪਾਠਕ ਹੁਣ ਬੰਦੇ ਦਾ ਪੁੱਤ ਬਣਕੇ ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਤੂੰ ਆਪਣੀ ਨਸਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੱਸੀ ਹੋਈ ਹੈ ਕਿ "ਬਾਂਦਰ ਦੀ ਇੱਕ ਵਰਾਇਟੀ ਚਿਪਾਜੀ ਜਾਂ ਗੁਰੀਲੇ" ਦੀ ਨਸਲ ਚੋਂ ਤੂੰ ਹੈ । ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਣਾ ਕਿ "ਚਿਪਾਜੀ ਜਾਂ ਗੁਰੀਲਾ" ਘਰ ਆਏ ਸਨ ਜਾਂ ਕਿ ............. ਬਕਵਾਸ ਕਰੇਗਾ ਤਾਂ ਬਕਵਾਸ ਹੀ ਸੁਣੇਗਾ । ਸਾਨੰ ਗਾਲ੍ਹੀ ਗਲੋਚ ਤੱਕ ਆਪ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋ ਤੇ ਫਿਰ ਸਾਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ ਕਿ "ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ" ਸਾਨੂੰ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਕੱਢਦੇ ਹਨ । ਮੈਂ ਚੰਗੇ ਸਲੀਕੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਅਸਲੀ ਉਕਾਤ ਵਿਖਾਉਣੀ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੇ ਤਾਂ ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਕੀ ਕਰੀਏ ?......."} ਪਰ ਸਾਡੇ {"ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ"} ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਾਹਦਾ ਉਨੀਂਦਰਾ ਚੜ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਘੂਕ ਘੁਰਾੜੇ ਸੁੱਤੇ ਪਏ । {"ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਜੀ"} ਆਪਣੇ ਅਗਲੇ ਕਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਫਿਰ ਦੁਹਰਾਉਂਦੇ ਨੇ {".....(ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਲਿਖੋ "ਖਾਲਿਸਤਾਨ" ਮੇਰਾ ਉੱਤਰ ਹੋਵੇਗਾ "ਬਕਵਾਸ")....."} ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ {"ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ"} ਨੂੰ ਜਗਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਲਿਖਦੇ ਨੇ {"@Shiv Inder ਆਹ ਧਮਕੀਆਂ ਧੁਮਕੀਆਂ ਵਾਲੇ ਕਮੈਂਟ ਤੇ ਡੰਡਾ ਚਲਾਉਣਾ ਸਿੱਖ (ਬੇਨਤੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ)"} ਹੁਣ ਇੱਥੇ {"ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ} ਦਾ {ਸੀਟੀ ਘੁਰਾੜਾ} ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਫਿਰ ਜਦੋਂ ਸਾਡੇ {ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ} ਦੀ ਨੀਂਦ ਖੁੱਲਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਚਾਲੂ ਕੀਤੀ ਚਰਚਾ ਤੇ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਦੀ ਲਿਖਤ ਛਾਪਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਫਿਰ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਦੀ ਲਿਖਤ ਜੋ ਮੇਰੀ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ "ਵਿਵਾਦ ਕਰੋ ਦੋਸਤੋ, ਸੰਵਾਦ ਨਹੀਂ" ਲੈ ਆਉਂਦੇ ਨੇ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੰਪਾਦਕੀ ਨੋਟ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਿਕਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਉਪਰਲੇ ਕਾਮੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹਾਂ) । ਫਿਰ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਦੀ ਲਿਖਤ ਰੋਕਣ ਦਾ ਕਾਰਣ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ {"...... ਇਕਬਾਲ ਹੁਰਾਂ ਦੇ ਲੇਖ ਥੱਲੇ ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਬਾਂਦਰ ਤਕ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਤੇ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਦੇ ਲੇਖ ਥੱਲੇ ਕਿਸੇ ਨੇ "ਕੜਾਹ ਖਾਣਾ ਬੁਢਾ" ਤਕ ਲਿਖ ਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਦੇ ਲੇਖ ਥੱਲੇ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਦਨ, ਜਸਵਿੰਦਰ ਖਾਲਸਾ ਤੇ ਜੱਗੀ ਗਿੱਲ ਨੇ ਸਾਡੇ ਬਾਰੇ (ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਬਾਰੇ) ਸ਼ਬਦ ਵਰਤੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨਸਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਜਾਇਜ਼ ਆਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ???"} ਲਉ ਜੀ ਹੁਣ {"ਕਰ ਲਓ ਘਿਓ ਨੂੰ ਭਾਂਡਾ"} । ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਦੀ ਲਿਖਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰੋਕੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜਰਮਨੀ ਜੀ ਦੀ ਲਿਖਤ ਤੇ ਮੈਂ {"ਫਿਟੇ ਮੂੰਹ....."} ਲਫਜ਼ ਵਰਤਦਾ ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁੰਭਕਰਣੀ ਨੀਂਦ ਤੋੜਣ ਲਈ, ਹੁਣ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਦੀ ਲਿਖਤ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ । ਉਹ ਵੀ ਉਪ੍ਰੋਕਤ ਦੱਸੇ ਕਾਰਣਾਂ ਕਰਕੇ । ਮੇਰੀ ਸੋਚ ਮੁਤਾਬਿਕ ਅਗਰ ਸਿੱਖ ਲਹਿਰ, ਸਿੱਖ ਸੰਘਰਸ਼ {"ਖਾਲਿਸਤਾਨ"} ਪ੍ਰਤੀ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਵਲੋਂ ਵਾਰ - ਵਾਰ {"ਬਕਵਾਸ"} ਲਫਜ਼ ਦਾ ਦੁਹਰਾਓ ਕਰਨ ਤੇ {"ਜੁੰਮੇਵਾਰ ਤੇ ਸੰਚਾਲਕਾਂ"} ਵਲੋਂ ਨਾ ਰੋਕਣ ਤੇ {"ਫਿਟੇ ਮੂੰਹ....."} ਲਫਜ਼ ਵਰਤ ਲੈਣਾ ਜਾਇਜ ਹੈ । ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਜੋ ਕਿਸੇ {"ਜੱਗੀ ਗਿੱਲ"} ਨੇ ਕਹੀ ਹੈ ਉਹ ਬਿਲਕੁੱਲ ਹੀ ਅਸਭਿਅਕ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੈਂ ਵੀ ਨਿੰਦਦਾ ਹਾਂ । ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ {"ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ"} ਤੁਹਾਡੀ ਸੋਚ ਤੇ ਅਫਸੋਸ ਹੈ ਕਿ {ਸ੍ਰ: ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ} ਨੇ {"ਜੱਗੀ ਗਿੱਲ"} ਦੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਗਲਤ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ, ਸਿਰਫ {ਖਾਲਸਾ ਜੀ} ਦਾ ਕਸੂਰ ਏਨਾਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜੱਗੀ ਗਿੱਲ ਦੀ ਉਸ ਗਲਤ ਗੱਲ ਨੂੰ ਕੋਡ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ {"......ਇਹਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਹਿਣ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਰਹਿ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ, ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਤੁਹਾਡੀ ਸਲਾਹ ਨੇਕ ਹੈ (ਸਿਰਫ ਸੰਵਾਦ ਬਾਰੇ) ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ।"} ਤੇ {"ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ"} ਨੇ {"ਜੱਗੀ ਗਿੱਲ"} ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ {"ਖਾਲਸਾ ਜੀ"} ਨੂੰ ਵੀ ਨਾਲ ਹੀ ਨੂੜ ਲਿਆ । ਜੋ {"ਜੱਗੀ ਗਿੱਲ"} ਨੇ ਕਿਹਾ ਉਹ ਤੇ ਨਿੰਦਣਯੋਗ ਹੈ ਹੀ ਪਰ ਉਸਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ {"ਅਸ਼ਲੀਲਤਾਂ"} ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਟੱਪਕੇ ਜੋ {"ਜ. ਸਿੰਘ"} ਨੇ {"ਖਾਲਸਾ ਜੀ"} ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਹੋ ਕੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਉਸਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਹੁਣ ਅਸੀਂ {"ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ"} ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਮੰਗਦੇ ਹਾਂ । ਦੱਸੋ ਇਹ ਕਿਹੜੀ {"ਮਰਿਯਾਦਾ"} ਤੁਸੀਂ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹੋ ਸੰਵਾਦ ਰਚਾਉਣ ਦੀ । ਤੁਹਾਡੇ ਜਵਾਬ ਦੀ ਊਡੀਕ ਵਿੱਚ - ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ
dev verma
u r right M.S. MAKHEN G.....22 shiv inder kirpa karke neutrel raho....
dhanwant bath
m.s.landen g siechai de kafi naide hai jaker oh galt hai tan shiv inder and j. singh(j.singh is my real cousin) dasin k es wich galt ki hai ?...j singh is neutral i think..kise v gall da virod sirf virod karn vaste he nahi karna chaihda jaker koi aadmi jan koi sidant theak hai tan us nu man,na bahut vadi dallerihai.camraid veer bina apne kise jatti faide ton manokhta de sewa karna chaunde hun es wich koi shak nahi...per S.S.BABAR honi v galt nahi lood hai ik duje nu samijn de...mai na mannu wali gall na kro jaker kise dusre wich kuj changa hai tan us de ijet karo...
jaswant singh khalsa ji mainu afsoos hai tuhade bare eho jehe lafaj vartan de main apne lafja nu vapas lainda ha. main apni jindgi vich kadi vi asi gandi bhasha pabluc taur te varti. mere lafja naal je kise da man dukhia hai main muafi chahunda han. baki oh sare hi dhanvad de patar han jinah sukirat satnam singh babar iqbal pathak karm barst de lekh pad ke usaru behis tori. main eh mehsoos karda ha jo vi is pshle bhaide same vich look mare chahe oh khadku san chahe kamreed te chahe gali bajara basan vich safar karde look. mare gai sare look hi punjabi bashinde san. ehna doha lahiran de mar mariae ton aam punjabi nu koi vi faida nahi hoia. ladaian janga kush hasnsal karn ate sabak sikhan lai hundia han. te ehna lehira da eho hi sabk hai ki tusi hindostan di hkumat naal sidhi hathiarband takar nahi lai saqde. oh tan bahana bhalde san punjab nu kutan da. te ehna lehira ne eh muhaia kita.
Makhan S. London
ਵੀਰ ਧਨਵੰਤ ਬਾਠ ਜੀ, ਤੁਹਾਡਾ ਕਾਮੈਂਟ ਕਿ {"ਐਮ. ਐਸ. ਲੰਡਨ ਜੀ ਸਚਾਈ ਦੇ ਕਾਫੀ ਨੇੜੇ ਹੈ ਜੇਕਰ ਉਹ ਗਲਤ ਹੈ ਤਾਂ ਸ਼ਿਵ ਇੰਦਰ ਅਤੇ ਜ. ਸਿੰਘ । ਜ. ਸਿੰਘ ਇਜ਼ ਮਾਈ ਰੀਅਲ cousin (ਚਚੇਰਾ ਭਰਾ) । ਦੱਸੀਂ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਕੀ ਹੈ ?... ਜ ਸਿੰਘ ਇਜ਼ ਨਿਉਟ੍ਰਲ (ਨਿਰਪੱਖ) ਆਈ ਥਿੰਕ । ਕਿਸੇ ਵੀ ਗੱਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਸਿਰਫ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਆਦਮੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਸਿਧਾਂਤ ਠੀਕ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮੰਨਣਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਦਲੇਰੀ ਹੈ । ਕਾਮਰੇਡ ਵੀਰ ਬਿਨਾ ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਜਾਤੀ ਫਾਇਦੇ ਤੋਂ ਮਨੁਖਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ... ਪਰ ਐਸ. ਐਸ. ਬੱਬਰ ਹੋਰੀਂ ਵੀ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਲੋੜ ਹੈ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ... ਮੈਂ ਨਾ ਮਾਨੂੰ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਨਾ ਕਰੋ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਦੂਸਰੇ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਚੰਗਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਇਜ਼ੱਤ ਕਰੋ....."} ਵੀਰ ਜੀ, ਜੇ ਮੈਂ ਗਲਤ ਨਾ ਹੋਵਾਂ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸੁਕੀਰਤ ਦੀ ਲਿਖਤ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਚਰਚਾ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਇਸ ਸਾਰੀ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਵਾਚਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹੋ । ਤੁਹਾਡੇ ਕੁੱਝ ਕੁ ਕਾਮੈਂਟ ਵੀ ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰੀ ਪਏ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ {"ਸਹੀ ਹੈ ਐਮ. ਐਸ. ਲੰਡਨ ਸਾਹਬ.... ਸ਼ਿਵ ਇੰਦਰ ਵੀਰ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਸਮਝੋ ਚਾਹੇ ਉਹ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਵੀਰ ਹਨ ਜਾਂ ਕਾਮਰੇਡ ਵੀਰ... ਤੁਹਾਡਾ ਹੱਕ ਨਿਉਟ੍ਰਲ (ਨਿਰਪੱਖ) ਰਹਿਣ ਦਾ ਹੈ ਪਿਛਲੀ ਡੀਬੇਟ ਵਿਚ ਮੈਨੂੰ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਧੜੇ ਦਾ ਕੁਝ ਹੱਥ ਉੱਤੇ ਲਗਦਾ ਸੀ ਉਹ ਗੱਲ ਵੀ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ... ਕਿਸੇ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸਾਡੇ ਕਾਮਰੇਡ ਵੀਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਬਹਿਸ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਆਹ ਚਰਚਾ ਬੰਦ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਠੋਸ ਕਾਰਣ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸੜ ਬਿਆਨ ਦਾਗਕੇ ਆਹ ਪੁਆੜਾ ਫੇਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਕਿਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਤੁਹਾਡਾ ਕੋਈ ਜਾਤੀ ਮਨੋਰਥ ਤਾਂ ਨਹੀਂ....."} ਜਾਂ {"ਸੁਕੀਰਤ... ਨਾਮ ਕਾਫੀ ਵੱਡਾ ਹੈ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਠੀਕ ਕਹਿ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਲੇਖ ਬੇਲੈਂਸ ਬਣਾਕੇ ਰਖਦਾ.... ਜਿੱਡਾ ਨਾਮ ਹੈ ਉਤਨਾ ਚੰਗਾ ਲੇਖ ਨਹੀਂ ਇਕ ਪਾਸੜ ਸੋਚ ਦਾ ਮੁਜਾਹਿਰਾ ਜਿਆਦਾ ਲਗਦਾ ਹੈ..... ਜੇਕਰ ਸਾਰੇ ਫਿਰਕਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਬਰਾਬਰ ਰਹਿਕੇ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਜਿਆਦਾ ਚੰਗਾ ਸੀ... ਇੱਕ ਖਾਸ ਫਿਰਕੇ ਨੂੰ ਹੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਜਿਆਦਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ... ਲਗਦਾ ਸੁਕੀਰਤ ਜੀ ਨੇ ਇਹ ਲੇਖ ਕਾਹਲੀ ਵਿਚ ਲਿਖ ਦਿੱਤਾ ਥੋੜਾ ਗੂਗਲ ਹੋਰ ਫਰੋਲ੍ਹ ਲੈਂਦੇ ਤਾਂ ਜਿਆਦਾ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ.... ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਫਿਰਕੇ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਜਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਾ ਹੁੰਦੀਆਂ...."} {"ਯਾਰ 1978 ਤੋਂ 84 ਤੱਕ ਨਾ ਹਿੰਦੂ ਘੱਟ ਸਨ ਨਾ ਸਿਖ.... ਸੁਰਿੰਦਰ ਬਿੱਲਾ, ਹਰਬੰਸ ਖੰਨਾ... ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਾਲਾ ਜਗਤ ਨਾਰਾਇਣ, ਅਤੇ ਰਮੇਸ਼ ਅਤੇ ਤਿਵਾਰੀ ਵੀ ਉਤਨੇ ਹੀ ਦੋਸ਼ੀ ਸਨ ਜਿੰਨੇ ਕਿ ਕੋਈ ਹੋਰ......"} ਜਾਂ {"ਵੀਰ ਇਕਬਾਲ ਤੂੰ ਕਈ ਜਗਾ ਠੀਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਪਰ ਜੱਸ ਬਰਾੜ ਦੀਆਂ ਉਪ੍ਰੋਕਤ ਗੱਲਾਂ 100% ਸਚ ਹਨ.... ਇਸ ਕਰਕੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਸੂਝਵਾਨ ਪਾਠਕ ਜਾਂ ਲੇਖਕ ਹੋਣ ਦਾ ਸਬੂਤ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਚੁੱਪ ਕਰ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਟਿੰਡ ਵਿਚ ਕਾਨਾ ਪਾਈ ਰਖਣਾ.... ਮੇਰੇ ਵਰਗੇ ਕਈ ਲੋਕ ਕਾਮਰੇਡਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਇਜ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਤੁਹਾਡੀ ਆਹ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਤੋਂ ਹੁਣ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਬਹਿਸ ਬਾਕੀ ਕਾਮਰੇਡ ਭਰਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗਲਤ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ... ਲੱਸੀ ਤੇ ਬਹਿਸ (ਲੜਾਈ) ਜਿੰਨੀ ਮਰਜੀ ਵਧਾ ਲਓ ਕਿ ਫਾਇਦਾ...."} ਜਾਂ {"ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਬਰਾੜ ਸਾਹਬ ਧਰਮ ਵਿਚ ਜੋ ਕੁਝ ਚੰਗਾ ਓ ਜ਼ਰੂਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਬਸ਼ਰਤੇ ਓ ਚਮਤਕਾਰਾਂ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਨਾ ਹੋਵੇ..."} ਜਾਂ {"ਜੱਸ ਬਰਾੜ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹਾਂ ਕਿ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿਚ ਲੰਗਰ ਜਾਂ ਭੇਟਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਆਹ ਕੁਝ ਹੁੰਦਾ ਹੈ... ਪਰ ਏਹ ਖਾਲਸੇ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ?? ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਿਖ ਏਹ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਧਰਮ ਤਾਂ ਮਾੜਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ... ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਤਾਂ ਆਹ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੈ... ਪਰ ਮੈਂ ਨਿਊਜੀਲੈਂਡ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ... ਅਤੇ ਇਥੇ T-PUKA ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਗੜ ਹੈ (ਕੀਵੀ ਫਰੂਟ ਜਿਆਦਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ) ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਇਥੇ ਸਟੂਡੈਂਟਸ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੈ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਕੋਨੇ - ਕੋਨੇ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਆਦਿ ਦੇ ਸਟੂਡੈਂਟ ਇਥੇ ਆਏ ਹਨ ਅਤੇ ਓ ਗੁਰੂ ਘਰ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਜਿਆਦਾਤਰ ਸੇਟਰਡੇ ਅਤੇ ਸੰਡੇ (ਸਨਿੱਚਰਵਾਰ ਅਤੇ ਐਤਵਾਰ) ਲੰਗਰ ਛਕਦੇ ਹਨ... ਭਾਵੇਂ ਓ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਰਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਰਖਦੇ ਹੋਣ ਅਤੇ ਇਥੋ ਦੀ ਸਿਖ ਸੰਗਤ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਭੇਦ - ਭਾਵ ਦੇ ਇਹ ਸੇਵਾ ਖਿੜੇ ਮਥੇ ਕਰਦੀ ਹੈ ਇਸ ਕਰਕੇ ਆਪਾਂ ਸਾਰੇ ਹੀ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਰੱਸੇ ਨਹੀਂ ਬੰਨ ਸਕਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਇਥੇ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਮੰਦਿਰ ਜਾਂ ਮਸਜਿਦ ਵਲੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਲਾਹੁਣਾ ਵੀ ਸਾਡਾ ਫਰਜ਼ ਬਣਦਾ ਹੈ... ਰਹੀ ਗੱਲ ਠੇਕਾਦਾਰਾਂ ਦੀ ਓ ਸਟੂਡੈਂਟ ਦਾ ਰੱਜਕੇ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕਰਦੇ ਹਨ ਓ ਠੇਕੇਦਾਰ ਭਾਵੇਂ ਹਿੰਦੂ ਹੋਵੇ, ਮੁਸਲਿਮ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸਿਖ..."} ਵੀਰ ਜੀ, ਇਹ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਖੱਟੇ - ਮਿੱਠੇ ਕਾਮੈਂਟ (ਮਾਅਫ ਕਰਨਾ ਖੱਟੇ - ਮਿੱਠੇ ਇਸ ਲਈ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਹੋ ਸਕਦਾ ਬਾਕੀ ਧਰਮ ਨੂੰ {"ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ"} ਜਾਂ {"ਨਾ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ"} ਹੋਰ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨਾਲ ਵੇਖਦੇ ਹੋਣ) ਮੈਂ ਇੱਥੇ ਇਸ ਕਰਕੇ ਕੋਡ ਕੀਤੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਤੇ ਕੋਈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਰਚਾ ਕਰੇ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਹੋਵੇ । ਰਹੀ ਗੱਲ ਤੁਹਾਡੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ ਜ. ਸਿੰਘ ਮੇਰੇ ਖਿਆਲ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਨਾਮ {ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਾਠ} ਹੈ (ਇਹ ਨਾਮ ਫੇਸਬੁੱਕ ਤੇ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚੋਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ) ਦੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨ ਕਿ ਸ੍ਰ: ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਜੀ ਨੂੰ {"ਜੱਗੀ ਗਿੱਲ"} (ਨਾਮ ਤੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਉਹ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ ਵੀ ਕਿ ਨਹੀਂ) ਨਾਲ ਜੋੜਕੇ ਏਨ੍ਹੇ ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਭਰੇ ਲਫਜ਼ (ਜੋ ਮੈਂ ਏਥੇ ਦੁਹਰਾਉਣਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ) ਵਰਤਣ ਦੀ ਐਸੀ ਕਿਹੜੀ ਲੋੜ ਪਈ ਸੀ ? ਦੂਸਰੀ ਗੱਲ ਕਿ {"ਜੱਗੀ ਗਿੱਲ"} ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ {"ਸੰਪਾਦਕ"} ਨੂੰ ਕਹੀ, ਤੇ {"ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ"} ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੂਝਤਾਈ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਹੁਣ ਖੁੱਦ ਇਸ ਕਾਮੈਂਟ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁੱਦ ਚੁੱਕੇ ਨੇ । ਅਸੀਂ ਤੇ ਸਿਰਫ {"ਜੱਗੀ ਗਿੱਲ"} ਦੀ ਇਸ ਕਰਤੂਤ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਹੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ । ਵੀਰ ਜੀ, ਏਥੇ ਗੱਲ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀਆਂ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਗੱਲ ਸਚਾਈ ਦੀ ਹੈ । ਵੀਰ ਜੀ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸਹੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤੇ ਗਲਤ ਨੂੰ ਗਲਤ ਕਹਿਣ ਦਾ ਹੌਸਲਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ । ਇੱਕ ਗੱਲ ਦਾ ਅਫਸੋਸ ਹੈ ਕਿ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਦੀ ਗੱਲ ਤੇ ਸਾਰੇ ਚੁੱਪੀ ਧਾਰੀ ਬੈਠੇ ਹਨ, ਪੁੱਛਣਾ ਚਾਹਾਂਗਾ {"ਕਿਉਂ"} ?
dhanwant bath
M.S.LONDAN g dhanwad ijet afjai lai..baki rahi gall joginder bath veer de oh tuhade coment ton pahla apne coment de muafi mang chuka ha tusi dakh he lai howegi...joginder mera nallo umer wich 15 saal vada hai and mai ajj tak us de juban wicho aho jihe lafij nahi c sune kai maslian te sadi bahes ho jandi hai per oh kadi aho jihe juban nahi wartda athe pata nahi ki hoya?? baki rahi iqbaal pathek de gall jis din jass brar walligall(tnd wich kana...)oh othe coment karno hut gya c...baki veer g bande nu kahen naal hunda goli tan maar he nahi deni....mai kai jagga dakhya k kuj lok apni camraide naal camraida da faida ghet te nuksaan jada ker rahe hun jaker ah sachai comraid hunde tan samajwad ked da ah gya hunda....ah tan apni he houme ton baher nahi ah rahe te adresh mande hun CHEE-GAWERA nu te 24 gante ek khaas ferkede mager he pai rahnde hun jadke ah khaas ferka tan app samajwaad da wada hami hai....
ਦੇਸਰਾਜ ਕੈਨੇਡਾ
ਭਾਜੀ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਇਹ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਦੇ ਮਸਲੇ ਤੇ ਬਿਲਕੁੱਲ ਚੁੱਪ ਨਹੀਂ ਬੈਠਾ, ਹਾਂ ਪਰ ਖਾਮੋਸ਼ ਇਸ ਲਈ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵਲੋਂ ਪੁੱਛੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦੀ ਊਡੀਕ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੰਪਾਦਕ ਸ਼ਿਵ ਇੰਦਰ ਨੂੰ ਪੁੱਛੇ ਹਨ । ਪਰ ਸੰਪਾਦਕ ਦਾ ਚੁੱਪ ਵੱਟਣਾ ਕੋਈ ਚੰਗਾ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਿਹਾ । ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ, ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਹਾਜ਼ਿਰ ਕਰੋ ਤੇ ਉਹ ਜਵਾਬ ਦੇਵੇ ਕਿ ਉਹ ਝੂਠੀਆਂ ਤੋਹਮਤਾਂ ਲਾ ਕੇ ਬਦਨਾਮ ਕਿਉਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ? ਗੱਲ ਦਲੀਲ, ਤਰਕ ਤੇ ਤੱਥਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵੀ ਕਰੇ, ਜੋ ਕਿ ਸੰਵਾਦ ਦਾ ਸਹੀ ਨਿਯਮ ਹੈ । ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਜਵਾਬ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹਾਂ । ਵਰਨਾ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਅਸਭਿਅਕ ਭਾਸ਼ਾ ਤੇ ਉਤਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੁਸੀਂ ਜੁੰਮੇਵਾਰ ਹੋਵੋਗੇ । ਫਿਰ ਨਾ ਕਹਿਣਾ ਕਿ ਸਭਿਅਕ ਪਰਚਾ ਅਸਭਿਅਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ । ਯਾਰ ਹੱਦ ਹੋ ਗਈ ਤੁਹਾਡੇ ਵਾਲੀ ਕਰਨਾ ਸੰਵਾਦ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਸੰਵਾਦ ਦੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਤੇ ਆਪ ਖੜ੍ਹਦੇ ਨਹੀਂ । ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਬਾਰੇ ਨਿਰਣਾ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਮੈਂ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ । ਮੈਂ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਨਹੀਂ ਤੇ ਨਾਹੀ ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ, ਤਰਕਸ਼ੀਲ ਹਾਂ, ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੰਨਦਾ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਿੰਨਾਂ ਤਰਕਸ਼ੀਲ ਇਸ ਪੂਰੀ ਕਾਇਨਾਤ ਵਿੱਚ ਮੈਨੂੰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਲੱਭਿਆ । ਹਾਂ, ਪਰ ਮੈਂ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਵੀਰਾਂ ਦਾ ਹਿਮਾਇਤੀ ਜ਼ਰੂਰ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਗੱਲ ਹੈ । ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਦਓ । ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ, ਤੁਹਾਡੇ ਜਵਾਬ ਦੀ ਊਡੀਕ ਹੈ । - ਦੇਸਰਾਜ ਕੈਨੇਡਾ
Makhan S. London
ਵੀਰ ਧਨਵੰਤ ਬਾਠ ਜੀ, ਤੁਹਾਡਾ ਕਾਮੈਂਟ {"ਐਮ. ਐਸ. ਲੰਡਨ ਜੀ ਧੰਨਵਾਦ ਇਜ਼ਤ ਅਫਜਾਈ ਲਈ... ਬਾਕੀ ਰਹੀ ਗੱਲ ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਵੀਰ ਦੀ ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਕਾਮੇਂਟ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਆਪਣੇ ਕਾਮੇਂਟ ਦੀ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਦੇਖ ਹੀ ਲਈ ਹੋਵੇਗੀ... ਜੋਗਿੰਦਰ ਮੇਰੇ ਨਾਲੋਂ ਉਮਰ ਵਿਚ 15 ਸਾਲ ਵੱਡਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਅੱਜ ਤੱਕ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਵਿਚੋਂ ਏਹੋ ਜਿਹੇ ਲਫਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸੁਣੇ ਕਈ ਮਸਲਿਆਂ ਤੇ ਸਾਡੀ ਬਹਿਸ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਕਦੀ ਏਹੋ ਜਿਹੇ ਜ਼ੁਬਾਨ ਨਹੀਂ ਵਰਤਦਾ ਇਥੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ ਹੋਇਆ ?? ਬਾਕੀ ਰਹੀ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਦੀ ਗੱਲ ਜਿਸ ਦਿਨ ਜੱਸ ਬਰਾੜ ਵਾਲੀ ਗੱਲ (ਟਿੰਡ ਵਿਚ ਕਾਨਾ...) ਉਹ ਓਥੇ ਕਾਮੇਂਟ ਕਰਨੋ ਹਟ ਗਿਆ ਸੀ... ਬਾਕੀ ਵੀਰ ਜੀ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਗੋਲੀ ਤਾਂ ਮਾਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦੇਣੀ.... ਮੈਂ ਕਈ ਜਗਾ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਕਾਮਰੇਡੀ ਨਾਲ ਕਾਮਰੇਡਾਂ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਘੱਟ ਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਚੇ ਕਾਮਰੇਡ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਸਮਾਜਵਾਦ ਕਦ ਦਾ ਆ ਗਿਆ ਹੁੰਦਾ.... ਇਹ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਹੀ ਹਊਮੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੇ ਤੇ ਆਦਰਸ਼ ਮੰਨਦੇ ਹਨ CHEE-GAWERA ਨੂੰ ਤੇ 24 ਘੰਟੇ ਇਕ ਖਾਸ ਫਿਰਕੇ ਦੇ ਮਗਰ ਹੀ ਪਏ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਦਕਿ ਇਹ ਖਾਸ ਫਿਰਕਾ ਤਾਂ ਆਪ ਸਮਾਜਵਾਦ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਾਮੀ ਹੈ...."} ਵੀਰ ਜੀ, ਹਾਂਜੀ ਮੈਂ ਪੜ੍ਹ ਲਿਆ ਹੈ, ਤੁਹਾਡੇ ਚਚੇਰੇ ਭਾਈ ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਵਲੋਂ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣ ਵਾਲਾ ਕਾਮੈਂਟ । ਮੈਂ ਜਦੋਂ ਆਪਣਾ ਕਾਮੈਂਟ ਅੱਪਲੋਡ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਸਾਂ ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਪੇਜ਼ ਰੇਫਰਿਸ਼ ਕਰਕੇ ਵੇਖਿਆ ਤਾਂ ਕੋਈ ਨਵਾਂ ਕਾਮੈਂਟ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਇਆ, ਬੱਸ ਆਪਣਾ ਕਾਮੈਂਟ ਲਿਆਕੇ ਕਾਮੈਂਟ ਵਿੰਡੋ ਵਿੱਚ ਅਜੇ paste (ਪੇਸਟ) ਕਰਕੇ ਅੱਪਲੋਡ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਹੀ ਮੇਰੇ ਕਾਮੈਂਟ ਤੋਂ ਉਪਰ ਮੁਆਫੀ ਵਾਲਾ ਕਾਮੈਂਟ ਆ ਗਿਆ, ਬੱਸ 5 - 10 ਸੈਕਿੰਡ ਦਾ ਹੀ ਫਾਸਲਾ ਰਿਹਾ । ਖੈਰ, ਸਿਆਣੇ ਐਵੇਂ ਤੇ ਨਹੀਂ ਅਖਾਣ ਬਣਾ ਗਏ ਕਿ {"ਪਹਿਲਾ ਤੋਲੋ ਫਿਰ ਬੋਲੋ"} ਜਾਂ {"ਕਮਾਨੋਂ ਨਿਕਲਿਆ ਤੀਰ ਤੇ ਜ਼ੁਬਾਨੋਂ ਨਿਕਲੇ ਬੋਲ"} ਕਦੀ ਵਾਪਿਸ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ । ਹਾਂ, ਅੱਗੇ ਵਾਸਤੇ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਾਠ ਵੀਰ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਅਗਰ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਗਲਤ ਲਿਖਦਾ, ਬੋਲਦਾ ਜਾਂ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਸਮਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਇਸ ਰਵੱਈਏ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ । ਹਾਂ, ਅਗਰ ਉਹ ਫਿਰ ਵੀ ਬਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਤਾਂ ਫਿਰ ਕੋਈ ਹੋਰ ਰਸਤਾ ਲੱਭਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਵੀਰ ਦੇਸਰਾਜ ਜੀ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਜ਼ਜ਼ਬਾਤਾਂ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਪਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਤਾਕੀਦ ਹੈ ਕਿ ਅਸਭਿਅਕ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਅਪਨਾਉਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਤੁਸੀਂ ਨਾ ਕਰਨਾ । ਵਰਨਾ ਇਸ ਸੰਵਾਦ ਦੀ {"ਪਿਛਾਖੜੀ"} ਦੀ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀ {"ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ"} ਜੁੰਮੇ ਹੀ ਹੋਵੇਗੀ । - ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ
B. S. Balli
ਬਾਠ ਭਰਾਵੋ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਵੀਰੋ, ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬਿਲਕੁੱਲ ਸਹੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ । ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ *ਜੱਗੀ ਗਿੱਲ* ਵੀ ਦੇਸਰਾਜ ਵੀਰੇ ਵਾਂਗ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਗਲੇਪਨ ਤੋਂ ਸ਼ਾਇਦ ਅੱਕਿਆ ਪਿਆ ਸੀ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਉਸਨੇ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਅਲਫਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ (ਜੋ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਹਨ) ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ । ਦੇਸਰਾਜ ਵੀਰ ਵਾਂਗੂੰ ਉਹ ਸ਼ਾਇਦ ਆਪਣੇ ਜ਼ਜ਼ਬਾਤ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਰੱਖ ਨਾ ਸਕਿਆ ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਉਹ ਰਾਹ ਫੜ੍ਹ ਲਿਆ ਜੋ ਦੇਸਰਾਜ ਵੀਰਾ ਆਪਨਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਬੇਸ਼ਕ ਇਹ ਰਾਹ ਗਲਤ ਹੈ ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਅਪਨਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ । ਇਸ ਲਈ ਸਭ ਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਜੋੜ੍ਹਕੇ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ *ਸੰਪਾਦਕ* ਅਤੇ *ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ* ਨੂੰ ਏਥੇ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਣ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰਨ । ਆਪਣੇ ਕਾਮੈਂਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦੱਸੋ ਕਿ ਜੋ ਰਾਹ ਹੁਣ *ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ* ਨੇ ਚੁਣਿਆ ਹੈ, ਕੀ ਉਹ ਠੀਕ ਹੈ ? ਤਰਕ ਤੇ ਦਲੀਲ ਦੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਬਣਾਉਣੀ ਸਭ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਵੇ । ਵੀਰ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ ਅਤੇ ਵੀਰ ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਨੇ ਤੱਥ ਪੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਸਵਾਲ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਬਾਦਲੀਲ ਹੈ । ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਵਾਂਗ ਹਿੰਮਤ ਕਰੋ, ਮੁਆਫੀ ਮੰਗੋ ਤਾਂ ਜੋ ਚਰਚਾ ਅੱਗੇ ਤੋਰੀ ਜਾ ਸਕੇ । ਅਸੀਂ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ, ਗੰਦੀ ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ, ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ - ਬੋਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਆਦਿ ਮੁੱਦਿਆਂ ਅਤੇ ਜੋ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਦੇ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਿਵਾਦੀ ਗੱਲਾਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਤੁਹਾਡੀ ਇੱਕ ਅਤਿ ਦਰਜ਼ੇ ਦੀ ਮੂਰਖਤਾ ਕਰਕੇ ਗੱਲ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਵੱਧ ਰਹੀ । ਅਗਰ ਤੁਸੀਂ ਮੁਆਫੀ ਨਹੀਂ ਵੀ ਮੰਗਣੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਆ ਕੇ ਕਾਮੈਂਟ ਕਰ ਦਉ ਕਿ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਾਦ - ਵਿਵਾਦ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਤੇ ਤੁਸੀਂ (ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ) ਇਸ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦੇ (ਵਿਸ਼ੇ) ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ । ਫਿਰ ਵੀ ਚਰਚਾ ਅੱਗੇ ਤੁਰ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਭਲੇ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਆਓ, ਚਰਚਾ ਕਰੀਏ ਜਾਂ ਸਾਨੂੰ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮੌਕਾ ਦਉ । - ਬਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੱਲੀ
dhanwant bath
pahli gall 22 M.S.LONDAN g mainu ek gall samej nahi aye k tusi mera coment dubara apne coment wich kio likhde ho,2nd gall...k tusi khate mithe coment bare gall role jihe wich rakh gai ho kirrpa karke das de bainte man k gall clear karna.....baki BALLI veer g bath brao de gall samjo baher hai....tusi dakh rahe ho k sade dowan de vichar ek duje naal takriben 80 % nahi milde fer es gall da veer g ki matleb k dowan nu ek he...?
dhanwant bath
baki M.S.LONADAN VEER G tusi mera pichle sare coment dubara kio publish kite es da karn samej nahi aya....
B. S. Balli
ਵੀਰ ਧਨਵੰਤ ਬਾਠ ਜੀ, ਮੈਨੂੰ ਗਲਤ ਨਾ ਸਮਝੋ । ਬਿਲਕੁੱਲ ਤੁਸੀਂ 80% ਨਹੀਂ ਮੇਰੇ ਲਈ ਤੇ ਤੁਸੀਂ 100% ਵੱਖਰੇ ਹੋ ਤੇ ਸਹੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਹੀ ਕਹਿ ਦਿੰਦੇ ਹੋ । ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ । ਅਗਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਫਿਰ ਵੀ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਦਾ ਦੁੱਖ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਖਿਮਾਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ । - ਬਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੱਲੀ
Jaswant Singh Khalsa
ਐਨੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਹੋ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ,ਬਰਸਟ ਜੀ ਦੇ ਲੇਖ ਉੱਤੇ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਵਰਗੀ ਇੱਕ ਵੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਤੁਰੀ ,ਸਭ ਕੁੱਝ ਨਿੱਜੀ ਦੂਸ਼ਣਬਾਜੀ ਹੋ ਨਿੱਬੜਿਆ ਹੈ , "ਸੰਵਾਦ" ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ । ਵੀਰੋ ਇਸ ਸਭ ਕਾਸੇ ਨੂੰ ਥਾਂ 'ਤੇ ਹੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਵੋ । "ਸੰਵਾਦ" ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਮੈਂ ਕਾਮਰੇਡ ਵੀਰਾਂ ਅਤੇ ਸਭ ਨੂੰ ਪੁੱਛਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ,""ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿੱਖ ਖਾਸ਼ ਕਰਕੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਵਿਰੋਧੀ ਕਰਤੂਤਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੇਸ਼ ਭਗਤਾਂ ਦੇ ਕਤਲ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਦਰ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਚੱਲੀ ਹਰੇਕ ਖਾੜਕੂ ਲਹਿਰ ਦੌਰਾਨ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਸੂਬਾਈ ਹਕੂਮਤ ਦੇ ਕਹਿਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡਿਆਂ 'ਤੇ ਝੱਲਿਆ ਸੀ।"" ਕੀ ਕਿਸੇ ਕੋਲੇ ਇਸ ਬਾਬਤ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ ? ਕੀ ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਸਿੱਖ ਜੁਝਾਰੂਆਂ ਨੇ ਇਹ ਨੀਵੇਂ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ?
Makhan S. London
ਭਾਈ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਜੀ, ਬਿਲਕੁੱਲ ਸਹੀ ਗੱਲ ਕਰੇ ਰਹੇ ਹੋ ਤੁਸੀਂ । ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ {"ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਚੇਤੇ ਨਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜੀ ਗ੍ਰੋਹ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਥੰਮ ਲਾਲਾ ਜਗਤ ਨਰਾਇਣ ਦਾ ਕਤਲ ਵੀ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਦੇ ਗਰਾਈਂ (ਮਰਹੂਮ) ਭਾਈ ਨਛੱਤਰ ਸਿੰਘ ਰੋਡੇ ਨੇ ਹੀ ਕੀਤਾ ਸੀ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਕਿ ਸੰਤ ਜੀ ਖੁਦ ਆਪ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਨਿਕਟਵਰਤੀ ਨੂੰ ਇਸ ਝਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਫਸਿਆ ਦੇਖਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ । ਇਸੇ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਤਿਤ ਲੇਕਿਨ ਹੱਦ ਦਰਜੇ ਦੇ ਈਮਾਨਦਾਰ, ਲੜਾਕੂ ਅਤੇ 'ਲਾਈਲੱਗ' ਵੀਰ ਨੂੰ ''ਚੜ੍ਹ ਜਾ ਬੱਚਾ ਸੂਲੀ, ਰਾਮ ਭਲੀ ਕਰੂਗਾ'' ਦੀ ਕਹਾਵਤ ਮੁਤਾਬਕ ਵੰਝ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਹਿੱਤ ਬੰਬਈ ਵੱਲ ਨਿਕਲ ਗਏ ਸਨ ।"} ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੱਥ ਸਹੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਤੇ ਬੰਬਈ ਤੇ ਹਰਿਆਣੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਚੰਦੋ ਕਲਾਂ ਦੇ ਫਾਸਲੇ (ਵਿੱਥ, ਪੈਂਡਾ, ਪੰਧ, ਬਾਟ, ਦੂਰੀ) ਨੂੰ ਸਮਝਕੇ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । {"ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ"} ਨੂੰ ਇਹ ਚੇਤਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ {"ਹਿੰਦ ਸਮਾਚਾਰ ਅਖ਼ਬਾਰ ਸੰਮੂਹ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੰਪਾਦਕ ਲਾਲਾ ਜਗਤ ਨਾਰਾਇਣ ਦਾ 9 ਸਤੰਬਰ 1981 ਨੂੰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਨੇੜੇ ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਨੂੰ ਭਾਈ ਦਲਬੀਰ ਸਿੰਘ, ਭਾਈ ਸਰਵਨ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਭਾਈ ਨਛੱਤਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰਕੇ ਸੋਧਾ ਲਾ ਦਿੱਤਾ । ਉਸ ਸਮੇਂ ਸੰਤ ਜੀ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਚੰਦੋ ਕਲਾਂ ਵਿਖੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਸਨ । ਜਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਜਾਰੀ ਹੋਏ ਹਨ, ਤਾਂ ਉੱਥੋਂ ਚੱਲਕੇ ਟਕਸਾਲ ਦੇ ਹੈੱਡ ਕੁਆਰਟਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰਦਰਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੌਂਕ ਮਹਿਤਾ ਵਿਖੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ, ਪਰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਪਟਿਆਲਾ ਰੇਂਜ ਦੇ DIG ਡੀ. ਐਸ. ਮਾਂਗਟ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਚੰਦੋ ਕਲਾਂ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ । ਇਸ ਪੁਲਿਸ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਨਰਕਧਾਰੀ ਪੱਖੀ ਪੁਲਿਸ ਅਫਸਰ ਡੀ. ਆਰ. ਭੱਟੀ ਅਤੇ DSP ਮਨੋਹਰ ਸਿੰਘ ਸਮੇਤ 6 ਪੁਲਿਸ ਕਪਤਾਨ, 12 ਉਪ ਪੁਲਿਸ ਕਪਤਾਨ ਅਤੇ 500 ਪੁਲਿਸ ਜਵਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ । ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਦਹਿਸ਼ਤ ਪਾਉਣ ਲਈ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤਿਆਂ ਗੋਲੀ ਚਲਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਉਪ੍ਰੰਤ ਸਪੀਕਰ ਰਾਹੀਂ ਅਨਾਉਂਸਮੈਂਟ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜੇ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਸਾਰਾ ਪਿੰਡ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿਆਂਗੇ । ਪਿੰਡ ਦੇ ਮੋਹਤਬਰ ਬੰਦਿਆਂ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੇ ਸਪੀਕਰ ਰਾਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਇੱਥੇ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਪਰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਘਰ - ਘਰ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ੀ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸਮਾਨ ਅਤੇ ਨਕਦੀ ਲੁੱਟ ਲਈ । ਟਕਸਾਲ ਦੀਆਂ ਬੱਸਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀਆਂ ਸੈਂਚੀਆਂ ਸਮੇਤ ਟਕਸਾਲ ਦਾ ਕੀਮਤੀ ਸਾਹਿਤ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ । ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਮਹਿਤਾ ਚੌਂਕ ਵਿਖੇ 16 ਸਤੰਬਰ 1981 ਨੂੰ ਲਾਲਾ ਕਤਲ ਕੇਸ ਵਾਲੇ ਵਾਰੰਟ ਦਿੱਤੇ ਗਏ । ਸੰਤਾਂ ਨੇ ਵਾਰੰਟ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਵੇਲੇ ਹੀ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮੈਂ 20 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੇਵਾਂਗਾ । ਸੰਤਾਂ ਦਾ ਇਹ ਐਲਾਨ ਸੁਣਕੇ ਸਿੱਖ ਆਗੂਆਂ ਸਮੇਤ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮਹਿਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ । ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹਿਣ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਮੈਂ ਲਾੜੀ ਮੌਤ ਵਿਆਹੁਣ ਲਈ ਕੇਸਰੀ ਦਸਤਾਰਾ ਸਜਾਇਆ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਹਿੰਦ ਸ੍ਰਕਾਰ ਮੌਤ ਨਾਲ ਮੇਰੀਆਂ ਲਾਵਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਰ ਲਵੇ ਅਤੇ ਸੰਗਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਭੜਕਾਹਟ ਵਿੱਚ ਨਾ ਆਵੇ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਸੰਗਤਾਂ ਵਲੋਂ ਅਗਰ ਇੱਕ ਵੀ ਪੱਥਰ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਮੇਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹੋਵੇਗਾ ।" ਲੱਗਭੱਗ ਢਾਈ ਵਜੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ । ਪੁਲਿਸ ਸੰਤਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮਹਿਤੇ ਤੋਂ ਰਈਏ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਚਲੀ ਗਈ । ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸੰਗਤਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਜੋਸ਼ ਤੇ ਗੁੱਸਾ ਸੀ । ਸੰਗਤਾਂ ਨੇ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਆਕਾਸ਼ ਗੂੰਜਾਊਂ ਨਾਅਰੇ ਲਗਾਏ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੌਕੇ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਨੇ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕਾਰਣ ਇੱਕਠ ਤੇ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾ ਕੇ ਦਰਜਨਾਂ ਸਿੰਘ ਸ਼ਹੀਦ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਫੱਟੜ ਕਰ ਦਿੱਤੇ । ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਦਿਨ 21 ਸਤੰਬਰ 1981 ਵਸੀਆਂ ਗੈਸਟ ਹਾਊਸ ਵਿੱਚ ਸਪੈਸ਼ਲ ਲਗਾਈ ਗਈ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਅਦਾਲਤ ਨੇ 4 ਦਿਨ ਪੁਲਿਸ ਰਿਮਾਂਡ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਦੋ ਦਿਨ ਫਿਰ ਵਧਾ ਕੇ 26 ਸਤੰਬਰ 1981 ਤੱਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਪੁਲਿਸ ਰਿਮਾਂਡ ਵਿੱਚ ਸੰਤਾਂ ਤੋਂ ਲਾਲਾ ਕਤਲ ਕਾਂਡ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਕਰੀਬ ਸਾਢੇ ਚਾਰ ਸੌ (450) ਸਵਾਲ ਪੁੱਛੇ ਗਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਾਖੂਬੀ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ । ਪੁਲਿਸ ਇਸ ਲੰਬੀ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਲਾਲਾ ਕਤਲ ਕਾਂਡ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਜੋੜਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀ । ਉਧਰ ਮਹਿਤੇ ਵਿਖੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਖਬਰ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ ਵਾਂਗ ਫੈਲ ਗਈ । ਜਿਸ ਨੇ ਭਾਰੀ ਰੋਹ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸੰਤਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਦੇ ਕੁੱਝ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਭਾਈ ਗਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ 29 ਸਤੰਬਰ 1981 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਅਗਵਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਲੈ ਗਏ । ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨਾਲ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਹਾਈਜੈਕਰਾਂ ਨੇ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਰਤ ਰਿਹਾਈ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਰੱਖੀ । (ਇਹ ਸੱਤਰਾਂ ਲਿਖੇ ਜਾਣ ਤੱਕ 30 ਸਾਲ ਬੀਤ ਜਾਣ ਬਾਅਦ ਵੀ ਭਾਈ ਗਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜਲਾਵਤਨੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਤੀਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ) । ਉੱਧਰ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜੇਲ੍ਹ ਦੇ ਬਾਹਰ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਦਾ ਇੱਕਠ ਵੱਧਣ ਲੱਗਾ, ਦਿਨ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਜੇਲ੍ਹ ਅੱਗੇ ਮੇਲੇ ਵਾਂਗ ਇੱਕਠੇ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ । ਦੂਰੋਂ - ਦੁਰਾਡਿਓਂ ਤੋਂ ਸੰਗਤਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਭਰੇ ਦੀਵਾਨ ਵਿੱਚ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਹਰ ਹੁਕਮ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜੇਲ੍ਹ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਦੇ ਅਕਾਸ਼ ਗੁੰਜਾਊਂ ਨਾਅਰਿਆਂ ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਸ੍ਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ । ਅਖੀਰ ਇਸ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਦਿਆਂ ਮਜ਼ਬੂਰੀ ਵੱਸ ਸ੍ਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸੰਤਾਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣਾ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਸ੍ਰੀ ਜੇ. ਕੇ. ਰਾਏ ਨੇ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਆਰਡਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਲਾਲਾ ਜਗਤ ਨਰਾਇਣ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਤ ਜੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚੋਂ ਰਿਹਾਅ ਹੋਏ । ਰਿਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਤਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਹਾਈਜੈਕਰਾਂ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਸਭ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਗਲਤ ਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਡਟਵਾਂ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਸੀ । ਪਹਿਲਾਂ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਰਿਹਾਈ ਨੇ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਤਾਂ ਲਈ ਨਿੱਘਾ ਪਿਆਰ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਉਹ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਫਿਰ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਪ੍ਰਚਾਰ ਵਹੀਰ ਤੇ ਨਿਕਲ ਤੁਰੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੋਸ਼ੀਲੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨਾਲ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਜੋਸ਼, ਹੌਂਸਲਾ, ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਵਿਰਸੇ ਤੋਂ ਜਾਣੂੰ ਕਰਵਾਇਆ । ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਚੋਣਵੇਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਕਸਬਿਆਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖ ਮਾਰੂ ਨੀਤੀਆਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂੰ ਕਰਵਾਇਆ । ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਖ਼ਾਲਸਾ ਦੇ ਦਿਲ ਅੰਦਰ 1947 ਦੀ ਅਣਸੁਖਾਵੀਂ ਅਤੇ ਗੈਰ ਕੁਦਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਵੰਡ ਦਾ ਦਰਦ ਵੀ ਸੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਆਜ਼ਾਦੀ ਉਪਰੰਤ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਹਾਕਮਾਂ ਦਾ ਸਿੱਖਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਰਵੱਇਆ ਜਗ ਜ਼ਾਹਿਰ ਸੀ, ਕਿਉਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਇਸ ਗੱਲ ਉਪਰ ਫਖ਼ਰ ਕਰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੁਰਬਾਨੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸਾਡੀ ਕੌਮ ਹੈ ਅਤੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਦਾ ਰਵੱਈਆ ਸੀ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਐਸੀ ਮਾਰ ਹੇਠ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਉਹ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਨਾ ਵੀ ਭੁੱਲ ਜਾਣ । ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਪ੍ਰਾਤਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋਇਆ ਪਰ ਸਿੱਖ ਵਸੋਂ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬ ਬਾਰੇ ਹਾਕਮਾਂ ਦਾ ਰਵੱਈਆ ਵੱਖਰੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸੀ । ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ । ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬੇ ਨੂੰ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੇ ਆਮ ਸੂਬਿਆਂ ਵਰਗਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣ ਦਿੱਤਾ । ਇਸ ਕੋਲੋਂ ਕੁਦਰਤੀ ਸੋਮੇ ਖੋਹੇ ਗਏ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵੀ ਇਸ ਨਾਲੋਂ ਛਾਂਗ ਦਿੱਤੇ ਗਏ । ਅੱਜ ਤੱਕ ਵੀ ਇਹ ਸੂਬਾ ਆਪਣੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਤੇ ਹਾਈਕੋਰਟ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਹੈ । ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਖਾਲਸਾ ਨੇ ਸਮੁੱਚੀ ਕੌਮ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਇਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜਲਾਲਤ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਸ਼ਰੀਕਾਂ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ । ਇਹ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁਮੇਲ ਸੀ ਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਲੋ ਉਲੀਕਿਆ ਗਿਆ ਆਨੰਦਪੁਰ ਦਾ ਮਤਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਿਲੋਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਧਰਮ ਯੁੱਧ ਮੋਰਚੇ ਨੂੰ ਹਰ ਹੀਲੇ ਸਫ਼ਲ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ । (ਉਪ੍ਰੋਕਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨੌਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਨਗਰ ਜਲੰਧਰ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਿਤਾਬ 'ਸੰਤ ਜੀ' ਚੋਂ ਧੰਨਵਾਦ ਸਹਿਤ)"} ਪਰ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ, {"ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ"} ਨੂੰ ਇਹ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਕਿ ਲਾਲਾ ਜਗਤ ਨਰਾਇਣ ਨੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਐਸਾ ਕੀ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਲਈ ਉਹਨੂੰ ਸੋਧਣਾ ਪੈ ਗਿਆ । ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਚੇਤਾ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਦੱਸੋ ਕਿ ਲਾਲਾ ਜਗਤ ਨਰਾਇਣ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਕਿਹੜਾ ਐਸਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਕਿ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੇ ਕਾਮਰੇਡ ਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਖੂੰਖਾਰ ਕਾਤਲ, ਹਤਿਆਰਾ, ਅੱਤਵਾਦੀ, ਆਤੰਕਵਾਦੀ, ਵੱਖਵਾਦੀ, ਦੇਸ਼ ਧਰੋਹੀ..... ਆਦਿ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਪਿਆ । ਤੁਹਾਡੇ ਜਵਾਬ ਦੀ ਊਡੀਕ ਵਿੱਚ - ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ
Makhan S. London
ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ, {"ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ"} ਨੂੰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਹੋਰ ਚੇਤੇ ਆਈ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨੀ ਵੀ ਠੀਕ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਕਿ {"ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਏਜੰਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰਨ ਦੇ ਕਈ ਯਤਨ ਕੀਤੇ । ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਸੰਤ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਇੱਕ ਬੰਦੇ ਨੇ ਘਾਤ ਲਗਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਕੀਤੀ । ਸ਼ੱਕ ਪੈਣ ਤੇ ਜਦ ਉਸ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ੀ ਲਈ ਗਈ ਤਾਂ ਉਸ ਕੋਲੋਂ ਪਿਸਟਲ ਨਿਕਲਿਆ । ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਉਹ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਇਆ ਸੀ । ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਹਮਲਾਵਰ ਨੇ ਨਾਨਕ ਨਿਵਾਸ ਦੇ ਕਮਰਾ ਨੰਬਰ 47 ਤੱਕ ਸੰਤਾਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ । ਉਸ ਦਾ ਪਿਸਟਲ ਡਿੱਗ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਉਹ ਫੜਿਆ ਗਿਆ । ਤੀਜੀ ਵਾਰ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀਵਾਨ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਸੰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਸ਼ਿਸ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਪਰ ਹਮਲਾਵਰ ਵੀ ਡਰ ਗਿਆ ਤੇ ਗੋਲੀ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਜੁਰਅਤ ਨਾ ਕਰ ਸਕਿਆ । ਚੌਥੀ ਵਾਰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇਹ ਸਮਝਕੇ ਸੰਤ ਜਰੈਨਲ ਸਿੰਘ ਚੌਂਕ ਮਹਿਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ । ਮਾਨਾਂਵਾਲਾ ਚੌਂਕ ਨੇੜੇ ਟਕਸਾਲ ਦੀ ਜੀਪ ਤੇ ਰਾਕਟ ਲਾਂਚਰ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿੰਘ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਿਆ, ਦੋ ਜ਼ਖਮੀਂ ਹੋ ਗਏ, ਪਰ ਸੰਤ ਜੀ ਉਸ ਜੀਪ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸਨ ।"} ਹੋਰ {"ਸਮਰਥਕ"} ਵੀ ਦਿਮਾਗ ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ - ਜਿਵੇਂ ਯਾਦ ਆਵੇਗਾ ਦੱਸਦੇ ਜਾਣਗੇ ....... ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚਿਰ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਪਾ ਕੇ ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੇਤਾ ਕਰਕੇ ਦੱਸੋ ਕਿ {"ਚੰਗਿਆੜੀ" ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਸੁਖਰਾਜ ਖੱਦਰ ਅਤੇ "ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ" ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਸੁਮੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ "ਬਾਬਿਆਂ" ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਹੱਲੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੋਧਾ ਲਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ"} ਪਰ ਕਿਉਂ......???? ਕੋਈ ਕਾਰਣ ਤੇ ਸੋਧਾ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ । ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਜੋ ਕਾਰਣ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਉਹੀ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਦੱਸੋ । - ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ
sardar makhan singh londen de vichar jado da sukirat , iqbal pathak te sardar satnam Singh babar de leekh suhi saveer vich pade han. main lagatar akhar akhar padda aa riha ha. uprle biirtant to eh jahar hunda hai sikhan banam khadkuaan da koi vi dosh nahi si. na lale jagat narain de katal vich te na darbaar sahib de sahmne mare gai shri harmandar sahib vicho matha teek ke aunde pulas afasr atvaal sahib de. Jinaha de hathan vich guru ghar di bakshis pavitar deeg vi si. kamred jagjeet Singh anand nu sabh to pahila sanbhl jan nahi tan sodh dite jan di damki bhari chithi sant jarnail Singh bhindravale valon aai si te oh aaj taq vi pulis surakhia to bina kite vi nahi jande. Mashoor patrkaar shri jatinder pannu vi aje iaq beger surakhia ton kite vi bahr nahi jande. Je eh doven bande sarkarie han tan sarkar ton tan ehna nu koi khatra nahi hona chaida. Te phir eh kion pulis hifajat lai firde han. Te hor vi bhut sare akali kagrasi leader jo atvaad di bhathi vich chade han ethon taq jathedaar tohda vi khadkuan mutabaq sarkari ejensia de kare de shikar san te andpur sahib de mate nu lagu karvaun vale morche de dectetor sant harchand Singh longowal nu vi srkari ejensian ne maria. Punjab vich jo 10 saal taq katologard hundi rahi eh sara kush sikha nu badnam karn lai sarkari ejensia hi kardia rehia han. Je phir sara kush hi sarkari ejesian karvaundia rehia han tan khadku ki karde rahe han. Je sarian khadku jathebandian kush vi nahi kardia san tan phir sari leher hi sarkari ejensian di si. kirpa karke is da javab pathakan vich rakho. Tuhadi vichar charcha da pathak ate punjab de bhale da hami . joginder batth
dhanwant bath
joginder veer g es wich koi shak nahi k bhindrawalle nu ehna sub katlan da pata c...baki kai kam sarkari ejancian v kardian sun ate ker rahian hun.....na bhindrawalla he dod dhota c and na he sarkar...rahi gall D.I.G ATWAL de oh darbar sahib sirf ek shardallu ban k he matha takin nahi c gya ah sari dunya jandi hai(PADO SARKARI AND ARD SARKARI+B.B.C DE PATERKAR MARK TULLY...DA LAST BATTLE OF SRI MATI INDRA GANDI) rahi gall anand and 22 panu hona de ah tusi jande he ho jad tashkend te masco de sair band ho jawe tan newyork sab ton vadya badal hai....baki kuj lok sarakya states simble de taor te v rakhde hun bhala hu ahna nu kis ton khatra hai....es wich koi shak nahi attwadia ne baot galt kam kite...per ah gall athion tak paonchin de naobet he kio aye ????? baki jad koi v laher lambi chal painde hai tan baot sare galt anser es wich gusbainth ker he jande han jo athe v hoya...RAHI GALL NA BHINDRAWALA HE DOSH MUKET HAI NA SARKER AND NA HINDU JATHEBANDIA jina ne agg te tail paoun da kam kita te naa he khabe pakhi
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
ਸਰਦਾਰ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਤੁਹਾਡਾ ਕਮੇਂਟ ਕਾਫੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਰਭੂਰ ਹੈ| ਪਰੰਤੂ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਮੈਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀ ਆਏ, ਤੁਹਾਡਾ ਬਹੁਤ ਧਨਵਾਦ ਹੋਵੇਗਾ ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ| ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿਓ.. " ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਪ੍ਰਾਤਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋਇਆ ਪਰ ਸਿੱਖ ਵਸੋਂ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬ ਬਾਰੇ ਹਾਕਮਾਂ ਦਾ ਰਵੱਈਆ ਵੱਖਰੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸੀ । ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ । ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬੇ ਨੂੰ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੇ ਆਮ ਸੂਬਿਆਂ ਵਰਗਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣ ਦਿੱਤਾ ।"
dhanwant bath
hor nahi tan SANT LANGOWAL, HARMANDER SINGH SANDHU AND CHAMKAOR RODE de katel wich kite na kite hath sarkari ejancian da jarour hai
Makhan S. London
ਧਨਵੰਤ ਵੀਰੇ, ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਉਸ ਕਾਮੈਂਟ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕਾਮੈਂਟਾਂ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਆਪਣੇ ਕਾਮੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਲਿਖਦਾ ਹਾਂ । (ਇਸ ਵਾਰੀ ਨਹੀਂ ਲਿਖ ਰਿਹਾ) ਉਸਦਾ ਇੱਕੋ - ਇੱਕੋ ਕਾਰਣ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਰੋਮਨ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਣ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਲਗਦਾ ਹੈ, ਸੋ ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ {http://www.google.com/transliterate/punjabi} ਤੇ ਕਨਵਰਟ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ ਤੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਜੋ ਦੂਸਰਾ ਕੋਈ ਪੜਣਾ ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅੱਖਰੀ - ਜੋੜ ਨਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇ । ਦੂਸਰੀ ਗੱਲ {"ਖੱਟੇ - ਮਿੱਠੇ"} ਕਾਮੈਂਟ ਬਾਰੇ ਉਹਦਾ ਜਵਾਬ ਤੁਹਾਨੂੰ B. S. Balli ਨੇ 100% ਵਾਲੇ {"ਮਿੱਠੇ"} ਕਾਮੈਂਟ ਰਾਹੀ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਹੋ ਸਕਦਾ ਕੋਈ ਤੁਹਾਡੇ ਕਿਸੇ ਕਾਮੈਂਟ ਨੂੰ {"ਖੱਟਾ"} ਸਮਝਦਾ ਹੋਵੇ ਤੇ ਜਵਾਬ ਦੇ ਦੇਵੇ । ਮੈਂ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵੀਰ ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਤੋਂ 100% ਵੱਖਰਾ ਹੀ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ, ਅੱਗੇ ਦਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਪਤਾ ਨਹੀਂ । ਇਹੀ ਉਪ੍ਰੋਕਤ ਕਾਰਣ ਤੁਹਾਡੇ ਪਿਛਲੇ ਕਾਮੈਂਟ ਪਾਉਣ ਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਨਤੀਜਾ ਤੁਸੀਂ ਖੁੱਦ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ । ਅਗਰ ਫਿਰ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਇਹ ਗਲਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ....... - ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ
Makhan S. London
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ ਜੀ, ਤੁਹਾਡੀ ਗੱਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀ ਸੋਚ ਦੀ ਦਾਦ ਦੇਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ । ਤੁਸੀਂ ਜੜ੍ਹ ਨੂੰ ਪਕੜਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦੁਖਾਂਤ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਹੀ ਇਹ ਪਹਿਰਾ ਹੈ ਕਿ "ਇਹੀ ਕਾਰਣ ਸੀ ਕਿ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਪ੍ਰਾਤਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋਇਆ ਪਰ ਸਿੱਖ ਵਸੋਂ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬ ਬਾਰੇ ਹਾਕਮਾਂ ਦਾ ਰਵੱਈਆ ਵੱਖਰੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸੀ । ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ । ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬੇ ਨੂੰ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੇ ਆਮ ਸੂਬਿਆਂ ਵਰਗਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣ ਦਿੱਤਾ ।" ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਨੇ "ਸੁਕੀਰਤ ਜੀ" ਦੇ ਲੇਖ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਲਿਖਤ "'ਭਾਈ' ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 'ਸੁਕੀਰਤ' ਦਾ ਦਮ ਕਿਉਂ ਘੁੱਟਦਾ ?" ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਰਲ ਅਰਥਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਜੋ ਕੁੱਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ ਕਿ "ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਆਪਣੇ ਪੰਜਾਬ ਨਾਲ, ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਧ੍ਰੋਹ ਕਮਾਇਆ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਹੱਕੀ ਮੰਗਾਂ ਦੀ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਵਿਰੋਧਤਾ ਕੀਤੀ । ਅਫਸੋਸ, ਕਿੱਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਹੋਏ ਵਿਤਕਰਿਆਂ ਖਿਲਾਫ ਹਿੰਦੂਆਂ ਵਲੋਂ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਿਆ ਉਹਦੀ ਤਸਵੀਰ ਕੋਈ ਹੋਰ ਹੋਣੀ ਸੀ । ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬੇ ਦੀ ਗੱਲ, ਮਰਦਮ ਸ਼ੁਮਾਰੀ 'ਚ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ - ਬੋਲੀ ਦੀ ਗੱਲ, ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੇ ਮਤੇ ਦੀ ਗੱਲ, ਵੱਧ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਗੱਲ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਨਗਰੀ ਕਰਾਰ ਦੇਣਾ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਦੀ ਗੱਲ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਮਸਲੇ ਦੀ ਗੱਲ, ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਗੱਲ…… ਦੱਸੋ ਕਿੱਥੇ ਹਿੰਦੂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਲੋਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਾਥ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਇਜ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ।" ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਤੇ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਚਰਚਾ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ ਪਰ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਨੇ ਹੋਰ ਰੰਗਤ ਦੇ ਕੇ ਅਸਲੀ ਮੁੱਦੇ ਤੋਂ ਲਾਂਭੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ । ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜੜ੍ਹ ਨੂੰ ਘੋਖਣ ਲਈ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ । ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਚ ਪੂਰੇ ਤੱਥਾਂ ਸਹਿਤ ਤੇ ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਮੁਤਾਬਿਕ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਂਗਾ । ਅਗਰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਜ਼ਰੂਰ ਸਾਂਝੀ ਕਰੇ । - ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ
dhanwant bath
its o.k.M.S.LONDAN veer g take it easy dont mind now i got it ucan translate please.....thanks
dhanwant bath
punjab dyan huki manga da sath kise ek ferke nai tan jahda nahi dita oh sab jande he hun ah mera veer camraid v es eljam wich aounde hun...ah mauwadya de chatisgarh,jharkhand, de kudrati srota da fiker tan karde rahe per punjab de panya te es de punjabi bolde elake magen de mang nu ah ajay tak ferku he dasde rahe and das rahe hun...
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
ਸਰਦਾਰ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਮੈਂ "ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬੇ" ਦੇ ਗਠਨ ਬਾਰੇ ਕਾਫੀ ਪੜਿਆ ਹੈ, ਪਰੰਤੂ ਪਤਾਂ ਨਹੀ ਕਿਓ ਮੈਨੂੰ ਇਥੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਕਸੂਰ ਨਾਲੋ ਜਿਆਦਾ ਕਸੂਰਵਾਰ ਸਾਡੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ (ਚਾਹੇ ਉਹ ਹਿੰਦੂ ਹੋਣ ਜਾਂ ਸਿੱਖ)| ਤੁਸੀਂ ਅੱਜ ਕਲ ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀਆਂ ਚਿਠੀਆਂ ਵਾਰੇ ਪੜਿਆ ਹੀ ਹੋਣਾ, ਇੱਸ ਸਾਰੇ ਵਰਤਾਰੇ ਨੂੰ (ਸਿਰਫ਼ ਹੁਣ ਦੇ) ਕਿਸ ਨੇ ਹਾਈਜੈਕ ਕੀਤਾ ਹੈ? ਮੇਰੇ ਮੁਤਾਬਕ ਤਾਂ ਇਹ੍ਹ ਅੱਜਕਲ ਦੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਹੈ ਚਾਹੇ ਉਹ ਬਾਦਲ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਕੈਪਟਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਕੋਈ ਹੋਰ| ਮੈਂ ਹਿੰਦੂ ਹਾਂ ਪਰੰਤੂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਨਾਲੋ ਵਧ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ| ਮੈਂ ਕੇਸ਼ਧਾਰੀ ਸਿੱਖ ਨਹੀ ਪਰੰਤੂ ਮਨੁਖਤਾ ਦੇ ਅਸੂਲ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਠੀਕ ਠਾਕ ਸਿਖਾਏ ਹਨ| ਅੱਜ ਤੋ ਕੋਈ ਤਿੰਨ ਕੁ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾ "ਭਾਰਤ ਫੇਰੀ" ਤੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪੁਛਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕਦੇ ਦਸਵੰਧ ਵੀ ਕੱਢਦਾ ਹੈ? ਯਕੀਨ ਨਹੀ ਆਇਆ ਸੀ ਮੈਨੂੰ ਪਿਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਨ ਕੇ, ਪਰ ਫਿਰ ਨਾਲ ਦੇ ਨਾਲ ਮੈਨੂੰ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੇ ਉੱਪਰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਅਸਰ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਸੀ (ਮੈਂ ਸਾਇੰਸਦਾਨ ਹਾਂ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ੧੨ ਸਾਲ ਤੋ ਬਾਹਰ ਹੀ ਰਹਿ ਰਿਹਾ, ਬਾਕੀ ਭੈਣ ਭਰਾ ਜਾਂ ਪਿੰਡ ਵਾਲੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਹੀ ਪੁਛਦੇ ਐ "ਕਮਾਈ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਬਾਹਰ" ਕਈ ਬਾਰੀ ਤਾਂ ਆਪੇ ਹੀ ਜਵਾਬ ਦੇ ਦੇਂਦੇ ਹਾਂ "ਪੈਸੇ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਬਚਾ ਲੈ ਹੋਣਗੇ"| ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਮੇਰੇ ਪਿਓ ਹੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਮੈਨੂੰ "ਦਸਵੰਧ" ਬਾਰੇ ਪੁਛਿਆ ਸੀ) ਪਿਤਾ ਦੇ ਚਲਾਣਾ ਕਰਨ ਤੇ ਘਰੇ "ਗਰੁੜ ਦਾ ਪਾਠ" ਹੋਇਆ ਸੀ ਤੇ ਮਾਤਾ ਵੇਲੇ "ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼"| ਇਹ੍ਹ ਹੋਣ ਦੇ ਵਾਵਜੂਦ ਵੀ ਮੈਂ ਕਦੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਲਹਿਰ ਦਾ ਹਾਮੀ ਨਹੀ ਹੋ ਸਕਿਆ ਸੈਦ ਇੱਸ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਇੱਸ ਲਹਿਰ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦ ਦਾ (ਬਿਲਕੁਲ ਬੇਕਸੂਰ) ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਾਂ....ਜਿਆਦਾ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ਤੇ ਨਹੀ ਪਰ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਾਂ| ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੜਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ਸੈਦ ਕਦੇ ਮਨ ਬਦਲ ਜਾਵੇ...
main khush ha. mere shote veer dhanvant bath ne mere hun taq kite sare hi savala da javab de dita hai. eh charcha chaldi rehini chahidi hai te main sare is behis vich hisa lain vale pathkan da dhanvadi han. main apni gal baat ethe hi band karda han. ik vaar feer je kise veer dy man nu meri galbat ny charcha karde same thees phunchai hai ja man dukhaia hai main ik vaar phir ohna sare veeran ton muafi mangda ha. joginder batth
Jaswant Singh Khalsa
ਦੋਸਤੋ ਤੁਹਾਡਾ ਧੰਨਵਾਦ ,ਤੁਸੀਂ ਮੇਰਾ ਮਾਣ ਰੱਖ ਲਿਆ ,ਕੱਲ ਤੱਕ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਵੀ ਦੇਵਾਂਗਾ |
ਇਕਬਾਲ
ਭਾਈ ਜੋ ਸਮਝ ਰਹੇ ਹੋ ਉਹੀ ਸੱਚ ਹੈ ......................
ਇਕਬਾਲ
ਆਖਰੀ ਸੱਚ ਝੂਠ ਹੈ
Makhan S. London
ਸਾਰੇ ਵੀਰਾਂ ਅੱਗੇ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਨੇ ਜੋ ਹੁਣ ਦੋ ਨਵੇਂ ਕਾਮੈਂਟ, ਪਹਿਲਾ {"ਭਾਈ ਜੋ ਸਮਝ ਰਹੇ ਹੋ ਉਹੀ ਸੱਚ ਹੈ ......................"} ਤੇ ਦੂਜਾ ਕਾਮੈਂਟ ਕਿ {"ਆਖਰੀ ਸੱਚ ਝੂਠ ਹੈ"} ਕੀ ਇਹ ਸੰਵਾਦ ਹੈ ? ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਦੇਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੇਵੇ । ਲੰਬੇ - ਲੰਬੇ ਕਾਮੈਂਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਹੁਣ ਇੰਝ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ ਵਾਂਗ ਮੇਹਣੇ ਮਾਰਨ ਨਾਲੋਂ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਭੁੱਲ ਗਈ ਹੈ ? ਕੋਈ ਵੀ ਦੱਸੇ ਕਿ ਇਹ ਇਸ ਨੇ ਹੁਣ ਠੀਕ ਮਰਿਯਾਦਾ ਅਪਣਾਈ ਹੈ ? - ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ
RANJOT CHEEMA
1baal mitra inj midan na shad chichdi jahi shaid k...ton te amerti Dr(r.m.p)de wall te kise babe nu wangar rahe ho k es nu sado charcha wich es nu rakhyia gode thale....te ather jad apde dhaon gode thale ayi tan....bhaj khade hoi...j wakya he marx waad da chilla tan banda ban k bahes wich shamel ho na k...apnya FACEBOOK te badka maaro....
jaggi gill
ekbaal ah kiwen bhajan girl kha k jiwe kute.....bhajdi
dhanwant bath
piare veer jaggi gill ah kis atrhan de bhasha hai jo tuhade wad waderian ne tuhano sikhaie ha?? jitho tak mai janda iqbaal pathek ek sharif te ijetdar admi ha wicharan wich lakh fark ho sakda hai per oh ek simple te sadarn admi najer aounda hai ...kirpa karke kise sharif admi de ijet karni sikho....
ਦੇਸਰਾਜ ਕੈਨੇਡਾ
@Sunny "ਯਾਰ ਆਹ ਕੀ ਬਾਰ - ਬਾਰੇ ਕਦੇ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਤੇ ਕਦੇ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਨੂੰ ਕਹੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ ਕਿ ਜਵਾਬ ਦੇ - ਜਵਾਬ ਦੇ ।" Sunny ਪਹਿਲਾ ਤੂੰ ਦੱਸ ਉਹ ਸਵਾਲ ਗਲਤ ਕਿਵੇਂ ਆ ? RANJOT CHEEMA, M. S. LONDON, J. S. KHALSA, GURMEET SINGH, B. S. BALLI etc. ਵਲੋਂ ਪੁੱਛੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਵਾਲ ਗਲਤ ਕਿਵੇਂ ਆ ? ਗੱਲ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਕਰ ਤੇ ਖਾਸ ਕਰ ਭਾਸ਼ਾ ਉਹ ਵਰਤ ਜਿਹੜੀ ਤੈਨੂੰ ਵੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਸੁਨਣ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਲੱਗੇ । ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਨੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ਤੇ "ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ" ਅਤੇ "ਫੇਸਬੁੱਕ" ਉਪਰ Satnam Singh Babbar Germany ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੈਬਸਾਇਟ {www.sameydiawaaz.com} ਤੇ ਸ਼ਰੇਆਮ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਏ ਹਨ । ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਨੇ ਚਰਚਾ (ਸੰਵਾਦ ਕਰੋ ਦੋਸਤੋ) ਦਾ ਨਾਹਰਾ ਲਾ ਕੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਹਨ । ਅਗਰ ਹੁਣ ਜਵਾਬ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਦੇਣੇ ਤਾਂ ਐਵੇਂ "ਫੁੱਦੂ ਸਵਾਲ" ਕਹਿਕੇ ਤੂੰ ਵੀ "ਹੀਰੋ" ਬਣਨ ਨੂੰ ਰਹਿਣ ਦੇ । ਇਸ ਹੀਰੋਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਇਹ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਕਿ "ਧੋਬੀ ਦਾ ਕੁੱਤਾ, ਨਾ ਘਰ ਦਾ - ਨਾ ਘਾਟ ਦਾ" । ਕੁੱਝ ਅਕਲ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਤੇ ਇਕਬਾਲ ਨੂੰ ਕਹੋ ਕਿ ਆਓ ਤੇ ਜਵਾਬ ਦਉ । ਬਾਕੀ ਵੀਰ ਵੀ ਦੱਸਣ ਕਿ ਜੋ ਸਵਾਲ ਇਸ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਪੁੱਛੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਗਲਤ ਕਿਵੇਂ ਹਨ ?
Ravinder Singh
@Desraj bilkul sahi keh reha hai
Rajesh Sharma
@Sunny ਯਾਰ ਅਗਰ ਇੱਕੋ ਸਵਾਲ 4-5 ਜਣੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਫਿਰ ਸਾਬਤ ਤਾਂ ਕਰ ਕਿ ਉਹ ਸਵਾਲ ਗਲਤ ਕਿਵੇਂ ਆ ? ਮੈਂ ਤਾਂ ਖੁੱਦ ਸਾਰੀ ਚਰਚਾ ਵਾਚਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹਾਂ । ਸਿੱਖ ਭਾਈ ਸਹੀ ਗੱਲ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਗੱਲ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਰੋ ।
Makhan S. London
Sunny Ji ਇਹ ਓਸੇ ਮਸਲੇ ਤੇ ਬਹਿਸ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਹੜੇ ਮਸਲੇ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਦੋ ਕਾਮੈਂਟ, ਪਹਿਲਾ ਕਾਮੈਂਟ {"ਮਿਸਟਰ unknown ਜੀ ਕੀ ਸਤਨਾਮ ਜੀ ਡਰਦੇ ਮਾਰੇ ਜਰਮਨੀ ਬੈਠੇ ਹਨ ? ਮਰਨ ਤੇ ਡਰੋਂ ਕੀ ਏਕ ਸਚਾ ਸਿਖ ਮੋਤ ਤੋਂ ਡਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ??"} ਤੇ ਦੂਜਾ ਕਾਮੈਂਟ ਕਿ {"[http://www.suhisaver.org/index.php?cate=10&&tipid=109] ehda jwab dio g khalistan de premio!"} ਸੋ ਅਗਲਾ ਕਾਮੈਂਟ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਸੋਚਕੇ ਦੱਸਣਾ ਕਿ ਉਥੇ ਚੱਲਦੀ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਰੋਕਕੇ ਨਵੀਂ ਚਰਚਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਨੇ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਨੂੰ ਸਵਾਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ । ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਬਾਰੇ ਉਪਰਲੇ ਕਾਮੈਂਟ ਪੜ੍ਹ ਲਉ ਤੇ ਸੱਪਸ਼ਟ ਤੁਸੀਂ ਕਰ ਦਉ ।
Rajesh Sharma
@Munda Gill, tusi lafz Bhain (ਭੈਣ = Sister) kehna chaa rahe ho ke Bhains (ਭੈਂਸ) Matlab (ਮੱਝ = buffalo) kehna chaa rahe ho. Agar Bhain (ਭੈਣ = Sister) keh rahe ho taan please aise Alfazan da ucharan na karo. Tuhade Zazbaat galat nahi, par aapan saare ik seema de andhar reh ke gal kariye taan changa hai.
Rajesh Sharma
@Sunny, Tenu jiada hahaha...hihihi...huhuhu.... karan di lod nahi tu aap soch agar tu kise de sahi sawaalan nu aake {"fuddu swalan"} te {"kutte vatte ni puchda"} is hisaab naal kahega taan fer kise doosre de zazbaat hi vadhia lagne han na ke tere varge de, {"ZAZBAAT"} ik bahut doonga lafaz aa, ehnu pehla samjh le. ਜਜ਼ਬਾਤ matlab FEELING (ਭਾਵਨਾ, ਮਸਤੀ, ਅਨੁਭੂਤੀ, ਜਜ਼ਬਾ, ਵਿਚਾਰ, ਅਹਿਸਾਸ, ਅਨੁਭਵ, ਭਾਵ) mein fer kehnda haan ke mein change {"ZAZBAATAN"} di kadar karda haan, te Maa - Bhain diyan gaalan kadna kise layee vee {"SAMWAAD"} nahi hovega sirf {"VIVAAD"} hi hovega. Munda Gill diyan gaalan {"ZAZBAAT"} nahi, ohne eh kion keha eh {"ZAZBAAT"} aa. {"SAMJH LAGGI TENU"}
Jaswant Singh Khalsa
ਭਾਈ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ ਜੀ ,ਸਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਾਇਕ ਲੱਗ ਰਹੇ ਹੋ , ਕਾਮਰੇਡ ਵੀਰਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਅਜੇ ਤੱਕ ਦਰਸ਼ਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ ਖੈਰ ,ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਮੇਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ , ਸਵਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਅਰਜ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ""ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿੱਖ ਖਾਸ਼ ਕਰਕੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਵਿਰੋਧੀ ਕਰਤੂਤਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੇਸ਼ ਭਗਤਾਂ ਦੇ ਕਤਲ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਦਰ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਚੱਲੀ ਹਰੇਕ ਖਾੜਕੂ ਲਹਿਰ ਦੌਰਾਨ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਸੂਬਾਈ ਹਕੂਮਤ ਦੇ ਕਹਿਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡਿਆਂ 'ਤੇ ਝੱਲਿਆ ਸੀ।"" ਕੀ ਕਿਸੇ ਕੋਲੇ ਇਸ ਬਾਬਤ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ ? ਕੀ ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਸਿੱਖ ਜੁਝਾਰੂਆਂ ਨੇ ਇਹ ਨੀਵੇਂ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ?
ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੜਗ
ਇਸ਼ਤਿਹਾਰੀ ਹੀਰੋ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਾਜੋਆਣਾ-ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਭਿਓਰਾ By: Bhai Shingara Singh Mann (Paris, France), On: 14 June, 2012 ਗੁਰੂ ਪਿਆਰੀ ਅਤੇ ਗੁਰੁ ਸਵਾਰੀ ਖਾਲਸਾ ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਭਿਓਰਾ ਵਲੋਂ ਗੁਰ ਫਤਹਿ ਪ੍ਰਵਾਨ ਹੋਵੇ, ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ। ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤਹਿ ॥ ਚੜਦੀ ਕਲਾ ਉਪਰੰਤ –ਇਸ਼ਤਿਹਾਰੀ ਹੀਰੋ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਾਜੋਆਣਾ ਵਲੋਂ ਹੁਣ ਮੇਰੇ ਖਿਲਾਫ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਉਣੇ ਆਰੰਭ ਕਰ ਦਿਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਬਲਵੰਤ ਨੂੰ ਮਿਰਚਾਂ ਉਦੋਂ ਲੱਗੀਆਂ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇਸਦਾ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਜੇਲ਼ ਦਾ ਗੁਰਮਤਿ ਵਿਰੋਧੀ ਚਿਹਰਾ ਬੇਨਕਾਬ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਇਨਸਾਨ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਈ ਰੇਸ਼ਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ, ਭਾਈ ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਹਵਾਰਾ ਅਤੇ ਹੁਣ ਮੇਰੇ ਅਤੇ ਭਾਈ ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਤਾਰੇ ਖਿਲਾ/ ਬਿੱਲਕੁਲ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੌਮ ਦਾ ਹੀਰੋ ਦੱਸਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਦਾ ਸੰਗਤਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਮਾਣ ਬਖਸ਼ਿਆ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਦਾ ਹੀ ਇਹ ਆਫਰਿਆ ਫਿਰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ "ਕੁੱਤੀ ਲੱਸੀ ਪੀ ਕੇ ਆਫਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ"। ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਅਖਾਣ ਹੈ ਕਿ "ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਘਿਉ ਤੇ ਚੋਰ ਨੂੰ ਇੱਜ਼ਤ ਪਚਦੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ" ਬਲਵੰਤ ਦੀ ਹਾਲ਼ਤ ਵੀ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਬੰਦਾ ਆਖਦਾ ਹੈ, ਕਿ ਜਦੋਂ ਵਿਚਾਰ ਮਰ ਜਾਣ ਤਾਂ ਸੰਘਰਸ਼ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਇਸ ਵਾਰੇ ਦੱਸਾਂ ਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਮਰਿਆ ਹੈ, ਮਰੇ ਹੋਏ ਬੰਦੇ ਦੇ ਕੋਈ ਵੀਚਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਆਏ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸੱਟ ਵੱਜੇ ਪਰ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੀਆਂ ਪੰਥ ਵਿਰੋਧੀ ਹਰਕਤਾਂ ਕਾਰਨ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣਾ ਵੀ ਅਸੰਭਵ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਮਜਬੂਰਨ ਕੱੁੱਝ ਲਿਖਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਇਆ ਹਾਂ। ਬਾਕੀ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਸਾਰੀ ਕਾਰਗੁਜਾਰੀ ਤੋ ਸੂਝਵਾਨ ਵਿਅਕਤੀ, ਬੱਧੀਜੀਵੀ ਵਰਗ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸਮਝ ਚੁਕਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਭ ਕੁਝ ਪਿੱਛੇ ਕਿਸਦਾ ਹੱਥ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਕਿਉਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਮਝਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਸਿਰਫ ਇਤਨੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਬਾਦਲ ਹੋਰੀਂ ਪ੍ਰੋ. ਦਵਿੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ ਦੀ ਦਿੱਲੀ ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋ ਅਮ੍ਰਿੰਤਸਰ ਜੇਲ੍ਹ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਹ ਕਹਿ ਕਿ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਗਏ ਕਿ ਇਹ ਖਤਰਨਾਕ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਨੂੰ ਇਥੇ ਲਿਆਉਣ ਨਾਲ ਹਾਲਾਤ ਖਰਾਬ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਈ ਹਵਾਰਾ ਨੂੰ ਸੀ ਬੀ ਆਈ ਦੁਆਰਾ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫਾਂਸੀ ਲਾਉਣ ਲਈ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹੀ ਬਾਦਲ ਹੋਰੀਂ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਕੌਮ ਨੂੰ ਪੜ ਕਿ ਸੁਣਵਾਉਣ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਦੇਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਰੁਕਵਾਉਣ ਲਈ ਬਾਦਲ ਪਿਉ, ਪੁੱਤਰ ਤੇ ਨੂੰਹ ਦਿੱਲੀ ਭੱਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕੋਲ ਰਹਿਮ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰ ਕੇ ਫਾਂਸੀ ਰੁਕਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਸਟੇਟ ਗੌਰਮਿੰਟ ਤੇ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੀ ਮਿਲੀ ਭੁਗਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਕਿ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰਾਂ੍ਹ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਬਾਹਰ ਬੈਠੇ ਸਪੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇ ਬਦਨਾਮ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂਹ ਸਮਝ ਆ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਬਾਦਲ ਹੋਰੀਂ ਪੰਥਕ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਜਸਪਾਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਭੋਗ ਤੇ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੰਦੇ ਸਭ ਨੂੰ ਜੇਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਪਰ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਜੇਲ ਚੋਂ ਸੰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕਰਵਾਉਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬ ਚ ਕੇਸਰੀ ਝੰਡੇ ਝੰਡੀਆਂ ਲਗਾਏ ਜਾਦੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਬੰਦ ਨੂੰ ਬਾਦਲ ਸਰਕਾਰ ਆਪ ਸਫਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਾਰਾ ਪੰਜਾਬ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹੁਕਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਸਰਕਾਰੀ ਬੱਸਾਂ ਤੱਕ ਬੰਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਦਫਤਰ ਤੇ ਸਕੂਲ ਕਾਲਜ ਬੰਦ ਕਰਵਾਉਦੀ ਹੈ । ਪਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਨਵੰਬਰ ੧੯੮੪ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਦੀ ਪੱਚੀਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇ ਗੰਢ ਮੌਕੇ ਪੰਥਕ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਵੱਲੋ ਦਿੱਤੇ ਪੰਜਾਬ ਬੰਦ ਦੇ ਸੱਦੇ ਸਮਂੇ ਨਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਅਕਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਕਾਲਜ ਤੇ ਦਫਤਰ ਬੰਦ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਪਰ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਲਈ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਬੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਦਫਤਰਾਂ ਵਿੱੱਚ ਵੀ ਉਸਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਛੁੱੱਟੀ ਕਰਦੇ ਹਨ? ਸਰਕਾਰੀ ਲੋਕ ਸੋਚੀ ਸਮਝੀ ਸ਼ਾਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਉਸਨੂੰ ਆਪੇ ਹਾਈਲਾਈਟ ਕਰਕੇ ਹੀਰੋ ਬਣਾ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿ ਬੱਬਰ ਖਾਲਸਾ ਤੇ ਬਾਕੀ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕਰ ਕਿ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ । ਬੱਬਰ ਖਾਲਸਾ ਜਥੇਬੰਦੀ ਜਿਸ ਦਾ ਸਾਰਾ ਇਤਿਹਾਸ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਨਾਲ਼ ਭਰਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਭਾਰਤੀ ਏਜੰਸੀਆ ਭੇਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਾ ਸਕੀਆਂ। ਉਸ ਜਥੇਬੰਦੀ ਦੇ ਅਕਸ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਹੀ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਉਭਾਰ ਕਿ ਜਥੇਬੰਦੀ ਦੇ ਸਿੰਘਾਂ ਅਤੇ ਪੰਥਕ ਲੀਡਰ ਸ. ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ, ਭਾਈ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿੱਟੂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਾਹਰ ਬੈਠੇ ਪੰਥਕ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਵਰਤਿਆ ਹੈ । ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋ ਪੁੱਛੇ ਸਵਾਲਾ ਦੇ ਜੁਵਾਬ- ੧. ਜੋ ਭਾਈ ਦਿਲਾਵਰ ਸਿੰਘ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬੱਬਰ ਕਿਵੇ ਤੇ ਸ਼ਹੀਦ ਮੰਨਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ? ਤੈਨੂੰ ਇਹ ਚੇਤਾ ਕਰਵਾ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਕਾਰਜ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਤੋ ਪਹਿਲਾਂ ਤੂੰ ਅਤੇ ਭਾਈ ਦਿਲਾਵਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਕਿ ਜਥੇਬੰਦਕ ਹੋ ਕਿ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਕੀਤੀ ਸੀ ਭਾਈ ਦਿਲਾਵਰ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਤਾਂ ਆਪਣਾ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾਅ ਕਿ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹਾਦਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਗਿਆ । ਪਰ ਤੂੰ ਉਸ ਤੋ ਬਾਅਦ ਕਈ ਪਂੈਤੜੇ ਬਦਲੇ, ਕਦੇ ਤੂੰ ਬੱਬਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕਿ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਫੋਰਸ ਦੇ ਨਾਹਰੇ ਮਾਰਦਾ ਰਿਹਾ, ਤੇਰੇ ਮੰਨ ਦੀਆ ਲੋੜਾਂ ਦੀ ਤਰਿਪਤੀ ਉੱਥੋ ਵੀ ਨਾ ਪੂਰੀ ਹੋਈ, ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ, ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਮਾਂ, ਭਰਾ ਨੂੰ ਵੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਲਿਖਤੀ ਤੌਰ ਤੇ ਕਮਲਦੀਪ ਕੌਰ ਨੂੰ ਹੀ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਮੰਨ ਲਿਆ । ਰਹੀ ਗੱਲ ਭਾਈ ਦਿਲਾਵਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੀ ਅਸੀਂ ੧੯੯੫ ਤੋ ਹੀ ਭਾਈ ਦਿਲਾਵਰ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਮੰਨ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਅਸੀਂ ਹਰ ਸਾਲ ਜੇਲ਼ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਵੀ ਮੰਨਾਉਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਈ ਦਿਲਾਵਰ ਸਿੰਘ ਜਿੰਦਾਬਾਦ ਅਤੇ ਸ਼ੰਘਰਸ਼ ਲਈ ਹੋਰ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਲਗਾਉਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ ਪਰ ਤੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਸਾਡਾ ਸਾਥ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਭਾਈ ਦਿਲਾਵਰ ਸਿੰਘ ਕੌਮੀ ਸ਼ਹੀਦ ਨਹੀਂ ਕੋਹਿਨੂਰ –ਏ-ਪੰਥ ਹੈ। ਇਸ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਸ਼ਹੀਦ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੁਨਿਆਵੀ ਅਦਾਲਤ ਤੋਂ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ, ਤੈਨੂੰ ਹੋਵੇਗੀ। ੨. ਤੂੰ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹਵਾਰਾ, ਤਾਰਾ ਅਤੇ ਭਿਓਰੇ ਹੋਰੀਂ ਇਤਹਾਸਿਕ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਰਾਸ਼ਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘਿਓ, ਪਨੀਰ ਅਤੇ ਕੋਕਾ ਕੋਲਾ ਪੀ ਗਏ, ਪਰ ਖਾਲ਼ੀ ਦੇ ਖਾਲੀ ਰਹੇ? ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਠੀਕ-ਠਾਕ ਹਨ, ਹਵਾਰੇ ਨੂੰ, ਮੈਨੂੰ ਅਤੇ ਤਾਰੇ ਨੂੰ ਜੇਲ਼ ਵਿੱਚ ਚੰਗੇ ਗੁਜ਼ਾਰੇ ਜੋਗੇ ਪੈਸੇ, ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖਾਣ ਪੀਣ ਦਾ ਸਮਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਭੇਜਦੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਭੇਜ ਰਹੇ ਹਨ। ਰਹੀ ਗੱਲ ਗੁਰੁ ਘਰ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲ਼ੇ ਰਾਸ਼ਨ ਦੀ, ਅਸੀਂ ਜੇਲ਼ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਗੱਜ ਵੱਜ ਕੇ ਕਰਦੇ ਸੀ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਗੁਰਪੁਰਬ, ਗੁਰੁ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਪੁਰਬ, ਵਿਸਾਖੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਦਿਲਾਵਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਵਸ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਕਦੇ ਮਹਿਤੇ ਤੋਂ ਬਾਬਾ ਠਾਕਰ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਦਿੱਲੀ ਕਮੇਟੀ, ਸੈਕਟਰ ੧੫ ਚੰਡੀਗੜ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੋਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦੋ ਹੋਰ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਜਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਮੇਟੀਆਂ ਭੇਜਦੀਆਂ ਸਨ। ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਵਾਧੂ ਸਮਾਨ ਜਾਂ ਰਾਸ਼ਨ ਆਉਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਵੰਡ ਕੇ ਛਕਦੇ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਉਹ ਰਾਸ਼ਨ ਖਾ ਕੇ ਤਕੜੇ ਹੋ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਖਿਲਾ/ ਸ਼ਾਜਿਸ਼ਾਂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਕਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛੱਕਣ ਲਈ ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ਼ਾਂ, ਕਦੇ ਅਲੱਗ- ਅਲੱਗ ਤਰਾਂ ਨਾਲ ਜੇਲ਼ ਚੋ ਫਰਾਰੀ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਗੁਰਮਤਿ ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦਿੰਦਿਆਂ ਡਾਂਗਾਂ ਖਾਧੀਆਂ, ਕਹਿਣ ਦਾ ਭਾਵ ਕੇ ਗੁਰੁ ਪੰਥ ਦਾ ਛਕਿਆ ਰਾਸ਼ਨ ਅਜਾਂਈਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ। ਪੰਥ ਸਾਡਾ ਮਾਈ – ਬਾਪ ਹੈ, ਮਾਂ ਬਾਪ ਨੇ ਹੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਪਾਲ਼ਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘਾ ਤੈਨੂੰ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦਾ ਪਚਦਾ ਹੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ, ਜਿਵੇਂ ਹੁਣੇ ਜਿਹੇ ਹੀ ਪੰਥ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਪੱਚ ਰਹੀ। ੩. ਤੂੰ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾ ਨੂੰ ਲੁੱਟਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ? ਮੈਂ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਤੋਂ ੫੦ ਹਜ਼ਾਰ ਨਹੀਂ ਲਏ, ਇਹ ਸਭ ਬਦਨਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਦੁਸ਼ਮਣਾ ਦੀ ਚਾਲ ਹੈ। ਤੂੰ ਆਪਣੀ ਤੇ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਵੱਲੋ ਤਾਜ਼ਾ ਲੁੱਟ ਵੱਲ ਝਾਤ ਮਾਰ ਕਿ ਦੇਖ ਕਿਵਂੇ ਤੁਸੀਂ ਕੌਮ ਦੇ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪੈ ਲੁੱਟੇ ਹਨ, ਜਦ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਨਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵਕੀਲ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਅਪੀਲ ਕਰਨੀ ਹੈ ਫਿਰ ਇਹ ਪੈਸੇ ਕਿਸ ਲਈ ? ੪. ਤੂੰ ਲਿਖ ਰਿਹਾਂ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਥਾਲੀ ਵਿੱਚ ਖਾਣਾ ਉਸੇ ਵਿੱਚ ਛੇਕ ਕਰਨਾ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਹੈ ? ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਗਿਰੇਵਾਨ ਵਿੱਚ ਝਾਕ ਕਿ ਦੇਖ ਜਿਸ ਬੱਬਰ ਖਾਲਸਾ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅੱਜ ਉਸੇ ਵਿੱਚ ਛੇਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਂੈ । ੫. ਤੂੰ ਗੱਲ ਡਾਕਿਆਂ ਦੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ? ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀਆ ਜਰੂਰਤਾਂ ਲਈ ਬਾਗੀਆਂ ਵੱਲੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਡਾਕੇ ਵੀ ਮਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ, ਸਭ ਤੋ ਵੱਡਾ ਡਾਕਾ ਲੁਧਿਆਣੇ ਪਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਤੇਰੇ ਵਾਂਗ ਆਪਣੇ ਮੁਫਾਦ ਲਈ ਪਟਿਆਲੇ ਤੋ ਕਿਸੇ ਗਰੀਬ ਦਾ ਸਾਈਕਲ ਚੋਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ੬. ਤੂੰ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੇ ਕੰਮਾਂ ਤੋ ਮੁਨਕਰ ਹੋਣਾ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਹੈ ? ਇਹ ਯੁੱਧ ਦੇ ਪੈਤੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਤੇਰੇ ਵਰਗੇ ਦੀ ਸਮਝ ਤੋ ਬਾਹਰ ਹਨ । ਸਮਾਂ ਪੈਣ ਤੇ ਚੋਜੀ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੁ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵੀ ਉੱਚ ਦੇ ਪੀਰ ਬਣ ਕਿ ਨਿਕਲੇ ਸਨ । ਤੇਰੇ ਵਰਗੀ ਸ਼ੈਤਾਨ ਆਤਮਾਂ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਤੇ ਵੀ aੁਂਗਲ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ । ੭. ਤੂੰ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਲਾਂ੍ਹ ਚ ਬੰਦ ਕੇਸ ਲੜਨ ਵਾਲੇ ਸਿੰਘ ਸ਼ਹੀਦ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ਤੋ ਮੁਨਕਰ ਹੋ ਗਏ ? ਇਹ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਝਾਤੀ ਮਾਰ ਕਿ ਦੇਖ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਤੂੰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਂੈ, ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ਆਪਣੇ ਵਤਨ ਦੀ ਅਜਾਦੀ ਸੀ। ਤੂੰ ਅਜਾਦੀ ਲਈ ਲੜ ਰਹੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਵਾਨੇ ਤੇ ਚਿੱਕੜ ਸੁੱਟਣ ਤੋ ਗੁਰੇਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਸਗੋਂ ਸੰਤ ਸਿਪਾਹੀ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਛੱਡ ਕਿ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮੀਰੀ ਪੀਰੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਤੋ ਦੂਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਂੈ । ੮. ਮੇਰੇ ਭਰਾ ਵਲੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਮੱਦਦ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ? ਮੈ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਨਾਲ਼ ਬਿਲਕੁੱਲ ਵੀ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹਾਂ, ਮੇਰੇ ਉਸ ਨਾਲ਼ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਮੱਤਭੇਦ ਹਨ। ਭਰਾ ਨੂੰ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਤੇ ਤਾਂ ਭੇਜਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹੇ ਬਿਖੜੇ ਟਾਈਮ ਮਤਭੇਦ ਭੁਲਾ ਦੇਣੇ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਭਾਵਨਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਤਜਰਬਿਆਂ ਵਾਂਗ ਤੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੀ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਪੰਥ ਵਲੋਂ ਦਿਤੇ ਮਾਣ ਨੂੰ ਪਚਾ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ। ੯. ਤੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰਾ ਤੁਹਾਡੀ ਸੁਰੰਗ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲੈਣ ਦੇਣ ਨਹੀਂ? ਇਸਦਾ ਜਵਾਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀ ਜੇਲ਼ ਚੋਂ ਭੱਜਣ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੇਲ਼ੇ ਬਲਵੰਤ ਮੁਖਬਰ ਨੇ ਸਾਡੀ ਬੈਰਕ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਬਾਹਰਲੀ ਸਾਈਡ ਉੱਤੇ ਜੇਲ਼ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ਼ਨ ਨੂੰ ਕਹਿ ਕੇ ਤਿੰਨ-ਤਿੰਨ ਫੁੱਟ ਪੱਕੀ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਇੱਥੇ ਡੈਟੋਨੇਟਰ ਤੇ ਆਰ.ਡੀ.ਐਕਸ ਦੱਬਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਰਹੀ ਗੱਲ ਸੁਰੰਗ ਦੀ ਤਾਂ ਤੈਨੂੰ ਦੱਸ ਕੇ ਅਸੀਂ ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸੀ। ਤੂੰ ਤਾਂ ਜੇਲ਼ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਤਾਰਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਸਾਡੀ ਮੁਖਬਰੀ ਕਰਕੇ ਕੀਤੇ ਕਰਾਏ ਤੇ ਪਾਣੀ ਫੇਰ ਦੇਣਾ ਸੀ। ੧੦. ਤੂੰ ਰਵੀ ਕੈਟ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ? ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਜੀ ਸਿੱਖ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੈਟ ਉਹ ਬੰਦੇ ਬਣੇ ਸੀ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾੜਕੂ ਸਿੰਘਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੁੱਦੇ ਸੀ, ਇਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਣਾ ਕੈਟ ਅਤੇ ਰਵੀ ਕੈਟ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਨ। ੧੯੯੫ ਦਸੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਰਾਣੇ ਕੈਟ ਨੇ ਭਾਈ ਹਵਾਰਾ ਨੂੰ ਫੜਾਇਆ ਅਤੇ ਰਵੀ ਕੈਟ ਨੇ ਬਲਵੰਤ ਨੂੰ। ਇਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਹਾਲੇ ਵੀ ਖਾੜਕੂ ਸਿੰਘਾਂ ਨਾਲ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਚ ਮੌਜੂਦ ਨੇ, ਇਸ ਨਾਲ ਇਹ ਬਿੱਲਕੁਲ ਵੀ ਸਿਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਰਵੀ ਤੇ ਰਾਣੇ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਕੀ ਸੀ। ਰੇਸ਼ਮ ਸਿੰਘ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਬਿੱਲਕੁਲ ਹੀ ਅਣਜਾਣ ਸੀ। ਰਾਣੇ ਕੈਟ ਦੀਆਂ ਹਵਾਰੇ ਨਾਲ ਤਸਵੀਰਾਂ ਮੈਂ ਖੁਦ ਦੇਖੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸੇ ਰਾਣੇ ਕੈਟ ਨੇ ਧੋਖਾ ਕਰਕੇ ਭਾਈ ਹਵਾਰੇ ਨੂੰ ਫੜਾ ਦਿੱਤਾ। ਹਵਾਰੇ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਵੇਲ਼ੇ ਸੈਂਕੜੇ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਹਰੇ ਵੀ ਲਗਾਏ। ਜਦੋ ਪੁਲਿਸ ਹਵਾਰੇ ਨੂੰ ਫੜਦੀ ਹੈ, ਹਵਾਰੇ ਦੀ ਤਾਂ ਲੱਤ ਵਿੱਚ ਗੋਲੀ ਮਾਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਤੇ ਭੱਜ ਨਾ ਜਾਵੇ। ਉਸੇ ਟਾਈਮ ਰਵੀ ਕੈਟ ਨੇ ਬਲਵੰਤ ਨੂੰ ਪਟਿਆਲਾ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਫੜਾ ਦਿੱਤਾ,ਇਸ ਨੇ ਕੋਈ ਰੌਲਾ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਨਾਲ਼ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਬਹਿ ਗਿਆ। ੯੦% ਤਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਵਾਰੇ ਇਸ ਨੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਦੱਸ ਕੇ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਫੜਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਰਿਮਾਂਡ ਦੌਰਾਨ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਸ਼ਰਾਬ ਤੱਕ ਪੀਂਦਾ ਰਿਹਾ, ਇਹ ਇਸਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ੧੧. ਤੂੰ ਲਿਖਿਆ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਕਾਤਲਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਹੈ ? ਇਹ ਤੇਰੇ ਉੱਤੇ ਸੌ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਢੁਕਦੀ ਹੈ ਤੇਰੇ ਬਾਪੂ ਬਾਦਲ ਨੇ ਇੰਦਰਾ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕਰ ਕਰ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਅਟੈਕ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਹੱਲ ਕਰੋ । ਤੇਰਾ ਤਾਇਆ ਅਡਵਾਨੀ ਵੀ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ । ਤੂੰ ਪਿਛਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਚ ਇਹਨਾਂ ਸਭ ਦਾ ਸਾਥ ਦਿੱਤਾ । ੧੨. ਤੂੰ ਕਾਂਗਰਸੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਅਸੀਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਦੀ ਵੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਹੀ ਕੀਤੀ ਜੇਕਰ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਸ. ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਮੈਂ ਅਤੇ ਭਾਈ ਹਵਾਰਾ ਨੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਸ. ਮਾਨ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਤੇ ਚੋਣਾਂ ਲੜ ਰਹੇ ਸਨ । ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਬੇਅੰਤ ਸਿਹੁ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਰ ਤੇਰੇ ਤੇ ਮਿਹਰਵਾਨ ਜਰੂਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਇਸ ਦਾ ਰਾਜ਼ ਤੂੰ ਹੀ ਜਾਣੇ ? ਜਿਹੜੀ ਤੂੰ ਮੇਰੀ ਦਲੇਰੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੈਨੂੰ ਚੇਤਾ ਕਰਾ ਦਿੰਦਾਂ ਹਾਂ ਕਿ ਜੇਲ ਵਿੱਚ ਝਗੜੇ ਤੋ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਤੇਰੇ ਚਾਚੇ ਡਿਪਟੀ ਸੰਧੂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਵੱਲ aੁਂਗਲ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅੱਜ ਤੋ ਬੰਦੇ ਬਣ ਕਿ ਰਹਿਣਾ ਤਾ ਉੱਥੇ ਸਾਰੇ ਅਫਸਰਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੀ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸੰਧੂ aੁਂਗਲ ਤੇ ਅੱਖ ਨੀਵੀਂ ਕਰ ਕਿ ਗੱਲ ਕਰ । ਅਸੀਂ ਮਂੈ, ਹਵਾਰਾ, ਤਾਰਾ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਬਾਗੀ ਹੀ ਰਹੇ, ਤੂੰ ਜੇਲ਼ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਤਾਰਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਤੇਰੀ ਦਲੇਰੀ ਵੀ ਅਸੀਂ ਅੰਬਾਲੇ ਦੇਖ ਲਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤੂੰ ਪੁਲੀਸ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱੱਚ ਮੈਨੂੰ, ਹਵਾਰੇ ਨੂੰ ਇਕੱੱਲਿਆਂ ਛੱੱਡ ਕੇ ਭੱਜ ਗਿਆ ਸੀ, ਅੱਗੇ ਜਾ ਡਰਦਾ ਹੀ ਡੂੰਘੇ ਟੋਏ ਵਿੱੱਚ ਜਾ ਡਿੱੱਗਾ ਸੀ ਅਤੇ ਹਵਾਰੇ ਨੇ ਆ ਕੇ ਤੈਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ, ਫਿਰ ਤੈਨੂੰ ਨਾਲ਼ ਲੈ ਕੇ ਗਏ ਅਤੇ ਤੇਰੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ ! ਬਾਕੀ ਜਿਹੜੀ ਤੂੰ ਭਾਈ ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਤਾਰਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸੈਕਟਰੀਏਟ ਵਿੱਚ ਮੈਨੂੰ ਮਿਲੇ ਬਿਨਾਂ ਹੀ ਕਾਹਲੀ ਨਾਲ ਨਿਕਲ ਗਿਆ ਸੀ । ਉਸ ਨੇ ਉਹ ਹੀ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਪੁੱਛਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਕੀ ਤੂੰ ਭਾਈ ਦਿਲਾਵਰ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਹੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਪਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਾਂ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਜਿੰਦਾਬਾਦ ਦੇ ਨਾਹਰੇ ਮਾਰਦਾ ਹੋਇਆ ਬੇਅੰਤੇ ਦੇ ਕੇਸ ਨੂੰ ਕਬੂਲ ਕਰਕੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ? ਜੇਕਰ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੂੰ ਵੀ ਉੱਥੋਂ ਭੱਜਿਆ ਹੀ ਸੀ? ਬਾਕੀ ਜਿਹੜੀ ਤੂੰ ਭਾਈ ਤਾਰੇ ਤੇ ਸਮੈਕ ਵੇਚਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤੈਨੂੰ ਸ਼ਰਮ ਆaੁਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਸਿੰਘ ਨੇ ਭਾਈ ਦਿਲਾਵਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਅਗਾਂਹ ਤੋਰਦੇ ਹੋਏ ਦਿਨ ਰਾਤ ਇੱਕ ਕਰ ਕਿ ਪੰਥ ਦੋਖੀਆਂ ਦੀ ਨੀਂਦ ਹਰਾਮ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਤੂੰ ਉਸ ਵੱਲ ਵੀ ਗਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈਂ। ਜਿਹੜੇ ਤੇਰੇ ਬਾਪੂ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਡੋਬ ਰਹੇ ਹਨ,ਹਰੇਕ ਪਿੰਡ ਹਰੇਕ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਠੇਕੇ ਖੁਲਵਾ ਰਹੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਤੂੰ ਗੁਣ ਗਾ ਰਿਹਾ ਹਂੈ । ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਸੁਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦੀ ਖੇਚਲ਼ ਕਰੇਗਾ – ੧. ਤੂੰ ਆਪਣੀਆ ਚਿੱਠੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪ ਮੰਨ ਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਹੁ ਵਾਲਾ ਕੇਸ ਇੱਕ ਟੀਮ ਵਰਕ ਸੀ ਪਰ ਕੀ ਤੂੰ ਟੀਮ ਦੇ ਬਾਕੀ ਸਿੰਘਾਂ ਤੇ ਚਿੱਕੜ ਸੁੱਟਣ ਤੋ ਬਿਨਾਂ, ਬਣਦਾ ਮਾਣ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ? ੨. ਤੂੰ ਖੁਦ ੧੯੯੮ ਤੱਕ ਬੇਅੰਤੇ ਵਾਲਾ ਕੇਸ ਲੜਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਜੇਲ੍ਹ ਬੈਠਾ ਤਨਖਾਹ ਵੀ ਖਾਂਦਾ ਰਿਹਾ, ਕੀ ਉਦੋ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਹੋਰ ਸੀ ? ਫਿਰ ਅੱਜ ਕੇਸ ਲੜਨ ਵਾਲਿਆ ਨੂੰ ਕਿਉ ਭੰਡ ਰਿਹਾ ਹਂੈ । ੩. ਤੂੰ ਮੈਂਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿੱਖੀ ਮੈਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀ ਕਰ ਸਕੀ ਮੇਰੀ ਸਿੱਖੀ ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ! ਕੀ ਤੂੰ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੇਰੀ ਸਿੱਖੀ ਤੇਰੇ ਪ੍ਰਵਾਰ ਦੇ ਮੈਬਰਾਂ ਜਿਵੇ ਭਰਾ, ਭਤੀਜੇ, ਭਣਵਈਆ ਤੇ ਭਾਣਜਾ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਦੀਆ ਅਕਸਰ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਫੋਟੋ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆ ਹਨ। ਇਹ ਕਿਊਂ ਨੀ ਤੇਰੀ ਸਿੱਖੀ ਤੋ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ? ੪. ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਗੁਰਮੀਤ ਪਿੰਕੀ ਕੈਟ ਰਾਹੀ ਪਿਸਤੋਲ ਮੰਗਵਾ ਕਿ ਨਾਲ ਦੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ ਕਿਹੜੀ ਕੌਮੀ ਸੋਚ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਸੀ ? ਪਿੰਕੀ ਕੈਟ ਨਾਲ਼ ਆਪਣੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਾਰੇ ਕਲੀਅਰ ਕਰਨ ਦੀ ਖੇਚਲ਼ ਕਰੇਂਗਾ, ਜੋ ਅੱਜਕਲ ਤੇਰੇ ਕੋਲ਼ ਹੀ ਜੇਲ਼ ਚ ਬੰਦ ਹੈ? ੫. ਸਤਿਨਾਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਤੂੰ ਮੁਖਬਰੀ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਫੜਵਾਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਸਾਡਾ ਜੇਲ਼ ਬਰੇਕ ਕਰਨ ਦਾ ਕੇਸ ਨਸ਼ਰ ਹੋਇਆ ਸੀ? ਈਰਖਾ ਵਿੱੱਚ ਤੂੰ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਮੋਬਾਈਲ ਹੋਣ ਦੀ ਮੁਖਬਰੀ ਜੇਲ਼ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ? ੬. ੧੯੯੯ ਦੀ ਵਿਸਾਖੀ ਉੱਤੇ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਅਤੇ ਭਾਈ ਤਾਰਾ ਵਲੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛੱਕਣ ਲਈ ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ ਤਾਂ ਤੂੰ ਇਸਦੇ ਉਲਟ ਜਾਂਦਿਆਂ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੋਣ ਤੱਕ ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ਼ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਇਨਾਂ ਤੋਂ ਦੋ ਕਦਮ ਅੱਗੇ ਰਹਿਣਾ ਹੈ। ਜੇਲ਼ ਚ ਬੰਦ ਹੋਰ ਬੰਦੀ ਸਿੰਘਾਂ ਵਲੋਂ ਸਾਡੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ਼ ਰੱਖਣ ਕਾਰਣ ੨੪ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਜੇਲ਼ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ਼ਨ ਨੂੰ ਝੁੱਕਣਾ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਮੰਗ ਗੁਰੁ ਕਿਰਪਾ ਸਦਕਾ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛੱਕ ਕੇ ਅਸੀਂ ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ਼ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਤੂੰ ਉਸ ਟਾਈਮ ਜੇਲ਼ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਦੀਆਂ ਮਿੰਨਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਕਿ ਮੇਰੀ ਵੀ ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ਼ ਖਤਮ ਕਰਵਾ ਦੇਵੋ, ਫਿਰ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਨੇ ਤੈਂਨੂੰ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਸਾਹਿਬ ਲਿਆ ਕੇ ਤੇਰੀ ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ਼ ਖਤਮ ਕਰਵਾਈ ਸੀ। ਤਦ ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਸਟੈਂਡ ਉੱਤੇ ਕਾਇਮ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਕਿਉਂਕਿ ਤੂੰ ਤਾਂ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੋਣ ਤੱਕ ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ਼ ਰੱਖੀ ਸੀ, ਤਦ ਤੇਰਾ ਸਟੈਂਡ ਕਿੱਥੇ ਗਿਆ ਸੀ? ੭. ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਸਵੇਰੇ ਕੀਰਤਨ ਲਗਾਉਣ ਤੇ ਵੀ ਤੂੰ ਇਤਰਾਜ਼ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਆਖਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੀ ਨੀਂਦ ਖਰਾਬ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਤੂੰ ਕੋਰਟ ਤੱਕ ਵੀ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵਿਵਾਦ ਵਿੱਚ ਪੈਣ ਨਾਲੋਂ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਦੇ ਕਹਿਣ ਤੇ ਸਪੀਕਰ ਦਾ ਮੂੰਹ ਬਿਲਕੁੱਲ ਉਲਟ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਜਦ ਕਿ ਦੂਸਰੀਆਂ ਬੈਰਕਾਂ ਵਾਲ਼ੇ ਸਾਨੂੰ ਆਖਦੇ ਸੀ ਕਿ ਹੁਣ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁੱਲ ਵੀ ਪਾਠ ਸੁਣਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ,ਇਹ ਕਿਥੋਂ ਦੀ ਸਿੱਖੀ ਸੀ ਤੇਰੀ? ੮. ਕੀ ਬੇਅੰਤੇ ਕਾਂਡ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋ ਪਹਿਲਾਂ ਤੂੰ ਕੁਝ ਮੰਗਾਂ ਨਹੀਂ ਸਨ ਰੱਖੀਆਂ ? ਆਪਣੀਆ ਮੰਗਾਂ ਰੱਖ ਕਿ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਇਹੀ ਤੇਰੀ ਸਿੱਖੀ ਹੈ? ਮੰਗਾਂ ਰੱਖ ਕਿ ਨਾਲ ਤੁਰਨਾ ਇਹ ਸੇਵਾ ਨਹੀਂ ਦੁਕਾਨਦਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਤੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ eਂੇ? ੯. ਬੁੜੈਲ਼ ਜੇਲ਼ ਦਾ ਜੇਲਰ ਐਮ.ਐਸ ਰੰਧਾਵਾ ਜੋ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਦਾ ਕਲਾਸਫੈਲੋ ਸੀ, ਉਸਨੇ ੨੦੦੬ ਚ ਆਰ.ਐਸ.ਐਸ.ਦੇ ਝੋਲੀਚੁੱਕ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਨਾਲ਼ ਤੇਰੀ ਗੱਲਬਾਤ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਈ ਸੀ? ੧੦. ਤੇਰੀ ਜੇਲ ਚੰਡੀਗੜ ਤੋਂ ਪਟਿਆਲੇ ਕਿਉਂ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ? ੧੧. ਤਾਰੀਖ ਪੇਸ਼ੀ ਸਮੇਂ ਸਾਰੇ ਸਿੰਘਾਂ ਉਪਰ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਤੇਰੇ ਤੋਂ ਸਰਕਾਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਡਰਦੀ ? ੧੨. ਤੇਰੀ ਫਾਂਸੀ ਖਿਲਾਫ ਸ. ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ, ਭਾਈ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿੱਟੂ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੰਥਕ ਲੀਡਰਾਂ ਨੂੰ ਜੇਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਪਿਆ, ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾe,ੇ ਉਹਨਾਂ ਖਿਲਾਫ ਭੱਦੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵਰਤਣੀ ਕਿਹੜੀ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ ? ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦਾਂ ਹਾਂ ਕਿ ਆਪਣੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਤਂੋ ਤੋਬਾ ਕਰਕੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਵੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਤੇਰਾ ਤੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦਾ ਭਲਾ ਹੈ । ਗੁਰੁ ਪੰਥ ਦਾ ਦਾਸ ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਭਿਉਰਾ
ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੜਗ
ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੜਗੱਜ***
Rajesh Sharma
@Sunny {"TENU SAMJH NAHI PAINDI"} mein ki keh reha haan. Mein eh reha haan ke {"FUDDU SWAAL"} te {"KUTTE VATTE NI PUCHDA"} kehan wala vee, te "Maa - Bhain diyan gaalan kadna kise layee vee "SAMWAAD" nahi hovega sirf "VIVAAD" hi hovega." Dono hi galt han, par shuruaat karan vala jiaada kasoorvaar (DOSHI) hunda hai. Tu Sikhan vaare koi galat alfaaz na bol. Agar kise ne tenu koi galt gall kahi hai taan sirf ohde naal hi gall kar. Vaise vee Raman Sharma apne comment vich eh clear kar chuka hai ke {"ah he tan ahna da dogla pan hai M.S.LONDAN g asi hindu ho k ase karke es fudo tole dai mager pai han mai (raman sharma, dev verma, ranjot cheema, munda gill and manmeet 22 g)"} So agar {"Munda Gill"} koi tenu gall kehnda hai taan kise dharam (Khaaskar Sikhan) nu galat kion keh reha hai. Meri nimrta saht benti hai Editor Ji nu ke eho jehia gallan bandh karawo ji. Changi Bhali Charcha Shuru ho gayee see, ethe takk ke jaggi Gill, joginder Bath waali gall vee khatam ho gayee see. Par "Iqbal Pathak" te ahh hun "SUNNY" ne aa ke gall othe hi liake fer khadi kar ditti hai....... Veere Sunny mein Gaalan nahin kadniyan chahunda menu maaf karde. DHANWAAD!
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚਿਠੀਆਂ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋ ਇੰਨਾਂ ਸਿੱਖ ਜੁਝਾਰੂਆਂ ਵਾਰੇ ਪੜ੍ਹਨ ਨੂੰ ਮਿਲੀਆਂ| ਮੇਰਾ ਇੱਕ ਚੀਜ ਸਮਝ ਨਹੀ ਆ ਰਹੀ.....ਜੇਕਰ ਇੰਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਵਾਰੇ ਪਹਿਲਾ ਹੀ ਪਤਾ ਸੀ ਤਾਂ ਫਿਰ ਮਾਨ ਵਰਗਿਆ ਨੇ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਦੇ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਦਾ ਘਰ ਕਿਓ ਉਜੜਣ ਦਿੱਤਾ?......
Makhan S. London
ਭਾਈ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਜੀ, ਤੁਹਾਡਾ ਇਹ ਸਵਾਲ ਕਿ {"ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿੱਖ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਵਿਰੋਧੀ ਕਰਤੂਤਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੇਸ਼ ਭਗਤਾਂ ਦੇ ਕਤਲ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਦਰ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਚੱਲੀ ਹਰੇਕ ਖਾੜਕੂ ਲਹਿਰ ਦੌਰਾਨ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਸੂਬਾਈ ਹਕੂਮਤ ਦੇ ਕਹਿਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡਿਆਂ ਤੇ ਝੱਲਿਆ ਸੀ । (ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਦੀ ਲਿਖਤ ਚੋਂ)"} ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਇਸ ਵਕਤ ਅੰਕੜਿਆਂ ਸਹਿਤ ਤੇ ਅਜੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਠੋਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਲੇਖ {"ਹਰ ਇਨਕਲਾਬ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਸੁਪਨੇ' ਤੋਂ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ !"} ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਨਕਲਾਬੀਆਂ, ਬੱਬਰ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨਾਲ ਗਦਾਰੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕੁੱਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੇਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ {"ਜੂਨ 1984 ਦਾ ਘੱਲੂਘਾਰਾ ਜਿਸਨੂੰ 'ਬਲਿਯੂ ਸਟਾਰ ਓਪਰੇਸ਼ਨ (ਸਾਕਾ ਨੀਲਾ ਤਾਰਾ)' ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਿਲਟਰੀ ਸੈਨਾ ਦੇ ਮੁਖੀ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਦੀ ਆਪਣੀ ਜ਼ੁਬਾਨੀ 1994 'ਚ ਛਪੀ ਕਿਤਾਬ 'Blue Star Operation - The True Story' ਦੇ ਮੁੱਖਬੰਦ ਵਿੱਚ ਇੰਝ ਲਿਖਿਆ ਹੈ :- ਮੇਰਾ ਜਨਮ 1934 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ । ਮੇਰਾ ਜਨਮ ਲਾਹੌਰ ਦਾ ਸੀ । ਮੇਰੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸੀ. ਆਈ. ਡੀ. (CID) ਦੀ ਬ੍ਰਾਂਚ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1915 ਵਿੱਚ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ ਦੇ 18 ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬੜੀ ਚਤੁਰਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਵਾਇਆ, ਜਿਸ ਬਦਲੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਸ੍ਰਕਾਰ ਨੇ ਇਨਾਮ ਵਜੋਂ ਵੱਡੀ ਜਾਗੀਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਡੀ. ਸੀ. (DC) ਖਾਨ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਾਲ ਸ੍ਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ । ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਤਨਦੇਹੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਨੌਕਰੀ ਸੀ. ਆਈ. ਡੀ. (CID) ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ । ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਆਪਣੀ ਸ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਪੂਰੇ ਵਫਾਦਾਰ ਰਹੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1927 ਵਿੱਚ 11 ਬੱਬਰਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਵਾਇਆ । ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਸਿਰ ਤੇ ਮੌਤ ਦਾ ਕਫਨ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਬੱਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦੇ ਹੀ ਜੇਕਰ ਰਾਹ ਜਾਂਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਬੱਬਰ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਬੱਬਰਾਂ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਪਿਸਤੌਲ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਜਹਾਨ ਤੋਰ ਦਿੰਦੇ ਜਾਂ ਚੋਰੀ - ਛਿਪੇ ਪੁਲਿਸ ਕੋਲ ਲੁਕੇ ਹੋਏ ਬੱਬਰਾਂ ਦੀ ਠਾਹਰ ਦੀ ਖਬਰ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੰਦੇ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਈ ਬੱਬਰਾਂ ਦੇ ਮਰਨ ਜਾਂ ਪੁਲਿਸ ਕੋਲ ਫੜੇ ਜਾਣ ਦੀ ਖਬਰ ਨੇ ਬੱਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਘਬਰਾਹਟ ਪਾ ਦਿੱਤੀ । ਪਰ ਜਦੋਂ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੇ 11 ਬੱਬਰ ਫੜਾਏ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦਾ ਰਾਜ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਿਆ । ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਮੇਰੀ ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪਿਸ਼ਾਵਰ ਚਲੇ ਗਏ । ਇਧਰ ਬੱਬਰਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪੈਰ ਅਤੇ ਹੱਥ ਵੱਢ ਦਿੱਤੇ । ਇਹ ਕਿੱਸਾ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਲਿਖਣਾ ਪਿਆ ਕਿ ਜਿਸ ਗੌਰਮਿੰਟ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਉਸ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਵਫਾਦਾਰੀ ਨਿਭਾਉਣੀ ਹੀ ਤੁਹਾਡਾ ਪਹਿਲਾ ਫਰਜ਼ ਬਣਦਾ ਹੈ । (ਲੈਟ. ਜਨ. ਕੇ. ਐਸ. ਬਰਾੜ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 'ਚੋਂ)"} ਬਾਕੀ ਅਗਰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਜ਼ਰੂਰ ਸਾਂਝੀ ਕਰੇ । ਉਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਇਸ ਬਾਬਤ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । - ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ
Jaswant Singh Khalsa
ਭਾਈ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ ਜੀ ਤੁਸੀ ਮੇਰੇ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦੀ ਥਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਹਾਲ ਦੀ ਘੜੀ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਹੈ,( ਤੁਸੀਂ ਵਧਾਈ ਦੇ ਪਾਤਰ ਹੋ ਕਿ ਸੱਚ ਬੋਲਦੇ ਹੋ) ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਭਾਈ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਹੁਣਾ ਦੇ ਲੇਖ 'ਚੋਂ ਕੁਲਦੀਪ ਬਰਾੜ ਵਾਲਾ ਜਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਸਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਸੀ ਨਾ ਹੀ ਮੇਰੇ ਸਵਾਲ ਕਿ """"ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿੱਖ ਖਾਸ਼ ਕਰਕੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਵਿਰੋਧੀ ਕਰਤੂਤਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੇਸ਼ ਭਗਤਾਂ ਦੇ ਕਤਲ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਦਰ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਚੱਲੀ ਹਰੇਕ ਖਾੜਕੂ ਲਹਿਰ ਦੌਰਾਨ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਸੂਬਾਈ ਹਕੂਮਤ ਦੇ ਕਹਿਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡਿਆਂ 'ਤੇ ਝੱਲਿਆ ਸੀ।"" ਕੀ ਕਿਸੇ ਕੋਲੇ ਇਸ ਬਾਬਤ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ ? ਕੀ ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਸਿੱਖ ਜੁਝਾਰੂਆਂ ਨੇ ਇਹ ਨੀਵੇਂ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ? """ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਲਿਖਤ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਹੈ ,ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਫਾਲਤੂ ਵਿਸਥਾਰ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ ਕਰੋ ਜੀ ।
dhanwant bath
setkaryog khalsa g tuhada sawal bahot he ahem hai kirpa karke ahna comunista and desh bhagta de NAAM,KATEL HONE WALLE SATHAN,AND KATEL DE TARIKH wairve sahet likho tan k pata chal sake k ah log kaon sun ate ahna de katel kis dhir de khate painde hun....dhanwad
RANJOT CHEEMA
khalsa g camraida dai naal esh bhaget attach na karo kion k ah alag alag tarha de lok hun...tusi ahna dowa loka bare visthaar sahet daso...awain dhood wich tatu na bhajo kai din ho gai tuhanu ah pushdian per ahna de ktlan da sama te na das nahi rahe ah kahde khade desh bhget te kahde kahde RUSSIA bhaget sun jina dai katel hoi...
RANJOT CHEEMA
camraida de naal desh bhaget attach na karo...??????????
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
ਖਾਲਸਾ ਜੀ, ਜਵਾਬ ਮਿਲ ਗਏ ਐ| ਮੇਰਾ ਖਿਆਲ ਹੈ ਬੇਹਤਰ ਇਹ੍ਹੀ ਹੋਓਗਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਨੂੰ ਚਲੀਏ.... ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਕ਼ਬਾਲ ਜੀ ਚਲੇ ਗਏ...
Makhan S. London
{ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ, ਸਾਵਧਾਨ ਹੋਵੋ ।} ਇਹ ਜੋ Sunny, Munda Gill & Raman Sharma ਚਰਚਾ ਛੇੜਕੇ ਬੈਠ ਗਏ ਹਨ, ਇਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਬੰਦ ਕਰਵਾਓ । ਮੈਂ Munda Gill ਤੇ Raman Sharma ਨੂੰ ਸਮਝਾਕੇ ਚੁੱਪ ਕਰਾ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਪੂਰੀ ਆਸ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਮੰਨ ਜਾਣਗੇ ਪਰ ਪਹਿਲਾ ਇਸ Sunny ਦਾ ਤੁਸੀਂ ਕੁੱਝ ਕਰੋ ਕਿਉਂਕਿ Rajesh Sharma ਵਾਂਗ ਮੈਂ ਇਹਨੂੰ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ । ਹਾਂ, ਅਗਰ ਤੁਸੀਂ ਇਹਨੂੰ ਨਹੀਂ ਰੋਕਦੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਦੇ ਲੇਖ ਦੇ ਬੋਲ ਬਿਲਕੁੱਲ ਸੱਚੇ ਸਾਬਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ {"ਇਸੇ ਲਈ ਅੱਜ ਤੱਕ ਸਿੱਖਾਂ ਸਮੇਤ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਰਮ ਦਾ ਆਮ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਤਾਂ ਦੂਰ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਕੋਈ ਵੱਡੇ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਧਰਮ - ਗੁਰੂ ਵੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਨਾਲ ਚੱਜ ਨਾਲ ਸੰਵਾਦ ਨਹੀਂ ਰਚਾ ਸਕਿਆ । ਇਹ ਕੋਈ ਅਨਹੋਣੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ,........."} ਹੁਣ ਦੱਸੋ ਚਰਚਾ ਕਰੀਏ ਕਿੱਦਾਂ, ਕਰੀਏ ਕਿਹਦੇ ਨਾਲ, ਜਦਕਿ ਚਰਚਾ ਛੇੜਣ ਵਾਲੇ {ਸੁਕੀਰਤ}, {ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ} ਤੇ {ਕਰਮ ਬਰਸਟ} ਆਦਿ ਸਭ ਭਗੌੜੇ ਹੋ ਗਏ ਏਥੋਂ ਚਰਚਾ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਚੋਂ । ਆਹ ਹੁਣ ਗਾਲਾਂ ਕੱਢਣ ਤੇ ਕਢਾਉਣ ਲਈ ਮੈਦਾਨ ਬਣਾ ਕੇ ਦੇ ਦਿੱਤਾ । ਸੰਵਾਦ ਬਾਰੇ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰੋ ਕਿ ਜਾਂ ਇਹ ਸਮਝ ਲਿਆ ਜਾਏ ਕਿ ਸਿਰਫ ਆਪਣੀ ਵੈਬਸਾਇਟ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਲਈ ਐਵੇਂ {"ਸੰਵਾਦ ਕਰੋ ਦੇਸਤੋ, ਵਿਵਾਦ ਨਹੀਂ"} ਦੀਆਂ ਨਿਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹੀ ਕਰਨੀਆਂ ਹਨ ? ਤੁਹਾਡੇ ਜਵਾਬ ਦੀ ਊਡੀਕ ਹੈ - ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ
Jaswant Singh Khalsa
11 ਅਪਰੈਲ 1984 ਨੂੰ 'ਚੰਗਿਆੜੀ' ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਸੁਖਰਾਜ ਖੱਦਰ ਨੂੰ ਘਰੇ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸੁਖਰਾਜ ਦੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਮੌਤ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੋਰ ਵੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਹਨ। ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਧਿਰਾਂ ਦੀ ਸਟੇਟ ਖ਼ਿਲ਼ਾਫ਼ ਲੜਾਈ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਇਉਂ ਹੈ: ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਨਿਰੋਲ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਨੌਜਵਾਨ ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਮਾਨ (33 ਸਾਲ) ਦਾ 26 ਸਿਤੰਬਰ 1986 ਨੂੰ ਕਤਲ।...ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਗੇਟ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ (55 ਸਾਲ) ਦਾ 2 ਫ਼ਰਵਰੀ 1987 ਨੂੰ ਕਤਲ। 18 ਮਾਰਚ 1990 ਨੂੰ ਹਰਦੇਵ ਬੱਬੂ ਦਾ ਕਤਲ। ਪਿੰਡ ਸ਼ਹਿਬਾਜ਼ ਪੁਰ ਦੇ ਹਰਦੇਵ ਬੱਬੂ ਵਾਲੀ ਇਹ ਘਟਨਾ ਰਤਾ ਕੁ ਵੱਧ ਵੇਰਵੇ ਮੰਗਦੀ ਹੈ। ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ, ਕਾਮਰੇਡਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੇਪਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦੇਣ ਦਿੰਦੇ। ਹਰਦੇਵ ਬੱਬੂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦਾ ਪੇਪਰ ਦਿਵਾਉਣ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀਆਂ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਬੱਬੂ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਜਵਾਬੀ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀਆਂ ਦਾ ਲੀਡਰ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਕੀਪਾ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀਆਂ ਨੇ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਇੱਕ ਥਾਣੇਦਾਰ ਦੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਕਾਮਰੇਡ ਕੋਲ ਭੇਜਿਆ ਕਿ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਲੋਹਾ ਲੈ ਰਹੇ ਕਾਮਰੇਡਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਹੈ। ਕਾਮਰੇਡ ਨੇ ਇਸ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਕਈ ਕਾਮਰੇਡਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲਾਇਆ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਯੋਜਨਾ ਮੁਤਾਬਕ ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਾਮਰੇਡ ਨੂੰ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀਆਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਕਾਮਰੇਡ ਦਾ ਸਿਰ ਪਿੰਡ ਟੰਗ ਕੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਦੇਹ ਗੋਲੀਆਂ ਨਾਲ ਵਿੰਨ੍ਹੀ ਪਈ ਸੀ। 'ਅਦੁੱਤੀ ਵਰਤਾਰੇ' ਦੀਆਂ ਇਹ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀਆਂ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਹਰਸਾ ਛੀਨਾ ਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਟੇਟ ਖ਼ਿਲ਼ਾਫ਼ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਸੀ? {http://www.ajitweekly.com/old/index.php?option=com_content&task=view&id=5241&Itemid=32}
Jaswant Singh Khalsa
ਜਨਰਲ ਬਰਾੜ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕੇ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਮੈਂ ਨਹੀ ਲਿਖੀ... ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਬਾਰੇ ਮੇਨੂੰ ਨੇਟ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚਲਿਆ... ਸਵਾਲ ਇਹ ਕੀ ਆਖਰ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੀ ਕਿਸ ਨੇ ਅਤੇ ਕਿਓ ਲਿਖੀ...??? ਹੁਣ ਕੋਣ ਲਭੇਗਾ ਉਹਨਾ ਲੋਕਾ ਨੂੰ ਜਿਨਾ ਜੂੰਨ ਚੁਰਾਸੀ ਉੱਤੇ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖਕੇ ਪਾਖੰਡ ਕੀਤਾ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਕੀ ਇਹ ਜਨਰਲ ਬਰਾੜ ਦੀ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ... ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਵੀ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਬਿਨਾ ਦੇਖੇ ਸਮਝੇ ਧੜੱਲੇ ਨਾਲ ਪੜਨਾ ਖਰੀਦਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤਾ... ,ਹੁਣ ਕੌਣ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਵੇਗਾ ਉਨਾਂ ਕਲਮੀ ਭੇਡਾਂ ਨੂੰ ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ ਕੀਤਾ , ਤੇ ੨੦ ਰੁਪੇ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ੨੦੦ ਰੁਪੇ ਵਿਚ ਵਿਕਵਾਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਪਬਲਿਸ਼ਰ ਨੂੰ ਰਜਾਇਆ?? ਡੇ ਐਂਡ ਨਾਈਟ ਚੈਨਲ ਤੇ ਸ਼ਰੇਆਮ ਬਰਾੜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਉਸਦੀ ਲਿਖੀ ਨਹੀ ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਲੋਕ ਕਿੱਡੇ ਕੁ ਦਾਨੇ-ਮਾਨੇ ਨੇ ਜਿਹੜੇ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਹੀ ਝੂਠ ਨੂੰ ਸੱਚ ਬਣਾਈ ਜਾ ਰਹੇ ਨੇ ਤੇ ਇੱਕ ਗਲਤ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਸਿਰ ਮੜ੍ਹ ਰਹੇ ਨੇ,,ਧੰਨ ਦੇ ਨੇ ਇਹ ਲੋਕ ਜੋ ਸ਼ਰੇਆਮ ਸਿੱਖੀ ਨਾਲ ਧਰੋਹ ਕਮਾ ਰਹੇ ਨੇ..ਕੀ ਸਾਡੇ ਸ਼ਹੀਦ ਤਾਂ ਹੀ ਸਤਿਕਾਰੇ ਜਾਣਗੇ ਜੇ ਉਨਾਂ ਦੀ ਚੜ੍ਹਤ ਦੇ ਕਿੱਸੇ ਬਰਾੜ ਦੇ ਮੂਹੋ ਲਿਖਵਾਏ/ਅਖਵਾਏ ਜਾਣਗੇ?? ਕੀ ਜੂਨ ੧੯੮੪ ਨੂੰ ਧਰਮ ਹੇਤ ਸੀਸ ਵਾਰਨ ਵਾਲੇ ਸਿੰਘ ਸਿੰਘਣੀਆਂ ਬਰਾੜ ਦੀ ਸਿਫਤ ਦੇ ਮੁਥਾਜ ਨੇ,???ਹੁਣ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਬਰਾੜ ਨੂੰ ਪੁਛਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੀ ਕੀ ਸੀ?? ਲੈ ਦੱਸੋ,ਉਹਨੇ ਝੂਠ-ਸੱਚ ਦੱਸ ਦਿਤਾ ਤਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਪੁਛਣਾ ਕਾਹਨੂੰ ਸੀ?? ਪਤਾ ਨਹੀ ਕਿਉਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕਮਲ਼ ਪਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਲੋਕ ਵੀ ਡਟੇ ਹੋਏ ਨੇ ਜਿੰਨਾਂ ਸਿਰ ਵੱਡੀਆਂ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨੇ,,ਰੱਬ ਸੁਖ ਰੱਖੈ,, http://sanumaanpunjabihonda.blogspot.in/2012/04/blog-post_6430.html
Suraj Singla
ਜਨਰਲ ਬਰਾੜ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕੇ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਮੈਂ ਨਹੀ ਲਿਖੀ... ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਬਾਰੇ ਮੇਨੂੰ ਨੇਟ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚਲਿਆ... ਸਵਾਲ ਇਹ ਕੀ ਆਖਰ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੀ ਕਿਸ ਨੇ ਅਤੇ ਕਿਓ ਲਿਖੀ...??? ਹੁਣ ਕੋਣ ਲਭੇਗਾ ਉਹਨਾ ਲੋਕਾ ਨੂੰ ਜਿਨਾ ਜੂੰਨ ਚੁਰਾਸੀ ਉੱਤੇ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖਕੇ ਪਾਖੰਡ ਕੀਤਾ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਕੀ ਇਹ ਜਨਰਲ ਬਰਾੜ ਦੀ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ... ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਵੀ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਬਿਨਾ ਦੇਖੇ ਸਮਝੇ ਧੜੱਲੇ ਨਾਲ ਪੜਨਾ ਖਰੀਦਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤਾ... ,ਹੁਣ ਕੌਣ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਵੇਗਾ ਉਨਾਂ ਕਲਮੀ ਭੇਡਾਂ ਨੂੰ ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ ਕੀਤਾ , ਤੇ ੨੦ ਰੁਪੇ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ੨੦੦ ਰੁਪੇ ਵਿਚ ਵਿਕਵਾਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਪਬਲਿਸ਼ਰ ਨੂੰ ਰਜਾਇਆ?? ਡੇ ਐਂਡ ਨਾਈਟ ਚੈਨਲ ਤੇ ਸ਼ਰੇਆਮ ਬਰਾੜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਉਸਦੀ ਲਿਖੀ ਨਹੀ ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਲੋਕ ਕਿੱਡੇ ਕੁ ਦਾਨੇ-ਮਾਨੇ ਨੇ ਜਿਹੜੇ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਹੀ ਝੂਠ ਨੂੰ ਸੱਚ ਬਣਾਈ ਜਾ ਰਹੇ ਨੇ ਤੇ ਇੱਕ ਗਲਤ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਸਿਰ ਮੜ੍ਹ ਰਹੇ ਨੇ,,ਧੰਨ ਦੇ ਨੇ ਇਹ ਲੋਕ ਜੋ ਸ਼ਰੇਆਮ ਸਿੱਖੀ ਨਾਲ ਧਰੋਹ ਕਮਾ ਰਹੇ ਨੇ..ਕੀ ਸਾਡੇ ਸ਼ਹੀਦ ਤਾਂ ਹੀ ਸਤਿਕਾਰੇ ਜਾਣਗੇ ਜੇ ਉਨਾਂ ਦੀ ਚੜ੍ਹਤ ਦੇ ਕਿੱਸੇ ਬਰਾੜ ਦੇ ਮੂਹੋ ਲਿਖਵਾਏ/ਅਖਵਾਏ ਜਾਣਗੇ?? ਕੀ ਜੂਨ ੧੯੮੪ ਨੂੰ ਧਰਮ ਹੇਤ ਸੀਸ ਵਾਰਨ ਵਾਲੇ ਸਿੰਘ ਸਿੰਘਣੀਆਂ ਬਰਾੜ ਦੀ ਸਿਫਤ ਦੇ ਮੁਥਾਜ ਨੇ,???ਹੁਣ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਬਰਾੜ ਨੂੰ ਪੁਛਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੀ ਕੀ ਸੀ?? ਲੈ ਦੱਸੋ,ਉਹਨੇ ਝੂਠ-ਸੱਚ ਦੱਸ ਦਿਤਾ ਤਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਪੁਛਣਾ ਕਾਹਨੂੰ ਸੀ?? ਪਤਾ ਨਹੀ ਕਿਉਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕਮਲ਼ ਪਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਲੋਕ ਵੀ ਡਟੇ ਹੋਏ ਨੇ ਜਿੰਨਾਂ ਸਿਰ ਵੱਡੀਆਂ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨੇ,,ਰੱਬ ਸੁਖ ਰੱਖੈ,, http://sanumaanpunjabihonda.blogspot.in/2012/04/blog-post_6430.html
Suraj Singla
Copy From S. Jaswant Singh Khalsa's link. ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਪੱਖੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਜਵਾਬ ਦੇਣ, ਕੀ 1947 ਵੇਲੇ ਇਹੀ ਲੋਕ ਰੌਲਾ ਨਹੀਂ ਸਨ ਪਾ ਰਹੇ ਕੀ ਹਿੰਦੂ ਸਿੱਖ ਭਾਈ ਭਾਈ ਹੁਣ ਅੱਜ ਕੀ ਬਿੱਲੀ ਨਿੱਛ ਗਈ ?
joginder singh
jaswant khalsa ji hun mainu tuhade ton mangi muafi da uka hi dukh nahi hai. tusi jo savaal pushde so. eh nahi de saqde san. te tusi appe hi labh lai. main aam taur te is behis vich bahar han, dhanvaadh apne balbute te sachai labhan te bashar karn da. ese hi jhooth ne punjab de 25000 look marvae han te main ik vaar phir ameer punjabi kahavat duhravanga eho jehe jhuthe lokan lai."chidian di maut te gavran da gasa. khalsa ji ik phir mande shabda lai muafi. joginder batth
ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਵੀਰ
ਸਨੀ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਭਾਸ਼ਾ ਵਰਤ ਰਹੇ ਹੋ ਓਹ ਸਹੀ ਨਹੀ ਚਾਹੇ ਮੈਂ ਆਪ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਦਾ ਹਨ ਮਖਣ ਸਿੰਘ ਲਾਦਨ ਜੀ ਤੁਹਾਨੂ ਵੀ ਇਹ ਗਲ ਸ਼ੋਭਾ ਨਹੀ ਦਿੰਦੀ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਫ਼ਰਜ਼ੀ ਨਾਵਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈ ਕਿ ਇਸ ਸੋਹਨੀ ਸਾਈਟ ਤੇ ਗੰਦ ਪਾਓ ਜੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁਫ਼ਰ ਤੋਲਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਚੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਿਖੀ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਨਾ ਕਰੋ
Makhan S. London
ਸੰਪਾਦਕ ਸ਼ਿਵਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਸਾਵਧਾਨ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹਾਂ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਕਰਨੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ । ਕੀ ਫਿਰ ਮੈਂ ਵੀ ਹੁਣ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਤੇ ਉਤਰ ਆਵਾਂ ? ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਵੈਬਸਾਇਟ ਦੀ ਬਹੁਤੀ ਸ਼ਾਨ ਬਣ ਜਾਊਗੀ ? Munda Gill ਤੇ Raman Sharma ਆਪਣੀ ਪਹਿਚਾਣ ਆਪੇ ਕਰਾਂ ਦੇਣ, ਮੈਂ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਤੀ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣਦਾ ਨਹੀਂ । ਸੰਪਾਦਕ ਜੀ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਦੇ ਲੇਖ ਦਾ ਜਵਾਬ ਈ-ਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਭੇਜ ਦੇਵਾਂਗਾ, ਛਾਪਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਛਾਪ ਦੇਣਾ ਵਰਨਾ ਬਾਕੀ ਵੈਬਸਾਇਟਾਂ ਸੰਵਾਦ ਕਰਾਉਣ ਦੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਜਾਣਦੀਆਂ ਹਨ । ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਦੀ ਲਿਖਤ ਤੁਹਾਡੀ ਵੈਬਸਾਇਟ ਤੇ ਛਪੀ ਸੀ ਅਗਰ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਬਤ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਤਿ ਦਰਜ਼ੇ ਦੇ ਘਟੀਆ ਕਾਮੈਂਟ ਹੀ ਕਰਵਾਉਣੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਿਖਤ ਛਾਪਦੇ ਹੀ ਨਾ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧੀਆ ਹੁੰਦਾ । ਅਫਸੋਸ ਹੈ, ਤੁਹਾਡੀ ਸੋਚ ਤੇ । ਮੈਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਸਿੱਖ ਹਾਂ, ਇਹ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਦੱਸਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ । ਮੇਰੀ ਸਿੱਖੀ ਮੇਰੇ ਲਈ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਲਈ ਨਹੀਂ । ਤੁਹਾਡਾ ਇਹ ਸੰਵਾਦ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੁਬਾਰਕ । ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਕੱਢਣੀਆਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਮਾਂ - ਬਾਪ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਸੰਸਕਾਰ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਹਰਕਤ ਤੋਂ ਵਰਜਦੇ ਹਨ ਸੋ ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਮੇਰਾ ਆਖਰੀ ਕਾਮੈਂਟ ਹੈ । - ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ
dhanwant bath
1st gall khalsa g asi pahela keh chuke hai ke is gal ch koyi dudh dota nahi si- nether commrade nor bhindrawala or govt and even hindu organisation- dusri gal tusi eh keha si ki "Attwaad shuru hon to pehla vi desh bhagta te commerada de katel hon lag paye san" Per dates jehdiya tusi das rehe ho oh attwaad de peak time diya das rehe ho. baki tusi Sukhraj Khadar, Baldev Maan te Babbu de katela di gal kar rehe ho ohna di jimevaari vi jathebandiya ne layi hovegi... Jive ke akherle( sir vadan wale ) di jivewaari vi Satnaam Shina te manuchahal ne layi si..te aap khud eh cammrade dudh dota nahi si. mei jayada explain nahi karna chahunda kyuki oh kise de persnal character te aundi hai.Oh KUDI( Army officer's daughter and I think got married with satnaam shina) vi os nu ghro kadan layi hi varti si ( showed his character) Hor Valtohe vale commrade( ajit puhla) bare mitti farolan nu rehen hi daiye..eh dove dhira mazloom nahi si. Tadi ek hath nahi vajdi, marn maraan wale sare hi manukhta te punjab diya mava de doshi han.
dhanwant bath
sir vadan wale commerade bare jada jankaari lani hai ta read AMERDEEP AMAR di KHET JO MANDIYO SURMA pad lavo
ਅਦਾਰਾ `ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ`
ਅਦਾਰਾ ਬੜੇ ਹੀ ਕਰੜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਥੇ ਅਸਭਿਆਕ ਭਾਸ਼ਾ ਨਾ ਵਰਤੀ ਜਾਵੇ ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟਾਉਣ ਲਈ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਫ਼ਰਜ਼ੀ ਨਾਵਾਂ ਥੱਲੇ ਅਸਭਿਆਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਰਤਣ ਲਈ | ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਨੂੰ ਆਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਓਹ ਇਹਨਾ ਫ਼ਰਜ਼ੀ ਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਕਰਨ ਜੇ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ | ਜੇਕਰ ਇਹ ਅਨਸਰ ਆਪਣੀਆਂ ਕਰਵਾਈਆਂ ਤੋਂ ਬਾਜ਼ ਨਾ ਆਏ ਤਾਂ ਅਦਾਰੇ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਕਦਮ ਉਠਾਉਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪਵੇਗਾ |
Satnam Singh Babbar
ਵੀਰ ਸ਼ਿਵਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੰਪਾਦਕ 'ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ' ਜੀਓ, ਆਪ ਜੀ ਵਲੋਂ ਇਹ ਲਿਆ ਗਿਆ ਫੈਸਲਾ ਬਿਲਕੁੱਲ ਸਹੀ ਹੈ । ਅਗਰ ਕੋਈ ਵੀ ਗਲਤ ਨਾਵਾਂ ਭਾਵਕਿ ਫਰਜ਼ੀ ਨਾਵਾਂ ਥੱਲੇ ਅਸਭਿਅਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਰਤਕੇ ਸਮਾਜਿਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਤਲਖੀ ਜਾਂ ਤਕਰਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੇ ਰੌਂਅ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਆਈਆਂ ਕਮੀਆਂ - ਕੁਰੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਵਜਾਏ, ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਵਿਚਾਰ - ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਖੱਲਲ ਪਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਗੱਲ ਹੈ । ਅੱਜ ਕਲ੍ਹ ਦੇ ਕੁੱਝ ਇੱਕ ਮੀਡੀਏ ਦੀ ਵੀ ਇਹੋ ਹੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਉਹ ਮੁੱਦੇ ਤੇ ਮੁੱਦੇ ਉਠਾਈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਮਸਲੇ ਤੇ ਮਸਲੇ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਬੁਰਾਈ ਤੇ ਬੁਰਾਈ ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਦੱਸਣ ਦੀ ਵਜਾਏ ਜਾਂ ਰੋਕਥਾਮ ਕਰਨ ਦੀ ਵਜਾਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਮੇਰਾ 'ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ' ਤੇ ਆਉਣਾ, ਸਿਰਫ ਤਾਂ ਸਿਰਫ 'ਸੁਕੀਰਤ' ਦੀ ਉਸ ਲਿਖਤ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਸੀ, ਜੋ 'ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ - ਸੁਕੀਰਤ' ਸੀ । ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ 'ਸੁਕੀਰਤ' ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਤੋਂ ਝਿਜਕਿਆ ਹੈ । ਚਲੋ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮੇਰੀ ਲਿਖਤ ਨੂੰ ਵੀ ਛਾਪਕੇ ਧੰਨਵਾਦੀ ਬਣਾਇਆ । ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਦਲੀਲਾਂ ਜਾਂ ਤੱਥ ਚੰਗੇ ਲੱਗੇ, ਜਿੱਥੋਂ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਬਹਿਸ ਦਾ ਤਰਕ, ਦਲੀਲ ਅਤੇ ਖੋਜ ਭਰਪੂਰ ਸੁਝਾਵਾਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਾਠਕਾਂ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਦੂਜੀ ਲਿਖਤ ਆਪਣੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਰੂਬਰੂ ਕੀਤੀ, ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਉਹਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧੀਆ ਸਲਾਹਿਆ ਗਿਆ । ਜਿੱਥੇ ਕਿ ਕੁੱਝ ਇੱਕ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਧੀਆ ਦਲੀਲਾਂ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਬੇਹੂਦੇ ਕਾਮੈਂਟਸ ਕੀਤੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਜਹਾ ਕਰਕੇ ਹੀ ਅਗਾਂਹ ਤੋਂ ਅਗਾਂਹ ਕੋਈ ਵਧੀਆ ਚਰਚਾ ਛਿੜਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਆਪਸੀ ਕਾਮੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਉਲਝਾਇਆ ਗਿਆ । ਮੇਰੀ ਤੀਸਰੀ ਲਿਖਤ 'ਵਿਦਰੋਹ ਦੀ ਪਿਛਾਖੜੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਨੂੰ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਸੋਚ ਬਣਾਉਣਾ ਹੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਇਨਕਲਾਬ ਹੈ' ਨੂੰ 'ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ' ਵਿੱਚ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਫਿਰ ਕੁੱਝ ਇੱਕ ਸਿਆਣੇ ਸੂਝਵਾਨ ਵੀਰਾਂ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਦਲੀਲਾਂ ਨਾਲ ਫਿਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੇਖਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ - ਟੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਇਸ ਜਰ੍ਹਾ ਨੂੰ ਆਪ ਖੁੱਦ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੇਹੂਦਾਂ ਦਲੀਲਾਂ ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਮੈਂਟਰਾਂ ਵਲੋਂ ਵਾਰ - ਵਾਰ ਇਤਰਾਜ਼ ਉਠਾਏ ਗਏ ਅਤੇ ਲਾਏ ਗਏ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਤੱਥਾਂ ਨਾਲ 'ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ' ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤੇ ਹੋਈ ਗਲਤੀ ਦੀ ਮੁਆਫੀ ਆਦਿ ਮੰਗਣ ਲਈ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਜਾਂ ਲੇਖਕਾਂ ਵਲੋਂ ਸਗੋਂ ਬੇਧਿਆਨੀ ਕਰਨਾ ਸਾਡੇ ਸਭਨਾਂ ਲਈ ਸ਼ਰਮ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ । ਅਸੀਂ ਸੰਵਾਦ ਕਿਹਦੇ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਹੈ ? ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਕੁੱਝ ਸੁਲਝਾਉਣ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ 'ਚ ਸਚਾਈ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ । ਆਖਿਰ ਇਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਚਾਈ ਤੋਂ ਮੂੰਹ ਮੋੜਕੇ ਜਰਮਨ 'ਚ ਚੱਲਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੈਬਸਾਇਟ ਤੇ ਜਾ ਕੇ 'ਦਿਲ ਕੇ ਬਹਿਲਾਨੇ ਕੋ ਮਾਰਕਸ ਯਿਹ ਲਤੀਫਾ ਅੱਛਾ ਹੈ.....' ਜਾਂ ਏਧਰ - ਓਧਰ ਜਾ ਕੇ ਕਾਮੈਂਟ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਪਾਠਕ ਫਿਰ ਵੀ ਜਾ ਪਕੜਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਉ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ 'ਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰੋ ਵੱਡਿਓ ਸੰਵਾਦ ਵਾਦੀਓ, ਹੁਣ ਭੱਜਦੇ ਕਿਉਂ ਹੋ ? ਭੱਜਣ ਜਾਂ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਦੇ ਵੀ ਢੰਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਬਾਕੀ ਦਾ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਹੀ ਗਿਆ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਵਧੀਆ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਡੱਟਕੇ ਪਹਿਰਾ ਦਿਓ । ਖਾਲਸਾ ਜੀ, ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਅਗਲੀ ਲਿਖਤ 'ਚ ਕੁੱਝ ਲਿਖਣ ਦਾ ਹੀਆ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਾਂਗਾ । ਮੈਂ ਵੀ ਕਾਮਰੇਡਾਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹੁਤਾ ਵਾਚਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦਾ ਹੈ, ਜ਼ੁਲਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਹੈ, ਭਾਰਤੀ ਨਿਯਾਮ ਵਲੋਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀਆਂ ਬੇਇਨਸਾਫੀਆਂ ਅਤੇ ਕੀਤੇ ਘੱਲੂਘਾਰਿਆਂ ਅਤੇ ਵਰਤਾਏ ਗਏ ਕਤਲੋਗਾਰਤ ਦੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੇਇਨਸਾਫੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੜਦਿਆਂ 28 ਸਾਲ ਭਾਰਤੀ ਅਦਾਲਤਾਂ ਚੋਂ ਵੀ ਨਿਆਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ । ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਠਕਾਂ ਅਤੇ ਲੇਖਕਾਂ ਦਾ ਤਹਿ ਦਿਲੋਂ ਧੰਨਵਾਦੀ ਹਾਂ ਤੇ ਰੋਮ - ਰੋਮ ਰਿਣੀ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਚਾਈਆਂ ਦੀ ਤਹਿ ਤੱਕ ਜਾਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਹੈ । ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਡੱਟਕੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣਾ ਹੀ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਹੈ ਤੇ ਚੰਗੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਸਿਰਜਣ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ । ਭੁੱਲਾਂ ਚੁੱਕਾਂ ਦੀ ਖਿਮਾਂ - ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜਰਮਨੀ (16.06.2012)
Satnam Singh Babbar
ਵੀਰ ਸ਼ਿਵਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੰਪਾਦਕ 'ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ' ਜੀਓ, ਆਪ ਜੀ ਵਲੋਂ ਇਹ ਲਿਆ ਗਿਆ ਫੈਸਲਾ ਬਿਲਕੁੱਲ ਸਹੀ ਹੈ । ਅਗਰ ਕੋਈ ਵੀ ਗਲਤ ਨਾਵਾਂ ਭਾਵਕਿ ਫਰਜ਼ੀ ਨਾਵਾਂ ਥੱਲੇ ਅਸਭਿਅਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਰਤਕੇ ਸਮਾਜਿਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਤਲਖੀ ਜਾਂ ਤਕਰਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੇ ਰੌਂਅ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਆਈਆਂ ਕਮੀਆਂ - ਕੁਰੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਵਜਾਏ, ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਵਿਚਾਰ - ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਖੱਲਲ ਪਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਗੱਲ ਹੈ । ਅੱਜ ਕਲ੍ਹ ਦੇ ਕੁੱਝ ਇੱਕ ਮੀਡੀਏ ਦੀ ਵੀ ਇਹੋ ਹੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਉਹ ਮੁੱਦੇ ਤੇ ਮੁੱਦੇ ਉਠਾਈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਮਸਲੇ ਤੇ ਮਸਲੇ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਬੁਰਾਈ ਤੇ ਬੁਰਾਈ ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਦੱਸਣ ਦੀ ਵਜਾਏ ਜਾਂ ਰੋਕਥਾਮ ਕਰਨ ਦੀ ਵਜਾਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਮੇਰਾ 'ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ' ਤੇ ਆਉਣਾ, ਸਿਰਫ ਤਾਂ ਸਿਰਫ 'ਸੁਕੀਰਤ' ਦੀ ਉਸ ਲਿਖਤ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਸੀ, ਜੋ 'ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ - ਸੁਕੀਰਤ' ਸੀ । ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ 'ਸੁਕੀਰਤ' ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਤੋਂ ਝਿਜਕਿਆ ਹੈ । ਚਲੋ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮੇਰੀ ਲਿਖਤ ਨੂੰ ਵੀ ਛਾਪਕੇ ਧੰਨਵਾਦੀ ਬਣਾਇਆ । ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਦਲੀਲਾਂ ਜਾਂ ਤੱਥ ਚੰਗੇ ਲੱਗੇ, ਜਿੱਥੋਂ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਬਹਿਸ ਦਾ ਤਰਕ, ਦਲੀਲ ਅਤੇ ਖੋਜ ਭਰਪੂਰ ਸੁਝਾਵਾਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਾਠਕਾਂ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਦੂਜੀ ਲਿਖਤ ਆਪਣੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਰੂਬਰੂ ਕੀਤੀ, ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਉਹਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧੀਆ ਸਲਾਹਿਆ ਗਿਆ । ਜਿੱਥੇ ਕਿ ਕੁੱਝ ਇੱਕ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਧੀਆ ਦਲੀਲਾਂ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਬੇਹੂਦੇ ਕਾਮੈਂਟਸ ਕੀਤੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਜਹਾ ਕਰਕੇ ਹੀ ਅਗਾਂਹ ਤੋਂ ਅਗਾਂਹ ਕੋਈ ਵਧੀਆ ਚਰਚਾ ਛਿੜਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਆਪਸੀ ਕਾਮੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਉਲਝਾਇਆ ਗਿਆ । ਮੇਰੀ ਤੀਸਰੀ ਲਿਖਤ 'ਵਿਦਰੋਹ ਦੀ ਪਿਛਾਖੜੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਨੂੰ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਸੋਚ ਬਣਾਉਣਾ ਹੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਇਨਕਲਾਬ ਹੈ' ਨੂੰ 'ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ' ਵਿੱਚ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਫਿਰ ਕੁੱਝ ਇੱਕ ਸਿਆਣੇ ਸੂਝਵਾਨ ਵੀਰਾਂ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਦਲੀਲਾਂ ਨਾਲ ਫਿਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੇਖਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ - ਟੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਇਸ ਜਰ੍ਹਾ ਨੂੰ ਆਪ ਖੁੱਦ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੇਹੂਦਾਂ ਦਲੀਲਾਂ ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਮੈਂਟਰਾਂ ਵਲੋਂ ਵਾਰ - ਵਾਰ ਇਤਰਾਜ਼ ਉਠਾਏ ਗਏ ਅਤੇ ਲਾਏ ਗਏ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਤੱਥਾਂ ਨਾਲ 'ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ' ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤੇ ਹੋਈ ਗਲਤੀ ਦੀ ਮੁਆਫੀ ਆਦਿ ਮੰਗਣ ਲਈ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਜਾਂ ਲੇਖਕਾਂ ਵਲੋਂ ਸਗੋਂ ਬੇਧਿਆਨੀ ਕਰਨਾ ਸਾਡੇ ਸਭਨਾਂ ਲਈ ਸ਼ਰਮ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ । ਅਸੀਂ ਸੰਵਾਦ ਕਿਹਦੇ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਹੈ ? ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਕੁੱਝ ਸੁਲਝਾਉਣ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ 'ਚ ਸਚਾਈ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ । ਆਖਿਰ ਇਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਚਾਈ ਤੋਂ ਮੂੰਹ ਮੋੜਕੇ ਜਰਮਨ 'ਚ ਚੱਲਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੈਬਸਾਇਟ ਤੇ ਜਾ ਕੇ 'ਦਿਲ ਕੇ ਬਹਿਲਾਨੇ ਕੋ ਮਾਰਕਸ ਯਿਹ ਲਤੀਫਾ ਅੱਛਾ ਹੈ.....' ਜਾਂ ਏਧਰ - ਓਧਰ ਜਾ ਕੇ ਕਾਮੈਂਟ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਪਾਠਕ ਫਿਰ ਵੀ ਜਾ ਪਕੜਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਉ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ 'ਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰੋ ਵੱਡਿਓ ਸੰਵਾਦ ਵਾਦੀਓ, ਹੁਣ ਭੱਜਦੇ ਕਿਉਂ ਹੋ ? ਭੱਜਣ ਜਾਂ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਦੇ ਵੀ ਢੰਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਬਾਕੀ ਦਾ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਹੀ ਗਿਆ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਵਧੀਆ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਡੱਟਕੇ ਪਹਿਰਾ ਦਿਓ । ਖਾਲਸਾ ਜੀ, ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਅਗਲੀ ਲਿਖਤ 'ਚ ਕੁੱਝ ਲਿਖਣ ਦਾ ਹੀਆ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਾਂਗਾ । ਮੈਂ ਵੀ ਕਾਮਰੇਡਾਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹੁਤਾ ਵਾਚਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦਾ ਹੈ, ਜ਼ੁਲਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਹੈ, ਭਾਰਤੀ ਨਿਯਾਮ ਵਲੋਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀਆਂ ਬੇਇਨਸਾਫੀਆਂ ਅਤੇ ਕੀਤੇ ਘੱਲੂਘਾਰਿਆਂ ਅਤੇ ਵਰਤਾਏ ਗਏ ਕਤਲੋਗਾਰਤ ਦੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੇਇਨਸਾਫੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੜਦਿਆਂ 28 ਸਾਲ ਭਾਰਤੀ ਅਦਾਲਤਾਂ ਚੋਂ ਵੀ ਨਿਆਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ । ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਠਕਾਂ ਅਤੇ ਲੇਖਕਾਂ ਦਾ ਤਹਿ ਦਿਲੋਂ ਧੰਨਵਾਦੀ ਹਾਂ ਤੇ ਰੋਮ - ਰੋਮ ਰਿਣੀ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਚਾਈਆਂ ਦੀ ਤਹਿ ਤੱਕ ਜਾਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਹੈ । ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਡੱਟਕੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣਾ ਹੀ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਹੈ ਤੇ ਚੰਗੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਸਿਰਜਣ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ । ਭੁੱਲਾਂ ਚੁੱਕਾਂ ਦੀ ਖਿਮਾਂ - ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜਰਮਨੀ (16.06.2012)
marxist
@ Satnam Singh Babbar Ji "ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦਾ ਹੈ, ਜ਼ੁਲਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਹੈ, ਭਾਰਤੀ ਨਿਯਾਮ ਵਲੋਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀਆਂ ਬੇਇਨਸਾਫੀਆਂ ਅਤੇ ਕੀਤੇ ਘੱਲੂਘਾਰਿਆਂ ਅਤੇ ਵਰਤਾਏ ਗਏ ਕਤਲੋਗਾਰਤ ਦੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੇਇਨਸਾਫੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੜਦਿਆਂ 28 ਸਾਲ ਭਾਰਤੀ ਅਦਾਲਤਾਂ ਚੋਂ ਵੀ ਨਿਆਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ।"....ਇਹ ਕੀ ਬੇਵਕੂਫਾਨਾ ਤਰਕ ਹੈ ? ਤੁਸੀਂ ਜਿਹੜੀ ਰਾਜ ਸੱਤਾ ਖਿਲਾਫ਼ ਲੜ ਰਹੇ ਹੋ, ਉਸੇ ਤੋਂ ਇਨਸਾਫ਼ ਦੀ ਆਸ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹੋ ਕਿਉਂ ਕੀਰਨੇ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋ ਕਿ 28 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇਨਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ? ਤੁਹਾਡੀ ਸਾਰੀ ਫਿਲਾਸਫੀ ਨਾਲੋਂ ਮਾਰਕਸ ਦਾ ਇੱਕ ਕਥਨ ਕਿਤੇ ਉੱਚਾ ਹੈ "ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਰਹਿਮ ਦੀ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਜਦ ਸਾਡਾ ਵਕਤ ਆਵੇਗਾ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਵੀ ਰਹਿਮ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗੇ"
Satnam Singh Babbar
marxist ਜੀ, ਭਾਈ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਾਜੋਆਣਾ ਜੀ ਦਾ ਜੋ ਨਾਹਰਾ ਹੈ ਉਹ ਬਿਲਕੁੱਲ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਸੁਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਕਿ 'ਜਦੋਂ ਮੇਰੀ ਵਾਰੀ ਆਏਗੀ, ਵਰਤਾਰਾ ਵੱਖਰਾ ਹੋਏਗਾ, ਨਜ਼ਾਰਾ ਵੱਖਰਾ ਹੋਏਗਾ ।' ਤਾਂ ਭੱਜਕੇ 'ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ - ਸੁਕੀਰਤ' ਜਾ ਵੜੇ ਸੀ ਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਅਵਾਜ਼ਾਂ ਮਾਰ - ਮਾਰ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ 'ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 'ਸੁਕੀਰਤ' ਦਾ ਦਮ ਕਿਉਂ ਘੁੱਟਦਾ ?' ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਸਰਬ ਸਾਂਝੀਵਾਲਤਾ ਦਾ ਭਾਈਵਾਲ ਹੈ ਤੇ "ਸਭੇ ਸਾਝੀਵਾਲ ਸਦਾਇਨਿ ਤੂੰ ਕਿਸੈ ਨ ਦਿਸਹਿ ਬਾਹਰਾ ਜੀਉ ॥" ਅਤੇ ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਵੀ ਫੁਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ "ਬੇਗਮ ਪੁਰਾ ਸਹਰ ਕੋ ਨਾਉ ॥ ਦੂਖੁ ਅੰਦੋਹੁ ਨਹੀ ਤਿਹਿ ਠਾਉ ॥ ਨਾਂ ਤਸਵੀਸ ਖਿਰਾਜੁ ਨ ਮਾਲੁ ॥ ਖਉਫੁ ਨ ਖਤਾ ਨ ਤਰਸੁ ਜਵਾਲੁ ॥੧॥" ਸਿੱਖ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਰਾਜ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ "ਰਾਜ ਕਰੇਗਾ ਖਾਲਸਾ ॥ ਆਕੀ ਰਹੇ ਨ ਕੋਇ ॥"
Gurinder Singh
@Marxist: jung do tareekean naal lari jandi hai pehli lokan tak sach puchana te lor pain te hatheyar chukne par es cheez da ilam hone ke hatheyar kiven te kadon vartne hai. Lagde marxist nu es dailam na hoya ajj tak.marxist valon chuke hatheyaran da samaj nu ki faudaa hoya hai isdi koi misaal mein pari nahin haan par sikhan di lari jung da asar poori duniya nu paata hai sevai khokhle dimag waleyan ton.
agda shiv inder de kise januni veer ne....mari hai jahda inj kha riha... ਇਹਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਹਿਣ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਰਹਿ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ,ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਤੁਹਾਡੀ ਸਲਾਹ ਨੇਕ ਹੈ (ਸਿਰਫ ਸੰਵਾਦ ਬਾਰੇ ) ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ । jsvMq isMG Kflsf ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੇਹੂਦਾਂ ਦਲੀਲਾਂ ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਮੈਂਟਰਾਂ ਵਲੋਂ ਵਾਰ - ਵਾਰ ਇਤਰਾਜ਼ ਉਠਾਏ ਗਏ ਅਤੇ ਲਾਏ ਗਏ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਤੱਥਾਂ ਨਾਲ 'ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ' ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤੇ ਹੋਈ ਗਲਤੀ ਦੀ ਮੁਆਫੀ ਆਦਿ ਮੰਗਣ ਲਈ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । sqnfm isMG bwbr mfPI ies krky mMgI. Jaswant Singh Khalsa ਸੰਪਾਦਕ ਜੀਓ ਅਤੇ ਜੇ ਸਿੰਘ ਜੀਓ ,ਤੁਹਾਡਾ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਸ਼ਿਕਵਾ ਨਿਰਮੂਲ ਹੈ ,ਮੈਂ ਸਿਰਫ ਕਿਸੇ ਜੱਗੀ ਗਿੱਲ ਦੀ ਟਿੱਪਣੀ ਨੂੰ ਅਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਐਹੋ ਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਅਤੇ ਐਹੋ ਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ , ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਕਰਨੀ ਫਜੂਲ ਹੈ । ਜੱਗੀ ਸਿੰਘ ਤਾਂ ਜੋ ਹੈ ਸੋ ਹੈ , ਪਰ ਜੇ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਬੜੇ ਵਿਦਵਾਨ ਬਣ ਰਹੇ ਹੋ ,ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਕਿਸੇ ਟਿੱਪਣੀ ਨੂੰ ਗਹੁ ਨਾਲ ਪੜਿਆ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸੰਜੀਦਾ ਰਹਿਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ,ਧੰਨਵਾਦ ।
agda shiv inder de kise januni veer ne....mari hai jahda inj kha riha... ਇਹਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਹਿਣ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਰਹਿ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ,ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਤੁਹਾਡੀ ਸਲਾਹ ਨੇਕ ਹੈ (ਸਿਰਫ ਸੰਵਾਦ ਬਾਰੇ ) ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ । jaswant Singh khalsa ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੇਹੂਦਾਂ ਦਲੀਲਾਂ ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਮੈਂਟਰਾਂ ਵਲੋਂ ਵਾਰ - ਵਾਰ ਇਤਰਾਜ਼ ਉਠਾਏ ਗਏ ਅਤੇ ਲਾਏ ਗਏ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਤੱਥਾਂ ਨਾਲ 'ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ' ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤੇ ਹੋਈ ਗਲਤੀ ਦੀ ਮੁਆਫੀ ਆਦਿ ਮੰਗਣ ਲਈ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । satnam Singh babar Muafi is karkek e mangi Jaswant Singh Khalsa ਸੰਪਾਦਕ ਜੀਓ ਅਤੇ ਜੇ ਸਿੰਘ ਜੀਓ ,ਤੁਹਾਡਾ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਸ਼ਿਕਵਾ ਨਿਰਮੂਲ ਹੈ ,ਮੈਂ ਸਿਰਫ ਕਿਸੇ ਜੱਗੀ ਗਿੱਲ ਦੀ ਟਿੱਪਣੀ ਨੂੰ ਅਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਐਹੋ ਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਅਤੇ ਐਹੋ ਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ , ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਕਰਨੀ ਫਜੂਲ ਹੈ । ਜੱਗੀ ਸਿੰਘ ਤਾਂ ਜੋ ਹੈ ਸੋ ਹੈ , ਪਰ ਜੇ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਬੜੇ ਵਿਦਵਾਨ ਬਣ ਰਹੇ ਹੋ ,ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਕਿਸੇ ਟਿੱਪਣੀ ਨੂੰ ਗਹੁ ਨਾਲ ਪੜਿਆ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸੰਜੀਦਾ ਰਹਿਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ,ਧੰਨਵਾਦ ।
muafi main sardar jaswant singh khalsa to mangi hai. kionki galatfehmi vich main ohna nu mande shabad bol gia san. kise jagi singh ton nahi te na hi kise makhan singh ton. main apne vichara te aaj vi ose tran kaim han.
ਇਕਬਾਲ
ਚਰਚਾ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਸਾਥੀਓ /ਦੋਸਤੋ ਮੇਰੇ ‘ਤੇ ਜੋ ਇਲਜਾਮ ਜਾਇਜ਼ ਹਨ ਉਹ ਖਿੜੇ ਮੱਥੇ ਕਬੂਲ ਹਨ (ਕਿਹੜੇ ? ਪੁੱਛਣ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਫਿਰ ਵਧੇਗੀ ਪਰ ਪੁੱਛਣਾ ਤਾਂ ਪਵੇਗਾ ਹੀ).. ਪਰ ਇਹ ਲੇਖ ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਪਾਏ ਜਾ ਰਹੇ “”ਖੱਪ”” ਨੂੰ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਦਿਖਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ਅਸੀਂ ਇਸਤੇ ਵੀ ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸੰਬਧਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੋਂ ਪਾਸੇ ਹੋਕੇ ਪੁਰਾਣੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੇ “ਖੱਪ” ਹੀ ਪਾਈ (ਲਫ਼ਜ਼ “ਅਸੀਂ” ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਯਾਦ ਰਹੇ) ਇਸ ਪੂਰੀ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੁਝ ਮੁੱਦੇ ਉੱਭਰੇ ਹਨ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ (ਜਿਥੋਂ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ (ਸੰਵਾਦ/ਵਿਵਾਦ) ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ) ਮੈਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਬੇ-ਕਸੂਰ ਕਰਾਰ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਿਹਾ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਲੇਖ ਦੇ ਉੱਪਰ ਇੱਕ ਕਮੈਂਟ ਕਰਨ ਤੋਂ ਵਧ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ (ਫੇਸਬੁਕ ਵਰਗੀ ਸਾਈਟ ਦਾ ਪ੍ਰਚਲਨ ਢੰਗ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਕੁਝ ਗਲਤੀਆਂ ਕਰਵਾ ਗਿਆ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਕਹਿਰੀ ਲਾਈਨ ਵਾਲੇ ਕਮੈਂਟ ਜੋ ਕਿਸੇ ਕਮੈਂਟ ਨੂੰ ਟਚ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਆਮ ਹੀ ਵਰਤਦੇ ਹਾਂ (ਫੇਸਬੁੱਕ ਉੱਤੇ) ਅਗਲਾ ਜੋ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸਮਝ ਜਾਂਦਾ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਹੋਕੇ ਗੱਲ ਕਹੀ ਗਈ ਹੈ | ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਆਖੀਰ ਤੱਕ ਮੇਰੇ ‘ਤੇ ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਭਾਰੂ ਰਹੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਨੇਕ ਸਲਾਹ ‘ਤੇ ਫਿਰ ਉਹੀ ਕੰਮ ਵਿਢ ਲਿਆ ਹੈ ਆਪਣੀ ਹੀ ਉਦਾਹਰਨ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ (ਮੇਰੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੁਣੀ ਗਈ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਹੀ ਅਰਥ ਬਣਾ ਲਏ ਗਏ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਕਿ ਅਰੋਮਾਂ ਹੋਟਲ ਵਿੱਚ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਕਿਸ ਨੇ ਬਣਾਈ ? (ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ) ਕਿਉਂ??? ਜਵਾਬ ਨਾ ਮਿਲਣ ਕਰਨ “ਤੇ” (ਜੋ ਕਿ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਗਿਆ ਸੀ) ਗੱਲ ਅੱਗੇ ਤੁਰੇਗੀ.. ਕਿ ਜੇ ਇਹ ਸਭ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਹੈ ਤਾਂ 1978 ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਹੱਥੀਂ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਦਾ ਹੈ ? ਤੇ ਜਰਮਨ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ ??) ਇਹ ਕਮੈਂਟ ਇੱਥੇ ਨਹੀਂ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਦੀ ਆਖਰੀ ਲਿਖਤ ਨਾਲ ਸੰਬਧਿਤ ਸੀ ਜੋ ਹੋਰ ਕਿਤੇ (ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਾਈਟ ਤੇ) ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਕੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ (ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ. ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਇੱਕ ਹੱਡਬੀਤੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ, ਮੈਂ ਇਸ ਸਭ ਨੂੰ (ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ਨੂੰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ/ਸਾਰੇ ਵਰਤਾਰੇ ਨੂੰ ਆਮ ਕਰਕੇ) ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਚਾਲ ਸਮਝਦਾ ਸੀ (ਅਰੋਮਾ ਹੋਟਲ ਵਾਲੀ ਘਟਨਾ ਕਾਰਨ ਜਿਸਦੇ ਗਲਤ ਹੋਣ ਦਾ ਸਪਸ਼ਟੀਕਰਣ ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ, ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈਕੇ ਕੋਡ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ) ਇਸੇ ਸੋਚ ਤਹਿਤ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵੀ 1982 ਵਿੱਚ ਜਰਮਨ ਵੱਲ ਕਢ਼ ਦਿੱਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਬੰਦੇ ਹੀ ਸਾਬਿਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ (ਮੈਂ ਪੂਰੀ ਤਰਾਂ ਗਲਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹਾਂ), ਪਰ ਸੋਚਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੌਜੂਦ ਹਨ : ਬੱਬਰ ਉਹ ਧਿਰ ਸਨ ਜੋ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਲਿਊ ਸਟਾਰ ਚ ਲੜੇ ਬਲਕਿ ਬੱਬਰ ਤਾਂ ਖਾਸ ਸੂਰਮੇਂ ਮੰਨੇ ਗਏ ਸਨ ਤੇ ਸ. ਸਤਿਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਲੜਾਈ ਅਧਵਾਟੇ ਹੀ 1982 ਵਿੱਚ ਹੀ ਜਰਮਨ ਵੱਲ ਕੂਚ ਕਰ ਗਏ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਥੋਂ ਵਧ ਜਰੂਰਤ ਜਰਮਨ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ | ਜਾਂ (ਮੇਰੀ ਆਪਣੀ ਕਿਆਸਰਾਈ ਮੁਤਾਬਿਕ) ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਲਈ ਉੱਥੋਂ ਜਰਮਨ ਵੱਲ ਕਢ਼ ਦਿੱਤੇ, ਸਤਿਨਾਮ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦ “ਵਾਪਰੇ ਦੁਖਾਂਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਬੇਸ਼ਕ 1982 ਤੋਂ ਜਰਮਨ 'ਚ ਹਾਂ” ਸਤਿਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਆਖਰੀ ਲਿਖਤ ਦਾ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਨਾਲ ਸਿਧਾਂਤਿਕ ਵਾਸਤਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ ਤੇ ਹੁੰਦੀ (ਮੇਰੀ ਆਪਣੀ ਸਮਝ ਹੈ ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ ਦਾ ਇਸ ਸੋਚ ਨਾਲ ਦੂਰ ਦਾ ਵਾਸਤਾ ਨਹੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾ ਛਾਪਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਹ ਜਾਣਦੇ ਹਨ) ਮੇਰੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਭਾਵੁਕ ਹੱਡਬੀਤੀਆਂ ਸੁਣਾਕੇ ਅਤੀਤ ਦੇ ਕਾਂਢਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਸ਼ਨਾਖਤ ਕਰ ਸਕਾਂਗੇ (ਇਹ ਹਮਦਰਦੀ ਵਟੋਰਨਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਕੁਝ ਤਥਾਂ ਦੀ ਸ਼ਨਾਖਤ ਵੀ ਕਰ ਗਿਆ ਜਿਵੇਂ ਸਤਿਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰੋਂ ਹੀ ਜਰਮਨ ਵੱਲ ਨੂੰ ਕੂਚ ਦੀ ਘਟਨਾ) ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਸਾਫ਼ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਇਹਨਾਂ ਚਲਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦਾ ਅਸਲੀ ਕਿਰਦਾਰ ਸਪਸਟ ਹੋਇਆ ਹੈ http://www.panjabitoday.com ਤੇ ਛਪੀਆਂ ਇਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਆਪਸੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਤੇ, ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ (ਸਮੇਤ ਮੇਰੇ) ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੁਲਦੀਪ ਬਰਾੜ ਨੇ ਕਿਤਾਬ “ਸਾਕਾ ਨੀਲਾ ਤਾਰਾ ਲਿਖੀ ਹੀ ਨਹੀਂ (ਛਾਪਕ ਤੱਕ ਦਾ ਨਾਮ ਫਰਜ਼ੀ ਨਿੱਕਲਿਆ ਮੇਰੇ ਖੋਜਣ ‘ਤੇ ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਿਵਾ ਜੀ ਪ੍ਰੈਸ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਹੈ ਹੀ ਨਹੀਂ ਇਸ ਨਾਮ ਦੀ ਪ੍ਰੈਸ ਮੇਰਠ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਕਿਤਾਬ ਦਾ 32000 ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਡੀਸ਼ਨ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਇਆ) ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚੋਂ ਸ.ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਨੇ ਕਾਫੀ ਕੁਝ ਕੋਡ ਕੀਤਾ ਸੀ ਆਣੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਵਿੱਚ | ਸ. ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਦਾ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਆਪਣੀ ਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਤਹਿ ਦਿਲੋਂ ਸ਼ੁਕਰੀਆ | ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਤੋਂ ਅਤੇ ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਇਸ ਆਖਰੀ ਕਮੈਂਟ ਲਈ ਸਨਿਮਰ ਮਾਫੀ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਹੁਣ ਵੀ ਸੋਚਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਕੁਥਾਵੇਂ ਹੈ ਇਸਦਾ ਸੰਬੰਧ ਇਸ ਪੂਰੀ ਚਰਚਾ ਨਾਲ ਜਰੂਰ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ | ਬਾਕੀ ਸਾਥੀਓ ਸਵਾਲ ਕਰੋ ਇਸਦੀ ਸਾਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਪਰ ਅਸੀਂ ਅਸਭਿਅਕ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਕੇ (ਬੇਸ਼ਕ ਫਰਜ਼ੀ ਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਕਿਉਂਕਿ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਮਾਤਰ ਹੀ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਸਨੂੰ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਰਨੀ ਉਸਦੀ ਹੈ) ਅਸੀਂ ਖੁਦ ਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਦਾ ਸਿਰ ਨੀਵਾਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ | ਨਿੱਕੀ ਤੋਂ ਨਿੱਕੀ ਗੁਸਤਾਖੀ ਜੋ ਅਨਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਹੋ ਗਈ ਹੋਵੇ ਦੀ ਹੱਥ ਜੋੜਕੇ ਮਾਫੀ ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ | ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਆਦਾਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਇਵੇਂ ਹੀ ਚਲਦਾ ਰਹੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਇਸ ਚਰਚਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਦੋਸਤਾਂ ਤੇ ਆਪਣੇ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਵੱਡਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰੀਆ |
Satnam Singh Babbar
ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੁੱਛਣ ਦਾ ਪੂਰਾ ਹੱਕ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਚਰਚਾ - ਵਿਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਪੁੱਛਣ ਲਈ ਹੀ ਆਏ ਸੀ । ਤੁਸੀਂ ਲਿਖ ਰਹੇ ਹੋ {'ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ (ਜਿਥੋਂ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ (ਸੰਵਾਦ/ਵਿਵਾਦ) ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ) ਮੈਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਬੇ-ਕਸੂਰ ਕਰਾਰ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਿਹਾ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਲੇਖ ਦੇ ਉੱਪਰ ਇੱਕ ਕਮੈਂਟ ਕਰਨ ਤੋਂ ਵਧ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ (ਫੇਸਬੁਕ ਵਰਗੀ ਸਾਈਟ ਦਾ ਪ੍ਰਚਲਨ ਢੰਗ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਕੁਝ ਗਲਤੀਆਂ ਕਰਵਾ ਗਿਆ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਕਹਿਰੀ ਲਾਈਨ ਵਾਲੇ ਕਮੈਂਟ ਜੋ ਕਿਸੇ ਕਮੈਂਟ ਨੂੰ ਟਚ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਆਮ ਹੀ ਵਰਤਦੇ ਹਾਂ (ਫੇਸਬੁੱਕ ਉੱਤੇ)…'} ਬਸ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜਰਮਨੀ ਵੀ ਸੁਕੀਰਤ ਜੀ ਨੂੰ ਇਹੋ ਹੀ ਕਹਿਣ ਦੀ ਗੁਸਤਾਖੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਦੇਖਿਓ ਕਿਤੇ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1978 ਵਰਗਾ ਸਾਕਾ ਮੁੜ ਨਾ ਵਾਪਰੇ ਉਹਦੇ ਅਤੀਤ ਨੂੰ ਪਛਾਣਿਓ । ਇਕਬਾਲ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਖਾਹ - ਮਖਾਹ ਦੀ ਬਹਿਸ ਵਿੱਚ ਆ ਪਏ ਸੀ, ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਸਕਦੇ ਸੀ, ਸਚਾਈ ਤੱਥਾਂ ਨੂੰ ਮੰਨਕੇ ਹੀ । ਮੂਰਖਾਂ ਵਰਗੇ ਵਾਰ - ਵਾਰ ਝੱਖ ਮਾਰਨੇ ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਫਿਰ ਚਾਤੁਰ ਸਿੱਧ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਸਿਆਣਾ ਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਆਗੂ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਮੈਂਟਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਕਰਕੇ ਖਾਮੋਸ਼ ਸਾਂ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੇਰੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਜਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਪੈ ਜਾਵੇਗੀ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਕਿਸੇ ਸੂਝਤਾਈ ਨਾਲ ਹੀ ਸਮਝ ਜਾਵੋਗੇ । ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਜ਼ਰੂਰ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਬੇਸ਼ਕ ਏਨਾਂ ਢੁੱਕਵਾਂ ਮੈਨੂੰ ਖੁੱਦ ਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਮ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਚੰਗੇ ਨਹੀਂ ਲੱਗੇ ਹੋਣਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਲਫਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰੀ ਹਊਮੇਂ ਹੀ ਝਲਕਦੀ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਭੱਦੀ ਹਊਮੇਂ ਸੀ । ਉਹ ਅਲਫਾਜ਼ ਸੀ ਕਿ {'ਮੇਰੀ ਲਿਖਤ ਨੂੰ ਖਾਸਕਰ ਤੇਰੇ ਲਈ ਇੱਕ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਕਈ ਵਾਰ ਪੜਣ੍ਹਾ ਪੈਣਾ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ।'} ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਓਪਰਾ ਲੱਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ, ਮੈਂ ਮੁਆਫੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ, ਏਨ੍ਹੀ ਸਖਤੀ ਜਾਂ ਬਦਤਮੀਜ਼ੀ ਨਾਲ ਲਿਖਣਾ ਕਿਉਂ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਅਗਲੀ ਗੱਲ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਦੀ ਦਲੀਲ ਤੇ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਹੈ । ਇਹ ਵਾਰ - ਵਾਰ ਪੁੱਛਦੇ ਹਨ ਤੇ ਆਪਣੇ ਕਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਬਰੈਕਟਾਂ 'ਚ ਕਰਕੇ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ {'(ਮੇਰੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੁਣੀ ਗਈ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਹੀ ਅਰਥ ਬਣਾ ਲਏ ਗਏ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਕਿ ਅਰੋਮਾਂ ਹੋਟਲ ਵਿੱਚ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਕਿਸ ਨੇ ਬਣਾਈ ? (ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ) ਕਿਉਂ???'} ਹੁਣ ਮੈਂ ਫਿਰ ਲਿਖਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਲੇਖਕ ਨੂੰ ਹੁਣ ਮੈਂ ਕੀ ਲਿਖਾਂ ? ਜਿਹੜਾ ਨਿਰਾ ਅਕਲੋ ਖਾਲ੍ਹੀ ਹੈ ਤੇ ਬੁੱਧੀ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਹੈ । ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਐਸੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬੜੀਆਂ ਸਖਤ ਤਾੜਣਾ ਨਾਲ ਵਰਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । {"ਨਾਨਕ ਤੇ ਨਰ ਅਸਲਿ ਖਰ ਜਿ ਬਿਨੁ ਗੁਣ ਗਰਬੁ ਕਰੰਤ ॥੧੫॥"} (ਅਰਥਾਤ :- ਕਈ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਹ ਜੋਗੀਆਂ ਦੇ ਨਾਦ ਦਾ ਰਸ, ਨਾਹ ਵੇਦ ਦਾ ਸ਼ੌਕ, ਨਾਹ ਰਾਗ ਦੀ ਖਿੱਚ… ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਮਲ ਉਨਰ ਵੱਲ ਰੁਚੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਨਾਹ (ਵਿਚਾਰ ਵਿੱਚ) ਸਫਲਤਾ, ਨਾਹ ਸੁਚੱਜੀ ਬੁੱਧੀ, ਨਾਹ ਅਕਲ ਦੀ ਸਾਰ ਹੈ, ਤੇ, ਇੱਕ ਅੱਖਰ ਭੀ ਪੜ੍ਹਨਾ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ (ਫਿਰ ਭੀ, ਆਕੜ ਹੀ ਆਕੜ ਵਿਖਾਲਦੇ ਹਨ) । ਹੇ ਨਾਨਕ! ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਗੁਣ ਨਾਹ ਹੋਵੇ, ਤੇ, ਅਹੰਕਾਰ ਕਰੀ ਜਾਣ, ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਨਿਰੇ ਖੋਤੇ ਹਨ ।੧੫। (ਅਰਥ ਕਰਤਾ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਜੀ) ਪਿਆਰੇ ਪਾਠਕੋ, ਕੋਈ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ਇਹਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਦੀ, {"ਮੂਰਖ ਗੰਢੁ ਪਵੈ ਮੁਹਿ ਮਾਰ ॥"} ਅਗਰ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਇਹ ਜਾਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛੋ ਮੈਨੂੰ ਕਿਉਂ ਪੁੱਛਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ? ਹਾਂ, ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਿਆਂ ਦੀ 20 ਸਤੰਬਰ 1981 ਨੂੰ ਹੋਈ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਸ੍ਰ: ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਸ੍ਰ: ਗਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ, ਸ੍ਰ: ਤਜਿੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ, ਮਾਸਟਰ ਕਰਨ ਸਿੰਘ ਜੰਮੂ ਨੇ ਪਹਿਲਾ ਜਹਾਜ਼ ਅਗਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ । ਉਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੂਨ 1984 ਦੇ ਘੱਲੂਘਾਰੇ ਦੇ ਵਿਰੋਧ 'ਚ, ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜਾਂ ਵਲੋਂ 6 ਲੱਖ ਫੌਜੀਆਂ ਵਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ 38 ਹੋਰ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਕਰਕੇ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਸਾਕਾ ਨੀਲਾ ਤਾਰਾ (Blue Star Opration) ਵਰਤਾਇਆ ਸੀ ਤਾਂ 10.000 ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰਿਆ ਸੀ । ਸਹੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਤੱਥ ਸ੍ਰਕਾਰ ਹੀ ਜਾਣਦੀ ਹੈ । ਉਦੋਂ 5 ਜੁਲਾਈ 1984 ਨੂੰ ਫਿਰ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਿੰਘਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ:ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ, ਸ੍ਰ: ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਸ੍ਰ: ਪ੍ਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਹਰਫਨਮੌਲਾ, ਸ੍ਰ: ਮਲਾਗਰ ਸਿੰਘ, ਸ੍ਰ: ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਸ੍ਰ: ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸ੍ਰ: ਭਜਨ ਸਿੰਘ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਅਗਵਾ ਕਰਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲੈ ਗਏ ਸਨ । ਉਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਮਰ ਕੈਦਾਂ ਦੀਆਂ ਸਜਾਵਾਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ । (ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਖਬਾਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨੀ ਹੈ) ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਦੇ ਆਗੂ ਸ੍ਰ: ਕੰਵਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ, ਸ੍ਰ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਆਦਿ ਸੰਵਿਧਾਨਿਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਤੱਤਪਰ ਹਨ ਅਤੇ ਜੱਦੋ - ਜਹਿਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਮੈਨੂੰ ਵੀਰ ਜੀ, ਕੋਈ ਵੀ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੂਜੀ ਜਥੇਬੰਦੀ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਵਾਂ । ਪੁੱਛਣ ਵਾਲੇ ਦਾ ਅਗਰ ਸਵਾਲ ਹੀ ਟੇਢਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦੱਸੋ ਪਿਆਰੇ ਪਾਠਕ ਵੀਰੋ, ਸੂਝਵਾਨ ਵਿਦਵਾਨ ਵੀਰੋ, ਇਹਦਾ ਕੋਈ ਹੱਲ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਆਪੇ ਹੀ ਕਰੋ । ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੁਣ ਇਥੇ ਵੀ ਦੁੱਖ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਮੈਂ ਐਨਾਂ ਕੁੱਝ ਤਫਸੀਲ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ । ਇਹਦੀ ਤਾਂ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਇਹ ਇਸ ਕਰਕੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵੀਰ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਵਾਰ - ਵਾਰ ਸਵਾਲ ਕਰਕੇ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਹੋ ਤੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਉਂਦੇ ਹੋ ਕਿ {'……ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਚਾਲ ਸਮਝਦਾ ਸੀ (ਅਰੋਮਾ ਹੋਟਲ ਵਾਲੀ ਘਟਨਾ ਕਾਰਨ ਜਿਸਦੇ ਗਲਤ ਹੋਣ ਦਾ ਸਪਸ਼ਟੀਕਰਣ ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ, ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈਕੇ ਕੋਡ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ)……'} ਮੈਂ ਹੁਣ ਇਥੇ ਉਹ ਗੱਲ ਵਾਰ - ਵਾਰ ਲਿਖਦਾ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਪਰ ਅਕਲ ਦੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਕਰੋ । ਮੇਰੀਆਂ (ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ) ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ, ਕੀਤੇ ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਓਪਨਲੀ ਅਖਬਾਰਾਂ ਇਤਿਆਦਿ ਮੀਡੀਏ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੋਵੇ, ਮੇਰੇ ਵਲੋਂ ਕੁੱਝ ਵੀ ਕਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਜਿਹੜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੇਰੇ ਕਾਂਗਰਸੀ ਹੋਣ ਦੇ ਝੌਲੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਉਹ ਤੁਸੀਂ 'ਸਮੇਂ ਦੀ ਅਵਾਜ਼' ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਿੰਕਾਂ {http://www.sameydiawaaz.com/HTML/Vishesh%20Sapliment%20-%20Babbar%20Khalsa%20Int.%20Germany%20-%20Gurmat%20Te%20Pehra%20Ate%20Kamm.htm} {http://www.sameydiawaaz.com/HTML/Lekh/Lekh%20of%20Satnam%20Singh%20Babbar.htm} {http://www.sameydiawaaz.com/HTML/Vishesh%20Sapliment%20-%20Germany%20Protest.htm} {http://www.sameydiawaaz.com/HTML/Vishesh%20Sapliment%20-%20Babbar%20Khalsa%20Int.%20Germany%20De%20Kite%20Kam.htm} ਆਦਿ ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਪਰਖ ਲਓ । ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਫਾਇਲਾਂ ਨੂੰ ਫਰ੍ਹੋਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਬੰਦਾ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਵਿਚਾਰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਜਿਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਬਸ਼ਰਤੇ ਕਿ ਲਿਖੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਸੋਨੇ ਤੇ ਸੁਹਾਗਾ ਹੈ । ਸਿਆਣੇ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ, ਤਲਵਾਰਾਂ ਦੇ ਫੱਟ ਸਮਾਂ ਪਾ ਕੇ ਮਿਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਐਪਰ ਕਲਮਾਂ ਦੇ ਲਿਖੇ ਬੋਲ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਅਮਿੱਟ ਹਨ । ਪਾਠਕ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਪੁੱਛਣਾ ਚਾਹਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬਚਕੇ ਕਿਵੇਂ ਨਿਕਲ ਗਏ ? ਗੁਰੂ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਾਲ । ਤੁਸੀਂ ਜਰਮਨ ਕਿੱਦਾਂ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ? ਜਹਾਜ਼ ਤੇ ਚੜ੍ਹਕੇ, ਜਿਵੇਂ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਵਸਦੇ ਹਨ । ਹਾਂ, ਕੁੱਝ ਗੱਲਾਂ ਸਮਾਂ ਆਉਣ ਤੇ ਦੁਸ਼ਟ ਮਾਰੂ ਖਾਲਸਾ, ਬੱਬਰ ਦਲ, ਬੱਬਰ ਖਾਲਸਾ ਦੇ ਮੁੱਢਲੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਯੂ. ਪੀ. ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ, ਨੇਪਾਲ 'ਚ ਦਾਖਲਾ, ਥਾਈਲੈਂਡ ਤੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲੀਸ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨਾ ਤੇ ਡੈਨਮਾਰਕ ਤੋਂ ਜਰਮਨ ਦਾ ਸਫਰ ਉਦੋਂ ਹੀ ਬਾਹਰ ਆਵੇਗਾ, ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਵਿੱਢਿਆ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਪਾਈਆਂ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਮੋੜਣ ਦੇ ਕਿਤੇ ਰਤੀ ਭਰ ਵੀ ਯੋਗ ਹੋਏ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪੇ ਪੜ੍ਹਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਜਾਣਾ ਹੈ । ਅਸੀਂ ਜਰਮਨ ਵਿੱਚ ਇਥੋਂ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਦਾਇਰੇ 'ਚ ਰਹਿਕੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਧਰਮ, ਅਕੀਦੇ ਅਤੇ ਕੌਮ ਦੀ ਸੇਵਾ 'ਚ ਹਰ ਬਣਦਾ - ਸਰਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਾਂ । ਜੋ ਹਰ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕੌਮ, ਆਪਣਾ ਧਰਮ, ਆਪਣੀ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ, ਆਪਣੀ ਮਾਤਭੂੰਮੀ, ਆਪਣੇ ਵਿਰਸੇ, ਆਪਣੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਸੇਧ ਲੈ ਕੇ ਹੀ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਫਰਜ਼ ਬਣਦਾ ਹੈ । ਸੰਘਰਸ਼ਸ਼ੀਲਾਂ ਦੇ ਉਲੀਕੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਿਸ਼ਚਾ - ਬੰਧ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਅਕੀਦੇ ਕਿੰਨੇ ਪੱਕੇ ਤੇ ਦ੍ਰਿੜ ਹੁੰਦੇ, ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਉਤਰਾਵਾਂ - ਚੜ੍ਹਾਵਾਂ ਦਾ ਆਉਣਾ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਨਿਯਮ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਸਿਆਣੇ ਤੇ ਸੂਝਵਾਨ ਆਗੂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਤੋਂ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਵੱਲ ਵੱਧਦੇ ਹਨ । ਹਾਰ ਜਾਣਾ ਕੋਈ ਗੁਨਾਹ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਹਾਰ ਮੰਨ ਲੈਣਾ ਹਕੀਕੀ ਹਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । {'ਉਠੋ, ਫਿਰ ਚੁੱਕੋ ਹਥਿਆਰ ਕੁਆਰੀਆਂ ਕਲਮਾਂ ਦੇ । ਜੋ ਮਿੱਧਦੇ ਸੀਨ੍ਹੇ ਸਰੋਂਆਂ ਵਰਗੇ ਖੇਤਾਂ ਦੇ । ਤਣ ਜਾਣ ਫੌਲਾਦੀ ਸੀਨ੍ਹੇ ਮੂਹਰੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ, ਫਿਰ ਵਾਰ ਕਰਾਰੇ ਕਰਕੇ ਆਪਾਂ ਵੀ ਵੇਖਾਂਗੇ ।'} ਇਥੇ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਭਾਵੁਕ ਹੱਡਬੀਤੀਆਂ ਤੁਹਾਡੀ ਸਮਝੋ ਬਾਹਰ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੇ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਪੜਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ, ਇਹਦੇ ਬਾਰੇ {'ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ'} ਨਾਲ {'ਸੰਵਾਦ'} ਕਰੋ । ਹਾਂ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਬਿਲਕੁੱਲ ਵਾਰ - ਵਾਰ ਬੇਵਕੂਫਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹੋ । ਅਗਰ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਦਾ ਮੁਖੀ ਜੋ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਅਟੈਕ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਜਨਰਲ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਇਹ ਕਹਿ ਦੇਵੇ ਕਿ ਮੈਂ ਅਟੈਕ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਮੇਰਾ ਸਿਰਫ ਨਾਮ ਤੇ ਚਿਹਰਾ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਕੀ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਨਰਲ ਕੇ. ਐਸ. ਬਰਾੜ ਸੱਚ ਬੋਲਦਾ ਤੇ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਹੈ ? ਜਿਵੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਵਲੋਂ ਇਰਾਕ ਦੇ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਡਿਕਟੇਟਰ ਸਦਾਮ ਹੁਸੈਨ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਰਗੇ ਵੀ ਕਈਆਂ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਮੀਡੀਏ ਵਿੱਚ ਉਛਾਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸਦਾਮ ਹੁਸੈਨ ਬਚ ਗਿਆ ਸੀ ਜਾਂ ਅਸਲੀ ਚਿਹਰਾ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਇਆ । ਹਾਂ, ਅਗਰ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਮੀਡੀਏ ਰਾਹੀਂ ਸਹੀ ਤੱਥਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਤੱਥ ਜਾਂ ਸਚਾਈ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਖੁੱਦ ਕੁਲਦੀਪ ਬਰਾੜ ਤੱਕ ਰਾਫਤਾ ਬਣਾਓ, ਉਹ ਅਜੇ ਜਿਉਂਦਾ ਹੈ । ਉਹਦੇ ਬਾਪ ਦਾ ਨਾਂ ਕੀ ਹੈ ? ਉਹਦੀ ਜਨਮ ਤਾਰੀਖ ਸਹੀ ਕੀ ਹੈ ? ਉਹਦੇ ਬਾਪ ਦਾ ਪੇਸ਼ਾ (ਕਿੱਤਾ) ਕੀ ਸੀ ? ਉਸ ਮਹਾਨ ਪੱਦਵੀ ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਤੇ ਕਦੋਂ ਪਹੁੰਚਿਆ ? ਕੀ ਨਾਇਬ ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਐਨ. ਕੇ. ਨਿੱਕੀ ਤਲਵਾੜ ਵੀ ਕੋਈ ਸਹੀ ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਹੈ ਸੀ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਕਿਤਾਬ ਵਾਂਗ ਉਹ ਵੀ ਮੁਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸਤੋਂ ਤਸਦੀਕ ਕਰਵਾਓ ! ਇਹ ਕੋਈ ਛੋਟੀ ਮੋਟੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਦੀ ਇੱਕ ਉਹ ਕਾਲੀ ਸਿਆਹੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਅਜੇ ਹੋਰ ਕਿੰਨੇ ਕਾਲੇ ਇਤਿਹਾਸ ਲਿਖਣੇ ਹਨ । 6 ਲੱਖ ਫੌਜਾਂ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਘੇਰਦੀਆਂ ਹਨ, 1.33 ਲੱਖ (ਇੱਕ ਲੱਖ ਤੇਤੀ ਹਜ਼ਾਰ) ਫੌਜੀ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਘੇਰਦੇ ਹਨ । 2 ਲੱਖ ਫੌਜੀ ਜਵਾਨ 25 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਗਏ । ਕੀ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਜਾਂ ਝੂਠ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤੱਥਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ? ਕਹਿਣ ਨੂੰ ਤਾਂ ਕੋਈ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਤੋਂ ਉਲਥਾ ਗਲਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਪ੍ਰਿਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸ ਨੇ ਸਹੀ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਛਾਪਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਪ੍ਰਿਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸ ਜਾਅਲੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਸਚਾਈ ਤੱਥ ਤਾਂ ਛਪੀ ਹੋਈ ਲਿਖਤ ਸਾਬਤ ਕਰਨੀ ਹੈ । ਉਹਦੇ ਸਹੀ ਤੱਥ ਪੇਸ਼ ਕਰਕੇ, ਕਿਸੇ ਸਚਾਈ ਨੂੰ ਝੁਠਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਵਧੀਆ ਹੋਵੇਗਾ ਅਗਰ {'ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ'} ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਕੇ. ਐਸ. ਬਰਾੜ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਸਚਾਈ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਚਾਹਿਰੀ ਵਿੱਚ ਲਿਆਵੇ । ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਤੁਹਾਡੀ ਇਹ ਲਿਖੀ ਗੱਲ ਹੈ :- {'ਸੋਚਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਫੌਜ਼ ਦਾ ਜਨਰਲ ਐਨਾ ਬੇਵਕੂਫ਼ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਅਜਿਹੇ ਵਾਕ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਜਾਂਦੇ ਹੋਣ ਜਿਸ ਸਦਕਾ ਪੂਰਾ ਦੇਸ਼ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਘਟੀਆ ਸਮਝਣ ਲੱਗੇਗਾ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਕਰਤੂਤ ਵਜੋਂ ਲਿਖੇਗਾ ?'} ਅਗਰ ਭਾਰਤੀ ਜਨਰਲ ਕੇ. ਐਸ. ਬਰਾੜ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਅਸਥਾਨ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਜਾਇਜ ਸਮਝਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਏਹੋ ਜਿਹੀ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਬੇਵਕੂਫੀ ਦੀ ਆਸ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਰੱਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ? ਸਾਡਾ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਹੀ ਫਰਜ਼ ਬਣਦਾ ਹੈ ਸਚਾਈ ਤੱਥਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਚਾਹਿਰੀ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਏ । ਭੁੱਲਾਂ ਚੁੱਕਾਂ ਦੀ ਖਿਮਾਂ । ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜਰਮਨੀ (18.06.2012)
RANJOT CHEEMA
pathek g tusi satnam babar g ton kuj sawal pushe sun jina nai apna juwab dai dita ...per kuj sawal asi v tuhade ton kai vaar push chuke jina da jawab dena tusi ajay tak jaruri nahi samjya....1,koi v camraid apni niji jaidad nahi rakh sakda ki tusi apni jaidad greeba wich wand dite hai ? 2nd sara din punjiwadi mulka nu galla kaden walle camraid punjiwadi mulka wich rahe k othe dian sukh sahulta maan rahe hun and gun ga rahe hun samajwad de oh ki karn hai k CUBA,RUSSIA U.KORIA jan CHINA nahi jande?3rd camraid jakker mauowadi da sangersh ohna da huk samjde hun kionke oh apne kudrati sadna nu bacha rahe hun tan tuhada koi laikh jan koi darna punjab de PANYIA de khater kio nahi lag riha es mang nu tusi ferku kio das de ho sawal no 4 tusi kawi pash de qatel nu galt kah rahe ho ki usda kise de dharmik asthan (pital da harmander)kahna jan kise sangersh mai admi nu bina vaja wangarna theak c ? ki pash de ristedar CAMRAID DIHDO GILL da JASWANT kanwel de dhi e bare likhya lakh chahe sacha hai jan youtha theak ha nahi tan ADALTA KIS KAM LAI HUN jaker theak hai tan o pash de dhie bare jo gala oud rahian hun ohna bare kio nahi likhda...????
ਇਕਬਾਲ
ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਸਤਿਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ਕਿ ਕੋਈ ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੇਗਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੀ ਅਣਸੁਖਾਵਾਂ ਵਾਪਰੇ | ਮੈਂ ਤਾਂ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਹੋਈ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵੀਰ ਦੀ ਮੌਤ ਤੇ ਵੀ ਦੁਖੀ ਹੋਇਆ ਹਾਂ ਤੇ ਆਪਣੀ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ | ਜੇਕਰ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਸਹੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ (ਜੇਹਾ ਤੁਸੀਂ ਕਿਹਾ, ਇਸਦੇ ਝੂਠ ਸਚ ਨੂੰ ਪਰਖਣ ਹਿੱਤ ਵਿਸਥਾਰ ਸਹਿਤ ਲਿਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਥੀਆਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਕਰਾਂਗਾ) ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਵਿਚੋਂ ਹਵਾਲੇ ਦਿੱਤੇ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਅਧਿਕਾਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਿ B.B.C. ਵਰਗੀ ਨਾਮਵਰ ਸੰਸਥਾ ਲਈ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਾਰਕ ਟੱਲੀ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੰਨ ਕੇ ਲਿਖਾਂ ਕਿ ਕਪੂਰੀ ਨਹਿਰ ਦੇ ਮੋਰਚੇ ਨੂੰ ਧਰਮਯੁਧ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਨਹੀਂ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਤਾਂ ਇੱਕ ਹੋਕੇ ਮੋਰਚਾ ਲਗਾਈ ਬੈਠੇ ਸਨ (ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੇ ਖੱਬੀ ਧਿਰ ਸਾਂਝਾ) ਸੈਂਟਰ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ | ਇਸਨੂੰ ਧਰਮ ਯੁਧ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਨਹੀਂ ਕਿਸੇ ਤੀਜੀ ਤਾਕਤ ਨੇ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ | 1978 ਵਾਲਾ ਕਾਂਢ ਵੀ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਮੁਤਾਬਿਕ ਤੇ ਮਾਰਕ ਟੱਲੀ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਮੁਤਾਬਿਕ ਵੀ ਸੈਂਟਰ ਨੇ ਹੀ ਪਲਾਨ ਕੀਤਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਆਮ ਲੋਕ ਦੋਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਸਨ | ਗਿਆਨੀ ਜੈਲ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸੰਬੰਧ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਦੋਵਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ (ਜਨਰਲ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਤੇ ਮਾਰਕ ਟੱਲੀ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ) ਵਿੱਚ ਹੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ | ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਦਾ ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵੇਲੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਹਿਮਾਇਤ ਕਰਨ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਵੀ ਮਾਰਕ ਟੱਲੀ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ | ਮਤਲਬ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਵੱਟੇ ਖਾਤੇ ਪਾਉਣ ਲਈ ਇਹ ਘਟਨਾਵਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਸੈਂਟਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਘਟੀਆਂ ਸਨ ਨਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਆਮ ਲੋਕ ਜੁੰਮੇਵਾਰ ਸਨ, ਇਸ ਵਿੱਚ 1978 ਦੀ ਨਿਰੰਕਾਰੀਆਂ ਵਾਲੀ ਘਟਨਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਉਲੇਖ ਕੁਦੀਪ ਬਰਾੜ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਕੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਹੋਈ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚੋਂ “"....... ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਨਿਰੰਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਚਨੇ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਭੇਜਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਿੱਠੇ ਬੋਲਾਂ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਾਸੀਆਂ ਦਾ ਮਨ ਮੋਹ ਲਿਆ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਰੋਜ਼ ਉਸ ਦੇ ਚੇਲੇ ਬਣਨ ਲੱਗੇ। ਛੋਟੀਆਂ ਜਾਤੀਆਂ ਦਿਨੋ-ਦਿਨ ਨਿਰੰਕਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲੱਗੀਆਂ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਲਈ ਨਿਰੰਕਾਰੀ '100 ਪਿਆਜ਼ ਖਾ ਲਵੋ ਜਾਂ 100 ਛਿੱਤਰ ਖਾ ਲਵੋ' ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਬਣ ਗਈ। ਉਮਰਾਨੰਗਰ ਅਕਾਲੀ ਆਗੂ ਆਪਣੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਨਿਰੰਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਖਲੋ ਗਿਆ।" ਇਸੇ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਰਜਨੀਸ਼ ਅਚਾਰੀਆ (ਜਿਸਨੂੰ ੧ਓ ਸਤਿਨਾਮ ਕਿਤਾਬ ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ SGPC ਵੱਲੋਂ) ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਵਚਨਮਾਲਾ ““ਜੋ ਬੋਲੇ ਸੋ ਹਰਿ ਕਥਾ”” ਵਿੱਚ ਇੰਝ ਆਖਕੇ ਦਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿਘ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਲਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ (ਜੋ ਵੀਰ ਚਾਹੇ ਡਾਉਨਲੋਡ ਕਰਕੇ ਉਸਦੀ ਪੂਰੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਫੀ ਕੁਝ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਦੇਵੇਗੀ ਨੈਟ ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੈ ਫਰੀ) | ਅਰੋਮਾਂ ਹੋਟਲ ਵਾਲੀ ਘਣਾ ਵੀ ਮਾਰਕ ਟੱਲੀ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਲਈ ਗਈ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪੂਰੇ ਘਟਨਾ ਕਰਮ ਦਾ ਵਰਣਨ ਹੈ ਕਿ ਗਿਆਨੀ ਜੈਲ ਸਿੰਘ ਉਸਦਾ ਬਿਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ | ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਲਿਊ ਸਟਾਰ ਵਰਗੀ ਘਿਆਉਣੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੱਕ | 1984 ਦੇ ਦਿੱਲੀ ਕਤਲੇਆਮ ਵਾਲੀ ਘਟਨਾ ਲਈ ਵੀ ਫਾਸੀਵਾਦੀ ਸਟੇਟ ਹੀ ਜੁੰਮੇਵਾਰ ਹੈ | ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਆਮ ਲੋਕ ਇਸ ਲਈ ਕਸੂਰਵਾਰ ਨਹੀਂ ਸਨ ਉਹ ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆਏ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਹਜਾਰਾਂ ਜਾਨਾਂ ਇੱਕ ਸੈਂਟਰ ਦੀ ਚਾਲ ਵਿੱਚ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀਆਂ | ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਜੋ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦਾ ਬੰਦਾ ਸੀ (ਚੋਣ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨੇੜੇ ਦਾ ਬੰਦਾ ਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਾਰਟੀ ਲਈ) ਉਹ ਵੀ ਇਸ ਲਈ ਜੁੰਮੇਵਾਰ ਦੀ ਤਰਾਂ ਦਿਖੇ ਤਾਂ ਗਲਤੀ ਕਿੱਥੇ ਹੈ ? ਉਹ ਵੀ ਕਿਸੇ ਚੰਗੀ BBC ਵਰਗੀ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸੰਸਥਾ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ | ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚੋਂ ਵੀ ਉਲੇਖ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ “ਗਿਆਨੀ ਜ਼ੈਲ ਸਿੰਘ ਸੰਤਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅਕਾਲੀ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ 'ਤੇ ਪੱਕਾ ਕਾਂਗਰਸੀ ਹੋਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਪਰ ਗਿਆਨੀ ਜ਼ੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹਾਤਮਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੇਖਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਗੱਲ ਮੈਨੂੰ ਖ਼ੁਦ ਗਿਆਨੀ ਜ਼ੈਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਲਕੱਤੇ ਇੱਕ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਦੱਸੀ ਸੀ। ਸੋ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਇਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਰੱਖ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਸਿਖ਼ਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਪਾਲੀ ਬੈਠਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਟੱਕਰ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਰਾਜ 1947 ਤੋਂ ਚਲਿਆ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਖ਼ੀਰ ਜੂਨ 1984 ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਅੱਗੇ ਗੋਡੇ ਟੇਕਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਹਮਲਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।” ਸਤਿਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਇਸਨੂੰ ਤਾਂ ਸਹੀ ਮੰਨਦੇ ਹੋ ਕਿ ਨਹੀਂ ? ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜਨਰਲ ਬਰਾੜ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚੋਂ ਕਾਫੀ ਕੁਝ ਕੋਡ ਕੀਤਾ ਹੈ | ਮਾਰਕ ਟੱਲੀ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਦੀ ਅਣਬਣ ਕਿਉਂ ਹੋਈ ਉਹ ਵੀ ਦਰਜ਼ ਹੈ | ਜਨਰਲ ਕੁਲਦੀਪ ਬਰਾੜ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਬਾਬਤ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਆਖ ਰਹੇ ਹੋ “ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਮੀਡੀਏ ਰਾਹੀਂ ਸਹੀ ਤੱਥਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਤੱਥ ਜਾਂ ਸਚਾਈ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਖੁੱਦ ਕੁਲਦੀਪ ਬਰਾੜ ਤੱਕ ਰਾਫਤਾ ਬਣਾਓ” ਕੁਲਦੀਪ ਬਰਾੜ ਦਾ ਬਿਆਨ ਤਾਂ ਟੀਵੀ ਤੇ ਆ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਨਹੀਂ ਲਿਖੀ, ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਆਖਦੇ ਹੋ “ਅਗਰ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਦਾ ਮੁਖੀ ਜੋ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਅਟੈਕ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਜਨਰਲ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਇਹ ਕਹਿ ਦੇਵੇ ਕਿ ਮੈਂ ਅਟੈਕ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਮੇਰਾ ਸਿਰਫ ਨਾਮ ਤੇ ਚਿਹਰਾ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਕੀ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਨਰਲ ਕੇ. ਐਸ. ਬਰਾੜ ਸੱਚ ਬੋਲਦਾ ਤੇ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਹੈ ?” ਮੈਂ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਮੇਰਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦੀ ਕਹੀ ਗੱਲ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਜੇਕਰ ਉਸਦੀ ਕਹੀ ਗੱਲ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਕਿਤਾਬ ਕਿਵੇਂ ਸੱਚੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ??? ਉਹ ਜਦ ਸਚ ਬੋਲ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਲਿਖੇਗਾ ਕਿਉਂ ?? ਉਸੇ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚੋਂ ਢੇਰ ਸਾਰੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਕਿਉਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਦਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦੋਖੀ ਹੈ ਝੂਠਾ ਹੈ | ਹੁਣ ਇਹ ਨਾ ਆਖਣਾ ਕਿ ਮੈਂ ਕਿਉਂ ਦਲੀਲਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚੋਂ ..... ਕਿਤਾਬ ਉਹੀ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਹੋਰ ਨੁਕਤੇ ਨੋਟ ਕੀਤੇ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਕੰਮ ਦੇ ਸਨ ਤੇ ਇਸ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਸਾਬਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ | ਪਰ ਮੈਂ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਜਨਰਲ ਬਰਾੜ ਨੇ ਨਹੀਂ ਲਿਖੀ ਫਿਰ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਉਹ ਦਲੀਲਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜੋ ਲਿਖਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਘੱਟ ਲਿਆਕਤ ਕਾਰਨ ਵਿੱਚ ਨੋਟ ਹੋ ਗਈਆਂ ਜੋ ਲਿਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਹੀ ਖਿਲਾਫ਼ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ | ਮੈਂ ਉਹ ਕੋਡ ਕਰ ਲਈਆਂ | ਮੈਂ ਇਸ ਸਾਰੇ ਕਾਰੇ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂਤਵੀ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਸਟੇਟ (ਕਾਂਗਰਸ, ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ) ਦਾ ਪਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਮੰਨਦਾ ਹਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਿਤੇ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ | ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਢੰਗ ਨਾਲ, ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਢੰਗ ਨਾਲ, ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਦਾ ਅਤੇ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਧਰਮ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਨਾ ਸੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ (ਜੋ ਹਿੰਦੂਤਵੀ ਸਟੇਟ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ) ਦੋਸ਼ੀ ਉਹ ਸਾਰੇ ਹੀ ਹਨ ਜੋ ਇਸ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਸਟੇਟ ਨੇ ਗੁਮਰਾਹ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਹਥਿਆਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤ ਲਏ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਨੂੰ ਦੋ ਥਾਵੇਂ ਪਾੜਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਵੀ ਕੁਝ ਚਿੰਤਕ ਬਲਦੀ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ | ਭੁੱਲ ਚੁੱਕ ਲਈ ਮਾਫੀ |
ਇਕਬਾਲ
@RANJOT CHEEMA JI ਤੁਹਾਡੇ ਉੱਤਰ ਹਾਜਿਰ ਹਨ : • ਇਹ ਕਿਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਵੀਰ ਜੀਓ ? koi v camraid apni niji jaidad nahi rakh sakda. ਤੁਸੀਂ ਕਿਤਾਬ ਦੱਸੋ ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਪੜ੍ਹਨੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਵੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ | • ਵੀਰ ਮੈਂ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਜੰਮਣ ਭੂਮੀਂ ਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਇਸ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਮੁਲਕ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਉਹ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੈ | • ਵੀਰ ਜੀ ਮੈਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਫਿਰਕੂ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਮੈਂ ਸਿਰਫ ਧਾਰਮਿਕ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰਕੂ ਆਖਦਾ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਦੂਜੇ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ | ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਦੇ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲਦੇ ਸੂਬੇ ਇੱਕ ਥਾਂ ਹੋ ਜਾਣ | ਤਾਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਹੋਰ ਖੁਸ਼ਿਹਾਲ ਹੋ ਸਕੇ ਇਸ ਲਈ ਜਦ ਵੀ ਕੋਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ ਮੈਂ ਹਾਜਰੀ ਜਰੂਰ ਲਗਵਾਵਾਂਗਾ | ਮੇਰਾ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਜਦ ਤੱਕ ਜਨਤਕ ਲਹਿਰ ਨਹੀਂ ਖੜੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਤਦ ਤੱਕ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਸਟੇਟ ਉਸਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਜਨਤਕ ਉਭਾਰ ਹੀ ਹਰਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਹਥਿਆਰ ਨਹੀਂ | • ਵੀਰ ਬੋਲਣ ਦੀ ਆਜਾਦੀ ਜਮਹੂਰੀਅਤ ਦੇ ਮੁਢਲੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਐਨੇ ਕੁ ਸਭਿਅਕ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਗੱਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਦਲੀਲ ਦੀ ਥਾਵੇਂ ਗੋਲੀ ਮਾਰਨਾ ਤਾਂ ਕੀ ਧਮਕੀ ਦੇਣਾ ਵੀ ਕਾਇਰਾਨਾ ਹਰਕਤ ਹੈ | ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਸਾਰੇ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜਦ ਤੱਕ ਵਿਰੋਧੀ ਖੁਦ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ ਉਸਨੂੰ ਮਾਰਨਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ | ਸਾਡਾ ਵਿਰੋਧੀ ਨੂੰ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਉੱਤਰ ਦੇਕੇ ਨਿਰੁੱਤਰ ਕਰ ਦੇਣਾ ਹੀ ਸਾਡੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤਾਕਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਦਲੀਲ ਬਦਲੇ ਗੋਲੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਗੋਸਠੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੇ ਅਸੀਂ ਹਰਾ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਵਿਰੋਧੀ ਨੀਵਾਂ ਹੋਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ | • ਜਸਵੰਤ ਕੰਵਲ ਮੇਰਾ ਪਸੰਦੀਦਾ ਲੇਖਕ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਦ ਪਹਿਲੀ ਵੇਰ ਮੈਂ ਕੇ. ਐਲ. ਗਰਗ ਦਾ ਦਰਅਸਲ ਨਾਵਲ ਪੜ੍ਹਿਆ ਸੀ (ਜੋ ਕੰਵਲ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਸੀ) ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਸਦੇ ਸਾਰੇ ਨਾਵਲ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਤਾਂ ਜੋ ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ ਕਿਸੇ ਉਸ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਨਾ ਪੜ੍ਹਨ ਜੋ ਲਿਖਦਾ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੈ ਅੰਦਰੋਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੈ | ਲੇਖਕ ਹੋਣਾ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੰਵਲ ਆਪਣੀ ਲੜਕੀ ਵਾਲੇ ਕਤਲ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪਾਠਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕਦੇ ਮਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਇਹ ਗੱਲ ਇੱਕਲੇ ਕੰਵਲ ਤੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹਰੇਕ ਲਿਖਣ ਵਾਲੇ ਤੇ ਢੁਕਦੀ ਹੈ | ਕੰਵਲ ਜਾਨ ਪਾਸ਼ ਦੀ ਬੱਚੀ ਜਾਂ ਬੱਚਾ ਕੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਨਾਲ ਲੇਖਕ ਦਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਬੰਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਬੱਚਾ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ | ਹੋਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ ਪਰ ਇਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਬਾਪ ਨੂੰ ਬੱਚੇ ਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ ਉਸਤੇ ਕਬਜਾ ਜਮਾਉਣ ਦਾ ਨਹੀਂ | ਅਦਾਲਤਾਂ ਸਾਰੇ ਫੈਸਲੇ ਨਹੀਂ ਸੁਣਾਉਂਦੀਆਂ ਜੇ ਸੁਣਾਉਂਦਿਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਿੱਲੀ, ਗੁਜਰਾਤ, ਕੋਧਰਾ ਕਤਲੇਆਮ ਕਾਂਢ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ ਜੇਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ |
ਇਕਬਾਲ
@RANJOT CHEEMA JI ਮੈਂ ਇੱਕ ਦਿੱਕਤ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਿਆ ਹਾਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਇਸ ਲਈ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿਹਾ "pathek g tusi satnam babar g ton kuj sawal pushe sun jina nai apna juwab dai dita" ਇਹੋ ਜਵਾਬ ਦਿੱਕਤ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ. ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਜੋ ਆਦਮੀਂ ਜਿਉਂਦਾ ਹੈ (ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ) ਆਖ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਲਿਖੀ, ਉਸਨੂੰ ਝੂਠ ਮੰਨਣ ਲਈ ਆਖ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਉਸਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਛਪੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚੋਂ ਉਲੇਖ ਦੇ ਚੁੱਕੇ ਹਨ (ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਵਿੱਚ) ਉਸ ਲਿਖੇ ਨੂੰ ਸੱਚ ਮੰਨਣ ਲਈ ਆਖ ਰਹੇ ਹਨ | ਇਹ ਕਿੱਥੇ ਤੱਕ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ ??? ਮੈਂ ਲਿਖ ਚੁੱਕਾ ਹਾਂ ਕਿ 173 ਪੇਜ ਦੀ ਅੰਗਰੇਜੀ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਤਰਜਮਾਂ 88 ਪੇਜ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ | ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਸੱਚੀ ਹੈ ਆਦਮੀਂ ਝੂਠਾ ਹੈ ਇਹ ਕਿਸ ਤਰਾਂ ਦਾ ਤਰਕ ਹੈ ??
ranjot chema ji hoi tasli ke nahi iqbal pathak de jvaab naal. te nale tuhadia ki amrika nal batkan sanjhia dana chugdia han te kamreda dian nahi kamreed amrika vich vi han yourp vich france vich hune dian hoia chona vich kamreed hi jite han. holand di parliment vich kamreda dian 150 vicho 25 parliment seeta san sarkar tutan di vajah naal 16 reh gaia san te hun aglia chona vich kamred srkar vi bana saqde han. main ik kamreed han te sp soshlist banam purani konisht parti da ethe sargarm member han. pehli mai de shikago de shaheed sare hi kise had taq kamreed san jinah di vjah naal aj kal tuhade varge vi 8 ghante di kam dihadi ate saria velfair sakema da annd maar rahe han. yourp vich kamia nu duji sansaar jang ton bad milia saria hi sahulta kamreda di mehrbani hai. kamreed vichardhara de look sari dunia vich han te tusi apni vichardhara de lokan di ape ginti kar lavo. je nahi tasli hoi tan agla sawaal tiyar rakhna main tuhanu javaab devaga, joginder batth
RANJOT CHEEMA
1baal and j.singh ji es time india 3 a.m hai tuhade jawab mil gai hun mai hune he night sift ton aya han suba othe k jawab hajer honge g...
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ USA
ਇਕਬਾਲ, ਇੱਕ ਕੇ. ਐਲ. ਗਰਗ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਪਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਇਹ ਉਹੀ ਕੇ. ਐਲ. ਗਰਗ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਜਸਵੰਤ ਕੰਵਲ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਆਪਣੇ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ । ਪੜ੍ਹਕੇ ਦੱਸਣਾ ਜ਼ਰੂਰ ਕਿ ਇਹ ਕਿਹੜਾ ਕੇ. ਐਲ. ਗਰਗ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਜਸਵੰਤ ਕੰਵਲ ਨੂੰ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਸੈਮਸਨ (ਲੇਖਕ :- ਕੇ. ਐਲ. ਗਰਗ) ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ, ਪਿਛਲੇ ਸੱਤਰ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਯਹੂਦੀ ਨਾਇਕ ਸੈਮਸਨ ਵਾਂਗ, ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਥੰਮ੍ਹ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡਟ ਕੇ ਖਲੋਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਮਿੱਥ ਅਨੁਸਾਰ ਸੈਮਸਨ ਦੀ ਸਾਰੀ ਤਾਕਤ ਉਸ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਉਸ ਨੇ ਵੱਡੀਆਂ - ਵੱਡੀਆਂ ਸਲਤਨਤਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀਆਂ ਨਾਲ ਟੱਕਰ ਲਈ । ਕੰਵਲ ਦੀ ਤਾਕਤ ਉਸ ਦੀ ਕਲਮ ਵਿਚ ਹੈ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਛੋਟੀਆਂ - ਵੱਡੀਆਂ ਤਾਕਤਵਰ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਕਦੀ ਉਹ ਵੰਗਾਰਦਾ ਹੈ, ਕਦੀ ਪੁਕਾਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਕਦੀ ਇਸੇ ਕਲਮ ਨਾਲ ਭੁੱਲੇ - ਭਟਕੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁਚਕਾਰਦਾ ਹੈ । ਸੱਤਰ ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੇ ਅਜਿਹੀ ਕਲਮ ਚੁੱਕੀ ਕਿ ਮੁੜ ਕੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ । ਕੰਵਲ ਹੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਇਕੋ - ਇਕ ਲੇਖਕ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਵਲ ਅੱਜ ਵੀ ਧੜੱਲੇ ਨਾਲ ਵਿਕਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸੱਤਰ ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੀ ਚਾਹਤ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਉਸ ਦੇ ਨਾਵਲ 'ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ', 'ਰਾਤ ਬਾਕੀ ਹੈ', 'ਲਹੂ ਦੀ ਲੋਅ' ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਕਲਾਸਿਕੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਗਿਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਕੰਵਲ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸੱਚ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗ਼ਲਪ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾ ਕੇ ਆਮ ਔਸਤ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਦੁੱਖ ਦਰਦ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਉਸ ਦੀ ਕਲਮ ਨਿਰੰਤਰ ਸਿਰਜਣਸ਼ੀਲ ਹੈ । ਪੰਜਾਬ 'ਤੇ ਆਈ ਹਰ ਪੀੜ ਦੀ ਚੀਸ ਉਸ ਦੇ ਨਾਵਲਾਂ 'ਚੋਂ ਪੜ੍ਹੀ ਤੇ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਉਹ ਮੁਜਾਰਾ ਲਹਿਰ, ਨਕਸਲਬਾੜੀ ਲਹਿਰ, ਪੰਜਾਬ ਦੁਖਾਂਤ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਕਿਰਸਾਨੀ ਦੀ ਪੀੜ ਨੂੰ ਚਿੰਤਨ ਦੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਾਚਦਾ ਤੇ ਲਿਖਦਾ ਹੈ । ਉਸ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕ - ਲਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਬਲ ਮਿਲਿਆ ਹੈ । ਉਹ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੋਈਆਂ ਹਨ । ਉਹ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਮੁਦਰਾ ਵਿਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ, ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਗਿਆਨੀ ਜ਼ੈਲ ਸਿੰਘ ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਸਹੀ ਰਾਹ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ੁਅਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਕਲਮ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਯੋਧਾ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਉੱਚੀ ਸੁਰ 'ਚ ਮਾੜਿਆਂ ਦੀ ਧਿਰ ਬਣਨ ਦੇ ਯਤਨ ਤੇ ਆਹਰ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਗ਼ਲਪ ਰਾਹੀਂ ਖ਼ਿਆਲੀ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਉਸ ਸੁਪਨ 'ਤੇ ਯਥਾਰਥ ਦੇ ਪੁਲ ਵੀ ਉਸਾਰਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ । ਕੰਵਲ ਹੱਦ ਦਰਜੇ ਦਾ ਭਾਵੁਕ ਬੰਦਾ ਹੈ । ਭਾਵੁਕ ਵੀ ਹੈ ਤੇ ਉਪ ਭਾਵੁਕ ਵੀ । ਮੈਂ ਕਈ ਵਾਰੀ ਉਸ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਭੋਗਾਂ 'ਤੇ ਹੰਝੂ ਕੇਰਦਿਆਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ । ਕਰਨੈਲ ਬਾਗ਼ੀ ਦੇ ਭੋਗ ਸਮਾਗਮ ਵੇਲੇ ਰੁੰਨ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹੰਝੂਆਂ ਕਾਰਨ, ਗਲਾ ਭਰ ਜਾਣ ਕਾਰਨ, ਉਸ ਤੋਂ ਬੋਲਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ । ਮੈਂ ਇਕ ਵਾਰੀ ਹੱਸ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਸੀ, "ਕੰਵਲ ਜੀ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਤਾਂ ਕਵੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ । ਤੁਹਾਡੀ ਸੰਵੇਦਨਾ ਤੇ ਚਿੰਤਨ ਕਵੀਆਂ ਵਾਲਾ ਹੈ । ਤੁਹਾਡਾ ਹਿਰਦਾ ਦਰਦਮੰਦ ਕਵੀਆਂ ਜਿਹਾ ਹੈ । ਨਾਵਲ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆ ਗਏ ਹੋ ।" ਕੰਵਲ ਮੁਸਕਰਾ ਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ, "ਤੇਰੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਠੀਕ ਹੈ ਪਰ ਕਲਮ ਜਿਸ ਪਾਸੇ ਵੱਲ ਲੈ ਤੁਰੀ ਉਧਰ ਦਾ ਹੀ ਰੁਖ ਹੋ ਗਿਆ । ਬਸ ਜਿੱਧਰ ਚੱਲ ਪਈ, ਚੱਲੀ ਹੀ ਗਈ ।" ਉਸ ਦੀ ਕਾਵਿ ਪੁਸਤਕ 'ਭਾਵਨਾ' ਮੇਰੀ ਆਖੀ ਗੱਲ ਦੀ ਸ਼ਾਇਦ ਪ੍ਰੋੜ੍ਹਤਾ ਕਰਦੀ ਹੋਵੇ । ਨੱਬੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਉਹ ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ । ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਹੈ । ਸਾਹਿਤ ਸਭਾਵਾਂ ਦੇ ਸਮਾਗਮਾਂ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਹਿੰਮਤ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ । ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਪੂਰੇ ਜਬ੍ਹੇ ਨਾਲ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਕਿਸੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਲਾਹ - ਪਾਹ ਕਰਨ ਲੱਗਿਆਂ ਇਕ ਪਲ ਨਹੀਂ ਲਾਉਂਦਾ । ਉਸ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਤੇ ਮਸਤਕ 'ਤੇ ਕਰਮਸ਼ੀਲ ਲੇਖਕਾਂ ਵਾਲਾ ਜਲਾਲ ਹਾਲੇ ਵੀ ਲਾਲੀਆਂ ਬਿਖੇਰਦਾ ਹੈ । ਫੱਬਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਦਾ ਹੈ, ਕੱਸੀ ਹੋਈ ਗੋਲ ਪੱਗ ਨਾਲ ਸਿਰ ਢੱਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਪੂਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਆਖਦਾ ਹੈ । ਅੱਜ - ਕੱਲ੍ਹ ਉਸ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਗਿਲਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਤ 'ਤੇ ਹੈ । ਇਸ ਦੀ ਭੈੜੀ ਹਾਲਤ ਲਈ ਉਹ ਸਰਕਾਰਾਂ ਤੇ ਲੇਖਕਾਂ ਨੂੰ ਇਕੋ ਜਿੰਨਾ ਕਸੂਰਵਾਰ ਸਮਝਦਾ ਹੈ । ਕੋਈ ਉਹਦੀ ਗੱਲ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹੋਵੇ ਭਾਵੇਂ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਭਰੀ ਮਹਿਫਲ 'ਚ ਕਹਿ ਦੇਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਕਿਸੇ ਦੇ ਗੋਡੇ ਲੱਗੇ ਭਾਵੇਂ ਗਿੱਟੇ, ਇਸ ਦੀ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਹੀਂ । ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਡੁੱਬ ਰਹੀ ਬੇੜੀ ਪ੍ਰਤੀ ਚਿੰਤਤ ਹੈ । ਕੰਵਲ ਹੱਕ - ਸੱਚ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦਾ ਸ਼ਾਹਸਵਾਰ ਵੀ ਬਣਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦੱਬੀ ਕੁਚਲੀ ਲੋਕਾਈ ਨੂੰ ਵੀ ਹਿੰਮਤ ਨਾਲ ਡਟਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਉਸ ਦੇ ਸੱਤਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖੇ ਗਏ ਨਾਵਲ ਅੱਜ ਵੀ ਉਨੇ ਹੀ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕ ਹਨ । ਉਸ ਦੇ ਨਾਵਲਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਕਵਿਤਾ ਵਾਲੀ ਹੈ । ਉਸ ਦੇ ਵਾਕ ਮਸਤਕ ਤੋਂ ਹਿਰਦੇ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਕੜ ਤੇ ਪਕੜ ਵਿਚ ਲੈਂਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਹਰ ਵਰਗ ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਕੰਵਲ ਅਣਖੀ ਲੇਖਕ ਹੈ । ਉਹ ਇਨਾਮਾਂ - ਸਨਮਾਨਾਂ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ । ਉਹ ਇਨਸਾਫ਼ਪਸੰਦ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਲੇਖਕ ਹੈ ਜੋ ਬੇਇਨਸਾਫੀ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬੁਲੰਦ ਰੱਖਦਾ ਹੈ । ਕੀ ਇੰਨੇ ਗੁਣਾਂ ਵਾਲਾ, ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਲੇਖਕ, ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦਰਦਮੰਦ, ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਸੈਮਸਨ ਕਹਾਉਣ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ? ਸੱਚਮੁੱਚ, ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਸੈਮਸਨ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਲਮ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੀ ਕਲਮ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਵੱਡੀਆਂ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਨਾਲ ਟੱਕਰ ਲੈਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ । ਕੰਵਲ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ । ਉਸ ਦੀ ਸੈਮਸਨੀ ਤਾਕਤ ਲਿਤਾੜੇ ਤੇ ਹਾਰੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਕ 'ਚ ਭੁਗਤਦੀ ਹੈ । ਮੋਬਾਈਲ: 9463537050 ਸਰੋਤ: http://punjabitribuneonline.com (07.08.2011) ਹਾਂ, ਇਕਬਾਲ ਜੇ ਇਹ ਉਹੀ ਕੇ. ਐਲ. ਗਰਗ ਹੈ ਜਿਹਦਾ ਜਿਕਰ ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦੱਸ ਇਹ ਕੇ. ਐਲ. ਗਰਗ ਜਸਵੰਤ ਕੰਵਲ ਦੀ ਅੰਦਰਲੀ ਕਿ ਬਾਹਰਲੀ ਤਸਵੀਰ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ? ਜੋ ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਵਿੱਚ (2011) ਵਿੱਚ ਛਪੀ ਹੈ । ਦਰਅਸਲ (1982) ਲੇਖਕ ਹੋਣਾ ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਇੱਕ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਹੈ ।
maneet budh singh wala
gurdev sngh ji kanwel utna sama changa c jad tak khabe pakhi likhda riha jad osnu punjab de camraida die kamine soch nalo sikh khadku daller ate jada samarpet lage(kionke punjabi comraid sirf kalam he gasset sakde sun te loka nu age rakhde sun marn waste jan bhanda murasian wang nach taphe sakde sun)tan oh sikh dara naal sahmet ho gya jis ton baad fer ah sawand rachon walle caaam rate us dhe diyan galla oshal k us de mitte puten lag pai....
maneet budh singh wala
jis ton baad ah sanwad rachaon walle caaam rate us de dhe diyan gallan oshaal k us de mitte paten lag pai ah hai ahna caaam ratian da asli chahra
ਇਕਬਾਲ
@Gurdev Singh U.S.A. ਪੁਰਾਣੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕੁਝ ਹਿੰਦਸੇ ਸ਼ਾਇਦ ਮੇਰੇ ਮਨ ਤੋਂ ਗਾਇਬ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਇਹ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੇ ਕੇ.ਐਲ.ਗਰਗ ਦੇ ਨਾਮ ਥੱਲੇ ਕਿਤਾਬ ਛਪਾਈ ਹੋਵੇ ਜਿਵੇਂ ਸਾਕਾ ਨੀਲਾ ਤਾਰਾ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਨਾਮ ਹੇਠ ਆ ਗਈ ਹੈ ਮੇਰੇ ਕਿਤਾਬ ਤੇ ਲੇਖਕ ਜੋ ਕਿਤਾਬ ਤੇ ਅੰਕਿਤ ਸਨ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਯਾਦ ਹਨ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਨਾਮ ਸੀ "ਦਰਅਸਲ" ਲੇਖਕ ਕੇ ਐਲ ਗਰਗ , ਗੱਲ ਇੱਥੇ ਹੀ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਤੇ ਗੁੱਸਾ ਆਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ "ਪਾਲੀ" (ਜਸਵੰਤ ਕੰਵਲ) ਨਾਵਲ ਨੂੰ ਸਿਰਹਾਣੇ ਰੱਖ ਕੇ ਸੌਣ ਵਾਲਾ ਪਾਠਕ ਸਾਂ ਮਤਲਬ ਕਿ ਅੰਤਾਂ ਦਾ ਮੋਹ ਸੀ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਲੇਖਕ ਨਾਲ, ਸੋ ਉਸ ਨਾਦਾਨ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖੀ ਜਸਵੰਤ ਜੀ ਨੂੰ ਕੀ ਲਿਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਪਰ ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਭਾਵੁਕ ਇੰਨਾ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਜਰੂਰ ਪੁਛਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦਰਅਸਲ ਨਾਵਲ ਦਾ ਤੁਹਾਡੇ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਤਾਂ ਨਹੀਂ , ਇਹ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਤੱਕ ਉੱਤਰ ਨਾ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਪਾਠਕ ਸਮਝੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ | ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਉਸਦੀਆਂ ਸਾਰਿਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਆਪਣੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਨੂੰ ਦੇ ਆਇਆ (ਮਤਲਬ ਕਿ ਲਿਖਤਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਫਿਰ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸੀ | ਤੇ ਕੁਝ ਸ਼ੰਕੇ ਵੀ ਉਵੇਂ ਹੀ ਮਨ ਵਿੱਚ ਰਹੇ ਮੈਂ ਉਸਦੀ ਕੋਈ ਕਿਤਾਬ ਮੁੜਕੇ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹੀ | ਥੋੜੀ ਦੇਰ ਹੋਈ ਧੀਦੋ ਗਿੱਲ ਜੋ ਕੰਵਲ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਹੀ ਵਸਨੀਕ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਪਸਟ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਸ਼ੰਕੇ ਸਨ | ਹੁਣ ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਲੇਖਕ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੇ ਅਫਸੋਸ ਨਹੀਂ ਬਹੁਤ ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਇਹ ਮੰਨਿਆਂ ਕਿ ਉਹ ਸਿੱਖੀ ਲਈ ਲਿਖਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਤਾਂ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇਗਾ | ਇਹ ਉਸ ਵਕਤ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਜਦ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣਾ ਵੀ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਮਤਲਬ ਕਿ ਇਹ ਘਟਨਾ 1987 ਦੇ ਕਰੀਬ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ ਤਦ ਮੈਂ ਗਿਆਨੀ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਾਂ | ਬਾਕੀ ਮੈਂ ਇਹ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਲਈ ਨਹੀਂ ਆਖਿਆ ਅੱਜ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਬਥੇਰੇ ਲਿਏਖ੍ਕ ਹਨ ਜਿੰਨਾ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਿਰਦਾਰ ਬੜਾ ਗਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਗੱਲਾਂ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀਆਂ ਕਰਦੇ ਹਨ | ਗੱਲਬਾਤ ਤੇ ਕਿਰਦਾਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਫਾਸਲਾ ਹੈ |
maneet budh singh wala
1baal ah DHIDO GILL bare v koi nafrat jagi kionke ah paash da jawai hai ate us de maot pishon.......?gall tuhanu sab pata hai push k sharminda na karna...
maneet budh singh wala
baki tu es gall naal sahmet hai ksikhi dai ate punjab de huk wich likhna v virod da karn ho sakda....tan ah gall khatem kite jawe ?
ਇਕਬਾਲ
@ Maneet ਸਿਖੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਅੱਜ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ | ਹਾਲੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ "ਗਿਆਨ ਸਰੋਵਰ" ਕਿਤਾਬ ਆਈ ਸਕੂਲਾਂ ਲਈ ਉਸ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਕੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਉਸਦਾ ਵਿਰੋਧ ਸਾਰੀ ਫੇਸਬੁੱਕ ਜਾਣਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਅਸੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ ਤੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਵਾਪਿਸ ਨਾ ਚੁੱਕਣ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ | ਯੁਗ ਬੋਧ (RSS) ਅਕਸਰ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਮੈਂ ਅਕਸਰ ਹੀ ਉਸ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ, ਮੇਰਾ ਰੌਲਾ ਤੱਥਾਂ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਨ ਵਾਲੇ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ "ਸਾਕਾ ਨੀਲਾ ਤਾਰਾ " (ਕਿਤਾਬ) ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਇਹੋ ਕੁਝ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ | ਇਸ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਵੀ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ ਤੇ ਪਾਜ ਉਘਾੜਨੇ ਜਰੂਰੀ ਹਨ ਝੂਠ ਦੇ |
maneet budh singh wala
athe gall tuhade caaam ratan de ho rahi....tu ider uder ki baat na ker ya teri rahberi pai sawal hai tu apni rai de k caamratan da ek ah v karn hai ka nahi.?????
RANJOT CHEEMA
First of all comrade 1bal ji jehdi gal rahi paisiya wali tusi apne M.P’s( CPI, CPM) to push sakde ho because jo ohna nu pay mildi hai oh sab to pehla party fund ch jandi hai te fir ohna nu Guzara bhata milda hai and none comarade can keep his own personal property. Tusi manifesto frol sakde ho. Secondly you said ke tusi Punjab diya jehdiya manga nu firku nahi mande- If it is so jihna tusi raula Punjab bhasha de Haq ch paunde ho ta ona hi Punjab diya manga bare kyun nahi paunde?? Tusi tafseel sahet byaan karo aaj tak comerade ne kine morche and mazare delhi ja ke kite han. Jekar Punjab de comarade jarkhande de kudrati srota bare bol sakde han ta Punjab de paniya bare kyun nahi ?? rahi gal tuhadi Punjab de sungharash ch shamil hon de tusi eh sangharash khudh hi kyun nahi shuru karde same like you are doing against Sikhism. Thirdly, rahi paash naal swand di gaal koyi tudahe ghar tuhade baap nu ghal kade ki tusi us nu kahoge aaj a sawand rachaiye?? Kiho jahe putt te kiho jahe Punjabi ho tusi?? If you are talking about sawand, usnu kayi tuhadi bhasha ch Dhamki patar gaye si.. Ki usne( paash) atwaadiya naal sawand rachaun di ghal kiti si?? fourthly Now come to Jashwant Kanwal , mei tahanu kad sawal kita ke oh vadhiya writer ha ja mada si??? My question is jad tak oh khabe pakhi likhada riha ta Dhido gill ne us bare kyun nahi likhiya but jad oh sikh vichardhara ch a gaya ta us di jaati Zindgi te chikar ushaliya gaya. Ki Tuhade comerade ch Sawand inz vi rachaye jande han? Rahi tuhade duhre miyaar di gaal, tusi mere comment te H.S dimple wale status te kiha si mari bahut piyaari beti hai 6 years di. Jisu palana mera faraz hai per meri Zangir nahi us de marriage ch mei kuch vi kahen da adhikaar nahi rakhada per ithe tusi keh rahe ho tusi Jashwant kanwal diya kitaba chak ke baher mariya ke mare bache eh kitaba na pad laan . ithe comarada da teda teer nazar nahi aunda.nale eda ki kama sutra da 2nd addition si jehda bachiya to door rakhiya te aap serhane thale rakh ke saude rahe.Fifth, you said Adalta sare faisle nahi sunaudiya nahi ta hun tak Guzrat, godra katleaam de doshi jail ach hunde... means jekar Adalta ne Insaab nahi kita ta Jagdish Taytlor , Sajan jakhar, narinder modi diya dhiya bhaina fad ke Zaleel kar diye ???
RANJOT CHEEMA
j singh(che gawera) ho gai tasali tuhadi tasali v karwaoune han duty ker ka comunesta waste tuhadya(j.singh DIYAN) kitya kurbanya te bugtya jaila da hisaab duty ton ann k karde han...
RANJOT CHEEMA
1balmitra ah maneet nu ah na das k kaon kaon sikha de olt bool riha jahdi gall tuhadi caam ratan de ho rahi us da jawab de "TON APNI KHARI DA HOKA DE TON KISE TON KI LAINA"ton das ah gall sahi hai k nahi?????????????
RANJOT CHEEMA
1 baal juwab """"/////wich na dena side bhasa wartni kionke tusi (raman de kahen wang ...tola )jad bhajen lagde tan ''' //// de warto karde ho...ton R.M.P sukhdeep TA AMRARTI apni FB ta amm bolde ho sado us nu karya gode thale per jad tuhano koi tuhade he FB te juwab dinda tan nale tusi agle de gode thallon nakalde ho tan nale dhaon ragdi jane hunde j nale basherma wang khe rahe hunde ho wakhya dita dhaon te goda....
Jaswant Singh Khalsa
Joginder Bath ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ....."ਚਿੱੜੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੇ ਗਵਾਰਾਂ ਦਾ ਹਾਸਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਰਹੂਮ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਰਦਾਰ ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ 17 ਹੋਰ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕਤਲ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 31 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਫ਼ਾਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਾ ਦਿਨ ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਨੇੜ੍ਹੇ ਆਉਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਅਖੌਤੀ ਪੰਥਕ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ ਅਖਬਾਰੀ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਵਾ ਦਾ ਦਬਾ ਵੱਧਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਕਈ ਤਾਂ ਫੱਟਣ ਦੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸੌਣ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਨਿੱਕਲੇ ਬਰਸਾਤੀ ਡੱਡੂਆਂ ਵਾਂਗੂੰ ਆਪਣੇ ਪੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਭਰੀ ਬੈਠੈ ਹਨ । ਪਿਛਲੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਭਾਈ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਹੋਣ ਜਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਾ ਨਾ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਲਿਆ । ਕੈਨੇਡਾ, ਅਮਰੀਕਾਂ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਯੌਰਪ ਦੇ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ੀ ਰੇਡੀਉ ਟੀਵੀ ਤੇ ਭਾਵੁਕ ਕਿਸਮ ਦੇ ਟਾਕ ਸ਼ੋਅ ਸਰੋਤਿਆਂ ਦੇ ਤਰਾਹ ਕੱਢ ਰਹੇ ਹਨ । ਇਸ ਫਾਂਸੀ ਬਾਰੇ ਧੂੰਆਂਧਾਰ ਭਾਵੁਕ ਦਲੀਲਾਂ ਤੇ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀਆਂ ਗੁਰੂਘਰਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਾਤਾਅਨਕੂਲ ਡਰਾਇੰਗਰੂਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜਾਂ ਮਾਣਦੇ ਸੌਅ ਪ੍ਰਸੈਟ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬੈਠੇ ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਅਖੌਤੀ ਲੀਡਰ ਗਰਮਾ ਗਰਮ ਤੇ ਉਕਸਾਉ ਭਾਸ਼ਨ ਟੀਵੀ, ਰੇਡੀਉ ਮੁਹਰੇ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਆਨ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆ ਵਿੱਚ ਉਹ ਲੋਕ ਵੀ ਹਨ ਜੋ ਪਿੱਛਲੇ ਵੀਹ - ਵੀਹ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਅਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਦੀ ਵਜਹਾਂ ਨਾਲ ਗਏ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਨ ਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਬਹੁਕਰ ਨਾਲ ਇੱਕ ਨੂੰ ਚਾਹਲੀਆਂ, ਸੱਠਾਂ ਤੇ ਅੱਸੀਆਂ ਨਾਲ ਜ਼ਰਬਾਂ ਦਿੰਦੇ ਮਾਇਆ ਹੂੰਝਦੇ ਰਹੇ ਸਨ । ਹੁਣ ਜਦ ਡਾਲਰਾਂ ਪੌਡਾਂ ਦੇ ਢੇਰ ਲੱਗ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂ ਨੌ ਸੌਅ ਚੂਹਾਂ ਖਾਣ ਦੀ ਕਹਾਵਤ ਵਾਂਗ ਪਿੱਛਲੀ ਉੱਮਰੇ ਸਾਰੇ ਸੁੱਖ ਹੰਢਾ ਕੇ ਦਾਹੜੀਆਂ ਵਧਾ ਕੇ ਹੱਜ ਨੂੰ ਚੱਲੇ ਹਨ ਤੇ ਸੱਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਮੁਹਰੇ ਸੱਚੇ ਹੋ ਕੇ ਸੱਚ ਖੰਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸਰਦਾਰੀ ਅਤੇ ਅਮੀਰੀ ਦੀ ਗਾਰੰਟੀ ਦੀ ਗਾਰੰਟੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਹਨ । ਸਾਲਾ ਨਾ ਵੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਹੈ, ਇਹ ਉਹੀ ਲੋਕ ਹਨ ਜੋ ਪੁਰਾਣੇ ਅਮੀਰਾਂ ਵਾਂਗ ਦੋ ਚਾਰ ਹਜ਼ਾਰ ਡਾਲਰ ਖਰਚ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਹਰਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤੱਕ ਅਪਣੇ ਨਾ ਦੀਆਂ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਤੱਖਤੀਆਂ ਪੱਥਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁੱਦਵਾ ਕੇ ਸਦਾ ਲਈ ਅਪਣਾ ਨਾ ਅਮਰ ਕਰ ਗਏ ਹਨ । ਜੇ ਇਹ ਲੋਕ ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਦਾਨੀ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਚੰਦ ਸਿੱਕੇ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਅਪਣੇ ਹੀ ਇਸ਼ਟ ਦੇ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਕਰੂਪ ਨਾ ਕਰਦੇ । ਕੁੱਸ਼ ਉਹ ਨੌਜਵਾਨ ਵੀ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ ਹਨ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਤਾਂ ਕੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਰਾਂ ਨਹੀ ਬੋਲਣੀ ਆਉਂਦੀ । ਉਹ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਅਖੌਤੀ ਜੰਗਲ ਰਾਜ ਅਤੇ ਵੱਖਰੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਅਲਾਪ ਅਪਣੀ ਅਜੀਬੋ ਗਰੀਬ ਇੰਗਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਬਿਨ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮੱਛਲੀ ਵਾਂਗ ਤਰਲੋਮੱਛੀ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ । ਪਿੱਛਲੇ 65 ਸਾਲਾਂ ਤੋ ਯੋਰਪ ਵਿੱਚ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰੰਤੂ ਅਮਰੀਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁੱਸ਼ ਸਟੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਯੌਰਪ ਨੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਬਥੇਰੀ ਕਤਲੋ ਗਾਰਤ ਕੀਤੀ ਸੀ । ਸਭ ਕੁੱਸ਼ ਤਬਾਹ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੋਰਪੀਨਾਂ ਨੇ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਤੋ ਤੌਬਾ ਕਰ ਲਈ ਹੈ । ਇਹ ਫਾਂਸੀ ਯੋਰਪ ਵਿੱਚ ਨਹੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ । ਸਦਾਮ ਹੁਸੈਨ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਨੂੰ ਲਾਇਵ ਵਿਖਾਉਣ ਵਿੱਚ ਯੌਰਪ ਦੇ ਮੀਡੀਏ ਨੇ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਦੇ 'ਆਜ ਤੱਕ' ਟੈਲੀਵਿਯਨ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ । ਜਿਹੜੇ ਵੱਖਵਾਦੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਲੋਕ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਹਾਲੀਆਂ ਹੀ ਚੋਣਾ ਵਿੱਚ ਅਪਣੀਆਂ ਜ਼ਮਾਨਤਾਂ ਜਬਤ ਹੋਣੋ ਵੀ ਨਹੀ ਬਚਾ ਸਕੇ ਹੁਣ ਉਹ ਪੂਰੇ ਜੋਸ਼ੋ ਖਰੋਸ਼ ਨਾਲ ਰੋਸ ਮੁਜ਼ਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ । ਲਗਦਾ ਹੈ ਫਟੇ ਹੋਏ ਬਾਦਬਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਫਿਰ ਹਵਾ ਭਰੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਮਸਾਂ ਹੀ ਬਿੱਲੀ ਦੇ ਭਾਅ ਦਾ ਛਿੱਕਾ ਟੁੱਟਾ ਹੈ ਮੈਨੂੰ ਪੱਕਾ ਯਕੀਂਨ ਹੈ ਇਹ ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤ ਲੋਕ ਹਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਮੌਤ ਜਾਂ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵਾਹ ਵਾਸਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਅਖ਼ਬਾਰੀ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀਆਂ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਹਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਔਕਾਤ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਇਹ ਕਹਾਵਤ ਖੂਬ ਢੁੱਕਦੀ ਹੈ 'ਕੋਈ ਮਰੇ ਕੋਈ ਜੀਵੇ ਸੁੱਥਰਾ ਘੋਲ ਪਤਾਸਾ ਪੀਵੇ' । ਅਸਲੀਅਤ ਇਹ ਹੈ । ਭਾਈ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਾਜੋਆਣਾ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕਤਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦਾ ਜ਼ੁਰਮੇ ਇਕਬਾਲ ਡੰਕੇ ਦੀ ਚੋਟ ਤੇ ਪਰਵਾਨ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਦਲੀਲ ਅਪੀਲ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ । ਹੁਣ ਹਾਲਾਤ ਇਹ ਹਨ ਕਿ ਭਾਈ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇ ਫਾਂਸੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਦਿਨ 31 ਮਾਰਚ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਮਹੀਨਾ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਸਾਲ ਦੋ ਸਾਲ ਠਹਿਰ ਕੇ ਵੀ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਨੇ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਅਪਣਾ ਜ਼ੁਰਮ ਇਕਬਾਲ ਕਰ ਕਰ ਲਿਆ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਉਤੋਂ ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਦੀ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਨਾਲੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਹੈ ਦੁਜਾ ਉਸ ਨੇ ਬਾਬੜ ਕੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਅਦਾਲਤਾਂ ਦੋਹਰੇ ਕਿਰਦਾਰ ਦੀਆਂ ਮਾਲਕ ਹਨ । ਕਈ ਤੱਤੇ ਲੋਕ ਤਾ ਇਹ ਵੀ ਬਿਆਨ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਬਾਦਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਉਂਦਿਆਂ ਹੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਵਾਲਾ ਸਰਪ੍ਰਾਇਜ਼ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । ਜ਼ਰਾ ਹੇਠਾਂ ਸਿਆਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਅਤੇ ਵਿਹਾਰ ਦੀ ਵੰਨਗੀ ਤਾਂ ਵੇਖੋ :- ਮੈਂ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਕਨੂੰਨ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ - ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ੍ਰ: ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ । ਅਸੀਂ ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਸ ਕਰਾਂਗੇ - ਮੱਕੜ । ਅਸੀਂ ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੀ ਆਖਰੀ ਇੱਛਾ ਪੂਰੀ ਕਰਾਂਗੇ - ਜਥੇਦਾਰ । ਭਾਈ ਸਹਿਬ ਦੀ ਚੱੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਲਈ ਸ੍ਰੀ ਆਖੰਡਾਪਾਠ ਅਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਂਗੇ - ਸੰਤ ਸਮਾਜ । ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕਰਾਂਗੇ - ਦਿੱਲੀ ਵਾਲੇ ਸ੍ਰੀ ਸਰਨਾ ਜੀ । ਅੱਛਾ ਇਹ ਰਾਜੋਆਣਾ ਹੈ ਕੌਣ...? ਕੀ ਕੀਤਾ ਸੀ ਇਸ ਨੇ ਅਚਾਨਕ ਹੁਣ ਕਿਵੇਂ ਹਾਈ ਲਾਈਟ ਹੋ ਗਿਆ...? ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਨਤਾ ਦਾ ਸਵਾਲ ਇਨਾਂ ਵਿਚਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਇਹ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕਰਨਾ ਕੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਕਦੀ ਕੇਸਰੀ ਪੱਗਾਂ ਬੰਨ ਲਈਆਂ ਤੇ ਜੇ ਕਿਤੇ ਸਲਮਾਨ ਖਾਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸਟਾਇਲ ਵਾਲੀ ਫਿਲਮ ਆ ਗਈ ਤੇ ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਹੋ ਗਏ...? ਇਹ ਟਿੱਪਣੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਬਾਰੇ ਹੈ । ਜੇ ਇਹ ਬਾਹਰ ਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਜਿੱਦਾ ਸਿਮਰਜੀਤ ਮਾਨ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸੀਆਂ ਦਾ ਸਫਾਇਆ ਕੀਤਾ ਸੀ ਇਸਨੇ ਸਾਡੀ ਕੁਰਸੀ ਖਿੱਚ ਲੈਣੀ ਹੈ । ਇਸ ਕਰਕੇ ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਂ ਵੀ ਮਿਲਾਈ ਚਲੋ । ਰਾਜ ਧਰਮ ਵੀ ਨਿਭਾਈ ਚਲੋ ਪੁਲਸ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਸਤਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵੀ ਰੱਖੋ, ਧੀਰਜ਼ ਰੱਖ ਕੇ 'ਤੇਲ ਵੇਖੋ ਤੇਲ ਦੀ ਧਾਰ ਵੇਖੋ' । ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰੋ । ਘੜੀ ਦੀਆਂ ਸੂਈਆਂ ਦੀ ਟਿੱਕ - ਟਿੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਹੈ । ਕੁੱਸ਼ ਵੀ ਹੋਵੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਬ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਜਾਨ ਮਾਲ ਦੀ ਖੈਰ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਕਰੋੜਾਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਕੁੱਸ਼ ਲੋਕ ਇਸ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਜਾਨੀ ਤੌਰ ਤੇ ਭੇਟ ਵੀ ਚੱੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਸਿਆਸੀ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਮਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਲਾਂਬੂ ਲਾਉਣ ਦੀਆਂ ਪੂਰੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਹਨ । ਹਾਲਾਤ ਪੰਜ਼ਾਬੀ ਦੀ ਇਸ ਕਹਾਵਤ ਵਰਗੇ ਬਣੇ ਪਏ ਹਨ । ਅਖੇ "ਚਿੱੜੀਆ ਦੀ ਮੌਤ ਤੇ ਗਵਾਰਾਂ ਦਾ ਹਾਸਾ" । - ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਹੌਲੈਂਡ
ranjot chema ji main tuhade tin kument pade han tine hi samajh nahi aai jinen koi rajia shrabi bolda ate likhda hove. yaar kush sapasht likh je tuhade kol koi giaan da khajana hai tan sanu vi vand.
manpreet budhsingh wala ji. pehli gal dhido pash da javai nahi bhanwaia hai. duji gal tuhanu moge de ilaqe vich rehindia vi na tan sardar jaswant singh kawnl bare poori jankari hai te na hi harsharn singh gill dhido bare hun main tuhanu dasda han. dhido haesharn is karke kiha janda hai ke harsharan vi apne 6 bhravan to shota si heer de ranjhe vaag. is karke harsharan gill dudhike vale nu dhido akhia janda hai. budh singh vala pind mere khetan de nede hai. te dudike budh singh vala koi 25-30 kilometer hovega yaar je tun apne ilaqe de siasai bandia nu nahi janda tan behis vich bahr ho ja aven ug dian patal na maar. tere pind vala gujannt singh budh singh vala nu main pishle 30 sala ton bahar rehinda vi janda ha. mainu nahi pata tusi budh singh wala rehinde ho ke hankong. agli vari giraian koi vadhia jeha kument kari. tera pendu joginder batth
maneet budh singh wala
o j singh es wich srabya walli kahdi gall hai???jaswant kanwel nu mai tera nalo bahter janda han and us da beta sarbjeet mera claas mate riha ha and mai ohna de gher v gya han...rahi GHAL BHI GURJANT SINGH BUDH SINGH WALLA DI oh ek sacha sucha janjaru c...ah sari dunya jandi hai te ah tera DHIDO GILL(dogla caam rate) us naal ral gya???jaker es de cracter nu dunya jandi mai jada kise te chiked nahi oshalda ....ton us bare pata ker hun v shashi naam de ourt us de rakhail hai...
RANJOT CHEEMA
22 j singh ah gai caamratan wallian gallan tai ki gall tainu mera coment samej kio naahi aye ??? koshish ker jaker fer v samej na aye tan mai EINGHLISH wich likhan ga.....rahi muneet de gall sarya galla shad ton tai 1baal ah daso k JASWANT KANWEL jad sikhi bare likhan laga tan mada ho gya??? ate jo dhodo gill jis de safarsh naal ton 1BAAL naal masa yarri pai(FB FRINDSHIP pad apna coment us de FB woll te)jo kanwel bare likhya oh sahi hai?? ate jahda oh kanda adalta ne ajajy tak dhile jan gujrat dangian da insaaf nahi kita...es da mutleb ah theak hai k jagdish titler ,and narinder modi de dhi fad lao???
RANJOT CHEEMA
22 1baal ki gall tainu v samej nahi aya...?yaar kise han jan na wich uter tan dai
RANJOT CHEEMA
hunji 22 j singh teri gall da juwab v lai lao...tusi kiha k ki tuhadian U.S.A naal batka sanjya hun...chalo man lao sadya batka ohna naal sanjia nahi per asin,khalistani,jan RSS wale ohna bhatka de tuhade kaam rata wang ettan pather v nahi marde...tusi caam rate te muslmaan nale tan ohna dya batka nu pather marde ho nale ohna naal yaari laon lai tarlo mashie hunde ho ah kion??baki gall athe dogle PUNJABI CAAMRETA de ho rahi hai wadaishe caamretan de nahi oh bahot setkar de pater hun tuhade wang oh dogle nahi oh punjiwadi sistem nu ate dharm nu nafret karde hun tuhade wang sirf ek khas ferke wall muhe ucha karke nahi bhankde....rahi gall tuhade sochilest hon de...tusi apne party nu kina salana chanda dinde ho us de ricpt paish karo jaker ....ho tanbaki tusi kiha k asi caamreta ne tuhano ah ah sahultan lai k ditya ahna sahoulta lain wich tuhada punjabi dagya da kina yogdan hai jara khol k dasna.?rahi gall shikago de shahidan de asi ohna da setkar karde han per us wich tuhada doglian da ki yogdan hai??tusi jad INDIA c tan kina sama jail yatra kite ah sahulta lai k dain bare jara dasan de khaichel karna g...nahi tan apna adress daso mai tuhadian kitian kurbania appe lab lawanga...RAHI GALL TUHADE BAHER RHE K SOCHILISM LAI K AHON DE BANDA KOI V CHANGA KAM APNE GHER TON JAN AAND GUWAND TON SHORU KARDA HAI AND JAD MUKAMEL HO JAWE FER AGE JANDA HAI(che guwera CUBA wich shoclism paka ker k he bolivia gya c pahlan nahi)...ki tusi INDIA WICH SHOCILISM LAI AYE C???? k tuahano baher punjiwadi mulka wich es di jada jaruret mahsous hoi te baher bhaj gai....ah hai na tuhada dogla pen...gall aye samij k nahi? hun apna adress bhaijo tusi kide k ....wadi ho and tuhadya ghallian gallnawa da pata ker sakia
ਇਕਬਾਲ
ਰਣਜੋਤ ਜੀ ਪਹਿਲਾਂ ਚਰਚਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਅਸੂਲ ਅਪਣਾਓ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਉੱਪਰ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਨੇਕ ਸਲਾਹ ਹੈ ਕਾਪੀ ਪੇਸਟ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਗੌਰ ਕਰਨਾ : "ਕਾਮ-ਰੇਟ ਵਰਗੇ ਪੁਰਾਣੇ ਲਕਬ ......ਅਸੀਂ ਅਨੇਕਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਲਈ ''ਕੌਮਨਸ਼ਟ'' ਜਿਹੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਸੁਣਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਲਿਖਤ 'ਤੇ ਸੰਵਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਵਿਵਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ।" ਲਕਬ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਵਰਤਣ ਵਾਲਾ ਆਪਣੀ ਅਕਲ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਸੁਧਾਰ ਸਹਿਤ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਆਵੋ ਸਵਾਲ ਜੋ ਵੀ ਮਨ ਵਿੱਚ ਹੈ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕੋਈ ਪਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਪਰ ਮਰਿਯਾਦਾ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ |
ਇਕਬਾਲ
@ Maneet ਤੁਸੀਂ ਲਿਖਿਆ "DHIDO GILL(dogla caam rate) us naal ral gya???jaker es de cracter nu dunya jandi mai jada kise te chiked nahi oshalda ....ton us bare pata ker hun v shashi naam de ourt us de rakhail hai... " ਇਹ ਗੱਲ ਆਖਣ ਦਾ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਆਧਾਰ ਕੀ ਹੈ ? ਕਿਹੜੀ ਸ਼ਸ਼ੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤੁਸੀਂ ?
RANJOT CHEEMA
o.k 1baal g tusi theak kiha ah kada gusa sikha nu mugel sikhde and hindu da arth v turk bhasa wich koi gatya he nikalda hai jaker dharmik lok es da gusa nahi karde tan tusi tan apne app nu bahout libral and agan wadu samjde ho....o.k.kiha sunya muaf hun juwab dain de kirpalta karna g...
maneet budh singh wala
ibaal ton shashi and rani....teri bhasha //// samej he gya howenga RANI U NOW I THInk...??...and paash da katel dhudike walla balwinder caamrate+ JARNAIL HALWARA....hun tik jainga k nahi....hun puchaga BALWINDER kaon oh he jahda kahinda c mai 2kille(jameen de )apne dab wich ate hathan rakhda 1 kila waich k bullet lia c and ek kila waitch k riwalwer us de katel kiwe hoiya kin karwaiya ah apne DHIDo nu posh kuj hor v niklega caamrate wicho...
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ USA
ਧੀਦੋ ਗਿੱਲ ਬਾਰੇ :- ਸ਼ਾਇਦ ਸਾਰੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਾ ਹੋਵੇ? ਧੀਦੋ ਗਿੱਲ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਮ ਹਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਢੁਡੀਕੇ ਹੈ। ਪਾਸ਼ ਹੋਰਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਇਹਨਾਂ ਐਂਟੀ 47 ਫਰੰਟ ਬਣਾਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਮਕਸਦ ਖਾੜਕੂ ਲਹਿਰ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਪਾਸ ਦੀ ਭੈਣ ਪ੍ਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਧੀਦੋ ਗਿੱਲ ਨੂੰ ਵਿਆਹੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਭਰਾ ਭੁਪਿੰਦਰ ਨਕਸਲੀ ਦੇ ਨਾਗੀਰੈਡੀ ਗਰੁੱਪ 'ਚ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਐਂਟੀ 47 ਫਰੰਟ ਨੇ ਖਾਲਸਤਾਨੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਖਿਲਾਫ਼ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ 4 ਪਰਚੇ ਵੀ ਕੱਢੇ ਸਨ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਇਹ ਸਰਕਾਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋ ਗਏ। ਖਾੜਕੂਆਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਕਾਰਨ ਜਦੋਂ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਦਮ ਘੁਟਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਤਾਂ ਇਹ ਸਰਕਾਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਬਾਹਰਲੇ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਵਸ ਗਏ। ਏਜੰਸੀਆਂ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਮੰਨਦੀਆਂ ਸਨ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੰਦੇ ਬਾਹਰਲੇ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿਚ ਸੈਟ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਿਧਾਂਤ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਖਿਲਾਫ ਜਹਾਦ ਖੜਾ ਕਰਕੇ ਇਨਕਲਾਬ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਵਿਚ ਵਿਚਾਲੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕ ਕਰੂਰ ਸੋਚਣੀ ਦੀ ਤਰਜਮਾਨੀ ਕਰਦਾ ਅਖਾਣ ਹੈ ਕਿ 'ਰੰਡੀ ਕੋਲ ਸੁਹਾਗਣ ਕੇਹੀ, ਕਰਦੇ ਰੱਬਾ ਇਕੋ ਜੇਹੀ' ਆਪ ਆਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦਾ ਜਲੂਸ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਇਹ ਸਿੱਖ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕਰਨ 'ਤੇ ਲੱਕ ਬੰਨੀ ਬੈਠੇ ਹਨ। ਚਲਦੀ ਗੱਲ ਵਿਚ ਹੀ ਇਕ ਹੋਰ ਗੱਲ ਵੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਚੀ-ਗੁਬੇਰ ਕਿਊਬਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ 'ਚ ਮੰਤਰੀ ਸੀ। ਇਨਕਲਾਬ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ 'ਤੇ ਚਲਦੇ ਹੋਏ ਉਹ ਆਪਣਾ ਅਰਾਮ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡ ਕੇ ਬਲੋਬੀਆ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ 'ਤੇ ਇਨਕਲਾਬ ਦੀ ਜੋੜ ਜਰਾਉਣ ਗਿਆ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਕ ਸਾਡੇ ਧੀਦੋ ਗਿੱਲ ਹੋਰੀਂ ਹਨ। ਜੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਇਨਕਲਾਬ ਆ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਗੂ ਬਣ ਬਹਿਣਾ ਸੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾ ਦਾ ਜਨਾਜ਼ਾ ਨਿਕਲ ਗਿਆ ਤਾਂ ਬਾਹਰਲੇ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ ਐਸ ਪ੍ਰਸਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ਼ ਕਰਨੇ ਦੇ ਖੂੰਜੇ 'ਚ ਬੈਠ ਕੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਸਾਧਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਹਨਾਂ ਸਿੱਖ ਸੂਰਮਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿੰਦ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਨਾਂ ਨੇ ਹਿੱਕਡਾਹ ਕੇ ਜੰਗੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਜਾਨਾਂ ਕੌਮ ਉਤੇ ਵਾਰੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚੀ-ਗੁਬੇਰ ਵੀ ਭੁੱਲ ਗਏ। ਇਨਕਲਾਬ ਨਾਲ ਹੇਤ ਹੁੰਮ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਲੜਾਈ ਲੜਦੇ। ਧੀਦੋ ਗਿੱਲ ਹੋਰੀਂ ਮਨੁੱਖੀ ਤਸਕਰੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਦੇ ਸਨ ਇਹ ਜਾਨਣ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਫਿਲਹਾਲ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 'ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾ ਦੇ ਸਿਕੰਦਰ' ਅਤੇ ਡਾ. ਤੇਜਵੰਤ ਗਿੱਲ ਦੀ ਪਾਸ ਬਾਰੇ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬ ਪੜ੍ਹਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜੋ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਛਾਪੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪਾਸ ਨੂੰ ਡਿਪੋਰਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਤਾਂ ਇਹ ਬਰਾਜ਼ੀਲ ਰਾਹੀਂ ਉਸ ਦੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਸਕਰੀ ਕਰਕੇ ਮੁੜ ਅਮਰੀਕਾ 'ਚ ਲਿਜਾਣ ਦੇ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਇਹਨਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ 'ਚ ਪੂਰਾ ਵਿਸਥਾਰ ਹੈ। ਰੱਬ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਮੱਤ ਬਖਸ਼ੇ ਇਹ ਲੋਕ ਲੁੱਚਪੌਹ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਖੜਨ। - ਗੁਰਸੇਵਕ ਸਿੰਘ ਧੌਲਾ । ({www.facebook.com/notes/gursewak-singh-dhaula/ਧੀਦੋ-ਗਿੱਲ-ਬਾਰੇ/200492749979084}) ਇਕਬਾਲ, ਜੋਜਿੰਦਰ ਬਾਠ (ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ) ਕੀ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਹੀ ਹੈ ? ਅਗਰ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਸਹੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਊ ।
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ USA
ਤੀਵੀਂਬਾਜ ਪਾਸ਼ ਅਤੇ ਸੰਤਰਾਮ ਉਦਾਸੀ :- ਦੋ ਕਵੀ ਪਾਸ਼ ਅਤੇ ਸੰਤ ਰਾਮ ਉਦਾਸੀ ਵੀ ਦੋ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਹਨ। ਲੋਕ ਸੰਤ ਰਾਮ ਉਦਾਸੀ ਜਿਥੇ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਲੋਕ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਇਕ ਸੁਪਨਾ ਸੰਜੋਇਆ ਸੀ, ਉਥੇ ਉਹ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਨਾਲ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਰ ਪਾਸ਼ ਇਸ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਲਈ ਜੁੜਿਆ ਸੀ। ਪਾਸ਼ ਦੀ ਜੋ ਵੀ ਢਾਣੀ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਉਹ ਸਵੈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ (Self Glorification)ਤੇ ਹੀਰੋਇਜ਼ਮ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਲਹਿਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਈ ਸੀ। ਇਹ ਢਾਣੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਨਹੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਦਰੋਹੀ ਸੀ। ਧਰਮ ਖਿਲਾਫ਼, ਪੰ੍ਰਪਰਾ ਖਿਲਾਫ਼, ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਖਿਲਾਫ਼, ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਤੇ ਸਮਾਜ ਖਿਲਾਫ਼ ਵਿਰੋਧ ਇਨਾਂ ਦੇ ਹੀਰੋਇਜ਼ਮ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਸੀ। ਇਹਨਾਂ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕਾਇਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਕੁੰਡਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਹਰ ਚੀਜ਼ ਤੋਂ ਵਿਦਰੋਹ ਕਰਨਾ ਹੀ ਇਹਨਾਂ ਲਈ ਇਨਕਲਾਬ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਹਾਈਡਰੋਜਨ ਨਾਲ ਵਾਲ ਸੁਨਹਿਰੀ ਕਰਨੇ, ਸਿਗਰਟਾਂ, ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣੀ, ਮੈਂਡਰਿਕਸ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਖਾਣੀਆਂ, ਕੁੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਦਾ ਸ਼ੁਗਲ ਹੀ ਇਹਨਾਂ ਲਈ ਇਨਕਲਾਬੀ ਕੰਮ ਸਨ। ਪਾਸ਼ ਹੋਰਾਂ ਦੀ ਇਸ ਢਾਣੀ ਬਾਰੇ ਨਾਟਕਕਾਰ ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਰਚੇ 'ਸਰਦਲ' ਦੇ ਨਵੰਬਰ 1970 ਦੇ ਅੰਕ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ :- ''ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਇਕ ਸਲਾਹ ਹੈ - (ਭਾਵੇਂ ਵਿਦਰੋਹ ਕਿਸੇ ਸਲਾਹ 'ਚ ਨਹੀਂ ਕਰਮ ਵਿਚ ਯਕੀਨ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।) ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਕੁਝ ਕਵੀਆਂ ਦਾ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਕਦੀ-ਕਦੀ ਨਿਰਾਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਢਾਣੀ ਬਣਾ ਕੇ ਸ਼ਰਾਬਾਂ ਪੀਣੀਆਂ ਤੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਗਾਹਲਾਂ ਦੇਣੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇਕ ਅੰਗ ਹੈ। ਇਹ 'ਦਿਸ਼ਾ ਹੀਣ' ਸਮਾਜ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਣ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਹੋਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਦਰੋਹ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸੇ ਦੇਣ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਦਰੋਹ ਕਰਨਗੇ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਤਕਦੀਰਾਂ, ਬਦਲਣ ਦੀ ਠਾਣੀ ਹੋਵੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਿਸੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਪਾਬੰਦ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।'' ਪਾਸ਼ ਦਾ ਜੀਵਨੀਕਾਰ ਡਾ. ਤੇਜਵੰਤ ਗਿੱਲ ਵੀ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਦਾ : ''ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਵੁਕ ਜੋਸ਼ੀਲੇ ਤੇ ਉਪ ਭਾਵੁਕ ਨੌਜਵਾਨ ਨਕਸਲੀ ਲਹਿਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਸਨ, ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਨੈਤਿਕ, ਨਿਯਾਤ ਤੇ ਠਰੰਮੇ ਵਾਲੀ ਸਰਗਰਮੀ ਦੀ ਆਸ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਤਕਦੀਰਾਂ ਬਦਲਣ ਦੀ ਠਾਣੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਇਹ ਲੋਕ ਤਾਂ ਹਿੱਪੀ ਕਲਚਰ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਸਨ। ਇਨਕਲਾਬ ਦਾ ਕਾਰਜ ਤਾਂ ਬੜੀ ਹੀ ਸੰਜੀਦਗੀ, ਕੁਰਬਾਨੀ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਨਕਲਾਬ ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਨਕਲਾਬੀ ਕਾਰਕੁੰਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਰਵਾਇਤਾਂ, ਪ੍ਰੰਪਰਾਵਾਂ ਤੇ ਵਿਰਸੇ ਨਾਲ ਜੁੜਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸੰਤ ਰਾਮ ਉਦਾਸੀ ਜਿਥੇ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਉਥੇ ਉਹ ਸੰਸਕਾਰਾਂ, ਪ੍ਰੰਪਰਾਵਾਂ ਤੇ ਵਿਰਸੇ ਨਾਲ ਵੀ ਅਟੁੱਟ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧ ਸੀ। ਇਸੇਕ ਰਕੇ ਹੀ ਉਸਦੇ ਨੈਤਿਕ ਮੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਪਾਸ਼ ਦੇ ਨੈਤਿਕ ਮੁੱਲਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵੱਡ ਫਰਕ ਸੀ। ਸੰਤ ਰਾਮ ਉਦਾਸੀ ਲਈ ਜਿਥੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਵੀ ਹਰ ਕੁੜੀ ਧੀ-ਭੈਣ ਸੀ, ਉਥੇ ਪਾਸ਼ ਲਈ, ਇਲਾਕਾ ਤਾਂ ਕੀ ਪਿੰਡ ਦੀ ਹਰ ਧੀ-ਭੈਣ ਇਸ਼ਕ ਕਰਨ ਯੋਗ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਉਸ ਬਾਰੇ ਹੁੱਬ ਕੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂਅ ਤਾਂ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਪਿੰਡ ਦੀ ਕਿਸੇ ਪਾਸ਼ੋ ਨਾਂਅ ਦੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਇਸ਼ਕ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਸਨੇ ਇਸ ਇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਚਿਰਜੀਵੀ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਉਸ ਕੁੜੀ ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਨਾਂਅ ਪਾਸ਼ ਰੱਖ ਲਿਆ। ਪਰ ਡਾ. ਤੇਜਵੰਤ ਗਿੱਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦੀ ਕਿਸੇ ਅਧਿਆਪਕਾ ਦਾ ਨਾਂਅ 'ਪ੍ਰਵੇਸ਼' ਸੀ ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਂਅ ਪਾਸ਼ ਰੱਖਿਆ। ਪਾਸ਼ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵੀ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨਾਲ ਹੀ ਸਨ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਗੈਰ ਸਿਆਸੀ ਜਾਂ ਪਿੰਡ ਦਾ ਆਮ ਮੁੰਡਾ-ਖੁੰਡਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਇਹ ਸਬੰਧ ਕੋਈ ਜੱਗੋਂ ਤੇਰਵੇਂ ਨਹੀਂ ਕਹੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਪਿੰਡ ਦੇ ਜਵਾਨ ਮੁੰਡਿਆਂ-ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਖਿੱਚ ਪਾਊ ਸਬੰਧ ਤਾਂ ਆਮ ਹੀ ਬਣਦੇ ਬਿਣਸਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਸਮਾਜਿਕ ਮਰਿਆਦਾ ਟੱਪ ਕੇ ਆਪਸੀ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਪਾਸ਼ ਪਿੰਡ ਦਾ ਕੋਈ ਸਧਾਰਨ ਮੁੰਡਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਨਾਂਅ ਨਕਸਲਬਾੜੀ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਜੁੜ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਜੇਲ੍ਹ ਕੱਟ ਆਇਆ ਸੀ ਤੇ ਇਕ ਕਵੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਾਪਤ ਵੀ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਵੀ ਪੱਚੀ ਸਾਲ ਦੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਕ ਗੰਭੀਰਤਾ, ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਤੇ ਸੰਜੀਦਗੀ ਆ ਜਾਣੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਤਾਂ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਦੇ ਮੋੜ 'ਤੇ ਖੁਲ੍ਹ ਕੇ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਉਡੀਕਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਡਾਇਰੀ ਵਿਚ 3 ਜੂਨ 1974 ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਹੈ:- ''ਅੱਜ ਪੁੰਨਿਆ ਏ ਲਾਲੜੀਏ, ਤੈਨੂੰ ਪੁੰਨਿਆ ਜਾਂ ਚੌਹਦਵੀ ਦੇ ਮਤਲਬ ਪਤਾ ਹੋਣੇ ਨੇ। ਜੇ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰ ਦੀਆਂ ਸਿਸ਼ਕੀਆਂ ਤੋਂ ਕਦੇ ਵੀ ਪੁੱਛ ਲਵੀਂ...... ਤੈਨੂੰ ਪਤਾ ਏ ਭਲਾ, ਮੈਂ ਸਵਾ ਅੱਠ ਕਿਉਂ ਸੁੱਤਾ ਉਠਿਆ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਪੰਦਰਾਂ ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅਗਲੇ ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਪਤਾ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹੀਓ ਗਲੀ ਦਾ ਮੋੜ ਕਦੇ ਵੀ ਬੇਰਹਿਮ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਣਾ।'' 27 ਦਸੰਬਰ 1974 :- ''ਜ਼ਰਾ ਸੋਚਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਕੁੜੀ ਨੇ ਇਕ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਿਸਦਾ ਸਬੰਧ ਅਕਲ ਨਾਲ ਹੋਵੇ। ਨਾ ਸ਼ਾਇਦ ਮੈਨੂੰ ਹੀ ਅਜਿਹੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਕਦੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰੀ ਮੈਂ ਮੱਲੋਜੋਰੀ ਵੀ ਹੁੰਗਾਰਾ ਲੈਣ ਦੇ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਉਤਰ ਨਾਂਹ ਮੁਖੀ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਹਾਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਮੈਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਇਹ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਅੱਗੇ ਇਕ ਵਾਰ ਦਰਸਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਲੋਕ ਜੋ ਕੁਝ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਸਹੀ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਇਹੋ ਸਨ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਵਾਲ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੇ ਹਨ। ਕੇਸ਼ੀ ਨੂੰ ਹੁਣ ਮਿਲਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋ ਕਿ ਨਹੀਂ? ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ....'' 10 ਜੂਨ 1975 ਨੂੰ ਪਾਸ਼ ਲਿਖਦਾ ਹੈ :- ''ਪਰਸੋਂ ਮੈਂ ਮਾਲੜੀ ਦੇ ਰਾਤ ਮੇਲੇ ਤੋਂ ਆਉਂਦਿਆਂ ਹੀ ਸੌਂ ਗਿਆ ਸਾਂ ਤੇ ਘੰਟੇ ਦੋ ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਮੈਨੂੰ ਉਸੇ ਕੁੜੀ ਨੇ ਆ ਉਠਾਇਆ ਜਿਹਨੂੰ ਮੈਂ ਰੱਬ ਜੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸਾਂ। ਆਪਣੇ ਪਿਉ ਵਲੋਂ ਇਕ ਕੰਮ ਕਹਿਣ ਆਈ ਸੀ ਤੇ ਮੈਂ ਸ਼ਿਕਵੇ ਸੁੱਟ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਮੁਸ਼ਕਾਨ ਅੱਗੇ ਲਿਫ ਗਿਆ। ਅਖ਼ਬਾਰ ਫੜਾਉਣ ਲੱਗੀ ਨੇ ਕਈ ਚਿਰ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਮੈਥੋਂ ਨਾ ਛੁਡਾਇਆ ਤੇ ਕੱਲ ਰਾਤੀਂ ਮੈਂ ਰਹਿੰਦੀ ਕਸਰ ਵੀ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਪੂਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ'' 3 ਅਗਸਤ 1975. 5 P.M ''ਚੌਦਾਂ ਹਜ਼ਾਰ ਦੋ ਸੌ ਅਠਾਹਟ ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਅਲੋਕਾਰ ਚੁੰਮਣ ਮੈਨੂੰ ਫਿਰ ਨਸੀਬ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਏਨਾ ਸਮਾਂ ਮੈਨੂੰ ਖੜੀ ਖਲੋਤੀ ਹੋਈ ਦੇਖਦੀ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਮੈਂ ਕੁਝ ਦਾ ਕੁਝ ਬਣ ਗਿਆ ਹਾਂ।........ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਇਹ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਸ਼ਗਨ ਹੈ। ਹਾਲ ਦੀ ਘੜੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਚਕਿਤ ਹੀ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਧੰਨਵਾਦ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਸ਼ਾਇਦ। ਪਰ ਮੈਂ ਚੁਪਚਾਪ ਹਾਂ। ਹਾਲ ਦੀ ਘੜੀ ਬੱਸ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਥਰ-ਥਰਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।'' ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਕਿ ਪਾਸ਼ ਦੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਆਸ਼ਕਾਨਾ ਹਰਕਤਾਂ ਦਾ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਪਤਾ ਹੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਇਕ ਇਨਕਲਾਬੀ ਜਾਂ ਕਵੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਉਸਦੀ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ 'ਇੱਜ਼ਤ' ਹੋਵੇਗੀ ਇਸ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾਉਣਾ ਕੋਈ ਔਖਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੇ ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾਉਣਾ ਵੀ ਔਖਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦਾ ਲਹਿਰ ਜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਸੀ। ਜੇ ਉਸ ਵਿਚ ਲਹਿਰ ਪ੍ਰਤੀ ਭੋਰਾ ਕੁ ਵੀ ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਉਹ ਪੱਚੀ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਅਵਾਰਾ ਮੁੰਡਿਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਜ਼ਰੂਰ ਸੌ ਵਾਰ ਸੋਚਦਾ। (ਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰਾਹੀ ਦੀ ਹੁਣੇ ਛਪੀ ਕਿਤਾਬ 'ਸਿਮਰਤੀ ਸੰਤਰਾਮ ਉਦਾਸੀ' ਵਿਚੋ) ({www.facebook.com/notes/gursewak-singh-dhaula/ਤੀਵੀਂਬਾਜ-ਪਾਸ਼-ਅਤੇ-ਸੰਤਰਾਮ-ਉਦਾਸੀ/205804999447859?notif_t=like})
Gurmeet Singh
ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਜੋ ਤੁਸੀਂ {"ਮਰਿਯਾਦਾ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ"} ਨੇਕ ਸਲਾਹ ਕਹਿਕੇ ਰਣਜੋਤ ਚੀਮਾ ਜੀ ਨੂੰ ਸਮਝਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਹੀ {"ਆਪਾ - ਵਿਰੋਧੀ"} ਹੈ । ਆਪਾ ਵਿਰੋਧੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ ਕਿ ਲੇਖ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ {"ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਬਾਬਤ ਠਰ੍ਹਮੇ ਨਾਲ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਕੁਝ ਦੇਸੀਂ ਜਾਂ ਬਦੇਸ਼ੀਂ ਬੈਠੇ ਤੱਤੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੇ ਕਾਮ-ਰੇਟ ਵਰਗੇ ਪੁਰਾਣੇ ਲਕਬ ਵਰਤ ਕੇ ਗੱਲ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਘੱਟੇ ਵਿੱਚ ਰੋਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਅਨੇਕਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਲਈ ''ਕੌਮਨਸ਼ਟ'' ਜਿਹੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਸੁਣਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਲਿਖਤ 'ਤੇ ਸੰਵਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਵਿਵਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ।"} ਜਿਸ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਕਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਲਿਖ ਰਹੇ ਹੋ ਕਿ {"ਲਕਬ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਵਰਤਣ ਵਾਲਾ ਆਪਣੀ ਅਕਲ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।"} ਹੁਣ ਤੁਹਾਡੇ ਲਫਜ਼ {"ਅਕਲ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ"} ਤੇ ਇੱਕ ਝਾਤੀ ਮਾਰ ਲਈਏ ?!?!?! ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਆਪਣੀ ਇਸੇ ਲਿਖਤ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਪਹਿਰੇ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ {".....ਹੁਣ ਸੁਕੀਰਤ ਦੇ ਲੇਖ 'ਤੇ ਜਿਹੋ ਜਿਹੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਕੁਝ ਗਰਮ ਖਿਆਲੀ ਵੀਰਾਂ ਨੇ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਅਤੇ 1977 ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕਤਲ ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ''ਸਿੱਖੀ ਭੇਖ ਵਿਚਲੇ ਮੌਲਾਣਿਆਂ'' ਨੇ ਜਿਹੜਾ ਖਰੂਦ ਪਾਇਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪੱਕਾ ਯਕੀਨ ਹੈ, ਕਿ ਮੱਕੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੇ ਨਹੀਂ ਸਾਂਭਣੀ ਸੀ।"} ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਦੱਸੋ ਕਿ {"ਤੱਤੇ ਭਰਾਵਾਂ"} ਜਾਂ {"ਗਰਮ ਖਿਆਲੀ"} ਜਾਂ {''ਸਿੱਖੀ ਭੇਖ ਵਿਚਲੇ ਮੌਲਾਣਿਆਂ''} ਜਾਂ {"ਮੱਕੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ...."} ਆਦਿ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਲਫਜ਼ ਕਿਹੜੇ {"ਕਾਮਰੇਡ"} ਲਈ ਜਾਂ "{ਕਿਹਦੇ"} ਲਈ ਵਰਤੇ ਗਏ ਹਨ ? ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਜੀ, {"ਮਰਿਯਾਦਾ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ"} ਤੇ ਜ਼ਰਾ ਖੁੱਲ੍ਹਕੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪਾਉਣਾ । - ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ
ਇਕਬਾਲ
Gurmeet Singh Ji ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇ (ਚਾਹੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵੀ ਬੋਲੇ ਲਫ਼ਜ਼ ਹੋਣ) ਮੇਰੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਠੋਕ ਰਹੇ ਹੋ ? "ਅਕਲ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਲਕਬ" ਸਮੂਹ ਲਈ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਇੱਕ ਧਿਰ ਲਈ ਕੀ ਐਨੀ ਵੀ ਜਾਂਚ ਨਹੀਂ ਚਾਰ ਲਾਈਨਾ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ? (ਇਹ ਸਵਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਹੈ) ਮੈਨੂੰ ਮੁਖਾਤਿਬ ਹੋਕੇ ਸਵਾਲ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੂਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਕੀ ਕਿਹਾ ਉਸ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਉੱਠੇ ..... ਜੇ ਮੈਂ ਇਸ ਥਾਵੇਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਚੁੱਕਾਂਗਾ ਤਾਂ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਦੇ "ਆਖਰੀ ਲੇਖ" (ਅਖੀਰੀ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ) ਚ ਭਰਤੀ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਵਾਂਗ ਕਾਫੀ ਮਸਾਲਾ ਇੱਕਠਾ ਹੋ ਜਾਣਾ ਏਂ | ਖੈਰ "ਰਹੋ ਵਿਚਾਰ ......." @All ....ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਅਤੇ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਨਾਂ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਇੰਸਪੈਕਟਰ, ਨਿਰੰਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਨਾਅਰੇ ਲਾਉਂਦੇ ਇੱਕ ਜਲੂਸ ਦੇ ਅੱਗੇ ਲੱਗ ਕੇ ਤੁਰ ਪਏ ....... ਪਰ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਪੰਡਾਲ ਤੇ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਗਾਇਬ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਰੋਸ "ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਬੀਬੀ ਅਮਰਜੀਤ ਕੌਰ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸੰਤ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਜਲੂਸ ਦੇ ਸਮਾਗਮ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਿਸਕ ਗਿਆ" ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਢਾਂਚੇ ਨੇ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਨੂੰ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਸਮਾਗਮ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਦੇ ਹੀਰੋ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ (ਵੇਰਵੇ ਸਤੀਸ਼ ਜੈਕਬ ਤੇ ਮਾਰਕ ਟੱਲੀ ਦੀ ਕਿਤਾਬ)
Gurmeet Singh
ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਦੁਬਾਰਾ ਫਿਰ ਪੜ੍ਹੋ ਤੇ ਸੋਚਕੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ । ਤੁਸੀਂ ਖੁੱਦ ਦੂਸਰੇ (ਕਰਮ ਬਰਸਟ) ਦੀ ਲਿਖਤ ਚੋਂ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ {"ਰਣਜੋਤ ਜੀ ਪਹਿਲਾਂ ਚਰਚਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਅਸੂਲ ਅਪਣਾਓ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਉੱਪਰ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਨੇਕ ਸਲਾਹ ਹੈ ਕਾਪੀ ਪੇਸਟ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਗੌਰ ਕਰਨਾ : "ਕਾਮ-ਰੇਟ ਵਰਗੇ ਪੁਰਾਣੇ ਲਕਬ ......ਅਸੀਂ ਅਨੇਕਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਲਈ ''ਕੌਮਨਸ਼ਟ'' ਜਿਹੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਸੁਣਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਲਿਖਤ 'ਤੇ ਸੰਵਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਵਿਵਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ।" ਲਕਬ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਵਰਤਣ ਵਾਲਾ ਆਪਣੀ ਅਕਲ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਸੁਧਾਰ ਸਹਿਤ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਆਵੋ ਸਵਾਲ ਜੋ ਵੀ ਮਨ ਵਿੱਚ ਹੈ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕੋਈ ਪਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਪਰ ਮਰਿਯਾਦਾ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ ।"} ਤੇ ਮੈਂ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਵਾਲ ਇਹੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਸ ਦੂਸਰੇ (ਕਰਮ ਬਰਸਟ) ਦੀ ਇਸੇ ਹੀ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਾਪੀ ਪੇਸਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਥੇ ਇਹ ਲਕਬ {"ਤੱਤੇ ਭਰਾਵਾਂ"} ਜਾਂ {"ਗਰਮ ਖਿਆਲੀ"} ਜਾਂ {"ਸਿੱਖੀ ਭੇਖ ਵਿਚਲੇ ਮੌਲਾਣਿਆਂ"} ਜਾਂ {"ਮੱਕੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ...."} ਆਦਿ ਲਕਬ ਕਿਹਦੇ ਲਈ ਵਰਤੇ ਹਨ ? ਕੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਕਬਾਂ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਕੋਈ {"ਸੰਵਾਦ"} ਨਹੀਂ ਰਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ? ਜਵਾਬ ਦਊ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਪਹੇਲੀਆਂ ਨਾ ਪਾਓ । ਤੁਸੀਂ ਖੁੱਦ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਦੀ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚੋਂ ਕਾਪੀ ਕਰਕੇ ਪੇਸਟ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ ਕਿ {"ਅਕਲ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਲਕਬ" ਸਮੂਹ ਲਈ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਇੱਕ ਧਿਰ ਲਈ ਕੀ ਐਨੀ ਵੀ ਜਾਂਚ ਨਹੀਂ ਚਾਰ ਲਾਈਨਾ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ?"} ਮੇਰਾ ਸਵਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੀ ਨੇਕ ਸਲਾਹ ਦੇ ਰਹੇ ਹੋ, ਉਹਦੇ ਤੇ ਕਾਇਮ ਕਿਹਨੂੰ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ? ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਨੂੰ ਕਿ ["ਕਿਸੇ ਹੋਰ"} ({"ਕਿਸੇ ਹੋਰ"} ਲਫਜ਼ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਹੈ) ਨੂੰ ? ਸਵਾਲ ਨੂੰ ਸਮਝਕੇ ਦਲੀਲ ਸਹਿਤ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾਲਤਾ ਕਰਨੀ । ਮੇਰਾ ਇਹ ਸਵਾਲ ਸਿਰਫ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੈ ਤੇ ਇਹਦਾ ਤਾਲੁੱਕ ਵੀ ਸਿਰਫ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਦੀ ਲਿਖਤ ਨਾਲ ਹੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਦੇ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਕਾਪੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹਦੇ ਚੋਂ ਹੀ ਮੈਂ ਕਾਪੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ । ਤੁਹਾਡੇ ਢੁੱਕਵੇਂ ਜਵਾਬ ਦੀ ਊਡੀਕ ਵਿੱਚ - ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ
bhut hi khubsoorat khial han ranjoti chemi ji . caam rate da rate
maneet budh singhvala ji tusi kise te bhut hi sangeen dosh la rahe ho. pehila pathar marn toh pehila bande nu soch laina chahida hai ki eh pathar hor vi koi maar saqda hai. apni nafrat di jehir kadhn de hoor vi bade tareke hunde han. ki sboot han tuhade kol ke eh vi janral braar di kitab vich likhia hai..?
ranjot chemi ji ik sawal caneda de mashhoor media main balteej pannu ne tuhanu sanu saria nu paia hai ki tusi javaab devoge.caam rate da caam ratan.• ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੀਰ ਜੋ ਅੱਜਕਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਬਣਾ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਮੁਸaਕਲਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ , ਸaਾਇਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਤਾਂ ਮੱਕੀ ਦੇ ਦਾਣੇ ਜਿੱਡਾ ਹੈ , ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸਿੱਖ ਸਟੇਟ ਬਣਾਉਣੀ ਸਿਰਫa ਕਾਗਜੀ ਚਿੱਟਾ ਹਾਥੀ ਹੈ , ਜਿਸਦਾ ਨਾਂ ਤਾਂ ਕੋਈ ਭਵਿੱਖ ਹੈ ਤੇ ਨਾਂ ਹੀ ਕੋਈ ਅਸਤਿਤਵ , ਜਰਾ ਵੀਚਾਰ ਕਰਕੇ ਦੇਖੋ , ਅਗਰ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਹੀ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਬਣਾ ਦੇਈਏ ਤਾਂ ਫਿਰ ਪੰਜਾਬ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆ ਤੋਂ ਹੀ ਹੋਰ ਦੇਸa ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੇ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਘਿਰ ਜਾਵੇਗਾ । ਦੋਵੇਂ ਦੇਸaਾਂ ਵਿੱਚ ਚੱਕੀ ਦੇ ਦੋਂ ਪੁੜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪਿਸਣ ਵਾਲੀ ਹਾਲਤ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਬਣ ਜਾਵੇਗੀ । ਪੰਜਾਬ ਕੋਲ ਹੈ ਹੀ ਕੀ, ਸਿਰਫ ਕਣਕ ਤੇ ਝੋਨੇ ਤੋਂ ਸਿਵਾਏ , ਜੇ ਉਹ ਵੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨਾਂ ਲਵੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭੁੱਖੇ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਹੋ ਜਾਣਗੇ , ਕਰੋੜਾਂ ਟਨ ਅਨਾਜ ਕੀ ਇਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸa ਨੂੰ ਵੇਚ ਸਕਦੇ ਹਨ , ਭਾਰਤ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਮੁਲਕ ਫਿਰ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਪਾਸਾ ਵੱਟ ਲੈਣਗੇ , ਜਰਾ ਸੋਚੋ , ਖਾਲਿਸਤਾਂਨ ਦੇ ਨਾਰੇ ਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵੀਰੋ । ਕੀ ਕਰਣਗੇ ਇਹ ਕਰੋੜਾਂ ਟਨ ਕਣਕ ਤੇ ਝੋਨੇ ਦਾ । ਜੇਕਰ ਖਾਲਿਸਤਾਂਨ ਬਣ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰਿਆਣੇ ਜਾਣ ਵਾਸਤੇ ਵੀ ਵੀਜਾ ਲੈਣਾ ਪਵੇਗਾ , ਕੀ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ । ਪੰਜਾਬੀ ਇਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕੈਦ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਜਾਣਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਨਾਂ ਤਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਮੁਲਕ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਪ੍ਰਵਾਸ ਕਰ ਸਕਣਗੇ ਤੇ ਨਾਂ ਹੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਪਾਸੇ ਜਾ ਸਕਣਗੇ ਜੇਕਰ ਗੱਲ ਕਰੀਕੇ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦਾ ਦੋਸਤ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ , ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨ ਲਈ ਹਥਿਆਰ , ਨਕਲੀ ਕਰੰੋਸੀ , ਕੋਕੇਨ , ਤੇ ਹੋਰ ਨਸੇa ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਤੋਂ ਭੇਜਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਬਣੇ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਦੂਸਰੇ ਦਿਨ ਹੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਇਸਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦਾ ਕਬਜਾ ਹੋ ਜਾਇਗਾ , ਬਹੁਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸaਾਇਦ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹੀ ਹੋਣ ਕਿ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਤੇ ਹੋਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸaਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤਾਲਿਬਾਨੀ ਹਕੂਮਤ ਤੇ ਹੋਰ ਗਰੁੱਪਾਂ ਦੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਤੇ ਆਏ ਦਿਨ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਫੌਜ ਵੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅੱਗੇ ਲਾਚਾਰ ਹੈ , ਐਸੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਅਗਰ ਪੰਜਾਬ ਭਾਰਤ ਤੋ ਅਲੱਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਤਾਲਿਬਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਬਖਸa ਦੇਣਗੇ । ਪੰਜਾਬ ਕੋਲ ਹੈ ਹੀ ਕੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲਈ , ਨੌਜੁਆਨ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨਸਿaਆਂ ਨੇ ਖਾ ਲਏ ਹਨ , ਕੀ ਇਹ ਫਿਰ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਗੁਲਾਮ ਨਹੀਂ ਬਣ ਜਾਇਗਾ , ਜਿੱਥੇ ਤਾਲਿਬਾਨੀ ਰਾਜ ਹੋਵੇਗਾ ਇਹ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਹਰੇ ਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਉਹੀ ਲੋਕ ਹਨ , ਜੋ ਆਪ ਤਾਂ ਵਿਦੇaਸਾਂ ਵਿੱਚ ਐਸaਾਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨੋਜੁਆਨਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਭੜਕਾ ਕੇ ਹਥਿਆਰ ਬੰਦ ਸੰਘਰਸa ਦੇ ਰਾਹ ਤੇ ਤੌਰ ਕੇ ਨੱਬੇ ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਾਂਗ ਫਿਰ ਤੋਂ ਮਰਵਾ ਕੇ ਹੀ ਆਪਣਾ ਉੱਲੂ ਸਿਧਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਹੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਅਗਰ ਅਲੱਗ ਦੇਸa ਬਣਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਭਵਿੱਖ ਕੀ ਹੈ ਹਾਂ , ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਬਣੇਗਾ ਜਿਸ ਦਿਨ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਚਮਕ ਤੇ ਖੁਸਬੂ ਫੈਲੇਗੀ , ਉਸ ਦਿਨ ਪੂਰਾ ਸੰਸਾਰ ਹੀ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਯਾਨੀ ਕਿ ਪਿਉਰ ਧਰਤੀ ਬਣੇਗਾ ਮੈਂ ਸਾਰੇ ਉਹਨਾਂ ਵੀਰਾਂ ਅੱਗੇ ਸੱਚਾਈ ਰੱਖੀ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਫਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ 1984 ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਕਤਲੇਆਮ ਹੋਇਆ , ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਦੋਸਤੋ ਇਹ ਕਤਲੇਆਮ ਭਾਰਤ ਨੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ,Tਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਾਜਿaਸ ਸੀ ਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਬਦਲਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾ ਦਾ ਹੱਲ ਸਮੂਹ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਹੀ ਲੱਭਣਾ ਹੈ ,ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਨਹੀਂ , ਆਉ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਯਤਨਸaੀਲ ਹੋਈਏ ਤੇ ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਬਦਲੀਏ
RANJOT CHEEMA
yaar j singh jahdia galla de ton juwab dai riha ohna da mera sawala naal ki saband sade pichale sare coment dakh asi kithe tainu khalistani najer ah rahe han jasi es de mang ker rahe han??asi tera sawal da juwab dita te tera ton juwab mangya ton kiha c ho gai tasali chema saab hon jad teri wari ahi tan wich pannu waad dita banda ban k juwab de caamrate na ban.....
RANJOT CHEEMA
22 gurdev singh u.s.a g jahdia tusi caamrata da asli chahra nanga ker dita .....ajay ahna de ek bhain VALTOHE v rahndi hai jis da BRA AJIT SINGH PUHLA kuj din pahla(BRA>>>????)....JASWANT SINGH KHALSA G ohna desh bhagta bare v kuj kahna chahoge....????
RANJOT CHEEMA
gurdev singh g ah tan tusi caamratan da asli chahra nanga ker dita.....1 baal hun tan nahi khanda k sanu caaaam rate na kaho...????
RANJOT CHEEMA
1baal hun mera juwab tan de yaar meri dhaon tera gode hathon nikle tai mainu sah awai...
dev verma
dor fite muhe aho jihe asiq caamratan de.....sale foto laounde hun es di bhaget singh naal us da v baida gark karnge.....ah c tuhada pash?? sala awaragerd asiq...
maneet budh singh wala
1baal veer sarkari gupt fanda wicho tankha lain wale comraid nahi hunde oh caamrate hunde hun jaker ah youth hai tan ......
lakh raj
wah U.S.A g kia baat hai......swad ah gya..tusi tan jouth da nikaab khic h k nange karte ah sarkari caam rate
d.verma
lao g kaamrate wallo tan sanwad rachaona band karata U.S.A g ne.....sanwad karo dosto...HAHAHHA
ਇਕਬਾਲ
@ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ USA ਜੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਗੂ ਬਣ ਬਹਿਣਾ ਸੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਜਨਾਜ਼ਾ ਨਿਕਲ ਗਿਆ ਤਾਂ ਬਾਹਰਲੇ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਐਸ ਪ੍ਰਸਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਇਹ ਗੱਲ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਤੇ ਵੀ ਉਵੇਂ ਹੀ ਢੁਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਨਹੀਂ ???? ਰਾਹੀ ਵਾਲਾ ਮਸਲਾ ਅੱਡ ਨਬੇੜ ਲਵਾਂਗੇ ...ਰਾਜੋਆਣਾ ਨੂੰ ਤਾਂ ਸੰਘ (ਬਾਦਲ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਬੈਠੇ) ਤੋਂ ਬਚਾ ਲਵੋ ...ਦੂਜੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੀ ਵੀ ਗੱਲ ਕਰ ਲਵਾਂਗੇ ਇਤਮਿਨਾਨ ਨਾਲ ਘਚੋਲਾ ਨਾ ਪਾਵੋ | ਗੱਲ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਰਹਿਣ ਦੇਵੋ ਤੇ ਸਾਰਥਿਕ ਜਵਾਬ ਆਉਣ ਦੇਵੋ |
ranjoti chemi ji je tusi bande hunde tan jaroor tenu javab dinde tuhade sare hi kument third digri han. na tusi khalstani ho na sikh ten hi hindu tusi ho kaun tuhau ki lalach is behis vich pain da. jina chir tun kaam ratan jehe lqab vartega tenu sada koi javab nahi. tun sirf svaad lainda hai hor kush nahi. tere kehn mutabak ranjoi ji kaam reet joginder batth
eh sarkari gupat fand cho jo kamreed tankhah lainede san.ki tusi othe muneem lage si. hai koi tuhade kol hisab kitab. ja koi raseed sarkari fand jo oh saqda hai tuhade hathi hi aae hone jis tasli naal tusi dahve karde ho. je koi raseed hai tan suhi saveer vich nashar karo. nahi tan apne man di bhadask kamreda de khilaf kadhi chalo jina chir suhi saveer tuhade kument shapi jandi hai vaise sawad aa riha tuhade naal behis karn da. lage raho muna bhai. mere kol vi khula time hai eh tan khuh di avaaj hai jiho jehi de lavoge oho jehi lai lavonge. aao apan lokan da entertainment karie gandhu dushanbaji vich.
Gurmeet Singh
ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਤੁਹਾਡਾ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ USA ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਕਾਮੈਂਟ ਮੈਨੂੰ ਖਾਸਕਰ ਬਹੁਤ ਵਜ਼ਨਦਾਰ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਵਾਧੂ ਘਚੋਲਾ ਪਾਉਣ ਨਾਲੋਂ ਇੱਕ ਗੱਲ ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਰਹਿਕੇ ਸਾਰਥਿਕ ਜਵਾਬ ਆਉਣ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ 100% ਸਹਿਮਤ ਹਾਂ । ਆਪਾਂ ਸਾਰੇ ਜਿਸ ਲਿਖਤ ਹੇਠ ਕਾਮੈਂਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਮੈਂ ਉਸੇ ਲਿਖਤ ਵੱਲ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹਾਂ ਅਰਥਾਤ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਉਸ ਲਿਖਤ ਦਾ ਪਹਿਰਾ ਆਪਣੇ ਕਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਕੋਡ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਸਦਾ ਜਵਾਬ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੀ ਦੇਣਾ ਬਣਦਾ ਹੈ । ਮੈਂ ਦੁਬਾਰਾ ਫਿਰ ਸਿਰਫ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੁੱਛ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ {"ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਦੁਬਾਰਾ ਫਿਰ ਪੜ੍ਹੋ ਤੇ ਸੋਚਕੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ । ਤੁਸੀਂ ਖੁੱਦ ਦੂਸਰੇ (ਕਰਮ ਬਰਸਟ) ਦੀ ਲਿਖਤ ਚੋਂ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ "ਰਣਜੋਤ ਜੀ ਪਹਿਲਾਂ ਚਰਚਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਅਸੂਲ ਅਪਣਾਓ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਉੱਪਰ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਨੇਕ ਸਲਾਹ ਹੈ ਕਾਪੀ ਪੇਸਟ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਗੌਰ ਕਰਨਾ : "ਕਾਮ-ਰੇਟ ਵਰਗੇ ਪੁਰਾਣੇ ਲਕਬ ......ਅਸੀਂ ਅਨੇਕਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਲਈ ''ਕੌਮਨਸ਼ਟ'' ਜਿਹੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਸੁਣਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਲਿਖਤ 'ਤੇ ਸੰਵਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਵਿਵਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ।" ਲਕਬ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਵਰਤਣ ਵਾਲਾ ਆਪਣੀ ਅਕਲ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਸੁਧਾਰ ਸਹਿਤ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਆਵੋ ਸਵਾਲ ਜੋ ਵੀ ਮਨ ਵਿੱਚ ਹੈ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕੋਈ ਪਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਪਰ ਮਰਿਯਾਦਾ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ ।" ਤੇ ਮੈਂ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਵਾਲ ਇਹੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਸ ਦੂਸਰੇ (ਕਰਮ ਬਰਸਟ) ਦੀ ਇਸੇ ਹੀ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਾਪੀ ਪੇਸਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਥੇ ਇਹ ਲਕਬ "ਤੱਤੇ ਭਰਾਵਾਂ" ਜਾਂ "ਗਰਮ ਖਿਆਲੀ" ਜਾਂ "ਸਿੱਖੀ ਭੇਖ ਵਿਚਲੇ ਮੌਲਾਣਿਆਂ" ਜਾਂ "ਮੱਕੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ...." ਆਦਿ ਲਕਬ ਕਿਹਦੇ ਲਈ ਵਰਤੇ ਹਨ ? ਕੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਕਬਾਂ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਕੋਈ "ਸੰਵਾਦ" ਨਹੀਂ ਰਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ? ਜਵਾਬ ਦਊ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਪਹੇਲੀਆਂ ਨਾ ਪਾਓ । ਤੁਸੀਂ ਖੁੱਦ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਦੀ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚੋਂ ਕਾਪੀ ਕਰਕੇ ਪੇਸਟ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ ਕਿ "ਅਕਲ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਲਕਬ" ਸਮੂਹ ਲਈ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਇੱਕ ਧਿਰ ਲਈ ਕੀ ਐਨੀ ਵੀ ਜਾਂਚ ਨਹੀਂ ਚਾਰ ਲਾਈਨਾ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ?" ਮੇਰਾ ਸਵਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੀ ਨੇਕ ਸਲਾਹ ਦੇ ਰਹੇ ਹੋ, ਉਹਦੇ ਤੇ ਕਾਇਮ ਕਿਹਨੂੰ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ? ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਨੂੰ ਕਿ "ਕਿਸੇ ਹੋਰ" ("ਕਿਸੇ ਹੋਰ" ਲਫਜ਼ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਹੈ) ਨੂੰ ? ਸਵਾਲ ਨੂੰ ਸਮਝਕੇ ਦਲੀਲ ਸਹਿਤ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾਲਤਾ ਕਰਨੀ । ਮੇਰਾ ਇਹ ਸਵਾਲ ਸਿਰਫ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੈ ਤੇ ਇਹਦਾ ਤਾਲੁੱਕ ਵੀ ਸਿਰਫ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਦੀ ਲਿਖਤ ਨਾਲ ਹੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਦੇ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਕਾਪੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹਦੇ ਚੋਂ ਹੀ ਮੈਂ ਕਾਪੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ । ਤੁਹਾਡੇ ਵਲੋਂ ਢੁੱਕਵੇਂ ਜਵਾਬ ਦੀ ਊਡੀਕ ਵਿੱਚ - ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ"} ਵੀਰ ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਗੱਲ ਨੂੰ ਤਲਖੀ ਵਿੱਚ ਨਾ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣਾ । ਮੇਰਾ ਮਕਸਦ ਕੋਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਠਿੱਠ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਇਹ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਦੀ ਉਸ ਦੋਗਲੀ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨਾ ਹੈ । ਤੁਸੀਂ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦੇਵੋ ਕਿ ਮਰਿਯਾਦਾ ਦੀ ਉਹ ਕਿਹੜੀ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਤੁਸੀਂ "ਨੇਕ ਸਲਾਹ" ਵਜੋਂ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹੋ । ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਮੈਨੂੰ ਉਹ "ਮਰਿਯਾਦਾ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ" ਉਸ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦੀ । ਮੇਰੇ ਖਿਆਲ ਮੁਤਾਬਿਕ "ਮਰਿਯਾਦਾ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ" ਹਰੇਕ ਤੇ ਬਰਾਬਰ ਲੱਗਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜਾਂ ਬਾਹਰੋਂ ਹੋਰ ਕਿਤਿਓਂ ਕੁੱਝ ਵੀ ਕੋਡ ਕਰਕੇ ਨਾ ਪਾਉਣਾ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਧਾਰਣ ਜਿਹਾ ਸਵਾਲ ਹੈ ਜੋ ਉਪ੍ਰੋਕਤ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਸਾਫ ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਦਿਸਦਾ ਹੈ । ਸੋ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦੇ ਦੇਣਾ । ਜੇ ਮੈਂ ਗਲਤ ਹਾਂ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਗਲਤ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹੋ ਪਰ ਦਲੀਲ ਸਾਰਥਿਕ ਦੇਣਾ । ਤੁਹਾਡੇ ਬਾਅਦ ਵਾਲੇ ਕਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਵੱਲ ਤੁਹਾਡਾ ਜਵਾਬ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੋਵਾਂਗਾ । ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਰਥਿਕ ਜਵਾਬ ਦੀ ਊਡੀਕ ਵਿੱਚ ਅਦਬ ਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਸਹਿਤ - ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ
RANJOT CHEEMA
Sr. J.Singh je. Sanu pehla hi pata si tusi bhajoge Is karke mei kiha si keha suniya mauf, Kirpa karke hun jawab devo ke tusi India ch socialism la aye si jo tuhanu hun german ja ke socialism di khater lad rahe ho?? Te tuhanu asi chande ch dete fund di receipt bare, te India ch kittian kurbaniya, katiya jaila bare puchiya si. I am again apologing if I hurt you with word"comarade' and take by words back but please answer my few questions. and also G.S. USA de puche questions de vi answer devo. jo ke tuhada faraz banda hai. Thanks!
RANJOT CHEEMA
22 1baal de coments de lafej din parti din ghet rahe hun....yaar sarkari pase lai rihan kuj huk ada ker sikha virod boll k...
dev verma
yaar j.singh ton awai gusa ker k kande saad riha apne jker tainu baki kute bukai lag rahi hai tan ton 22 G.S.USA da juwab de jaker tera sathi sache hun tan ...awai fillmi dialogue kio boli jana....sawand karo 22 j.singh g vivaad nahi...
RANJOT CHEEMA
good question 22GURMEET SINGH g comrade gode thallo dhaon kadwaon lai bahana bhal rahe hun
maneet budh singh wala
22 j singh tu kiha mai dhido bare bahot janda ah jahda USA walle veer g jande ki ah kuj nahi c janda ton dhido bare k oh kiwe ohna he sarkari agencies nal ral ose he USA gia jina agencies and sarkar da oh takhta badaln lai joor laounda riha.....es da matleb j ah sahi hai tan shashi te jarnail halware wala kam kiwe galt hai????rahi gall tera es 1baal (ah DHANOLA DA GULLIGAD(tarkhan))de sarkari tankha lain de jara es nu ta es de yaar DR SUKHDEEP nu posh k ah majraki hai????? ah kala hona gher police kis de shah te jandi rahi hai....jaker jada jankari chaihde hai tan apna mobile no send ker ahna de BANK ACCOUNT v das dawange jina wich sarkari haddi ah pawounde hun....
ਇਕਬਾਲ
@Gurmeet Singh ਮੇਰੇ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਨੇਕ ਸਲਾਹ ਕੋਡ ਕੀਤੀ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਪੂਰਾ ਲੇਖ, ਸਵਾਲ ਉਠ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੇ ਇਸ ਲੇਖ ‘ਤੇ ਪਹਿਲੇ ਕਮੈਂਟ ਵਿੱਚ "ਸੋਹਣਾ ਲੇਖ ਹੈ" ਲਿਖਿਆ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗਾ ..ਲੇਖ ਸੋਹਣਾ ਇਸ ਲਈ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਕੋਡ ਕੀਤੀ ਕਿਤਾਬ "ਸਾਕਾ ਨੀਲਾ ਤਾਰਾ" ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵਰਨਣ ਨਹੀਂ ਸੀ | ਜੋ ਉਹਨਾਂ (ਬਰਸਟ ਨੇ ) ਲਿਖੀਆਂ ਤੇ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਦੀ ਹਰ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚੋਂ ਮਿਲ ਜਾਣਗੀਆਂ | ਉਹਨਾਂ (ਸਤਿਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨ ) ਇੱਕੋ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਆਸਰਾ ਲਿਆ ਉਹ ਵੀ ਫੇਕ (ਜਾਹਲੀ) ਦਾ | ਹੋਰ ਥੋੜੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹਨ ਇਸ ਦੁਖਾਂਤ 'ਤੇ ? ਇਸ ਸਾਕੇ ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ ਆਉਂਦੀ ਹੈ "ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਦੁਖਾਂਤ" (ਖੁਸ਼ਵੰਤ ਸਿੰਘ (ਜੋ ਆਪਣਾ ਸਨਮਾਨ ਵਾਪਿਸ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਹਮਲੇ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼) , ਕੁਲਦੀਪ ਨਾਇਰ) ਦੀ, ਦੂਜੀ ਕਿਤਾਬ ਆਉਂਦੀ ਹੈ (ਜੋ ਮੈਂ ਪੜ੍ਹੀ) ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਅੰਤਲੀ ਲੜਾਈ (ਮਾਰਕ ਟੱਲੀ ਤੇ ਸਤੀਸ਼ ਜੈਕਬ ਦੀ) | ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਛਪ ਚੁੱਕੀਆਂ ਸਨ ਜਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਤੀਸ਼ ਜੈਕਬ ਤੇ ਮਾਰਕ ਟੱਲੀ ਕੋਡ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ "ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਸਟੋਰੀ" "ਅਸੈਸੀਨੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਆਫਟਰ" ਇਹ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਉਸ ਵਕਤ ਦੀ ਹੈ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੀਤੀ ਜਦ ਇਹ ਪੂਰਾ ਘਟਨਾਕਰਮ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਸਾਰੀ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੁਖਾਂਤ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਅਖੀਰ ਤੱਕ ਨੰਗਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਮਤਲਬ ਕਿ ਇਹ ਸਰਕਾਰੀ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨਹੀਂ | ਸ. ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ (ਸ਼ਾਇਦ ਭੇਦ ਖੁੱਲ ਜਾਣ ਦੇ ਡਰੋਂ) "ਸਾਕਾ ਨੀਲਾ ਤਾਰਾ" ਹੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ (ਕੋਡ ਕਰਨ ਲਈ) ਇੱਕ ਜਰਨੈਲ ਜੋ ਭਿੰਡਰਾਵਾਲੇ ਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀ ਤਰਾਂ ਸਮਝਦਾ ਹੋਇਆ ਐਡਾ ਭੈੜਾ ਕਾਰਾ ਆਪਣੇ ਹੀ ਧਰਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਭਿਡਰਾਂਵਾਲੇ ਦੀਆਂ ਸਿਫਤਾਂ ਕਰਦਾ ਦਿਖਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ (ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਕਿਸੇ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਦੀ ਲਿਖੀ ਵੀ ਸਾਬਿਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਜੋ ਅੰਗਰੇਜੀ ਤੋਂ ਅਨੁਬਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪੜ੍ਹਿਆ ਲਿਖਿਆ ਇਨਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਅਨੁਵਾਦ ਦਾ ਕੰਮ ਐਡਾ ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ) | ਖੈਰ ਮੈਂ ਕਰਮ ਜੀ ਦੇ ਉਹੀ ਲਫ਼ਜ਼ ਵਰਤੇ ਜਿੰਨਾ ‘ਤੇ ਮੈਂ ਪਹਿਰਾ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹਾਂ | ਸਮਝ ਦੀ ਸੀਮਾਂ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਹੈ, ਕੋਈ ਮਾਰਕ ਟੱਲੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਕਿ "ਉਹ" ਜੋ ਸੀ ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਵੀ ਦੂਜੇ, ਤੀਜੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਾ ਸੀ ਜੋ ਹੈ ਉਸਦਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਭਰਿਆ ਕਰਮ ਹੈ | ਹੁਣ ਵਿੱਚ ਰਾਜਿੰਦਰ ਰਾਹੀ ਵਾਲੀ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਘੋੜਾ ਭਜਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਬਿਲਕੁਲ ਹੀ ਅਲਗ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ | ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦਾ ਕਰਮ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਮੁੱਦੇ ਤੇ ਆਖਣ ਲਈ ਕੁਝ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਗੱਲ ਨੂੰ ਹੋਰ ਫੈਲਾ ਦੇਵੋ ਤਾਂ ਕਿ ਵਿਸ਼ਾ ਪੂਰੀ ਤਰਾਂ ਉਲਝ ਜਾਵੇ | ਪਾਸ਼ ਨੂੰ ਸਰ੍ਕਾਰਿਏਜੰਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੀ ਪਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇਸ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਇਤਫਾਕ ਨਹੀਂ ਰਖਦਾ ਜੋ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਬਲਬੂਤੇ ਤੇ ਖੜੀ ਹੋਈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਟੇਟ ਖਿਲਾਫ਼ ਨਕਸਲੀ ਮੂਵਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਲੜਦਾ ਹੈ ਇਸੇ ਨਕਸਲਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਅਜਮੇਰ ਸਿੰਘ ਵਰਗੇ ਵਿਦਵਾਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਸ ਵੇਲੇ ਰੂਹਪੋਸ਼ ਸਨ ਤੇ ਅੱਜ ਇਸ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਲੀਡ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬੜਾ ਚੰਗਾ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਆਪਣੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਗਦਾਰ ਹੋਕੇ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਦੀ ਬੇਦੀ ਵਿੱਚ ਚੜ੍ਹ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਉਹੀ ਲੋਕ ਹੋਣ ਜੋ ਮਾਰਕ ਟੱਲੀ ਅਨੁਸਾਰ ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਬਲਿਊ ਸਟਾਰ ਵਿਚੋਂ 200 ਦੇ ਜਥੇ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚੋਂ ਨਿੱਕਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ (ਸ਼ਾਇਦ ਡਰਦੇ ਮਾਰੇ) ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਿੱਤ ਦਸਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਰਜਿੰਦਰ ਰਾਹੀ ਵੀ ਪੁਰਾਣਾ ਕਾਮਰੇਡ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਅੱਜ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਛਿੱਲੜਾਂ ਪਿੱਛੇ ਪਾਸ਼ ਨੂੰ ਗਲਤ ਸਾਬਿਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਤੁਲਿਆ ਹੈ ਇਹ ਲੋਕ ਉਦਾਸੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਜੀ ਨੂੰ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਜੀ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਦੇ ਟੂਰ ਲਵਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ (ਇਹ ਮੈਂ ਉਸਦੇ ਘਰ ਜਾਕੇ ਜਾਣਿਆਂ), ਮਕਸਦ ਹੈ ਉਦਾਸੀ ਨੂੰ ਨਕਸਲੀ ਕਵੀ ਦੀ ਥਾਵੇਂ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਕਵੀ ਬਣਾਕੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਤੇ ਪਾਸ਼ ਦੇ ਵਿਰੁਧ ਖੜਾ ਕਰਨਾ | ਪਰ ਉਸਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਇਹ ਹੋਣ ਨਹੀਂ ਦੇਣਗੀਆਂ “ਕੰਮੀਆਂ ਦਾ ਵੇਹੜਾ”, ਮਰਦਾਨਣ ਦਾ ਮਰਦਾਨੇ ਨੂੰ ਖਤ ਉਸਨੂੰ ਮੂਲਵਾਦ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹਨ |
ਇਕਬਾਲ
ਸੰਪਾਦਕ ਦਾ ਕਮੈਂਟ : "ਇਥੇ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜੋ` ਤੱਤੇ ` ਜਾਂ `ਜਨੂਨੀ` ਲਫ਼ਜ਼ ਵਰਤੇ ਹਨ ਓਹ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਧਿਰ ਲਈ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਨਹੀ ਵਰਤੇ ਸਗੋਂ ਓਹਨਾ ਵੀਰਾਂ ਲਈ ਵਰਤੇ ਹਨ ਜੋ ਸਾਰਥਿਕ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਮੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਉੱਤੇ ਉਤਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ | ਸੁਕੀਰਤ, ਇਕ਼ਬਾਲ ਤੇ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਸਾਡੀ ਸਾਈਟ `ਤੇ ਛਪੇ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਓਹ ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਹਨ ਓਹਨਾ ਲਈ ਅਸੀਂ ਅਜੇਹੇ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤਣ ਦਾ ਗੁਨਾਹ ਨਹੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਕਿਉਂ ਕਿ ਓਹਨਾ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਅਦਾਰੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸੋਚ ਕਿ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਿ ਛਾਪੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਉਪਰੋਕਤ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਭਲਾਂ ਕਿਵੇਂ ਸੰਬੋਧਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ? ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦ ਲੇਖ ਥਲੇ ਕੁਮੈਂਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਓਹਨਾ ਸੱਜਣਾਂ ਲਈ ਵਰਤੇ ਨੇ ਜੋ ਮੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਰਤਦੇ ਨੇ | ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਵੀ ਅਜੇਹੇ ਅਨਸਰਾਂ ਵੱਲ ਸੀ | ਫੇਰ ਭਾਵੇਂ ਓਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਕਿਓਂ ਨਾ ਹੋਵੇ | ਇਥੇ ਮੈਂ ਕੁਝ ਮਿਸਾਲਾਂ ਵੀ ਦੇਵਾਂਗਾ ਜਿਵੇ ਸੁਕੀਰਤ ਦੇ ਲੇਖ ਥੱਲੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਮਾਂ-ਭੈਣ ਦੀਆਂ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਸਨ ਇਕ਼ਬਾਲ ਹੁਰਾਂ ਦੇ ਲੇਖ ਥੱਲੇ ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਬਾਂਦਰ ਤਕ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਤੇ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜੀ ਦੇ ਲੇਖ ਥੱਲੇ ਕਿਸੇ ਨੇ `ਕੜਾਹ ਖਾਣਾ ਬੁਢਾ` ਤਕ ਲਿਖ ਤਾ ਸੀ "........... ਫਿਰ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਤਰਾਜ਼ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਲੇਖਕ ਨੂੰ ਸਿਧਾ ਸੰਬੋਧਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਉਹ ਲਫ਼ਜ਼ ਵਰਤੇ ਤਾਂ ਜੋ ਚਰਚਾ ਸਾਫ਼ ਸੁਥਰੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਸਕੇ | ਮੇਰੇ ਵੱਲੋਂ ਵਰਤੇ ਇੱਕ ਵੀ ਲਫ਼ਜ਼ 'ਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਵਾਬ ਲਈ ਹਾਜਿਰ ਹਾਂ .............|....................... @ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ , 6 ਅਪ੍ਰੈਲ 1978 ਨੂੰ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਦੇ ਗਠਨ ਮੌਕੇ ਗਿਆਨੀ ਜੈਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਹਾਜਿਰ ਹੋਣਾ, 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1978 ਵਾਲੇ ਕਾਂਢ ਵਿੱਚ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਜੋ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਲਗਕੇ ਤੁਰਿਆ ਸੀ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਕਿੱਥੇ ਤੇ ਕਿਸ ਕਾਰਨ ਰਹਿ ਗਿਆ ? ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਵੇਰਵਾ ਦੇਣਾ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਵੇਰਵੇ ਦਾ ਸਰੋਤ ਜਰੂਰ ਦੇਣਾ ਤਾਂ ਜੋ ਪੁਸਟੀ ਚ ਆਸਾਨੀ ਹੋ ਸਕੇ | ਮੈਂ ਉੱਪਰ ਵੇਰਵਾ ਦੇ ਚੁੱਕਾ ਹਾਂ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਲਿਖਿਆ ਹੈ | ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਹਨ ਜੋ ਕਾਫੀ ਕੁਝ ਸਾਬਿਤ ਕਰਨਗੀਆਂ ਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਡੇ 'ਤੇ ਵਾਪਰੇ ਕਹਿਰ ਦੀਆਂ ਗੁੰਝਲਾਂ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਾਂਗੇ ਜੇ ਸੱਚੇ ਦਿਲ ਤੋਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ |
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
ਪਿੱਛੇ ਜਿਹੇ ਇੱਕ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਇਕ਼ਬਾਲ ਨੇ "ਜਰਮਨੀ ਜੀ" ਸ਼ਬਦ "ਸਤਿਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜਰਮਨੀ ਜੀ" ਵਾਲਿਆ ਵਾਸਤੇ ਵਰਤਿਆ ਸੀ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀਰਾ ਵੱਲੋ ਗਲਤ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ| ਹੁਣ ਕੁਝ ਲੋਕ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ USA ਲਈ "USA ਜੀ" ਸ਼ਬਦ ਵਰਤ ਰਹੇ ਹਨ... ਹੁਣ ਸਿਧਾਂਤ ਕਿਧਰ ਗਏ?
Gurmeet Singh
ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਅੱਜ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਉਘੇ ਸ਼ਾਇਰ ਵਾਰਿਸ਼ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਕਹੇ ਬੋਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਨ ਪਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ {"ਵਾਰਿਸ਼ ਸ਼ਾਹ ਨਾ ਆਦਤਾਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ ਭਾਵੇਂ ਕਟੀਏ ਪੋਰੀਆਂ - ਪੋਰੀਆਂ ਜੀ"} ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜਾਂ ਏਧਰੋਂ - ਓਧਰੋਂ ਕੁੱਝ ਨਾ ਕੋਡ ਕਰਨਾ । ਦੂਸਰੀ ਗੱਲ ਇਹ ਵੀ ਲਿਖੀ ਸੀ ਅਖੀਰ ਤੇ ਕਿ {"ਤੁਹਾਡੇ ਬਾਅਦ ਵਾਲੇ ਕਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਵੱਲ ਤੁਹਾਡਾ ਜਵਾਬ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੋਵਾਂਗਾ ।"} ਫਿਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਤੁਸੀਂ ਉਹੀ ਕਿਤਾਬੀ ਗੱਲਾਂ ਲਿਖਕੇ ਮੇਰੇ ਸਵਾਲ ਨੂੰ ਉਲਝਾਉਣ ਦਾ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਕਿਉਂ ਸਮਝਦੇ ਹੋ । ਸੰਪਾਦਕ ਵਾਲੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਵੀ ਕੋਡ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤੁਹਾਨੂੰ । ਉਹਦੇ ਬਾਰੇ ਮੇਰੇ ਅਤੇ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲੰਡਨ ਜੀ ਦੇ ਕਾਮੈਂਟ ਉਪਰ ਪੜ੍ਹ ਲਉ । ਅਗਲੀ ਗੱਲ ਤੁਹਾਡੀ {"ਨੇਕ ਸਲਾਹ"} ਦੀ, ਤੁਸੀਂ ਅਪਣੀ {"ਨੇਕ ਸਲਾਹ"} ਉਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਡ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਵੀਰ ਜੀ । ਇਕਬਾਲ ਪਾਠਕ ਜੀ, ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਲੇਖਕ ਦੀ ਲਿਖਤ ਚੋਂ ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੰਮ - ਸੇ - ਕੰਮ ਇਹ ਤੇ ਗਿਆਨ ਹੋਣਾ ਹੀ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਗੱਲ ਸਹੀ ਢੁੱਕਦੀ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਨਹੀਂ ? ਤੁਹਾਡੀ {"ਨੇਕ ਸਲਾਹ"} ਸੰਵਾਦ ਵਿੱਚ ਵਰਤਣ ਵਾਲੇ {"ਲਕਬ"} ਦੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਤੇ ਪਾਬੰਦ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਹੈ । ਚਲੋ ਮੰਨ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਿਰਫ ਉਸੇ ਪਹਿਰੇ ਨੂੰ ਹੀ ਪੜ੍ਹਿਆ ਹੈ ਤੇ ਆਪਣੀ {"ਨੇਕ ਸਲਾਹ"} ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ । ਹੁਣ ਮੇਰੀ ਨਿਮਰਤਾ ਸਹਿਤ ਕੀਤੀ ਬੇਨਤੀ ਨੂੰ ਮੰਨ ਲਉ ਕਿ ਉਸ ਪਹਿਰੇ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਪੂਰਾ ਲੇਖ ਪੜ੍ਹਕੇ ਇਹ ਤਾਂ ਦੱਸ ਦੇਵੋ ਕਿ ਕਰਮ ਬਰਸਟ ਜੀ ਨੇ ਉਹ {"ਮਰਿਯਾਦਾ"} ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਨਿਭਾਈ ਕਿ ਨਹੀਂ ? ਸਵਾਲ ਸਿਰਫ ਏਨਾਂ ਹੀ ਹੈ, ਵੱਧ ਨਹੀਂ । ਵੀਰ ਦੁਬਾਰਾ ਫਿਰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ ਪਹਿਲਾ ਮੇਰੇ ਇਸ ਸਵਾਲ ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਰਹੋ ? ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਪਾਂ ਅੱਗੇ ਹੋਰ ਚਰਚਾ ਕਰਾਂਗੇ । - ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ
ਇਕਬਾਲ
@ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੁਹਾਡੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹੀ ਚਲਦਾ ਹਾਂ ਸੁਖਾਲਾ ਨਿਪਟ ਜਾਵੇਗਾ ਕੰਮ, ਜੇਕਰ ਉਹਨਾਂ (ਬਰਸਟ) ਨੇ ਉਹ ਮਰਿਯਾਦਾ ਨਹੀਂ ਨਿਭਾਈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਸ ਲਈ ਕਸੂਰਵਾਰ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਗਿਆ ਸਿਰਫ ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਇਕ ਚੰਗੀ ਸਲਾਹ ਕੋਡ ਕਰ ਲਈ ??? ਕੀ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਕੋਡ ਕਰਨਾ ਵੀ ਗਲਤੀ ਹੈ ??? ਮੈਨੂੰ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਸਿਰਫ ਸਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਧੱਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਰੂਫ ਹੋ | ਨਹੀਂ ਐਡੀ ਛੋਟੀ ਗੱਲ ਸਮਝਣੀ ਔਖੀ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਕਿ ਸਹੀ ਗੱਲ ਕਿਤੋਂ ਵੀ ਕੋਡ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ | ਮੇਰੀ ਕੋਡ ਕੀਤੀ ਗੱਲ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਨੁਕਸ ਹੈ ਤਾਂ ਸਵਾਲ ਉਠਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ | ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਮੁਖਾਤਿਬ ਹੋਵੋ ਜੀ |
maneet budh singh wala
22 gurmeet singh g ahna asli gall te kade nahi aouna...j ah saahi juwab dain joge hunde tan jina raola rapa caamrate es dunya wich pa rahe hun ahna de koi sunda na??fer v kio ahna de vote graf dino din hathan nu he ja riha?kionke ah hitler de kahen wang(the man kauf)...k ah sirf baunk he sakde hun dallil naal gal nahi ker sakde jad ah ek gall ton maat kha rahe hon tan ah gall da roulgachola paa dinde hun ate laden te uter aounde hun.....oh gall 1baal de hai...akheBHINDRAWALL 1978 WICH FOUJA SINGH hona naal nahi gya oh bhadua ah bian JATHEDAR JEWAN SINGH UMRANANGEL nai police kol dita c jo mark tully hona na police de F.R.I wakh k apne kitab wich likh dita...umranangel sarkari banda c nahi tan ki karn c kiUS DE KATEL TON BAD US DA PUTER (PARMJEET UMRANANGEL) sida D.S.P(hun S.S.P) bharti ker lia oh v bina kise yogta ton....THE LAST BATTLE OF INDRA GANDHI wich mark tully ah v likhda ha k jad asi O.B.S ton baad ek bigader naal gall kite tan us ne kiha...WAKH KAKA OHNA NE SANU BAHOT SHANDAR LADAI KITE MAI APNI JINDGHI WICH ETNI FAIRING PAOWER KADI NAHI DAKHI OH HRAMI(khadku)SANU ANDER HE NAHI C VADEN DE RAHE...hun es 1baal nu bhanda pushe jina de bahadri de tarif us da dusman v ker riha ...per es pash jnani baaj de mitran nu samjawe kaon ...ah apne matleb da fikra chuk lainde hun baki sara laikh shad dinde hun
maneet budh singh wala
WAKH KAKA OHNA NAI SANU BHAOT SHANDAR LADAI DITE AHO JIHE FAIRING POWER MAI APNI JINDGI WICH NAHI WAKHI HRAAMDE(sikh khadku) sanu ander he nahi c wadan dinde ......(the last battle of sri mati indra gandhi)
RANJOT CHEEMA
yaar1baal mera juwab wich tainu he kod kita oh juwab nahi dai riha???
ਇਕਬਾਲ
@ਮਨੀਤ ਜੀ : 6 ਅਪ੍ਰੇਲ ਵਾਲੀ ਘਟਨਾ ਕਿਹੜੀ FIR ਵਿਚੋਂ ਲਿਖੀ ਗਈ ਹੈ ? ਜੋ ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ 54 ਤੇ ਦਰਜ਼ ਹੈ | ਉਮਰਾਨੰਗਲ ਵਾਲੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਜੋੜ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਹੈ (ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈਕੇ) ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਕਿਹੜੇ ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਦਰਜ਼ ਹੈ ਇਹ ਸਾਰੀ ਘਟਨਾ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀ ਦੱਸਿਓ ? 53 ਪੰਨਾ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੇ ਕਿਸੇ ਉਮਰਾਨੰਗਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰਾਂ ਹੈ : "ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਬੀਬੀ ਅਮਰਜੀਤ ਕੌਰ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸੰਤ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਜਲੂਸ ਦੇ ਸਮਾਗਮ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਖਿਸਕ ਗਿਆ ਸੀ | ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਇਕਾਂਤਵਾਸ ਲੈ ਲਿਆ | ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਅਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਛੋਟੇ ਗਰੁੱਪ, ਅਖੰਡ ਕੀਰਤਨੀ ਜਥੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ | ਜਿਹੜਾ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੀਕਰ ਕੰਡੇ ਵਾਂਗ ਰੜਕਦਾ ਰਿਹਾ |ਹਰਿਮੰਦਿਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਕੁਝ ਕੁ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ, ਜਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਦੀ ਖੁੱਲੇਆਮ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਜੁਰਅਤ ਸੀ | ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਉਹ ਉਸਦੀ 'ਬੁਜਦਿਲੀ' 'ਤੇ ਲਾਉਂਦੀ ਸੀ | (ਹੂ-ਬ-ਹੂ ਉਤਾਰਾ ਜੋ ਪੰਨਾ 54 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪਹਿਰੇ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ) ...ਤੁਹਾਡੀ ਕੈਪਿਟਲ ਕਰਕੇ ਲਿਖੀ ਲਾਈਨ ਵਿੱਚ ਸਚਾਈ ਤਾਂ ਹੈ ਮੈਂ ਮਨਦਾ ਹਾਂ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਦੋ ਤਿੰਨ ਗੱਲਾਂ ਜੋੜਕੇ ਇੱਕ ਗੱਲ ਬਣਾਈ ਹੈ ਸੋ ਪੰਨੇ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਦੇਣਾ ਜੀ | ਜਾਂ ਹੂ-ਬ-ਹੂ ਉਤਾਰਾ ਕਰੋ ਝੱਟ ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ ਮੈਂ ਦੱਸ ਦੇਵਾਂਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਹੁਣੇ (ਜਨਰਲ ਕੁਲਦੀਪ ਬਰਾੜ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਮਸਲੇ ਨੂੰ ਪੜਚੋਲਣ ਲਈ) ਰਵੀਜ਼ਨ ਕਰਨਾ ਪਿਆ |
maneet ji tusi vi apne matlab df filra hi chukde ho te lokan te jhuthe ilajam launde ho bgeer kise saboot de.
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ USA
ਇਕਬਾਲ ਜੋ ਤੂੰ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਦਾ ਪਤਾ ਤੈਨੂੰ ਦੱਸ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਜੋ ਵੀ ਰਸੀਦਾਂ ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਹਨ (ਗਿਆਨੀ ਜ਼ੈਲ ਸਿੰਘ ਵਲੋਂ ਅਰੋਮਾ ਹੋਟਲ ਦੇ ਬਿੱਲ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ) ਤੂੰ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਡਾਕ ਰਾਹੀ, ਈਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਜਾਂ ਮਿਲਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਾਈਂ ਪਹੁੰਚਦੀਆਂ ਕਰਦੇ । ਉਹ ਜੋ ਵੀ ਤੈਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਤੂੰ ਏਥੇ ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ ਤੇ ਲਿਆ ਕੇ ਨਸ਼ਰ ਕਰਦੇ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੈਬਸਾਇਟ ਦਾ ਐਡਰੈਸ ਹੈ: www.dalkhalsa.com ਦਫਤਰ ਦਾ ਪਤਾ ਹੈ: Camp Office, Freedom House, Sarhadi Complex, Railway Road, Amritsar - 143001 (Pb.) INDIA, Phone: +91-183-5093379 or +91-94174-50522 or +91-93563-42000 Email: [email protected] or [email protected] or [email protected] ਉਮੀਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੂੰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਵਲੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਮੂਹ ਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਵੇਗਾ ।
maneet budh singh wala
o 1baal mai mai kad kiha k jivan singh umranangel walle lafjTHE LASSTE BATTLE OF...the hundubara pad sara coment mai sirf dakh kaka.........sanu ander he nahi c wadin dai rahe...wale shabed the lasste .....wicho hun.....MAI TERA 10 PASS DUMAG WICH PAONA CHAOUNA HAN K AH BIAAN JATHEDAR JIVEN SINGH UMRANANGEL DE SUN JO US WAQT DARBAR SHAAB WICH C ATE SARKAR DA ADMI C jis de biaan F.I.R wich darj kite gai O.B.S pisho es akali jathedar da katel(khadkuan wallo)ker dita gya sarkar ne apne kute da katel da mul us de puterPARMJEET SINGH UMERANANGEL nu bina kise yogta de D.S.P.bharti ker k chukaya jo hun punjab wich S.S.P de ouhde tai ha jaker yakkin nahi tan pata ker lai jaker gall jouthe hoi tan apna ser katwa dawanga nahi tan tainu apna ser lawaona pawega...das shart manjour hai????.....rahi gall mark tully de us ne j sarkari F.I.R wich likhya c o he sbout de taor te wart k apni book wich likh diata hun ton das k jo sarkar kite v bagian bare kah rahi hai jan klikh rahi ha oh sach hunda hai....????????
maneet budh singh wala
oh anpad insan J.SINGH mai CAAMRATE NAHI jo bina sabout dai bunki jawa PARMJEET SINGH UMERANANGEL hun v punjab wich S.S.P hai pata ker oh PAHULA NIHANG da paka yaar c te balwindro valtuhe vali CAAAMRAIDEN ahna de SAHALI cam BHAIN ha ja k pata ker punjab wich.....jis din puhla marya sab ton pahlaP.S.UMERANANGEL he pahunchaya c us de laash lain .....bhand,mrasian nu pata ne dhao nahi ......
RANJOT CHEEMA
First of all comrade 1bal ji jehdi gal rahi paisiya wali tusi apne M.P’s( CPI, CPM) to push sakde ho because jo ohna nu pay mildi hai oh sab to pehla party fund ch jandi hai te fir ohna nu Guzara bhata milda hai and none comarade can keep his own personal property. Tusi manifesto frol sakde ho. Secondly you said ke tusi Punjab diya jehdiya manga nu firku nahi mande- If it is so jihna tusi raula Punjab bhasha de Haq ch paunde ho ta ona hi Punjab diya manga bare kyun nahi paunde?? Tusi tafseel sahet byaan karo aaj tak comerade ne kine morche and mazare delhi ja ke kite han. Jekar Punjab de comarade jarkhande de kudrati srota bare bol sakde han ta Punjab de paniya bare kyun nahi ?? rahi gal tuhadi Punjab de sungharash ch shamil hon de tusi eh sangharash khudh hi kyun nahi shuru karde same like you are doing against Sikhism. Thirdly, rahi paash naal swand di gaal koyi tudahe ghar tuhade baap nu ghal kade ki tusi us nu kahoge aaj a sawand rachaiye?? Kiho jahe putt te kiho jahe Punjabi ho tusi?? If you are talking about sawand, usnu kayi tuhadi bhasha ch Dhamki patar gaye si.. Ki usne( paash) atwaadiya naal sawand rachaun di ghal kiti si?? fourthly Now come to Jashwant Kanwal , mei tahanu kad sawal kita ke oh vadhiya writer ha ja mada si??? My question is jad tak oh khabe pakhi likhada riha ta Dhido gill ne us bare kyun nahi likhiya but jad oh sikh vichardhara ch a gaya ta us di jaati Zindgi te chikar ushaliya gaya. Ki Tuhade comerade ch Sawand inz vi rachaye jande han? Rahi tuhade duhre miyaar di gaal, tusi mere comment te H.S dimple wale status te kiha si mari bahut piyaari beti hai 6 years di. Jisu palana mera faraz hai per meri Zangir nahi us de marriage ch mei kuch vi kahen da adhikaar nahi rakhada per ithe tusi keh rahe ho tusi Jashwant kanwal diya kitaba chak ke baher mariya ke mare bache eh kitaba na pad laan . ithe comarada da teda teer nazar nahi aunda.nale eda ki kama sutra da 2nd addition si jehda bachiya to door rakhiya te aap serhane thale rakh ke saude rahe.Fifth, you said Adalta sare faisle nahi sunaudiya nahi ta hun tak Guzrat, godra katleaam de doshi jail ach hunde... means jekar Adalta ne Insaab nahi kita ta Jagdish Taytlor , Sajan jakhar, narinder modi diya dhiya bhaina fad ke Zaleel kar diye ???AHNA DA JUWAB DAO 22 IBAAL G...
RANJOT CHEEMA
hunji 22 j singh teri gall da juwab v lai lao...tusi kiha k ki tuhadian U.S.A naal batka sanjya hun...chalo man lao sadya batka ohna naal sanjia nahi per asin,khalistani,jan RSS wale ohna bhatka de tuhade kaam rata wang ettan pather v nahi marde...tusi caam rate te muslmaan nale tan ohna dya batka nu pather marde ho nale ohna naal yaari laon lai tarlo mashie hunde ho ah kion??baki gall athe dogle PUNJABI CAAMRETA de ho rahi hai wadaishe caamretan de nahi oh bahot setkar de pater hun tuhade wang oh dogle nahi oh punjiwadi sistem nu ate dharm nu nafret karde hun tuhade wang sirf ek khas ferke wall muhe ucha karke nahi bhankde....rahi gall tuhade sochilest hon de...tusi apne party nu kina salana chanda dinde ho us de ricpt paish karo jaker ....ho tanbaki tusi kiha k asi caamreta ne tuhano ah ah sahultan lai k ditya ahna sahoulta lain wich tuhada punjabi dagya da kina yogdan hai jara khol k dasna.?rahi gall shikago de shahidan de asi ohna da setkar karde han per us wich tuhada doglian da ki yogdan hai??tusi jad INDIA c tan kina sama jail yatra kite ah sahulta lai k dain bare jara dasan de khaichel karna g...nahi tan apna adress daso mai tuhadian kitian kurbania appe lab lawanga...RAHI GALL TUHADE BAHER RHE K SOCHILISM LAI K AHON DE BANDA KOI V CHANGA KAM APNE GHER TON JAN AAND GUWAND TON SHORU KARDA HAI AND JAD MUKAMEL HO JAWE FER AGE JANDA HAI(che guwera CUBA wich shoclism paka ker k he bolivia gya c pahlan nahi)...ki tusi INDIA WICH SHOCILISM LAI AYE C???? k tuahano baher punjiwadi mulka wich es di jada jaruret mahsous hoi te baher bhaj gai....ah hai na tuhada dogla pen...gall aye samij k nahi? hun apna adress bhaijo tusi kide k ....wadi ho and tuhadya ghallian gallnawa da pata ker sakia.....10 pass j .singh g jara juwab dena...
ਇਕਬਾਲ
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ USA ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਇੰਝ ਪਤੇ ਲਿਖ ਦਿੱਤੇ ਜਿਵੇਂ ਮੈਂ ਕੋਈ ਇਤਿਹਾਸ ਇੱਕਠਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸ਼ਖਸ਼ ਹੋਵਾਂ ਤੇ ਰਸੀਦਾਂ ਮੇਰੀ ਜੇਬ ਵਿੱਚ ਹੋਣ (ਮੈਂ ਮਾਮੂਲੀ ਪਾਠਕ ਹਾਂ ਜੋ ਆਪਣੀ ਸੋਝੀ ਮੁਤਾਬਿਕ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ਖੁਸ਼ਵੰਤ ਸਿੰਘ, ਕੁਲਦੀਪ ਨਾਇਰ ਦੀ ਕਿਤਾਬ "ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਦੁਖਾਂਤ" ਨੂੰ ਮੈਂ ਸਚ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਉਸਦੇ ਲਿਖੇ 'ਤੇ ਯਕੀਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ਕਾਫੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹਾਸਿਲ ਹੈ) ਮੈਂ ਉਹੀ ਲਿਖਿਆ ਜੋ ਪੜ੍ਹਿਆ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ ਆਦਿ ਲਿਖ ਕੇ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਲਿਖ ਦਿੱਤੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਕੋਈ ਗੁਨਾਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ | ਜੇਕਰ ਕਿਤਾਬ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹੀ ਪਰ੍ਹੇ ਕਰ ਦੇਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ | ਇਹ ਵੇਰਵੇ ਦੋ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਪਾਸ ਮੌਜੂਦ ਹਨ ਹੋਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ ਥਾਵੇਂ ਦਰਜ਼ ਹੋਣਗੇ | ਮੇਰੇ ਪੁੱਛਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਪਸਟ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਮੇਰੇ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਵੀ ਅਨੇਕਾਂ ਇਹ ਭਰਮ ਦੂਰ ਕਰ ਲੈਂਦੇ | ਜਾ ਫਿਰ ਤੁਹਾਡਾ ਰਾਬਤਾ ਹੈ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਲਿਖ ਦੇਣਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਸਚ ਫਲਾਣੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਦਰਜ਼ ਹੈ ਹੁਣ ਵੀ ਲਿਖ ਦੇਵੋ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਨਾਮ ਮੈਂ ਪੜ੍ਹ ਲਵਾਂਗਾ | ਤੁਸੀਂ ਖਿਝ ਗਏ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੇ ਹੋ ਮੇਰੇ USA ਵਾਲੇ ਕਮੈਂਟ 'ਤੇ | ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਇੱਕਲਿਆਂ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਬਾਬਤ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਾਰੀ ਮੂਵਮੈਂਟ ਬਾਬਤ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਮਸਲਨ : ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਦਾ ਚੰਦੋਕਲਾਂ ਤੋਂ ਮਹਿਤਾ ਚੌਕ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਣਾ | ਇੱਕ ਕਤਲ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਰੰਟ ਨਿੱਕਲਣ ਤੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਗਿਰਫਤਾਰੀ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਤੇ ਸਥਾਨ ਤਹਿ ਕਰਨਾ, SGPC ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨਾ | ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰ ਦੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਵੀ (ਜਿਸਨੂੰ ਇੰਦਰਾ ਦੀ ਮੌਤ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਪੁਲਿਸ ਮੁਖੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਖਾੜਕੂਆਂ ਦੇ ਸਫਾਏ ਲਈ (ਇਹ ਸਭ ਟੱਲੀ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦੇ "ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿਡਰਾਂਵਾਲੇ ਦੀ ਚੜ੍ਹਤ" ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲੇ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਦਰਜ਼ ਹੈ (ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਕਹੋਗੇ ਭਿੰਡਰ ਦੇ ਘਰ ਜਾਹ) ਇਹ ਤਾਂ ਕੋਈ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦਾ | ਮੇਰੇ ਪਾਸ ਜੋ ਵੇਰਵੇ ਹਨ ਤੇ ਜਿਥੋ ਲਏ ਹਨ ਸਾਫ਼ ਸਾਫ਼ ਲਿਖ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਜੇ ਇਹ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਨਾ ਹੋਣ ਤਾਂ ਮੈਂ ਕਸੂਰਵਾਰ ਹਾਂ ਤੇ ਆਪਣੇ ਕਸੂਰ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ | ਉੱਪਰ ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਵੇਰਵੇ ਦੇਕੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤੁਸੀਂ "ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ" ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਸ਼ ਦੇ ਘਰ ਜਾਕੇ ਪਤਾ ਕਰਕੇ ਆ ਕਿ ਉਹ ਤੀਵੀਂਬਾਜ਼ ਸੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ | ਫਿਰ ਇਹ ਖੋਜ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਸਿਰਫ ਮੇਰੇ 'ਤੇ ਹੀ ਲਾਗੂ ਕਿਉਂ ਕੀਤਿਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ?
RANJOT CHEEMA
and ah book likhan ton baad mark tully nu PADAM SHRI AND u.k wallo SIR DE UPADI DAINA.....
RANJOT CHEEMA
and tuahada mera coment te chup rahna...muneet de coment te chup rahna.....te her month sarkari tankha laina...
maneet budh singh wala
1 baal ton ah sarkari paterkara dyan books khas ker ek da hawalla de riha kirpa karke..A.R.DARSHI de THE GREAT DIFFINDER PAD AJMER SINGH DE 20 V SADI DE SIKH RAJNEETI PAD...ki ton mauwadian de asliat janan lai P CHADAMBRAM te vishvash karinga jan AROUNDATI ROI Te ???????????
dev verma
yaar 1baal tera dumag hai k tudi bhari hai??? ki chandokalla wicho bhindrawalle nu baher kadin lai indra nu bhajen lal de jarourt c kio k DARBARA SINGH DE BHAJI POLICE US NU fadin ah rahi c....ki darbara singh PAKISTAN da banda c yaar oh tan indra da app wada chamcha c....j bhindrawal nu indra ne baher kadna hunda tan o sida he darbara singh nu kah dinde bhajen lal de k jaruret c us nu????yaar ahna galla ker k he log tuhade camraeda naal nahi jod rahe bus ek bina soche samje jise jana .....
dev verma
bina soche samje jide jana...
kbudh singh vala ji tusi apni budhi mutabq kamreed ho nahi saqde. umran nangal jinda shahid hai jis de put nu ktura keh ke dehshad vadia ne maria. jathedaar umra nagal di iko hu dushmani si bhindra vale naal bhindraval punjab de lokan nu marvauna chahuda si jathedar umra nangal babad ke kehinda si. 'JE BHINDRAVALE GURU GOBIND SINGH JI DI THAPDI LAI KE AIA SI TAN JADO 13 MARE SAN TAN NAAL KION NAMR GIA AAP PISHE KION BATHA RIHA" bedoshian de qtala di nekhedi karn vala jathedar umranangle nu atvadiaan de eho jehe ruke aunde rahe' KUTIA TERE KTURE MAAR DENE HAN TAN JU TUN BHUDHI UMRE OHNA DE DUKH NU JHOORDA RHAE" te 8 mai 1987 nu sardar sukhdev si ngh umra nangal shahid karn do din pai chithi vi hab hu thle pad lavo. TIAR HO JA HUN TERA NUMBER LA DITA HAI" jathedar umranangale hindu sikh ekta da parteek si. te oh marde dam taq riha. hun tun hi das kbudh singh vala ji jis da putar dehshitgarda ne daleel nalo goli nu terjeeh de ke maar dita te us nu apahj kar dita oh ki krega. age oh akhauti khadku hor vi chithia likhde han jathedar umranangle ji nu te lai sun dharmik te marmik bhasha' terian botia botia karn to pehila ate tenu tere katore sukhdev kol narq ch phuchaun ton pahila tere ghar di nuh jan poti nu agva kar ke lijaea javega te mohran la ke shadia javega' hun tun aap hi soch kabudh singh vala ji jis bande da sirf khiala di vrodhta karke os same de khadkuan ja bhindravale aa haal kita. je kise nu jinda shahid kaehna hove tan jathedar umranangle ji nu kiha ja saqda hai. tusi ohna nu babe kahdku te hoor pata nahi ki ki laqb dinde firde ho jara ehna chithia di bhasha te gaur karo eho jehia dhamki bharia chithia aurangjeeb ne vi shri guru gobind singh ji nahi likhia honia. yaar tuhade khadkuan lai har banda hi sarkari jo punjab nu bchaun ja bhaicharaq eke di gal karda si. tuhde kol sirf dang banam vdeshi ak 47, ak 57 te hor pakstan to aiia bekirk asla si apne akhauti virodhia nu dabaun lai te us vade asle ne tuhde akhuti khadkuan da maliameet kar dita te is vich 25000 look mare gai. ese lai main hun vi kahinda ha chidia di maut te gavaran da hasa. sikh dharm bhut khule te uche suche vichara da si jis nu har dleel nu goli di bhasha naal khamosh karn di niti ne punjaab nu 25 saal pishe pa dita te tusi khatia vi kush nahi sgo punjab da nuqsaan hi kita. kirpa karke mere lafja di schai janan lai 17 june 2012 da nawanzamana pado. 8-5-88 da likhia mashhoor patrkaar jagjeet singh annd da leekh shaid kush tuhade pale pai jave nahi tan kandha vich taqra marde raho maneet bhai. gustakhi muaaf. khana shota hon di vajah na bhasha dian kush galtian hon gia eh gunjaish hai. isbhasha lai vi muafi mainu gurdas maan da geet yaad aa riha hai' EH GAI MUHAL KUTIAN DA ETHE BHONKEN VALE VASDE NE JAN BHONKE VALA TON HO JA JAN NION KE VAQT NIBHA SAJNA' te hun main vi tuhade vang bhonke nvala hi ha, aou bhonkie
note gurdas maan df geet. EH GALI MUHLA KUTIA DA ETHE BHONKEN VALE VASDE NE, JAN BHONKEN VALA TUN HO JA JA NION KE VAQT NIBHA SAJNA.
ਇਕਬਾਲ
@Maneet ji ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਆਨ ਲਾਈਨ ਤੇ ਕਿਤਾਬ ਦੋਵੇਂ ਰੂਪ ਮੌਜੂਦ ਹਨ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਥੋੜੀ ਜਿੰਨੀ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੋਰ ਕਰਨਾ ਕੀ ਜੋ ਮੁੱਦੇ ਉਪਰ ਕਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ ਲਿਖਕੇ ਦਰਜ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਪਸ਼ਟੀਕਰਨ ਅਜਮੇਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਜਿਸਦਾ ਤੁਸੀਂ ਨਾਮ ਲਿਆ ਹੈ ਦੱਸੋ ਕਿਸ ਚੈਪਟਰ ਵਿੱਚ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਮਿਲ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਸੋ ਇਸ ਖੇਚਲ ਲਈ ਆਪ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਧੰਨਵਾਦ ਸਿਰਫ ਭਾਗ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਲਿਖ ਦੇਣਾ ਜੀ ਮੈਂ ਤੁਰਤ ਹੀ ਭਾਲਕੇ ਇੱਥੇ ਦਰਜ਼ ਕਰ ਦੇਵਾਂਗਾ |
maneet budh singh wala
mai kad kiha k kon coment es wich hai...? mera kahen da bhav k sirf lal leer wich lapairyan books pad k rai na bana liya karo rahi gall umeranangel walli guwahi de oh tusi suchna de adkaar tahit (r.i.t )10 rs kharch ker k prapet ker sakde ho i think(police station b davion amritser)...mai gall tera khane wich paon lai sirf udahern dite hai ahna books de....
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
ਜ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਕਹਿਣਾ ਨਹੀ ਚਾਹੀਦਾ ਪਰ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਵਾਲੇ ਕਮੇੰਟ ਨੇ ਸਬ ਕੁਝ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵਾਗੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ|
maneet budh singh wala
Hanji bhai J.Singh je, tusi apne dost Paash and party wang sarkaar diya laga matra da vi wada kar rahe ho. For example, tusi Umra Nangla( jeevan Singh) nu khushwant singh de pita Sir Soba Singh naal compare kar sakde ho jisne Sh Bhagat Singh de against Gawahi diti si. Jisde reward ch usnu British govt valo Sir di upaadi milli and delhi diya vadiya buildings construct karan de theke mile. Aajkal delhi de Windsor haal naam Khuswant Singh apne father Soba Singh de naam de rakhan layi Adi choti da joor laga reha ha and Prime Minister Manmohan Singh is agreed for it. Per when people asked ke bhagat Singh Khilaf diti gawahi bare kiha ta oh( Khuswant) kahenda mare baap ne desh bhagti kitti ha, Bhagat Singh ek bhagi si and mere bhaap ne desh bhagti da Faraz nibaiya ha.Hale ke Khuswant Singh( in his Autography :Mauj Mela) wrote, When Mahatma Ghandi was going to Karachi for congress convocation that time we stop the train and present the black flowers to him because he did not put any contribution to save Bhagat Singh’s life. Ethe tusi Soba Singh di Gawahi and Umra Nangal di gawahi vich Eko Jhalkaara panda Nazar nahi aunda. Soba singh nu Sir da reward and Umara Nangal de son nu deta DSP da reward tuhanu eko jiha Tohfa nahi lagada?? And bhagiya da role eko tarah da nazar nahi aunda????? Hun you tell me, soba singh and umara nagal kine ku duniya nu bachauna chaunde san?? Es vich tahanu koyi uhana da apna faida nazar nahi aunda???let’s come tuhada hun hor jooth beparad kariye, Jeevan Singh de uhna dina de biyaan pado he said he himself see Bhindrawala loading his Rifle and aage lag ke Narankaari programme wal turiya. But you(J.S) are saying Umara Nangal aap piche kiyo betha riha??here it sounded you are using your own wording. Ayo hun asal mude te aune ha. Ki kiseadami da apne ghar vich maan sitkar and adhikaar magna galat hai?? Jekar koyi adami apna ghar baun vich wad jogdaan( 83% sacrificed by sikh during freedom) but still they are consider as a member of family ulta district de D.C nu letter likh ke kiha jave Sikh ek criminals and violent minded han is te doosriya communities nu khatra hai is te khaas nazar rakhi jave...ki eh theek hai??? If Sigh wanted khalistaan ta 1947 vich mang na karde???? What was the reason 1947 to 1978 tak chup rahen wale loka nu apna aap marvaun and loka nu maran vaste mazboor hona piya?? Ki tusi kadi isdi teh tak gaye ho???If Bhindrawala was Indra’s man then were that 2 crore people stupid that included doctors, Engineers and all intellectual people stood by Bhindrawala?? Take your example now, jekar tusi jatt ho tusi ghar di ekta bani rahen khater apne hise property and stutus apne bhaan brava vaste chad sakde ho?? Jekar chad sakde ho ja chad dita hai ta tusi sikha nu ek manga magan vaste keh sakde ho otherwise nahi keh sakde. NOW, rahi gal yours famous generalist ANAND and SUKRIT bare, Babu Kanshiraam( Dalit neta) de kahe word 100% sach han..... “ bampandhi log ek brahmanwadi takat hai. Shayad oh dujiya to vi vad khaternaak hai, kyunki oh gal ta badlav(change) di karde han per satithi nu ose haal vich baniye rakhana chaunde han. Sariya Bharti communtiest parties Bharahmana and thakara duvara hi chalaiya jandiya han ate ohna da hi pakh poor diya ha””” Jisdi ek example Paash and dhido hona da fir sarmayedaar partiya de kandare ja chadna hai. For you I can say, “half knowledge is dangerous thing”
maneet budh singh wala
punjabi chownk g BHAND MARASI ,BHAND MARASIAN dian he udahrna dinde hunde hun.....o SHAKESPEAR jan MARTI LUTHER KING diyan udahrna nahi dinde hunde....
maneet budh singh wala
but you say bhindrawalla app pishe kion bhatha riha...
dev verma
hahahah....bhand mrasi sirf bhand marasian dian he udahern dai sakde hun...shakspear jan martin luther king dian nahi......swad ah gia yaar
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
ਮਨੀਤ ਜੇ, ਬਿਲਕੁਲ ਸਹੀ ਕਿਹਾ ਤੁਸੀਂ....
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
ਮਾਫ਼ ਕਰਨਾ ਮਨੀਤ ਜੀ, ਮੇਰਾ ਕਮੇੰਟ ਵਿਚ ਵਚਾਲੇ ਸੁਬ੍ਮਿਤ ਹੋ ਗਿਆ| ਉੱਪਰਲੇ ਸਾਰੇ ਕਮੇੰਟ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋ ਬਾਅਦ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭੰਡ ਮਰਾਸੀ ਹੀ ਭੰਡ ਮਰਾਸੀਆ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਨਾ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ...
punjabi chaoun ji sirf mere bare ja saria hi kument karan valia de. dhanvaad lagatar sade vichara nu padan da.
meri umar 54 saal hai pash honi meri samaj to pahila de siasi look han. pash nu main vekhia taq vi nahi han us dian kavitavan jroor padian han. mainu koi jati tajarba nahi pash kiho jiha si jiho jiha akhbara rasalian vich tusi pad lia oho jiha mai . han dhido mera jaroor mittar hai te fece-bock to sivae main us nu 2001 vich kalifornia melia san. main haran sa adhi jankari tuhade kehn mutabaq maenu tusi pash da dosat taq das dita dhanvaad. baki mera baap sikh meri man sikh mere nanke dadke sikh par main khabi vichardhara da ha. mera dosat caneda vasi sukhdev singh mere varga hai parntu je tusi us da beta vekho tan oh sabat saboot sikh jarnail singh bhindra vala lagda hai. asi nastiq te sade bache astiq je asi astiqa de nastiq ho saqde ha ta nastiqa de astiq vi ho saqde han. asin apne bachia nu ethe grudavare vi lai ke jande han te holi janam ashtami divali vi khoob manaunde han. mere bachia te mere valon koi bandish nahi ke oh ki banan eh jad oh balag honge aap faisla karnge. theek ose tran jis taran mere baap ne mainu khula shadia si te ese taran mere bache khule han. oh dade nane vang sikh vi saj saqde han jan mere vangu nastaq banam ghon mone ve reh saqde han. eh ohna da viesha hai main nastaq han te bachia de nanke dadke astiq han. tusi te main chnta kion kara ki oh ki banan na mere pio ne mainu astiq banana sikhaia si te na hai main apne bachia nu nastiq banan di trenig de riha ha. oh apne same mutabaq apnia samasiava apne tareqe naal hal karnge oh saqda hai tuhadi meri slah ohna ojhde raah vi pa saqdi hai. theek ose taran jis tara bhai balvant singh rajoana jis da baap kamreed si te oh aap sikh. je oh sikh nahunda tan oh mukh mantri beant singh de katal vich shamal na hunda. is karke budh singh vala ji te makhan singh ji te ranjoot cheema ji eh tan sirf sada khakha d bheed hai. te bheed jari rehina chahida hai vicharan da adan pardan karn vala banda khatrnaq nahi hunda. khatrnaq odo hunda hai jad oh bolna shade deve. te bolna shadan di sathiti punjaab vich nahi auni chahidi. har gal te charcha karo odo taq karo jado taq thaq na javo. goli nalo galbaat hamesha hi jitdi rahi hai. jinha lokan ne sadi galbat bana bhakai vicho anad lia hai oh sada dhanvaad karan. tuhada saria da. joginder batth holland
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
ਜ ਸਿੰਘ ਵੀਰ ਜੀ, ਮੈਂ ਸਿਰਫ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤੀ ਜਿਤਾਈ ਹੈ ਕਿ ਭੰਡ ਮਰਾਸੀ ਹੀ ਭੰਡ ਮਰਾਸੀਆ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਨਾ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ...| ਬਾਕੀ ਭੰਡ ਕੌਣ ਇਸ ਵਾਰੇ ਉੱਪਰਲੇ ਕੇਮੰਟ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ... ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਆਪਣੀ ਸਮਝ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ...| ਬਾਕੀ ਵੀਰ ਜੀ ਇਹ੍ਹ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ੍ਹ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਤੋ ਹੋਰ ਦੂਰ ਲਿਜਾ ਰਹੀ ਹੈ...
lakh raj
yaar punjabi chownk apna D.N.A kra k tu dogla hain k bairda...?kade attwadian naal kade cominesta naal ....
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
ਵੀਰ ਲਖ ਰਾਜ (ਲੇਖ ਰਾਜ) ਜੀ, ਮੈਂ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਦਾ ਸਾਥ ਨਹੀ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ| ਬਾਕੀ ਰਹੀ ਕਾਮਰੇਡਾ ਵਾਲੀ ਗੱਲ, ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਹੀ ਬੰਦੇ (ਚਾਹੇ ਓਹ ਹਿੰਦੂ ਹੋਵੇ, ਜਾਂ ਸਿੱਖ ਜਾਂ ਕੋਈ ਕਾਮਰੇਡ) ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਨਹੀ ਕਰਦਾ...| ਇੱਸ ਲੜੀ ਤਹਿਤ ਲਿਖੇ ਪੰਜਾਂ ਲੇਖਾ ਵਿੱਚੋ ਮੇਰੇ ਕਮੇੰਟ ਪੜ ਲਓ, ਸਾਫ਼ ਸਾਫ਼ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਤਲ ਕਦੇ ਵੀ ਸੰਤ ਨਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ...|
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
ਕਾਤਲ ਕਦੇ ਵੀ ਸੰਤ ਨਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ...|
dev varma ji gustakhi muaf main tuhade sare kimti kument ikhathe kar dite han. apne kumenta nu dubara pado. tusi apne aap nu sheshe vich veekh lavoge. te phir baki sare lokan de kument padan bahis di koi mariyada hundi hai. tusi us mariyade kehde paimane te khade ho. sirf thunga marna hi bahis nahi hundi hun main tuhade kument thale pa riha ha.ah 22 j singh kahide naxlite laher de gall ker riha???? jis wich sare 82 munde mare gai aho jihia billa ranga tipe lahran india wich baot chaldyahunand tain tain fes ho jandya hun...tai khade budijiwya de ah gall ker riha jahde 80 % saji dhara wich shamil ho gai..JASWANT KAMEL,AJMER SIGH,SANT SINGH SAKHON, GURDIAL SINGH JAITO , V S SANDHU AND MANY more rahe gai DHIDO GILL warge tatpunje...? dor fite muhe aho jihe asiq caamratan de.....sale foto laounde hun es di bhaget singh naal us da v baida gark karnge.....ah c tuhada pash?? sala awaragerd asiq... lao g kaamrate wallo tan sanwad rachaona band karata U.S.A g ne.....sanwad karo dosto...HAHAHHA dev verma yaar 1baal tera dumag hai k tudi bhari hai??? ki chandokalla wicho bhindrawalle nu baher kadin lai indra nu bhajen lal de jarourt c kio k DARBARA SINGH DE BHAJI POLICE US NU fadin ah rahi c....ki darbara singh PAKISTAN da banda c yaar oh tan indra da app wada chamcha c....j bhindrawal nu indra ne baher kadna hunda tan o sida he darbara singh nu kah dinde bhajen lal de k jaruret c us nu????yaar ahna galla ker k he log tuhade camraeda naal nahi jod rahe bus ek bina soche samje jise jana ..... dev verma hahahah....bhand mrasi sirf bhand marasian dian he udahern dai sakde hun...shakspear jan martin luther king dian nahi......swad ah gia yaar
maneet budh singh wala
punjabi chwonk sant ,sipahi jarour ho sakda ate oh SANT BHINRAWALE sun.....
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
@maneet budh singh wala, ਮੇਰਾ ਕੇਮੰਟ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹ... |ਸੰਤ ਤਾਂ ਸੰਤ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ, ਉਸਨੂੰ ਮੇਰੇ ਵਰਗੇ ਦੇ ਸਰਟੀਫਕੇਟ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀ| ਹਾਂ, ਕਾਤਲ ਕਦੇ ਸੰਤ ਨਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ| ਕਾਤਲ ਕੌਣ ਹੈ, ਇਹ੍ਹ ਉਸਨੂੰ ਪੁੱਛ ਜਿਸਦਾ ਸਕਾ-ਸਬੰਧੀ ਸ਼ਹਿਰ ਗਿਆ ਵਾਪਸ ਨਹੀ ਆਇਆ ਤੇ ਗੋਲੀਆਂ ਨਾਲ ਵਿਨੀ ਲਾਸ਼ ਬੱਸਾਂ ਕੋਲੋ ਮਿਲੀ...
maneet budh singh wala
j koi kisew dai dharmik sathan de hoi bai adbi tai ladu wande...and kise dian kitian kurbania da mul jaraim paisa das k pawe tai 12 vajin wale gatia coment kare te kahe k kanga,kasha kada kurpan dhak dawange pakistan....jaker admi taier paa k sade ja sakde hun tan BUS wich v mare ja sakde hun...
maneet budh singh wala
jaker koi admi tyre gall wich pa k mare ja sakde hun tan bus wicho la k kio nahi...???ajj babri musjed dhaon walle yode us waqt kithe c jad ah musjed banai gaie c...???
sukh sakhon
punjabi chounk ah tan tainu pata k busa wicho kad k hindu mare gai per tainu wade neutrel nu ah nahi pata k kuj look delhi v mare gai sun .kanpur v mare sun,......godre v and ORISSA v mare hun......kuj bamb dumake MALLEGAO v hoi hun and JAMMU KASHMER wich v mer rahe hun and CHATISGARH ,jharkhand wich v mer rahe hun.....
Punjabi Chowk
Sukh Sakhon jee, I never supported any other violence against innocent peoples (in Delhi or in Kanpur). Just again murderer is Murderer. No exception. I made this following comment about 3 months ago on Jag bani. "ਕੁੱਤੇ ਦਾ ਪੁੱਤ ਹੋਵਾ ਅਗਰ ਕਦੇ ਦਿੱਲੀ ਦੰਗਿਆ ਦੀ ਹਿਮਾਇਤ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ"| ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਕਾਤਲ ਨੂੰ ਸੰਤ ਨਹੀ ਮੰਨਦਾ| ਮੇਰੇ ਵਾਸਤੇ ਭਗਤ, ਟਾਈਟਲਰ ਜਾਂ ਭਿੰਡਰਾਵਾਲੇ ਵਿਚ ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀ|
ਇਕਬਾਲ
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ USA ਜੀ ..ਤੁਸੀਂ ਬੋਲੋ ਜੀ
ਇਕਬਾਲ
@Sukh sakhon ji (sekhon ਇੰਝ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਕੋਈ ਹੋਰ ਗੋਤਰ ਹੋਵੇ) ਸਾਡੇ ਮਿੱਤਰ ਜਵਾਬ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਹੇ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਆਇਆ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਅਸਲੇ ਸਮੇਤ ਜਗਤ ਨਰਾਇਣ ਵਾਲੇ ਕੇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਸਚ ਹੈ ਜਾਂ ਝੂਠ ?? (ਮੈਂ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ) ਇਸਦਾ ਉੱਤਰ ਕਿਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਹੈ ?? ਹਿੰਦੂਆਂ ਅੰਦਰ ਖੌਫ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਗਲਤ ਨਤੀਜੇ ਲੈਕੇ ਆਇਆ (ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਨਜਾਇਜ਼ ਗੱਲ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਆਖ ਰਿਹਾ) ਇਸ ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਬੀਜ ਭਾਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹੋ ਸਿੱਖ ਵੀਰ ਮੁੱਦਤ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਸਨ | ਅਜਿਹਾ ਕੀ ਹੋਇਆ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਾਰੀ ਦਿੱਲੀ ਹੋ ਗਈ ??
RANJOT CHEEMA
1baal misna na ban jawab sab mil rahe gun tun he bhaj jana han....pahla mera utran da juwab de ah delhi wala juwab tainu ose waqt mil jawega.....wari teri hai uter dain de....tera kam sirf juwab magna he nahi dena v hai....kirpa karkeapne juwab sebmet karo mai apna coment 2 war pa chuka han...
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ USA
ਇਕਬਾਲ ਜੀ, ਯਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਬਹੁਤ - ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਕਰੀਆ, ਮਿਹਰਬਾਨੀ, ਧੰਨਵਾਦ ਤੁਹਾਡਾ । ਮੈਂ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਜੋ ਕੁੱਝ ਕਾਮੈਂਟ ਸੰਵਾਦ ਦੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਬਾਰੇ ਆਏ ਹਨ, ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਓਸੇ ਨੂੰ ਹੀ ਮੁਖਾਤਿਬ ਹੋਵਾਂ । ਗੱਲਾਂ ਤਾਂ ਕਰਨ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹਨ, ਬੰਦਾ ਕਰੀ ਜਾਵੇ ਤੇ ਮੁੱਕਣੀਆਂ ਹੀ ਨਹੀਂ । ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਗੱਲ ਲਿਖਾਂਗਾ, ਤੁਸੀਂ ਅੱਗਿਓਂ ਦੋ ਲਿਖੋਗੇ, ਮੈਂ ਚਾਰ ਲਿਖਾਂਗਾ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਚਾਰ ਦੀਆਂ ਅੱਠ ਲਿਖ ਦਊਂਗੇ....... ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ ? ਨੁਕਸਾਨ ਤੇ ਇੱਕ ਵੀਰ ਦੇ ਕਹਿਣ ਵਾਂਗੂੰ ਆਪਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਾਂ । ਆਪਾਂ ਅਕਸਰ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਦਵਾਈ ਲਿਖਕੇ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਾਲ ਦਵਾਈ ਵਰਤਣ ਦੇ ਨਿਯਮ ਵੀ ਸਮਝਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦਵਾਈ ਵੱਧ - ਘੱਟ ਲੈਣ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਦੱਸ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਮੈਂ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਸੰਤ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਅਤੇ ਭਾਈ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮਸਲੇ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਨੂੰ ਏਥੇ ਕੋਈ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ । ਇਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਮਸਲੇ ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ । ਨਹੀਂ, ਇਹ ਗੱਲ ਨਹੀਂ । ਮੈਂ ਸੋਚਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਧਰਮ ਇੱਕ ਨਿਯਮ, ਇੱਕ ਮਰਿਯਾਦਾ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ ਤੇ ਇਹਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਹੀ ਇਹਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਭਾਵਨਾ ਮਤਲਬ ਕੁਰਬਾਨੀ ਕਰਨੀ, ਲੜਨਾ, ਮਰਨਾ, ਮਾਰਨਾ, ਜੂਝਣਾ ਨੂੰ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਜੇ ਮੈਂ ਇਹ ਕਹਿ ਦੇਵਾਂ ਕਿ ਕਮਿਊਨਿਜ਼ਮ ਵੀ ਇੱਕ ਧਰਮ ਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਖਿਆਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੋਈ ਮਾੜੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ । ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਵੀ ਜੇ ਕੁੱਝ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਇੱਕ ਆਪਣੇ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਵੱਝੇ ਹੋਏ ਹਨ । ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਮਤਲਬ ਕਿ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਗੰਭੀਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਆਪਾਂ ਸੰਪਾਦਕ ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕਰਕੇ ਸੰਵਾਦ ਦੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਬਣਾਈਏ ਕਿ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਤਲਖੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪਿਆਰ ਨਾਲ, ਦਲੀਲ ਨਾਲ, ਤਰਕ ਨਾਲ, ਠੋਸ ਸਬੂਤਾਂ ਨਾਲ, ਮੌਜੂਦ ਤੱਥਾਂ ਆਦਿ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਣ ਲਈ ਕੋਈ ਹੱਲ ਲੱਭੀਏ । ਅਗਰ ਕੋਈ ਅਸ਼ਲੀਲ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰੇ ਤਾਂ ਉਹਨੂੰ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਾ ਦੇਵੇ ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਸੰਪਾਦਕ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੂਚਿਤ ਕਰੇ ਤੇ ਉਹ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਉਸ ਕਾਮੈਂਟ ਨੂੰ ਕੱਟ ਦੇਵੇ ਤੇ ਅਗਾਂਹ ਤੋਂ ਐਸਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਚਿਤਾਵਨੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਯੋਗ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੇ ਕਿ ਉਹ ਦੁਬਾਰਾ ਇਸ ਸੰਵਾਦ ਵਿੱਚ ਨਾ ਆ ਸਕੇ । ਅੱਜ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੈ, ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਤੇ ਹਮਲੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿਗਾੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਸ਼ਲੀਲਤਾਂ ਭਰੇ ਗਾਣੇ ਧੀਆਂ - ਭੈਣਾਂ ਦੀਆਂ ਇੱਜ਼ਤਾਂ ਨੂੰ ਛਿੱਕੇ ਟੰਗਕੇ ਸ਼ਰ੍ਹੇਆਮ ਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ । ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਧਰਤੀ ਅੱਜ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਉਗਲਦੀ ਹੈ । ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਜ਼ਹਿਰ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੀ ਹੈ । ਲੁੱਟਾਂ - ਖੋਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਰਬਾਈਆਂ ਵੀ ਦਿਨ ਦਿਹਾੜੇ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ......... (ਇਹ ਸਭ ਕੁੱਝ ਅੱਜ ਕਲ੍ਹ ਦੀਆਂ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹੀ ਪੜ੍ਹਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ) । ਇਹਨਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੇ ਸਾਰੇ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਹੱਲ ਦੱਸੋ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੋਕ ਲਹਿਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਮੱਕੀ ਦੇ ਦਾਣੇ ਜਿੰਨਾਂ ਹੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਲਈ ਬਚਿਆ ਹੈ ਕਿਤੇ ਇਹ ਨਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਮੱਕੀ ਦਾ ਦਾਣਾ ਵੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਹੀ ਚੁਗ ਜਾਵੇ । ਬਾਕੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੇ ਮੇਰੇ ਇਹੀ ਵਿਚਾਰ ਨੇ । ਕੋਈ ਚੰਗਾ ਹੁੰਗਾਰਾ ਆਉਣ ਤੇ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਗਹਿਰਾਈਆਂ ਚੋਂ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਲਈ ਉਠ ਰਹੇ ਬਲਬਲੇ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨ ਦਾ ਹੌਸਲਾ ਕਰਾਂਗਾ । ਚੰਗੇ ਹੁੰਗਾਰੇ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਆਸ ਹੈ ।
sukh sakhon
punjabi chownk ji ah jahdi gall tusi kah rahe ....ah gall bhsa walle katla wale naal nahi akhi rahi gall JAGBANIwale coment de tusi U.N.O president nahi ho k tuhadi her gall on ricord howe...ah jag bani nahi suhi sawer the sight hai ate mai tuhadi sirf busa walli gal he pad riha han jis te mai coment ker dita athe 22 LAIKH RAJ walli gall tuhade te bilkul dukde hai k ton dogla hai k......kionke j tusi sahi hunde tan busa wale katrl and delhi wale akhathe he likh dinde tan k tuhade neutral hon da dawa karde ....
Punjabi Chowk
, ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਕਮੇਂਟ ਨੂੰ ਪੜ ਕੇ ਨਾ ਲਿਖੋ| ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕਾਤਲ ਸੰਤ ਨਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ| ਪਹਿਲਾ ਨਾ ਤਾਂ ਮੈਂ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਬੱਸਾ ਦੀ| ਇੱਕ ਗੱਲ ਹੋਰ, ਇਹ ਜਿਹੜੇ ਭਗਤ ਜਾਂ ਟਾਈਟਲਰ ਜਾਂ ਹਰਬੰਸ ਵਰਗੇ ਸੀ ਜਾਂ ਹੁਣ ਵੀ ਹਨ, ਸੋਚਣ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਇਹ੍ਹ ਭਿੰਡਰਾਵਾਲੇ ਦੇ ਪੈਰਾ ਵਰਗੇ ਵੀ ਨਹੀ... ਪਰੰਤੂ ਦਿਮਾਗ ਭਿੰਡਰਵਾਲੇ ਦਾ ਵੀ ਘੁਮ ਗਿਆ ਸੀ, ਕਿਓ? ਇਹ੍ਹ ਤਾਂ ਮੈਂ ਨਹੀ ਜਾਣਦਾ... ਸੈਦ ਪਾਵਰ (ਧਾਰਮਿਕ ਜਾਂ ਪੋਲਿਟਿਕਲ) ਵੱਡੇ-ਵੱਡਿਆ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਖਰਾਬ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ... ਅਤੇ ਅੰਤ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਵੀ ਉਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਬਲਦੀ ਤੇ ਤੈਲ ਪਾਇਆ, ਜੋ ਬਾਕੀਆਂ ਨੇ ਕੀਤਾ...
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ USA
ਹਾਂਜੀ ਇਕਬਾਲ ਜੀ..... ਤੁਸੀਂ ਬੋਲੋ ਜੀ । ਹੁਣ ਤੁਹਾਡੀ ਵਾਰੀ ਹੈ ।
Surjit Singh
ਪੜ੍ਹੋ ਤੇ ਵਿਚਾਰੋ :- ਅਮਨ ਕਿ ਜੰਗ – ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਹੱਥ ਹੈ – ਭਾਈ ਗਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਦਲ ਖ਼ਾਲਸਾ (ਕੌਮਾਂ ਦੇ ਇਤ੍ਹ੍ਹਾਸ,ਸਿਰ ਝੁਕਾ ਕੇ ਵਕਤ ਕਟੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਚਲਿਆ ਕਰਦੇ, ਬਲਕਿ ਬੋਤਾ ਸਿੰਘ - ਗਰਜਾ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸੁਖਾ ਸਿੰਘ - ਮਹਿਤਾਬ ਸਿੰਘ ਵਰਗੇ ਯੋਧਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ਨਾਲ ਚਲਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ) 2012 ਦਾ ਘੱਲੂਘਾਰਾ ਦਿਵਸ ਕੁੱਝ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਕੌਮੀ ਪੱਖ ਤੋਂ ਵੀ, ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਹਕੂਮਤ, ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ, ਤੇ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਪੱਖ ਤੋਂ ਵੀ । ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਭਾਰਤੀ ਹਕੂਮੱਤ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ ਤੇ ਦਲ ਖ਼ਾਲਸਾ ਦੀਆਂ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਤਾਡ਼ਨਾ ਦਾ ਪੱਤਰ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਕਾਂਗਰਸ ਤੇ ਬੀ ਜੇ ਪੀ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਤੇ ਅਸੈਂਬਲੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰੌਲਾ ਪਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਕੁਲਦੀਪ ਨਈਅਰ ਵਰਗੇ ਨਾਮੀ ਲੇਖਕ, ਤੇ ਇੰਡੀਆ ਟੂਡੇ ਵਰਗਾ ਨਾਮੀ ਰਸਾਲਾ ਲੰਮੀਆਂ ਤੇ ਭਰਮ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਰਾਹੀਂ “ਮੁਡ਼੍ਹ ਅਮਨ ਭੰਗ ਹੋਣ” ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਇਜ਼ਹਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ । ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪੱਖ ਤੋਂ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੂਨ 84 ਦੇ ਘੱਲੂਘਾਰੇ ਤੋਂ 28 ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਰੋਧਤਾਵਾਂ, ਤੇ ਔਕਡ਼ਾਂ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਦ, 84 ਦੇ ਘੱਲੂਘਾਰੇ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਬਣਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਹੈ, ਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨਨ ਸਿੱਖ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਨੂੰ ਤੱਸਕੀਨ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ । ਕਾਫੀ ਲੰਮੇ ਅਰਸੇ ਤੋਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸਿੱਖ ਜੱਥੇਬੰਦੀਆਂ ਘੱਲੂਘਾਰੇ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਤੌਰ ਉਤੇ ਕਰ ਰਹੀਆ ਸਨ । ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਯਾਦਗਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਭਾਵੇਂ ਮੱਤਾ ਪਾਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਇਸ ਤੇ ਅਮਲ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਲੰਮਾਂ ਸੰਘਰਸ਼ ਤੇ ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਾ-ਪਸੰਦੀਦਾ ਸਿਆਸੀ ਸਮਝੋਤਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ । ਚਲੋ ਦੇਰ ਆਏ ਦਰੁਸਤ ਆਏ, ਯਾਦਗਾਰ ਬਣਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ । ਕੁੱਝ ਸਿੱਖ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਨਰਾਜ਼ਗੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਆਮ ਕਰ ਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਤੱਸਲੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਇਸ ਘੱਲੂਘਾਰਾ ਦਿਵਸ ਤੇ ਹੋਈਆਂ ਤਿੰਨ ਗੱਲਾਂ ਕਾਂਗਰਸ, ਬੀ ਜੇ ਪੀ, ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਚੁੱਭ ਰਹੀਆਂ ਹਨ । ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ, ਯਾਦਗਾਰ ਦੀ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਦਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਾ, ਜੋ ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ ਦੇ ਮੁੱਖੀ ਬਾਬਾ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਗਈ ਹੈ । ਦੂਜੀ ਗੱਲ 6 ਜੂਨ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਹੋਏ ਇਕੱਠ ਮੌਕੇ ਸਿੱਖ ਜਵਾਨੀ ਦੇ ਕਾਤਲ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ “ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ” ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਦੇ ਇੱਕ ਯੋਧੇ ਭਾਈ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਾਜੋਆਣਾ ਨੂੰ ਅਕਾਲ ਤਖੱਤ ਸਾਹਿਬ ਵੱਲੋਂ ‘ਜ਼ਿੰਦਾ ਸ਼ਹੀਦ’ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਗੱਲ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ, ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਵਾਲੇ ਅਸਥਾਨ ਤੇ ਦਲ ਖ਼ਾਲਸਾ ਵੱਲੋਂ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਨਾਲ ਜੂਝਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਿੰਘ-ਸਿੰਘਣੀਆਂ ਦੀ “ਡਾਇਰੈਕਟਰੀ” ਦਾ ਤੀਜਾ ਐਡੀਸ਼ਨ ਰਲੀਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ । 5 ਜੂਨ ਨੂੰ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਵੱਲੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸ਼ਹੀਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ, ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਭਾਈ ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੇ ਤਕਰੀਬਨ 120 ਸ਼ਹੀਦ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ, ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਪਸੰਦ ਜੱਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਆਗੂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ ਸਨ । ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਰੌਲਾ ਪਾਓਣਾ ਸਮਝ ਪੈਂਦਾ ਹੈ । ਲਗਾਤਾਰ ਸੂਬਾਈ ਅਸੈਂਬਲੀ ਤੇ ਮਿਊਂਸੀਪਲ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਖਾਣ ਬਾਦ ਛਿੱਥੀ ਪਈ ਹੋਈ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਲਈ ਇਹ ਆਪਣੀ ਸਿਆਸੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਰਸਾਓਣ ਦਾ ਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਕਿਸੇ ਸੋਚ ਤਹਿਤ ਹਿੰਦੂ ਕਾਰਡ ਖੇਡਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਹੈ । ਇੱਥੇ ਇਹ ਗੱਲ ਅਫਸੋਸ ਨਾਲ ਕਹਿਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਨੇ 28 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕੋਈ ਸਬਕ ਨਹੀਂ ਸਿਖਿਆ । ਆਮ ਤੇ ਖਾਸ, ਹਰ ਭਾਰਤੀ ਨੂੰ, ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਰ ਸਿਆਸੀ ਜਮਾਤ ਨੂੰ, ਇਹ ਗੱਲ ਸਮਝ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਕਿ ਉਹ ਮੰਨਣ ਜਾਂ ਨਾ ਮੰਨਣ, ਪਰ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰਾ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਤੇ ਉਮੰਗਾਂ ਦੀ ਮਾਲਿਕ ਇੱਕ ਮਾਣਮੱਤੀ ਕੌਮ ਹੈ । ਇਸ ਕੌਮ ਦਾ ਆਪਣਾ ਇਸ਼ਟ, ਇਤਹਾਸ, ਤੇ ਰਵਾਇਤਾਂ ਹਨ । ਇਹ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਿਤੱਮ ਜ਼ਰੀਫੀ ਤੇ ਸਿੱਖ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੀ ਨਾ-ਦੂਰਅੰਦੇਸ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਅੱਜ ਭਾਰਤੀ ਸਵਿਧਾਨ ਦੀਆਂ ਜੰਜੀਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜੱਕਡ਼ੀ ਹੋਈ ਹੈ । ਭਾਰਤੀ ਸਟੇਟ ਇਹਨਾਂ ਜੰਜੀਰਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕੰਜੇ ਜਿੰਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੱਸਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗੀ, ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਾ ਤੱਪ ਤੇ ਤੇਜ ਉਨਾ ਹੀ ਵਧੇਗਾ । ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ (ਭਾਜਪਾ) ਦਾ ਰਵਈਆ ਸਿੱਖ ਉਮੰਗਾਂ ਬਾਰੇ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ । ਹਾਂ, ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਹਮਲੇ ਅਤੇ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਉਤੇ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਜਗਾਓਣ ਵਾਲੀ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦਾ ਰਵਈਆ ਇੰਨਾ ਕੂ ਵੱਖਰਾ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਹਮਲਾ ਜੂਨ 84 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ, ਉਹ ਬੀ ਜੇ ਪੀ ਦੀ ਸੋਚ ਮੁਤਾਬਿਕ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ । ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬੀ ਜੇ ਪੀ ਦੀ ਅਕਾਲੀ ਦੱਲ ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਇੱਕ ਸਿਆਸੀ ਮਜਬੂਰੀ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ “ਨੀਲੀਆਂ ਪੱਗਾਂ ਪਿੱਛੇ ਲੁਕਿਆ ਅਤਿਵਾਦ” ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਈ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਚੁੱਭਦਾ ਵੀ ਹੈ । ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਇਸ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦਾ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਆਧਾਰ ਹੈ, ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਲੋਡ਼੍ਹ ਜਾਂ ਮਜਬੂਰੀ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੀਮਤ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸੂਬੇਦਾਰੀ, ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ । ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਕਿਸਮ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਕੁੱਝ ਵੱਖਰੀ ਹੈ । ਇਹ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਸਿਰ ਦੇ ਸਕਣ ਵਾਲੇ “ਸਿਰਫਿਰੇ” ਨਹੀਂ ਹਨ, ਬਲਕਿ ਸੂਬੇਦਾਰੀ ਹੰਢਾਉਣ ਵਾਲੀ “ਸਮਝਦਾਰ” ਕਿਸਮ ਹੈ । ਇਹ ਕਿਸਮ ਯਕੀਨਨ ਦਿੱਲੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਮਨਪਸੰਦ ਕਿਸਮ ਹੈ, ਤੇ ਇਹਨਾਂ ਨਾਲ ਲੈਣ ਦੇਣ ਚੱਲਦਾ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਹੀ ਦਿੱਲੀ ਵਾਲੇ ਭਲਾਈ ਸਮਝਦੇ ਹਨ । ਸਿਆਸੀ ਜਮਾਤਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਹੱਟ ਕੇ, ਇਸ ਸਮਸਿਆ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਦੋ ਕੌਮੀ ਵੰਡ ਦਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਣਾ ਪਵੇਗਾ । ਇੱਕ ਪਹਿਲੂ ਹੈ ਸਮਸਿਆ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦਾ, ਤੇ ਸਮਝ ਕੇ ਸੁਲਝਾਓਣ ਦਾ, ਤੇ ਦੂਜਾ ਹੈ, ਤਾਕਤ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਦੂਜੇ ਤੇ ਠੋਸਣ ਦਾ । ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਜਮਾਤਾਂ ਲਈ ਜੋ ‘ਅਤਿਵਾਦੀ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ’ ਹਨ, ਉਹ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ, ਕੌਮ ਦੀ ਅਣਖ, ਤੇ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਜੂਝਣ ਵਾਲੇ ਜੁਝਾਰੂ ਯੋਧੇ ਹਨ । ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਗੱਦਾਰ, ਤੇ ਕਾਤਲ ਹਨ, ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਉਹ ਕੌਮ ਦੇ ਹੀਰੋ ਹਨ । ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਿਨਾਂ੍ਹ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਜਪਾਈਆਂ ਨੇ ਰੱਖਡ਼ੀਆਂ ਬੰਨੀਆਂ, ਉਹ ਸਾਡੇ ਲਈ ਧਾਡ਼ਵੀ, ਜਰਵਾਣੇ, ਤੇ ਕਾਤਿਲ ਸਨ/ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਤੋਡ਼ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ “ਧਰਮ ਯੁੱਧ” ਸੀ । ਜਦੋਂ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਹਿੰਦੁਤਵੀਆਂ ਲਈ ਉਹ ਦੇਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਉਹ ਧਾਡ਼ਵੀ ਅਬਦਾਲੀ ਦਾ ਹੀ ਦੂਜਾ ਰੂਪ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦਾ ਸਿੱਖ, ਨੀਲੇ, ਪੀਲੇ, ਤੇ ਲਾਲ, ਹਰ ਰੰਗ ਦਾ ਸਿੱਖ ਉਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸੀ, ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਇਜ਼ੱਤ ਤੇ ਅਣਖ ਉਤੇ ਹਮਲਾ ਸਮਝ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਲੇਖਕ ਅਜੀਤ ਕੌਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੱਕ, ਵਰਦੀ ਧਾਰੀ ਸਿੱਖ ਫੌਜੀਆਂ ਤੋਂ ਸਿਵਲ ਸਰਵਿਸਜ਼ ਦੇ ਉੱਚ ਅਧਕਾਰੀਆਂ ਤੱਕ, ਹਰ ਸਿੱਖ ਦਾ ਹਿਰਦਾ ਛਲਣੀ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਲਮ ਚੁੱਕੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਹਥਿਆਰ ਚੁੱਕੇ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਅਸਤੀਫਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਸੱਭ ਦੀ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਹਿੰਮਤ ਤੇ ਮਜਬੂਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ-ਵਿੱਚ ਦੀ ਖੇਡ ਹੈ । ਅਜੀਤ ਕੌਰ ਦੀ ਇੱਕ ਕਲਮ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਲਮਾਂ ਦੀ, ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨਾਰਵੇ ਦੇ ਇੱਕ ਅਸਤੀਫੇ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਅਸਤੀਫਿਆਂ ਦੀ, ਤੇ ਬੈਰਕਾਂ ਛੱਡਣ ਵਾਲੇ ਸੈਕਡ਼ੇ ਫੌਜੀਆਂ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਫੌਜੀਆਂ ਦੀ ਤਰਜਮਾਨੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ । ਕੁੱਲ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਕੌਮੀ ਪੀਡ਼ਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ, ਤੇ ਸੁਣਾਈ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ । ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨੇ ਦੋ ਕੌਮਾਂ ਦੀ ਜੰਗ, “ਜੰਗ ਹਿੰਦ-ਪੰਜਾਬ” ਦੀ ਧਮਕ ਸੁਣੀ ਤੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ। ਕਾਂਗਰਸੀਆਂ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂਤਵੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਉਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਹਮਲੇ ਵਿਰੁੱਧ ਯੋਧਿਆਂ ਵਾਂਗ ਜੂਝਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਦਾ ਧਰਤੀ ਤੇ ਬਣਨਾ ਬੇਚੈਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਯਾਦਗਾਰ ਤਾਂ ਹਰ ਸਿੱਖ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ । ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਤੱਕ, ਅਤੇ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਲੰਡਨ ਤੱਕ, ਜਦੋਂ ਹਰ ਸਾਲ ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 6 ਤਰੀਕ ਨੂੰ “ਜੂਨ 84, ਨਾ ਭੁੱਲਣ ਯੋਗ, ਨਾ ਬਖਸ਼ਣ ਯੋਗ” ਦੀਆਂ ਤਖਤੀਆਂ ਚੁੱਕੀ ਦਿੱਲੀ ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਹਾਕਮਾਂ ਦੀ ਮੁਰਦਾਬਾਦ, ਅਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਤੇ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ ਹੋ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਿੱਖ ਹਿਰਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਸਰੀ ਯਾਦਗਾਰ ਕੀ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ ? ਇਹ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਵੱਲੋਂ ਭਾਈ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਾਜੋਆਣਾ ਨੂੰ “ਜ਼ਿੰਦਾ ਸ਼ਹੀਦ” ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਤੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵਾਵੇਲਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ । ਪਰ ਯਾਦ ਰੱਖਣ, ਇਹਨਾਂ ਲਈ ਉਹ “ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ” ਦਾ ਕਾਤਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਲਈ ਉਹ, “ਸੁੱਖਾ ਸਿੰਘ-ਮਹਿਤਾਬ ਸਿੰਘ” ਵਰਗਾ ਹੀਰੋ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨਾਲ ਮਿੱਲ ਕੇ ਮੱਸਾ ਰੰਗਡ਼ ਵਰਗੇ ਇੱਕ ਜਰਵਾਣੇ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਕੁਕਰਮਾਂ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ । ਭਾਈ ਰਾਜੋਆਣਾ ਨੂੰ ਕੌਮ ਦਾ ਹੀਰੋ ਉਸ ਦੀ ਕੀਤੀ ਕੌਮੀ ਸੇਵਾ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ, ਅਕਾਲੀ ਦੱਲ ਜਾਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਨਹੀਂ । ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਵੀ ਕੌਮ ਦੀ ਅਣਖ ਤੇ ਸਵੈਮਾਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੌਤ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਪਾ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਲਲਕਾਰਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੌਮ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਤੇ ਬਿਠਾ ਕੇ ਸਤਿਕਾਰਿਆ ਹੈ । ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਾਲੇ ਯੋਧੇ ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਿੰਘਣੀ ਬੀਬੀ ਬਿਮਲ ਕੌਰ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੇ ਜਿਵੇਂ ਭਾਰੀ ਬਹੁਮੱਤ ਨਾਲ ਜਿਤਾ ਕੇ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਸੀ, ਕੀ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਜਮਹੂਰੀ ਰਿਫਰੈਂਡਮ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀ ? ਕਾਂਗਰਸ, ਭਾਜਪਾ ਜਾਂ ਕੁਲਦੀਪ ਨਈਅਰ ਵਰਗੇ ਫਿਰਕੂਆਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਤੇ ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ “ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦ” ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲਡ਼੍ਹਨ ਵਾਲੀਆਂ ਪਹਿਰੇਦਾਰ ਜੱਥੇਬੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੂਨ 84 ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਬਣਵਾਉਣ ਲਈ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕਰਨੀ, ਜਾਂ ਸ਼ਹੀਦ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਸਾਂਭਣ ਲਈ ਡਾਇਰੈਕਟਰੀ ਵਰਗਾ ਉਪਰਾਲਾ ਕਰਨਾ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਲਈ ਉਸਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਹੀ ਹਿੱਸਾ ਹੈ । ਤੁਸੀਂ ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਕੇ ਪੀ ਐਸ ਗਿੱਲ ਵਰਗੇ ਕੌਮ ਘਾਤਕਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਕਤਲੋਗਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਿੱਤ, ਤੇ ਸਮਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਪਰ ਸਾਡੇ ਲਈ ਸਾਡਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੈ, ਤੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੋਣ ਦਾ ਸਬੂਤ ਬਾਰ ਬਾਰ, ਤੇ ਆਪਣੀ ਆਖਰੀ ਜਿੱਤ ਤੱਕ ਦਿੰਦੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਦ੍ਰਿਡ਼ ਸੰਕਲਪ ਹਾਂ । ਕੌਮਾਂ ਦੇ ਇੱਤਹਾਸ, ਸਿਰ ਝੁਕਾ ਕੇ ਵਕਤ ਕਟੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਚਲਿਆ ਕਰਦੇ, ਬਲਕਿ “ਬੋਤਾ ਸਿੰਘ-ਗਰਜਾ ਸਿੰਘ” ਅਤੇ “ਸੁੱਖਾ ਸਿੰਘ-ਮਹਿਤਾਬ ਸਿੰਘ” ਵਰਗੇ ਯੋਧਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ਨਾਲ ਚਲਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਜਮਾਤਾਂ ਵਲੋਂ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ‘ਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਗੱਦਾਰੀ’ ਦਾ ਰੌਲਾ ਬਾਰ ਬਾਰ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਦੇਸ਼ ਕੀ ਹੈ ? ਧਰਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਟੁੱਕਡ਼ਾ, ਜਿਸਦੀ ਮਾਲਕੀ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਬਦਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ।ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪਡ਼੍ਹ ਕੇ ਵੇਖ ਲਓ, ਦੇਸ਼ ਉਸਰਦੇ ਅਤੇ ਅਲੋਪ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ । ਮੇਰੇ ਲਈ ਮੇਰਾ ਦੇਸ਼ ਉਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੇਰੀ ਆਤਮਾ ਸਵੀਕਾਰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਮੇਰੀ ਆਤਮਾ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਸਵੀਕਾਰਦੀ ।ਇਸ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਉਤੇ ਠੋਸਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋਗੇ, ਮੈਂ ਵਿਰੋਧ ਕਰਾਂਗਾ, ਤੇ ਇੰਝ ਨਾ ਤੁਸੀਂ ਅਮਨ ਨਾਲ ਰਹਿ ਸਕੋਗੇ, ਤੇ ਨਾ ਸਾਨੂੰ ਰਹਿਣ ਦਿਓਗੇ । ਕੁੱਝ ਐਸੇ ਹੀ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਮੈਂ 1987 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਜ਼ਮ ਲਿਖੀ ਸੀ, “ਅਮਨ ਦੀ ਕੰਧ” । ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਆਖਰੀ ਲਾਈਨਾਂ ਸਨ … "ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਖੁਸ਼ ਰਹੋ, ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰਹਿਣ ਦਿਓ । ਤੁਹਾਡੇ ਹੱਥ ਹੈ, ਰੋਕੋ ਲਹੂ ਜਾਂ ਵਹਿਣ ਦਿਓ ।" (ਸਰੋਤ:- http://www.timesofkhalistan.com)
maneet budh singh wala
22 surjit ah ki likh dita hun sarkari tankha prapet mulajem(1baal) warge bina soche samje, 1 tarokh nu pain walli hudi da mul utaren lag paine hun.....hun wakhyo sarkari tukedbaaj kek duje ton kina ocha te joor la k bhankde kionke sarkari namak da mol v tan modna he ha.....
maneet budh singh wala
i tarokh nu pain walli hudi...
maneet budh singh wala
1 tarikh nu pain wali hudi...
ਪੰਜਾਬੀ ਚੌਕ
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ USA ਜੀ, ਤੁਹਾਡਾ ਸੁਝਾਅ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ....
gurdev singh ji di gal vicharn vali hai. budh singh vala nu je us nu apne aap di samaj hai tan behis ton bahar ho jana chahida hai hai koi hor vidvaan is masle te gal kare.
ਇਕਬਾਲ
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਤੁਹਾਡੀ ਪੰਜਾਬ, ਪੰਜਾਬੀ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਕਾਰਨ ਤੁਹਾਡੇ ਅੱਗੇ ਸਿਰ ਝੁਕਦਾ ਹੈ | ਬਿਲਕੁਲ ਬੀਤੇ ਦੀ ਲਕੀਰ ਨੂੰ ਪਿੱਟਣ ਨਾਲੋਂ ਵਰਤਮਾਨ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਜਿਆਦਾ ਕੀਮਤੀ ਹੈ ਇਤਿਹਾਸ (past) ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਐਨਾ ਕੁ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਵੱਡਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖੂਬੀਆਂ ਤੇ ਖਾਮੀਆਂ ਤੋਂ ਅਗੇਰਾ ਪੰਧ ਉਲੀਕ ਸਕਦੇ ਹਾਂ | ਇਸ ਤੋਂ ਵਧ ਉਸਦੀ ਕੋਈ ਸਾਰਥਿਕਤਾ ਨਹੀਂ (ਇਹ ਛੋਟੀ ਹੈ ਇਹ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਆਖ ਰਿਹਾ) ਤੁਸੀਂ ਕਿਹਾ "ਜੇ ਮੈਂ ਇਹ ਕਹਿ ਦੇਵਾਂ ਕਿ ਕਮਿਊਨਿਜ਼ਮ ਵੀ ਇੱਕ ਧਰਮ ਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਖਿਆਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੋਈ ਮਾੜੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ।" ਇਹ ਫਿਕਰਾ ਜਰੂਰ ਹੀ ਮਾਰਕਸੀ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਅਧੂਰੇ ਗਿਆਨ ਵਿਚੋਂ ਉਤਪਨ ਹੈ "ਪ੍ਰਤੀਬਧਤਾ" ਧਰਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ | ਅਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਧਰਮ ਆਖੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਡੀ ਮੁਸੀਬਤ ਹੈ ਇਸ ਨਾਲ ਉਹ ਧਰਮ ਬਣ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗੀ | ਮਾਰਕਸ ਦਾ ਕਥਨ "ਧਰਮ ਅਫੀਮ ਹੈ" ਹਰ ਕੋਈ ਰਟ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਆਖ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸਿਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ਇਹ ਉਸਦੀ ਫਿਲਾਸਫੀ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਤੇ ਹੀ ਪਤਾ ਚੱਲੇਗਾ | ਧਰਮ ਦਾ ਮੂਲ ਸੰਬੰਧ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਥੋਥੇ ਆਦਰਸ਼ਵਾਦ ਨਾਲ ਹੈ, ਪ੍ਰਮਾਤਮਾਂ ਨੂੰ ਨਕਾਰ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਵੀ ਧਰਮ ਹੋਏ ਹਨ ਮਸਲਨ : ਬੁਧ ਧਰਮ | ਰੌਲਾ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾਂ ਦਾ ਨਹੀਂ | ਰੌਲਾ ਇਸ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਧਰਮ "ਕਿਰਤੀ ਦੀ ਲੁੱਟ" ਸਦਾ ਲਈ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੀ ਠੋਸ ਢੰਗ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ? ਇਸ ਥਾਂ ਤੋਂ ਭੇਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਧਰਮ ਤੇ ਮਾਰਕਸੀ ਦਰਸ਼ਨ ਵਿਚਾਲੇ | ਇਹ ਇੱਕਲਾ ਮੁੱਦਾ ਹੀ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੇ ਭਾਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲਿਖੇ ਉਪਰੋਕਤ ਮਸਲਿਆਂ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੁੱਟ ਦਾ ਤੰਤਰ ਹੀ ਹੈ | ਸਾਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਵਿੱਤ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਖਿਲਾਫ਼ ਲਾਮਬੰਦੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ |
RANJOT CHEEMA
peedi hathian sota tusi maro J.SINGH G khe rahe ho muneet nu juwab tusi koi chaj da nahi dita olta awdi posh shuda k masan nikle....
main pahila vi kbudh singh vala ji upar gurdas maan de geet da verva de chukia ha. gaat de bool han' EH GALI MUHALA KUTIAN DA ETHE BHONKEN VALE VASDE NE JAN BHONKE VALA TUN BAN JA JAN NION KE VAQT BITA SAJNA " bilkul main pani poosh kise mere varge darveesh janvar ton shuda ke bhajia han. punjabi di ik hoor kahavat hai " AKHE "" LAJ KARENDA ADAR VADIA MURAKH AKHE MAITHO DARIA" bhaji ranjoot chema ji tusi sahi kiha main daru ha te main tuatho apne poosh suda ke bhajia ha. main bhajia ha mainu dar si ki tusi mainu daahd na devo. main kehda hanumaan ha jo kise di janani pishe apne poosh kise de mohn vich fasai phire ja apni hi poosh nu aag lavai phire. main haar gia tuhatho maneet bidh singh vala ji . TUSI JITE MAIN HARIA"ok phir vi behis vish lagataar ate bekirk hisa lain lai dhanvaad. tetho poosh shadaun vala. joginder batth
maneet budh singh wala
good bay joginder singh g per 12 saal baad......good bay TC
ਰਮਤਾ ਪੰਜਾਬੀ
ਸਾਰੇ ਵਿਹਲੇ ਲੈ ਕੇ ਚੇਲੇ ਅੱਡ ਕੇ ਡੇਲ੍ਹੇ ਪਾ ਸਿਆਪਾ ਮਾਣਦੇ ਮੇਲੇ
kulwant azeem
lala jagat narian of punjab kesari was fraud person
Get A Loan
bad credit quick loans <a href="https://fnq.security">payday solutions</a> loans secured <a href=https://fnq.security>personal loan</a>
Speedy Cash
quick loans no credit check <a href="https://fnq.security">loan fast</a> fast loans <a href=https://fnq.security>fast loans</a>
Payday Loans Online
small loan no credit <a href="https://fnq.security">fast loans</a> online payday loan instant approval <a href=https://fnq.security>loan fast</a>
Money Loan
quick loans no credit check <a href="https://fnq.security">loan fast</a> quick loans no credit check <a href=https://fnq.security>ca payday loans</a>
Quick Loans
ohio payday loans <a href="https://fnq.security">fast loans</a> fast cash advance <a href=https://fnq.security>loans for fair credit</a>
Cash Advance
fast loans <a href="https://fnq.security">short term loans direct lenders</a> secure online payday loans <a href=https://fnq.security>safe online payday loans</a>
Payday Loans
loans for people with poor credit <a href="https://fnq.security">immediate payday loans</a> quick loans no credit check <a href=https://fnq.security>loan fast</a>
Payday Loan Online
online payday loan instant approval <a href="https://fnq.security">fast cash advance</a> bad credit quick loans <a href=https://fnq.security>500 fast cash</a>
Online Payday Loans
fast loans <a href="https://fnq.security">bad credit quick loans</a> fast loans no credit check <a href=https://fnq.security>500 fast cash</a>
Fastest Payday Loan
loans fast <a href="https://fnq.security">fast cash advance</a> fast cash loans <a href=https://fnq.security>direct lenders</a>
RuineMuMimmerge
big fish casino <a href="https://onlinecasinodd.com/">casino game</a> doubledown casino <a href="https://onlinecasinodd.com/">chumba casino</a> | https://onlinecasinodd.com/ - free casino games slots https://onlinecasinodd.com/ - bovada casino
RuineMuMimmerge
casino online <a href="https://onlinecasinodd.com/">casino games slots free</a> free casino slot games <a href="https://onlinecasinodd.com/">free slots games</a> | https://onlinecasinodd.com/ - casino game https://onlinecasinodd.com/ - no deposit casino
RuineMuMimmerge
free casino games vegas world <a href="https://onlinecasinodd.com/">free online casino games</a> zone online casino games <a href="https://onlinecasinodd.com/">real money casino</a> | https://onlinecasinodd.com/ - online casino gambling https://onlinecasinodd.com/ - casino real money
Direct Lenders
credit loans guaranteed approval <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com">bad credit loans direct lenders</a> credit loans guaranteed approval <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com>credit loans guaranteed approval</a>
Bad Credit
fast online payday <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com">money fast</a> loan application template <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com>bad credit loans</a>
Cash Loan
credit loans guaranteed approval <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com">borrow money fast</a> wedding loans <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com>credit loans guaranteed approval</a>
Money Loan
bad credit loans guaranteed approval <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com">bad credit loans guaranteed approval</a> bad credit loans <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com>commercial loan</a>
Speedy Cash
bad credit loans <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com">bad credit loans</a> credit loans <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com>loans 2017</a>
Payday Loan Online
e payday loan <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com">bad credit loans direct lenders</a> no credit loans <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com>credit loans guaranteed approval</a>
Payday Loans Online
loans for people with bad credit <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com">no credit loans</a> credit loans guaranteed approval <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com>credit loans guaranteed approval</a>
Speedycash
payday loans without checks <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com/">credit loans</a> poor credit loans <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com/>no teletrack payday loan companies</a>
Direct Lenders
bad credit loans guaranteed approval <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com/">credit loans</a> poor credit loans guaranteed approval <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com/>credit loans guaranteed approval</a>
Paydayloan
no credit loans <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com/">credit loans guaranteed approval</a> personal loan interest calculator <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com/>credit loans</a>
Payday Loan
payday loans near me no credit check <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com/">bad credit loans</a> credit loans guaranteed approval <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com/>poor credit loans guaranteed</a>
Speedy Cash
loan 500 <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com/">bad credit loans</a> poor credit loans guaranteed approval <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com/>loans today</a>
Paydayloan
payday loans today <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com/">guaranteed loan for bad credit</a> no credit loans <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com/>credit direct loans</a>
Loans Online
bad credit loans <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com/">how to get cash fast</a> payday loans in california <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com/>poor credit loans</a>
Payday Loans Online
poor credit loans guaranteed approval <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com/">bad credit loans guaranteed approval</a> no credit loans <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com/>credit loans guaranteed approval</a>
Online Loans
bad credit loans <a href="https://creditloansguaranteedapproval.com/">credit loans guaranteed approval</a> credit loans guaranteed approval <a href=https://creditloansguaranteedapproval.com/>credit loans guaranteed approval</a>
KimessMamn
Interested in HARD ROCK? How about Kiss band? They are on a tour right now all across USA. Visit <a href="http://kisstourdates.com">KISS Concert Anaheim</a> to know more about KISS tickets in 2019.
Cash Loan
<a href="https://loansforbadcredit2019.com/">loans for bad credit</a>
Payday Express
<a href="https://loansforbadcredit2019.com/">loans for bad credit</a>
nkotbMamn
New Kids on the Block is my favourite band of 90s. They had so many hit songs! The ones I remember are 'Tonight', 'Baby, I Believe In You' and, of course their hit 'Step By Step'. These are real songs, not garbage like today! And it is sooo good NKOTB have a tour in 2019! And I'm going to attend New Kids on the Block concert this year. The concert dates is here: <a href="https://newkidsontheblocktour2019.com">newkidsontheblocktour2019.com</a>. Check it out and maybe we can even visit one of the concerts together!
ThomasBoorm
AdamsBoorm
AdamsBoorm
Hi savings lover! What can you buy online? Yes, almost everything! So, for everything you can get a significant percentage of cashback from our service! Our regular users know that using a <a href=http://bit.ly/2UwSyfW>cashback service cashback service</a> you can not only profitably buy clothes and equipment, but also save money on purchases of household chemicals, cosmetics and the mass of other categories of goods. And with us you can get a cashback with each order of your favorite food! We are constantly expanding our list of partners among online stores, choosing the most popular of them, so that you don’t have to limit yourself to choosing! Choose from thousands of brands and a million products of various categories! And, of course, get cashback from each order! Visit our website right now and reduce your spending on purchases! Save up to 40% from each purchase !. Use <a href=http://bit.ly/2UwSyfW>cashback service cashback service</a>s. Introducing the largest <a href=http://bit.ly/2UwSyfW>cashback service cashback service</a> in the world! - 2078 popular online cashback stores - 969 stores with increased cashback Today, bank cards are not only a way to store money and non-cash payments, but also a very interesting financial instrument, opening a number of convenient and profitable functions for their owners. Cashback has become a favorite subject in many of the features of related cards. Fast cash withdrawal in a convenient way! http://bit.ly/2VYijaH
AdamsBoorm
Hi savings lover! What can you buy online? Yes, almost everything! So, for everything you can get a significant percentage of cashback from our service! Our regular users know that using a <a href=http://bit.ly/2UwSyfW>cashback service cashback service</a> you can not only profitably buy clothes and equipment, but also save money on purchases of household chemicals, cosmetics and the mass of other categories of goods. And with us you can get a cashback with each order of your favorite food! We are constantly expanding our list of partners among online stores, choosing the most popular of them, so that you don’t have to limit yourself to choosing! Choose from thousands of brands and a million products of various categories! And, of course, get cashback from each order! Visit our website right now and reduce your spending on purchases! Save up to 40% from each purchase !. Use <a href=http://bit.ly/2UwSyfW>cashback service cashback service</a>s. Introducing the largest <a href=http://bit.ly/2DoqlCs>cashback service cashback service</a> in the world! - 2078 popular online cashback stores - 969 stores with increased cashback Today, bank cards are not only a way to store money and non-cash payments, but also a very interesting financial instrument, opening a number of convenient and profitable functions for their owners. Cashback has become a favorite subject in many of the features of related cards. Fast cash withdrawal in a convenient way! http://bit.ly/2VYijaH
MiraMamn
Miranda Lambert is my favourite US contry singer. She is young, beautiful and charming female in her 30s. Her voice takes me away from all issues of this world so I start enjoy my life and listen songs created by her mind. Now she is on a Roadside Bars & Pink Guitars Tour started in September of 2019 featuring Tenille Townes, Ashley McBride and others. The concerts scheduled for this year, up to the end of November. Tickets are available for all men and women with different income. If you love country music as mush as I, then you must visit at least one Miranda's concert. All tour dates are available at the <a href=https://mirandalambertconcertdates.com>mirandalambertconcertdates.com</a>. Open the website and make yourself familiar with all powerful Miranda Lambert concerts in 2020!
http://canadianorderpharmacy.com/
Attractive component to content. I simply stumbled upon your site and in accession capital to claim that I acquire in fact enjoyed account your weblog posts. Any way I will be subscribing on your augment and even I success you get entry to persistently rapidly.
DenSleew
<a href="https://kamagra50.com/">kamagra</a>
DenSleew
<a href="https://kamagra50.com/">kamagra</a>
JasonSleew
<a href="https://kamagra50.com/">buy kamagra</a>
KiaSleew
<a href="http://kamagra50.com/">kamagra 50mg</a>
DenSleew
<a href="https://kamagra50.com/">kamagra jelly usa</a>
JasonSleew
<a href="https://kamagra50.com/">kamagra</a>
KiaSleew
<a href="http://kamagra50.com/">kamagra</a>
EyeSleew
<a href="https://kamagra50.com/">buy kamagra online</a>
DenSleew
<a href="https://kamagra50.com/">kamagra</a>
JasonSleew
<a href="https://kamagra50.com/">buy kamagra</a>
KiaSleew
<a href="http://kamagra50.com/">kamagra 100 chewable tablets</a>
EyeSleew
<a href="https://kamagra50.com/">kamagra 100mg</a>
DenSleew
<a href="https://kamagra50.com/">buy kamagra online</a>
Affese
Viagra and blood pressure <a href="http://chviagranrxusa.com/#">viagra</a> cialis non generic from canada <a href="http://cialismnrx.com/#">cialis</a>
arcargy
Buy cialis 5mg <a href="http://bangladeshinternet.org/#">buy cheap cialis online</a> viagra pill photo cialis 20mg <a href="http://kyrkbynskok.com/#">cialis cheap</a> usa cialis generic <a href="http://the-mofo.co.uk/#">buy cialis online</a> buy cialis online without a health <a href="http://buteykobreathing.com.au/#">buy cialis cheap</a> cialis 5mg price online canadian pharmacy <a href="http://foxxinnovation.com/#">buy cheap cialis</a> cialis online pharmacy drugs
Loxeni
Where to buy cialis in canada <a href="http://camprv.com/#">cialis cost</a> buy generic cialis online sildenafil citrate buy <a href="http://drivesentinel.co.uk/#">buy generic cialis</a> phentermine civr cialis 20mg <a href="http://brandlaureate.org/#">cialis</a> chemical name cialis pills <a href="http://chilecitonews.com/#">cheap cialis</a> viagra half dose cialis pills <a href="http://communitygrowingsolutions.co.uk/#">buy cheap cialis</a> generic cialis 20mg best buy spain
sweene
How much viagra cost at cvs <a href="http://chviagranrxusa.com/#">buy generic viagra</a> buy online cialis cialis <a href="http://cialismnrx.com/#">cialis online</a>
Lipweala
Viagra beograd buy cialis online <a href="http://cialischmrx.com/#">cheap cialis online</a> viagra floaters cialis pills cialis <a href="http://cialisdbrx.com/#">buy generic cialis online</a>
Advetry
Generic cialis daily use cialis <a href="http://cialischbrx.com/#">buy generic cialis</a> buy generic cialis free <a href="http://cialisknfrx.com/#">buy cheap cialis online</a>
azovotuguneje
http://mewkid.net/where-is-xena/ - Amoxicillin 500 Mg <a href="http://mewkid.net/where-is-xena/">Buy Amoxicillin</a> tlx.dqgp.suhisaver.org.udg.nr http://mewkid.net/where-is-xena/
прибой усилител&
What's Going down i'm new to this, I stumbled upon this I've discovered It absolutely useful and it has aided me out loads. I hope to contribute & aid different users like its aided me. Good job.| а
MatAffons
Cialis Kaufen 10mg http://buycialisuss.com - Cialis Prix Du Clomid Franche Comte <a href=http://buycialisuss.com>cialis 5mg best price</a> Free Trial Viagra Sample
Jamwhosync
Amoxicillin For Pets Without Prescription http://abcialisnews.com - Buy Cialis Cephalexin And Yeast Infection <a href=http://abcialisnews.com>Cialis</a> Ribavirin
ChembarcevBoorm
XRumer... This software product will help you in the shortest possible time to increase traffic to your site hundreds, thousands of times. The system was developed for several years, during the creation of the experience of professional optimizers for search engines was used. Both professionals and beginners will be able to evaluate and use the truly unique and powerful features of the XRumer program. When using, not only the direct influx of visitors sharply increases - in addition, the positions of your site in search engines significantly increase up to the leading positions. Evaluate and use the truly unique and powerful features of the program ... For Xrumer Acquisition Issues - http://bit.ly/2lgBzxz Captcha recognition / automatic captcha input Surely almost everyone came across an inscription when registering on any site: "Enter the number you see" and a distorted picture. This CAPTCHA (CAPTCHA, pictocode, ticket) is a graphic protection designed to distinguish between people and programs. For Xrumer Acquisition Issues - http://bit.ly/2KDtGl7 <a href=https://www.celltei.com/products/birdie-gogo-small-size.html?attributes=eyIxNTE1IjoiNDM2MiIsIjE1MTEiOiIzNzkwIiwiMTUxOSI6IjQzNjQiLCIxNDI0IjoiNDAxMSIsIjE0ODIiOiJYUnVtZXIuLi4gIFxyXG5JbiB0aGUgbG9uZyBydW4sIFhSdW1lciBpcyBhIHByb2ZpdGFibGUgaW52ZXN0bWVudCBcclxuSWYgeW91IGFyZSB0aGUgb3duZXIgb2YgYW4gb25saW5lIHN0b3JlIG9yIEludGVybmV0IHNlcnZpY2UsIHlvdSBwcm9iYWJseSBrbm93IGhvdyBleHBlbnNpdmUgYWR2ZXJ0aXNpbmcgaW4gWWFuZGV4IERpcmVjdCBvciBHb29nbGUgQWRXb3JkcyBpcy4gUHJvcGVybHkgdXNpbmcgdGhlIOKAnFhSdW1lciArIEhyZWZlciArIFNvY1BsdWdpbuKAnSBjb21wbGV4LCB5b3UgZ2V0IHRoZSBvcHBvcnR1bml0eSB0byByZWNlaXZlIHRoZSB0YXJnZXRlZCB2aXNpdG9ycyB5b3UgbmVlZCBmb3Igb25seSAkIDEwIHBlciBtb250aC4gXHJcbkZvciBYcnVtZXIgQWNxdWlzaXRpb24gSXNzdWVzIC0gaHR0cDpcL1wvYml0Lmx5XC8yS0R0R2w3ICBcclxuIFxyXG5DYXB0Y2hhIHJlY29nbml0aW9uIFwvIGF1dG9tYXRpYyBjYXB0Y2hhIGlucHV0IFxyXG5TdXJlbHkgYWxtb3N0IGV2ZXJ5b25lIGNhbWUgYWNyb3NzIGFuIGluc2NyaXB0aW9uIHdoZW4gcmVnaXN0ZXJpbmcgb24gYW55IHNpdGU6IFwiRW50ZXIgdGhlIG51bWJlciB5b3Ugc2VlXCIgYW5kIGEgZGlzdG9ydGVkIHBpY3R1cmUuIFRoaXMgQ0FQVENIQSAoQ0FQVENIQSwgcGljdG9jb2RlLCB0aWNrZXQpIGlzIGEgZ3JhcGhpYyBwcm90ZWN0aW9uIGRlc2lnbmVkIHRvIGRpc3Rpbmd1aXNoIGJldHdlZW4gcGVvcGxlIGFuZCBwcm9ncmFtcy4gIFxyXG5Gb3IgWHJ1bWVyIEFjcXVpc2l0aW9uIElzc3VlcyAtIGh0dHA6XC9cL2JpdC5seVwvMktEdEdsNyBcclxuIFxyXG5bdXJsPWh0dHBzOlwvXC9rYXJ0YW1pbGEtYnkucnVcLyNjb21tZW50LTIzOTBdQ2FwdGNoYSBSZWNvZ25pdGlvbltcL3VybF0gW3VybD1odHRwOlwvXC9jYXJjbHViLmZyZWUuZnJcL2xpdnJlb3IucGhwPyZtb3RzX3NlYXJjaD0mbGFuZz1mcmFuY2FpcyZza2luPSZzZWVNZXNzPTEmc2VlTm90ZXM9MSZzZWVBZGQ9MCZjb2RlX2VycmV1cj1UT0k4eWNmdnpSXUNhcHRjaGEgUmVjb2duaXRpb25bXC91cmxdIFt1cmw9aHR0cDpcL1wvYmx1ZXByaW50LnB1YjMwLmNvbnZpby5uZXRcL3NhbXBsZS1jb250ZW50XC9ibG9nXC9ibG9nLXBvc3QtMS5odG1sXVhSdW1lcltcL3VybF0gIGE3OTgxNV8gIn0>automatic captcha recognition</a> <a href=http://wasserfilter-hausanschluss.de/wasserfilter-testsieger/#comment-76>XRumer</a> <a href=https://www.ainu.ai/global-content-marketing-issues-market-trend?page=5470#comment-275929>XRumer</a> 1_1619f
Robertseads
http://bit.ly/30jI5Z6 - I want to get to know http://bit.ly/2PW5ZH3 - I am looking for a friend http://bit.ly/2vBTcCL - health products http://bit.ly/3aGPqXD - Wheel of fortune
DennisDiore
http://bit.ly/39RLXW2 How to use your PC wisely? Let it earn some BTC for you! CryptoTab Browser is the easiest way to start mining and make your path to the world of cryptocurrency. Completely free and ready for instant mining — try it and you’ll see the result! http://bit.ly/38Wex7z
vadeohdvatebe
http://mewkid.net/when-is-xaxlop/ - Buy Amoxicillin <a href="http://mewkid.net/when-is-xaxlop/">Amoxicillin Online</a> zkj.elsu.suhisaver.org.wzo.yc http://mewkid.net/when-is-xaxlop/
urocabap
http://mewkid.net/when-is-xaxlop/ - Buy Amoxicillin <a href="http://mewkid.net/when-is-xaxlop/">Amoxicillin 500mg Capsules</a> kqy.ucwm.suhisaver.org.iow.rb http://mewkid.net/when-is-xaxlop/
Boorm
http://trk.adtrk15.com/SHki Designed to accept spill and surge. The most durable glass in a smartphone. The front glass and rear glass are strengthened by a double ion exchange process. Water resistant twice as deep. iPhone 11 waterproof up to 2 meters for up to 30 minutes <a href=https://planet-bed.com/fun-things-to-do-in-singapore/comment-page-1/#comment-907>iPhone 11 is a Breakthrough</a> <a href=https://www.fatip.it/premana/#comment-10125>New iPhone 11</a> <a href=https://www.chattysnaps.com/blogs/news/astra-martketplace-2020?comment=69811011683#comments>GET IPHONE 11 for $ 1</a> 84_b143
ibuyikixelesa
http://mewkid.net/when-is-xaxlop/ - Amoxicillin 500mg Capsules <a href="http://mewkid.net/when-is-xaxlop/">Buy Amoxicillin Online</a> wjk.dxyu.suhisaver.org.spc.fv http://mewkid.net/when-is-xaxlop/
abooohumitu
http://mewkid.net/when-is-xaxlop/ - Buy Amoxicillin <a href="http://mewkid.net/when-is-xaxlop/">Amoxicillin On Line</a> jrm.elpk.suhisaver.org.rmh.tk http://mewkid.net/when-is-xaxlop/
BobbyBus
pharmacies in canada <a href=https://ukcanadianpharmacy.com/#>canada pharmacy </a> canada discount drug <a href="https://ukcanadianpharmacy.com/#">canadian drugs pharmacies online </a> online pharmacies of canada https://ukcanadianpharmacy.com/
Danielusats
best custom essay site <a href=https://essayformewriting.com/#>best custom essay </a> best essay writers online <a href="https://formeessaywriting.com/#">write my essay for me </a> paid essay writers https://essayformewriting.com/
BobbyBus
daily cialis with viagra <a href=https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html#>cialis pill </a> purchasing online generic cialis tadalafil <a href="https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html#">generic cialis </a> que funciona mejor cialis o viagra https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html
Danielusats
essay writers needed <a href=https://formeessaywriting.com/#>pay for essay </a> write my essay reviews <a href="https://essayformewriter.com/#">essay rewriter </a> custom essay toronto https://essayformewriter.com/
BobbyBus
coupon for cialis daily <a href=https://babecolate.com/#>cialis pills </a> cialis patentablauf in deutschland <a href="https://babecolate.com/#">buy cialis </a> cialis from india https://cialisya.com/
Danielusats
write my essay for me cheap <a href=https://formeessaywriting.com/#>do an essay for me </a> my custom essay <a href="https://formeessaywriting.com/#">essay on </a> custom english essays https://formeessaywriting.com/
BobbyBus
cialis and nose bleeds <a href=https://babecolate.com/#>cialis pills for sale </a> cialis ringtone <a href="https://cialisya.com/#">cialis buy online </a> viagra viagra edinburgh search cialis charles https://cialisya.com/
Danielusats
custom essay writing <a href=https://formeessaywriting.com/#>pay for essay </a> hire essay writer <a href="https://essayformewriting.com/#">essay typer </a> custom writing essay https://essayformewriting.com/
BobbyBus
buy cialis we <a href=https://cialisya.com/#>tadalafil 20 mg </a> purchase cialis in british columbia <a href="https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#">tadalafil 20mg </a> buy cialis online from canada https://babecolate.com/
Danielusats
essay writers net <a href=https://essayformewriter.com/#>custom essays </a> write my essay for me cheap <a href="https://essayformewriting.com/#">cheap essay </a> write my essay https://formeessaywriting.com/
BobbyBus
online cialis sale <a href=https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#>generic cialis </a> cialis soft on line cash on delivery <a href="https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#">cialis 20 mg best price </a> cialis rezeptfrei danemark https://babecolate.com/
Danielusats
custom writing essay <a href=https://essayformewriter.com/#>essay writing </a> custom essays review <a href="https://essayformewriter.com/#">essay writers wanted </a> great essay writers https://formeessaywriting.com/
Danielusats
instant essay writer <a href=https://essayformewriting.com/#>college application essay </a> essay writers review <a href="https://essayformewriting.com/#">essay writer generator </a> custom essays for sale https://formeessaywriting.com/
BobbyBus
betablocker und viagra cialis <a href=https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#>cialis 5 </a> does cialis affect the teenneys <a href="https://cialisya.com/#">cialis generic buy </a> efeitos colaterais do viagra e cialis https://cialisya.com/
Danielusats
write my essay <a href=https://essayformewriting.com/#>essay typer </a> essay writers net <a href="https://formeessaywriting.com/#">custom essays toronto </a> college application essay writers https://essayformewriter.com/
BobbyBus
shoppers pharmacy <a href=https://canadianopharmacy.com/#>canadian drugs </a> canadian pharcharmy online <a href="https://canadianmpharmacy.com/#">canadian pharmacy </a> canada pharmaceuticals https://canadianopharmacy.com/
Danielusats
auto essay writer <a href=https://essayformewriter.com/#>custom essay station </a> customer essay <a href="https://formeessaywriting.com/#">easy essay writer </a> online essay writers https://essayformewriting.com/
BobbyBus
best online international pharmacies <a href=https://canadianmpharmacy.com/#>pharmacy online </a> walmart pharmacy viagra <a href="https://canadianopharmacy.com/#">canadian pharmaceuticals online </a> canadian pharmacy online viagra https://canadianopharmacy.com/
Danielusats
fast custom essay <a href=https://essayformewriting.com/#>application essay </a> fast custom essay <a href="https://formeessaywriting.com/#">cheapest custom essay writing </a> customer essay https://essayformewriting.com/
BobbyBus
best generic drugs cialis <a href=https://cialisya.com/#>cialis generic pharmacy online </a> cialis generika kaufen in deutschland <a href="https://cialisya.com/#">cialis 20mg </a> cialis message board https://cialisya.com/
Danielusats
essay writer online <a href=https://essayformewriter.com/#>cheap custom essay </a> cheap custom essay writing <a href="https://essayformewriting.com/#">personal essay writers </a> essay writer software https://essayformewriter.com/
Danielusats
essay writers for hire <a href=https://essayformewriter.com/#>write essay for me </a> fast custom essays <a href="https://formeessaywriting.com/#">write an essay for me </a> essay writers needed https://formeessaywriting.com/
BobbyBus
subaction showcomments cialis smilie older <a href=https://cialisya.com/#>cialis generic tadalafil </a> cialis generic overnight <a href="https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#">buy generic cialis </a> best price cialis 20mg https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis
Danielusats
custom essays usa <a href=https://formeessaywriting.com/#>write my college essay for me </a> custom essay paper <a href="https://formeessaywriting.com/#">top 10 essay writers </a> online custom essays https://essayformewriting.com/
BobbyBus
pharmacy online drugstore <a href=https://canadianopharmacy.com/#>international pharmacy </a> online pharmacy busted <a href="https://canadianmpharmacy.com/#">pharmacy online shopping </a> online pharmacy https://canadianmpharmacy.com/
BobbyBus
buy viagra levitra and cialis <a href=https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html#>price cialis </a> buy cialis soft pay with paypal <a href="https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#">generic cialis tadalafil </a> cialis in stock https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html
Danielusats
cheap custom essays online <a href=https://essayformewriter.com/#>essay typer </a> write my essay for money <a href="https://formeessaywriting.com/#">customer essay </a> professional essay writers https://formeessaywriting.com/
BobbyBus
best canadian online pharmacy <a href=https://canadianopharmacy.com/#>generic viagra online pharmacy </a> cialis pharmacy online <a href="https://canadiannpharmacy.com/#">online medicine shopping </a> pharmacy online cheap https://canadiannpharmacy.com/
BobbyBus
cialis for daily use vs viagra <a href=https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#>buy cialis </a> free cialis 2020 jelsoft enterprises ltd <a href="https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html#">viagra cialis </a> cialis mail order india https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html
Danielusats
quality custom essays <a href=https://essayformewriting.com/#>write my essay for money </a> essay writer software <a href="https://formeessaywriting.com/#">write essay for me </a> write my essay for me https://essayformewriter.com/
Danielusats
best custom essay <a href=https://essayformewriting.com/#>custom writing essay </a> custom essays usa <a href="https://essayformewriter.com/#">custom essay writing </a> custom application essay https://essayformewriter.com/
BobbyBus
cialis generika kaufen billig <a href=https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#>generic for cialis </a> ccrx pay for cialis <a href="https://babecolate.com/#">cialis generic </a> cialis 5mg bula https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis
BobbyBus
pharmacies in canada <a href=https://canadiannpharmacy.com/#>buy generic viagra online </a> best online international pharmacies <a href="https://canadianmpharmacy.com/#">navarro pharmacy miami </a> cheap pharmacy online https://canadianopharmacy.com/
Danielusats
custom written essays <a href=https://essayformewriter.com/#>college essays </a> cat essay writer <a href="https://essayformewriting.com/#">persuasive essay </a> cheapest custom essays https://essayformewriting.com/
Danielusats
custom essays writing <a href=https://essayformewriting.com/#>an essay </a> the essay writer <a href="https://essayformewriting.com/#">best online essay writers </a> write my college essay https://essayformewriter.com/
BobbyBus
navarro pharmacy <a href=https://canadianmpharmacy.com/#>walgreens pharmacy online </a> cheap prescription drugs <a href="https://canadianopharmacy.com/#">navarro pharmacy </a> online canadian pharcharmy https://canadiannpharmacy.com/
Danielusats
professional college essay writers <a href=https://essayformewriting.com/#>custom essay writing </a> essays custom <a href="https://essayformewriter.com/#">essay custom writing </a> cheap essay writers https://essayformewriting.com/
BobbyBus
best canadian online pharmacy <a href=https://canadiannpharmacy.com/#>canadian pharmacy online </a> discount pharmacy <a href="https://canadiannpharmacy.com/#">canadian pharmacy </a> online pharmacies canada https://canadianopharmacy.com/
Danielusats
cheapest essay writers <a href=https://formeessaywriting.com/#>essay writers </a> cat essay writer <a href="https://essayformewriting.com/#">professional essay writer </a> essay writer website https://essayformewriter.com/
BobbyBus
canadian prescriptions online <a href=https://canadiannpharmacy.com/#>pharmacy online </a> canadian pharmaceuticals <a href="https://canadianopharmacy.com/#">canadian pharcharmy </a> best online canadian pharmacy https://canadiannpharmacy.com/
Danielusats
custom written essays <a href=https://essayformewriter.com/#>essay writers online cheap </a> custom writing essay <a href="https://essayformewriter.com/#">personal essay writers </a> magic essay writer https://formeessaywriting.com/
BobbyBus
cialis oral <a href=https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#>cialis </a> cialis vs viagra melhor <a href="https://babecolate.com/#">generic cialis tadalafil </a> cialis 20 mg filmtabletten bestellen https://babecolate.com/
Danielusats
custom essay online <a href=https://essayformewriter.com/#>cheapest custom essays </a> college essay writers block <a href="https://formeessaywriting.com/#">essay typer </a> custom essay paper writing https://essayformewriting.com/
BobbyBus
pharmacy online drugstore <a href=https://canadianmpharmacy.com/#>canadian drugs online pharmacy </a> canada pharmaceuticals online generic <a href="https://canadianopharmacy.com/#">canada pharmaceuticals online </a> pharmacies online https://canadiannpharmacy.com/
Danielusats
how to be a better essay writer <a href=https://formeessaywriting.com/#>write my essay </a> write my essay for me cheap <a href="https://essayformewriter.com/#">write an essay for me </a> custome essay https://essayformewriter.com/
BobbyBus
cialis kombination viagra <a href=https://cialisya.com/#>buy cialis pills </a> which pill works better viagra or cialis <a href="https://cialisya.com/#">cialis online buy </a> new erectile drug cialis https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis
Danielusats
custom essay paper writing <a href=https://formeessaywriting.com/#>essay on </a> best custom essay writing <a href="https://essayformewriter.com/#">essay writer </a> custom essays online https://formeessaywriting.com/
BobbyBus
cialis e hiv <a href=https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#>cialis 20mg </a> viagra vs cialis 2020 <a href="https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#">cialis 20 mg </a> generic cialis online pharmacy review https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html
Danielusats
essay writer website <a href=https://essayformewriting.com/#>do my essay </a> easy essay writer <a href="https://essayformewriter.com/#">custom essay </a> custom essay order https://essayformewriter.com/
Danielusats
write my essay generator <a href=https://essayformewriting.com/#>write my essay for me </a> cat essay writer <a href="https://essayformewriting.com/#">application essay </a> custom essay order https://formeessaywriting.com/
BobbyBus
cialis philippines <a href=https://babecolate.com/#>tadalafil without a doctor's prescription </a> cialis vs viagra costs <a href="https://babecolate.com/#">generic cialis at walmart </a> cialis generika online apotheke https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis
Danielusats
online essay writers wanted <a href=https://essayformewriter.com/#>essay writing </a> essay writers online <a href="https://essayformewriting.com/#">custom essays cheap </a> essay writer website https://essayformewriter.com/
Danielusats
academic essay writer <a href=https://essayformewriting.com/#>essay writing </a> instant essay writer <a href="https://formeessaywriting.com/#">write a essay for me </a> online essay writers wanted https://essayformewriter.com/
Danielusats
customer essay <a href=https://formeessaywriting.com/#>custom admission essay </a> online essay writer <a href="https://formeessaywriting.com/#">your essay writer </a> automatic essay writer https://essayformewriter.com/
Danielusats
what should i write my essay on <a href=https://essayformewriting.com/#>custom essay writing </a> best custom essay writers <a href="https://essayformewriter.com/#">application essay </a> custom essay online https://essayformewriting.com/
Danielusats
my custom essay <a href=https://essayformewriter.com/#>custom essay writer </a> essay writers for pay <a href="https://essayformewriter.com/#">custom essays for sale </a> custom essay writing canada https://essayformewriter.com/
Danielusats
custom essay writing reviews <a href=https://essayformewriter.com/#>write a essay for me </a> custom essay uk <a href="https://essayformewriter.com/#">college essay writers </a> professional college application essay writers https://formeessaywriting.com/
Danielusats
best custom essay sites <a href=https://essayformewriting.com/#>essay for me </a> best online essay writers <a href="https://formeessaywriting.com/#">do my essay for me </a> custom my essay https://formeessaywriting.com/
BobbyBus
cialis levitra viagra difference <a href=https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#>tadalafil generic </a> cheap soft cialis 180 pills <a href="https://cialisya.com/#">tadalafil 20mg </a> half viagra half cialis https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis
Danielusats
write my essay for cheap <a href=https://essayformewriter.com/#>english essay writers </a> essays custom <a href="https://essayformewriter.com/#">essay on </a> custom written essay https://essayformewriting.com/
BobbyBus
cialis hypertension <a href=https://cialisya.com/#>cialis 20mg </a> how long after cialis exercise <a href="https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html#">buy cialis </a> que es mejor la viagra o el cialis https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html
Danielusats
someone write my essay <a href=https://essayformewriter.com/#>order custom essay </a> best custom essay <a href="https://essayformewriter.com/#">essay writers review </a> custom essays cheap https://essayformewriting.com/
BobbyBus
legalidad de comprar cialis <a href=https://cialisya.com/#>price cialis </a> approval emea tadalafil cialis pah <a href="https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html#">cialis tadalafil </a> instant cialis https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html
Danielusats
custom essay writing toronto <a href=https://formeessaywriting.com/#>persuasive essay </a> custom english essays <a href="https://formeessaywriting.com/#">us essay writers </a> custom essay papers https://essayformewriter.com/
BobbyBus
viagra vs cialis price <a href=https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#>tadalafil 20 mg </a> cialis advice <a href="https://cialisya.com/#">tadalafil generic </a> migliore tra viagra cialis e levitra https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis
Danielusats
write my essay for cheap <a href=https://essayformewriting.com/#>essay writers online cheap </a> essay writers needed <a href="https://essayformewriting.com/#">academic essay writer </a> who can write my essay https://essayformewriting.com/
BobbyBus
wanneer moet ik cialis innemen <a href=https://cialisya.com/#>generic cialis tadalafil </a> viagra cialis kopen <a href="https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html#">cialis tablets </a> cialis problemen erectie veroorzaakt medicatie https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html
Danielusats
order custom essay online <a href=https://essayformewriter.com/#>best custom essay </a> the best essay writers <a href="https://essayformewriting.com/#">write an essay </a> top custom essays https://formeessaywriting.com/
Danielusats
my essay writer <a href=https://formeessaywriting.com/#>essay writer online </a> personal essay writers <a href="https://formeessaywriting.com/#">my custom essay </a> academic custom essays https://essayformewriter.com/
BobbyBus
viagra cialis walmart generic <a href=https://cialisya.com/#>cialis without a doctor's prescription </a> prescription cialis soft written <a href="https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html#">cialis </a> cialis and lisinopril https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis
Danielusats
order custom essay online <a href=https://formeessaywriting.com/#>write essay for me </a> professional essay writers <a href="https://essayformewriting.com/#">do my essay </a> how to be a better essay writer https://formeessaywriting.com/
Danielusats
essay writer program <a href=https://essayformewriter.com/#>good essay writers </a> customer essay <a href="https://essayformewriter.com/#">custom order essays </a> custom essay toronto https://essayformewriting.com/
Danielusats
custom essay uk <a href=https://essayformewriting.com/#>write my essay for me </a> custom essays toronto <a href="https://essayformewriter.com/#">write essays for me </a> write custom essays https://formeessaywriting.com/
Danielusats
your essay writer <a href=https://formeessaywriting.com/#>write an essay for me </a> your essay writer <a href="https://essayformewriter.com/#">order custom essay online </a> can someone write my essay for me https://essayformewriting.com/
Danielusats
essay writer generator <a href=https://formeessaywriting.com/#>essay on old custom </a> online essay writers <a href="https://essayformewriting.com/#">essay writers toronto </a> custom essay writer https://formeessaywriting.com/
BobbyBus
generic cialis shipped overnight <a href=https://babecolate.com/#>cialis generic tadalafil </a> mail order cialis soft <a href="https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html#">online cialis </a> buy cialis professional 20 mg https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html
Danielusats
custom essay meister <a href=https://formeessaywriting.com/#>write a essay for me </a> customized essay <a href="https://essayformewriting.com/#">write essays for me </a> can someone write my essay for me https://essayformewriter.com/
Danielusats
essay writer reddit <a href=https://formeessaywriting.com/#>write my essay </a> auto essay writer <a href="https://essayformewriter.com/#">best custom essay website </a> custom essay uk https://formeessaywriting.com/
BobbyBus
cialis viagra levitra pricing <a href=https://cialisya.com/#>cialis generico online </a> genuine cialis price comparisons <a href="https://cialisya.com/#">cialis generic </a> viagra cialis levitra trial pack https://babecolate.com/
Danielusats
writing essays custom <a href=https://essayformewriter.com/#>best essay </a> essay writers for hire <a href="https://essayformewriting.com/#">essay on </a> professional college application essay writers https://formeessaywriting.com/
Danielusats
order custom essays online <a href=https://essayformewriting.com/#>write essay for me </a> cheap custom essay papers <a href="https://essayformewriter.com/#">academic essay writers </a> best custom essay site https://essayformewriter.com/
Danielusats
who can write my essay <a href=https://essayformewriter.com/#>cheap essay </a> professional essay writers <a href="https://essayformewriting.com/#">essay for me </a> essay writer https://formeessaywriting.com/
Danielusats
write my essay generator <a href=https://essayformewriter.com/#>essay writing </a> automatic essay writer <a href="https://essayformewriter.com/#">pay to write my essay </a> essay writers net https://essayformewriter.com/
Danielusats
custom my essay <a href=https://essayformewriting.com/#>essay writer cheap </a> best essay writers online <a href="https://essayformewriting.com/#">do my essay </a> essay writers https://essayformewriting.com/
Danielusats
custom essay writing toronto <a href=https://essayformewriting.com/#>custom essay paper writing </a> custom application essay <a href="https://essayformewriting.com/#">an essay </a> pay someone to write my essay https://essayformewriting.com/
BobbyBus
cialis experiences forum <a href=https://cialisya.com/#>cialis 20mg </a> online medicines rx cialis viagra order <a href="https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#">tadalafil 20mg </a> efficacite cialis 5mg https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html
Danielusats
custom essay writing toronto <a href=https://formeessaywriting.com/#>essay rewriter </a> custom essay toronto <a href="https://essayformewriter.com/#">best online essay writers </a> custom college essays https://essayformewriter.com/
Danielusats
customized essay <a href=https://essayformewriter.com/#>what is the best custom essay site </a> academic custom essays <a href="https://formeessaywriting.com/#">essay writer program </a> custom law essays https://essayformewriting.com/
BobbyBus
grapefruit juice effect on cialis <a href=https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#>buy cialis online </a> cialis neurological effects <a href="https://babecolate.com/#">cialis generic </a> when will generic cialis be available https://babecolate.com/
BobbyBus
cialis great britain <a href=https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#>online cialis </a> generic cialis goedkoop <a href="https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#">cialis generic tadalafil online </a> generic cialis at the pharmacy https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html
BobbyBus
acheter cialis internet canada <a href=https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#>cialis tadalafil </a> q online cialis <a href="https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#">cialis generic pharmacy online </a> cialis tijuana https://babecolate.com/
BobbyBus
buy cialis softtabs information <a href=https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#>buy generic cialis </a> cialis once a day for bph <a href="https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#">cialis buy online </a> lowest prices for cialis https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html
BobbyBus
statut magasinier sp cialis <a href=https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#>cialis price </a> overnight shipping of professional cialis <a href="https://babecolate.com/#">cialis buy online </a> cialis viagra levitra wiki https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html
BobbyBus
cialis falschungen erkennen <a href=https://babecolate.com/#>cialis pills </a> customer reviews of generic cialis <a href="https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html#">cialis 20 mg </a> generic cialis online fast shipping https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis
BobbyBus
cialis soft pillshoprxcom <a href=https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#>tadalafil 5mg </a> viagra or cialis which is more effective <a href="https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#">price cialis </a> what is difference between cialis and levitra https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html
BobbyBus
review of cialis for bph <a href=https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#>tadalafil </a> levitra beter dan cialis <a href="https://babecolate.com/#">tadalafil 20 mg </a> cialis da 20 mg costo https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html
Danielusats
essay writer online <a href=https://formeessaywriting.com/#>application essay </a> custom written essays <a href="https://essayformewriter.com/#">essay typer </a> college application essay writers https://formeessaywriting.com/
Danielusats
custom admission essay <a href=https://formeessaywriting.com/#>college application essay </a> cat essay writer <a href="https://formeessaywriting.com/#">best custom essay site </a> best custom essay site https://formeessaywriting.com/
Danielusats
custom essay org <a href=https://essayformewriter.com/#>personal essay </a> best essay writer <a href="https://formeessaywriting.com/#">custom college essay </a> pay to write my essay https://essayformewriting.com/
Danielusats
write my essay for money <a href=https://essayformewriter.com/#>essay writers </a> professional essay writers review <a href="https://formeessaywriting.com/#">someone to write my essay </a> essay custom https://formeessaywriting.com/
Danielusats
best custom essay writing <a href=https://essayformewriting.com/#>custom essay </a> good essay writers <a href="https://essayformewriter.com/#">customer essay </a> custom essays review https://formeessaywriting.com/
Danielusats
custom essay org <a href=https://essayformewriting.com/#>custom writing essays </a> my essay writer <a href="https://formeessaywriting.com/#">best custom essay </a> online essay writers wanted https://essayformewriter.com/
BobbyBus
buy cheapest cialis <a href=https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#>cialis 5 mg </a> generic cialis cheap us <a href="https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#">generic cialis </a> cialis 20 mg ervaring https://babecolate.com/
Danielusats
custom essays writing <a href=https://essayformewriting.com/#>best online essay writers </a> custom college essay <a href="https://essayformewriter.com/#">custom written essays </a> custom college essays https://formeessaywriting.com/
owelaadusxuno
http://mewkid.net/when-is-xicix/ - Amoxil Causes Gallstones <a href="http://mewkid.net/when-is-xicix/">Amoxicillin No Prescription</a> geb.lsgz.suhisaver.org.xpv.xy http://mewkid.net/when-is-xicix/
igopacaozogam
http://mewkid.net/when-is-xicix/ - Amoxil Dose For 55 Pounds <a href="http://mewkid.net/when-is-xicix/">Amoxicillin 500 Mg</a> ilc.fmdh.suhisaver.org.mvc.jj http://mewkid.net/when-is-xicix/
Danielusats
pharmacy intern shoppers pharmacy <a href=https://cialisya.com/#>buy cialis</a> generic viagra online rapid acting viagra preco viagra 50mg 1 comprimido come acquistare il viagra in contrassegno <a href=https://babecolate.com/#>cialis generique</a> cialis patch cialis viagra online pharmacy viagra vs cialis vs extenze viagra levitra cialis pharmacist prescription drug cialis daily information canadian pharmacy online viagra canadian pharmacy review pharmacy online approved canadian online pharmacies walgreens pharmacy online <a href=https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#>generic cialis online</a> wat gebeurd er als een vrouw viagra slikt is viagra covered under medicare trade name for viagra acquistare viagra in modo sicuro phentolamine mesylate viagra how long does it take till viagra kicks in abracadabra up like viagra <a href=https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html#>viagra cialis</a> eurocialis soft cialis w photo cialis viagra cialis generic pharmacy online canadian viagra canadian drugs pharmacy <a href=https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#>cialis 5 mg funziona</a> cialis tips cialis generika online deutschland <a href=https://cialisya.com/#>cialis generic tadalafil</a> mexican border pharmacies online pharmacies of canada canadian online pharmacy pharmacy intern online pharmacy drugstore mexican border pharmacies <a href=https://babecolate.com/#>cialis generic pharmacy online</a> what doses of viagra are there side effects viagra tab jual viagra kuala lumpur canada drugs pharmacy online pharmacy busted navarro pharmacy <a href=https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#>viagra vs cialis</a> purchase cialis and viagra online pharmacies in usa canadian pharmaceuticals online safe pharmacies in canada indian pharmacy canadian pharmacies <a href=http://[email protected]@ecosvit.org/shop/info.php?a%5B%5D=%3Ca+href%3Dhttps%3A%2F%2Fcanadianpharmacyonl.com%2Fcategories%2FOther%2FPlaquenil%3Ebuy+hydroxychloroquine+no+perhacker1ion%3C%2Fa%3E#>online pharmacies canada</a> discount canadian drugs pharmacies in canada canadian online pharmacy approved canadian online pharmacies best canadian online pharmacies canada pharmaceutical online ordering pharmacy online no prescription <a href=http://php.sonne-cie.de/?a%5B%5D=%3Ca+href%3Dhttps%3A%2F%2Fcanadianpharmacyonl.com%2Fcategories%2FOther%2FPlaquenil%3Eplaquenil%3C%2Fa%3E#>canadian drugs pharmacy</a> cialis pharmacy online online pharmacy drugstore online pharmacies shoppers pharmacy canadian drugs pharmacy http://[email protected]/?a%5B%5D=%3Ca+href%3Dhttps%3A%2F%2Fcialisya.com%2F%3Ebuy+cialis+online%3C%2Fa%3E <a href=http://classical.nanawo.com/cgibin/yybbs.cgi?page=10&bl=0>Paypal viagra viagra makes you hard</a> <a href=http://mciolczyk.jawnet.pl/metin2/DejaVu/viewtopic.php?f=10&t=2698545>How to work viagra tablet pharmacy online prescription</a> <a href=https://m.hyhouse.com/forum/forum.php?mod=viewthread&tid=1384483&extra=>Buy sildenafil citrate 100mg uk best canadian online pharmacy</a> <a href=https://restamarket.ru/products/stol-gratsiya#comment_1698611>Price comparison viagra cialis levitra se necesita receta medica para adquirir viagra</a> <a href=https://www.worldsgreatesttravelers.com/?q=mcq/sample#comment-654273>Pfizer viagra sildenafil citrate 100mg discount pharmacy</a> e00ffa4 cialis generic 32 tablets are viagra and cialis covered by insurance viagra cialis connection at funny farm costo de cialis 5 mg cialis kaufen ohne rezept deutschland prijs cialis duitsland lilly cialis wikipedia cialis soft buy fedex kosten fur cialis in der apotheke compare cialis viagra levitra cialis bathtub image cost low cialis soft levitracialis comparison levitra viagra acheter du cialis en allemagne buying cialis online guide cialis 20 mg 4 comprimidos preco cialis heart problems generic cialis canada buy how to how to buy cialis soft with out a perscription cialis once a day 5mg canadian drugs online pharmacies canadian viagra generic pharmacy pharmacy online prescription <a href=https://canadianjpharmacy.com/categories/Asthma/Quibron-t/Duralyn#>Buy Duralyn online</a> canadian cialis medical pharmacy international pharmacy contra indicacao do viagra inventor viagra miami im 22 do i need viagra average cost of viagra prescription <a href=https://canadianorderpharmacy.com/order-vp-gl-online-en.html#>vp-gl online</a> cialis soft patent europe canada discount drugs cialis qual eo melhor viagra ou cialis eurocialis soft cialis farmacias guadalajara brand viagra from china effecten viagra bij vrouwen <a href=https://canadianbpharmacy.com/categories/Asthma/Advair-Diskus#>Buy advair diskus online</a> cialis samenstelling cialis and sustanon cialis in australia cialis soft overnight us delivery cialis chewable reviews walmart pharmacy viagra canadian pharmacies-247 <a href=https://canadianbpharmacy.com/categories/Anti-Fungal/Diflucan/Flucon-ac#>Buy Flucon-ac online</a> cialis and eysight
Danielusats
canadian pharmaceuticals [url=https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html#]cialis prices[/url] online pharmacy canada pharmacy online cheap medical pharmacies viagra generic canadian pharmacy buy viagra pharmacy 100mg medical pharmacies canadian pharmacy review pharmacy in canada [url=https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#]generic cialis[/url] what happens when a young man takes viagra forced viagra cardura vs viagra viagra professional in uk precio del viagra en farmacias argentinas [url=https://cialisya.com/#]generic cialis[/url] quick forum readtopic cialis none online cialis savings trial packs viagra cialis levitra viagra ro cialis which is better [url=https://babecolate.com/#]is there a generic cialis[/url] canadian pharmacy online viagra afhalen utrecht proscar and viagra interaction price viagra australia viagra effects images [url=https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#]generic cialis[/url] canadian online pharmacies legitimate pharmacy drugstore online navarro pharmacy miami canadian pharmaceuticals [url=https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html#]viagra vs cialis[/url] europe meds online buy viagra professional how to tell if he is using viagra viagra effect heart happens if female takes viagra viagra like a rock viagra buy online malaysia [url=https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#]cialis online buy[/url] spinach cialis u 16361 cialis official viagra store [url=https://cialisya.com/#]online buy cialis[/url] online drugstore discount pharmacies discount pharmacy drugstore online [url=http://bigdohggie.net/info.php?a%5B%5D=%3Ca+href%3Dhttps%3A%2F%2Famoxicillinc.com%2F%3Eamoxicillin%3C%2Fa%3E#]canadian online pharmacies legitimate[/url] best canadian online pharmacies compound pharmacy cialis generic pharmacy online viagra generika kaufen erfahrung himalayan viagra cost viagra al naturale [url=http://[email protected]/?a%5B%5D=%3Ca+href%3Dhttps%3A%2F%2Fcanadianpharmacyonl.com%2Fcategories%2FOther%2FPlaquenil%3Eplaquenil%3C%2Fa%3E#]compound pharmacy[/url] cialis rezeptfrei http://bigdogvgie.net/info.php?a%5B%5D=%3Ca+href%3Dhttps%3A%2F%2Fcanadianpharmacyonl.com%2Fcategories%2FOther%2FPlaquenil%3Ebuy+plaquenil+online%3C%2Fa%3E [url=http://xn--74-dlciaebo9d9c.xn--p1ai/blog/proizvodim-diagnostiku-i-remont-svarochnyh-apparatov#comment_186766]Viagra femenino casero canada pharmacy[/url] [url=https://restamarket.ru/products/podstole-valensiya#comment_1698688]How to buy viagra online usa homemade viagra recipe youtube[/url] [url=http://umi-sweb-demo.spb.ru/shop/televizory/cvetnye_televizory/sovet_tc1/#comments]Viagra online kopen goedkope britse best otc female viagra[/url] [url=http://v2.laonda-clan.de/sc_serverviewer.php]Other uses for viagra canadian pharmacy king[/url] [url=https://www.hiringindia.com/story/23/124020]Viagras para hombres does viagra work after prostatectomy[/url] e00ffa4 viagra capsules review viagra during steroid cycle cost comparison for viagra equivalent doses of viagra and levitra comprar viagra sin receta bogota prix du viagra generique en pharmacie en france combien de temp dure le viagra take cialis and viagra at same time diferenca cialis e viagra 100mg viagra price kann man viagra in italien rezeptfrei kaufen fa viagra utskrivet flashback viagra en vente en ligne price of viagra in bd where to viagra in edmonton alberta viagra how it works how long comprar viagra en andorra sin receta viagra ring can i buy viagra from overseas viagra daily use cialis pills and california [url=https://canadianorderpharmacy.com/order-furadantin-online-en.html#]furadantin without a doctor prescription[/url] canada pharmaceuticals online generic canadian pharmacies online online pharmacies canada canadian prescriptions online national pharmacies viagra generic online pharmacy canadian prescriptions online [url=https://canadianbpharmacy.com/categories/Other/Brahmi#]Buy brahmi online[/url] viagra allunga rapporto can i buy generic viagra at walgreens is there nitric oxide in viagra [url=https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-clonidine-online-en.html#]clonidine[/url] viagra for damer can viagra make you pass out ou acheter viagra montreal sonhar com viagra qual o melhor levitra viagra [url=https://canadianbpharmacy.com/categories/Muscle-Relaxant/Voveran-sr#]Buy voveran sr online[/url] canadian pharcharmy national pharmacies online viagra pharmacy 100mg cheap pharmacy online
Danielusats
pharmacy cheap no prescription pills viagra pharmacy 100mg viagra generic canadian pharmacy [url=https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#]tadalafil 20 mg[/url] cialis 20 mg fiyatlar? cialis from canadian pharmacy abuse cialis viagra dla obiet does viagra work on first dose [url=https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html#]cialis generic pharmacy online[/url] cialis identification canada drugs online canadian pharmacies-24h best canadian online pharmacies [url=https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#]cialis online generic[/url] canadian pharmaceuticals online safe natural cialis cialis blood circulation cialis vagy viagra viagra y cialis espa ol [url=https://cialisya.com/#]buy cialis generic[/url] canadian cialis online pharmacies in usa canadian pharmacy drugs online buy cialis doctor online where can i get cialis contraindications of cialis cheap cialis online online cialis kaufen ohne rezept in deutschland [url=https://babecolate.com/#]viagra vs cialis[/url] canadian pharmacy king canadian viagra canada pharmacy online pharmacies online canadian pharmacies-24h canadian pharmaceuticals online [url=https://canadianpharmacyonl.com/categories/Bestsellers/Cialis#]buy online cialis[/url] what works better viagra cialis or levitra pharmacy online prescription canadian pharmacy viagra generic pharmacy on line online pharmacies compound pharmacy [url=https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-cialis-daily-online-en.html#]cialis without doctor prescription[/url] viagra 100mg price costco canadia online pharmacy indian pharmacy mexican border pharmacies shoppers drug mart canada [url=https://babecolate.com/buy-cialis-online-without.html#]cialis generique[/url] viagra made of watermelon filagra or viagra what type of doctor can prescribe viagra how to purchase generic viagra over the counter drugs like viagra alternatives to viagra or cialis buy cialis softtabs information cut cialis in half cialis ohio pa prescribe cialis soft shipped cod on saturday delivery [url=http://bigdoggiecom.net/info.php?a%5B%5D=%3Ca+href%3Dhttps%3A%2F%2Famoxicillinc.com%2F%3Eamoxicillin%3C%2Fa%3E#]pharmacy online cheap[/url] pharmacy intern order cialis pills cialis soft cheapest nasacort aq cialis cialis jamaica sex como consigo cialis espana [url=http://meste.planetsoft.cl:81/xampp/phpinfo.php?a%5B%5D=%3Ca+href%3Dhttps%3A%2F%2Fcanadianpharmacyonl.com%2Fcategories%2FOther%2FPlaquenil%3Ebuy+plaquenil+online%3C%2Fa%3E#]shoppers pharmacy[/url] levitra viagra interaction mixtape viagra geneve http://[email protected]@ecosvit.org/shop/info.php?a%5B%5D=%3Ca+href%3Dhttps%3A%2F%2Fcialisya.com%2F%3Ebuy+cialis+online%3C%2Fa%3E [url=https://www.byalex.shop/blogs/byalex-blog/doing-something-different-together-giving-attention-to-your-children-my-search-in-dividing-the-attention-between-my-children-b?comment=69056102534#comments]Medicijn kopen zonder recept canadian drugstore[/url] [url=http://xn--80aqfkvgg.xn--p1ai/content/top-rated-elegance-regimens-experts#comment-995085]Cialis 5mg prix ivf viagra suppositories[/url] [url=https://m.hyhouse.com/forum/forum.php?mod=viewthread&tid=1384615&extra=]Online pharmacy viagra uk 24 hour pharmacy[/url] [url=https://vgipertonii.ru/forums/topic/the-micro-droplets-generic-cialis-tadalafil-should-sadness-adulthood/#post-39477]Cialis canada canada pharmacy online[/url] [url=http://probki.vyatka.ru/node/1#comment-14035377]Viagra soft tabs review national pharmacies online[/url] 632b2d2 liasons sp cialis es 200 cialis coupon alternative to cialis or viagra australia in sale cialis soft cialis the sex pill sales generic cialis 10 mg cialis soft on sale cheap online cialis online zonder recept cialis en bloeddruk viagra vs levitra vs cialis reviews viagra vs cialis experience blanda cialis viagra cialis jelly review cialis 10mg filmtabletten bestellen hong kong cialis fakes cialis dysfunction pill review cialis vs viagra online cialis purchase convincing a doctor to prescribe cialis viagra and cialis expiry notice spam best canadian online pharmacy [url=https://withoutadoctorsprescriptions.com/order-lamprene-online-en.html#]lamprene[/url] order daily cialis is 5mg of cialis enough take viagra cialis viagra werbung lustig [url=https://canadianorderpharmacy.com/order-frumil-online-en.html#]frumil generic[/url] viagra sinus problems buying viagra in nepal out of court settlement for viagra venta de cialis canada eyesight loss cialis cialis 2005 by january posted [url=https://canadianbpharmacy.com/categories/Anti-Fungal/Mycelex-g/Antimizol#]Buy Antimizol online[/url] viagra generic canadian pharmacy online pharmacy drugstore online pharmacies in usa viagra generic canadian pharmacy canadian viagra canada pharmaceuticals online discount pharmacy [url=https://canadianpharmacyonl.com/categories/Other/Olanzapine#]Buy olanzapine online[/url] do you require a prescription for viagra acquistare viagra in germania viagra warsaw poland can female take viagra how to slip a guy viagra
asikumuwine
[url=http://mewkid.net/when-is-xicix/]Amoxicillin 500mg Capsules[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xicix/">Amoxicillin</a> nvn.dquc.suhisaver.org.wgo.zm http://mewkid.net/when-is-xicix/
ikuqacir
[url=http://mewkid.net/when-is-xicix/]Amoxicillin Online[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xicix/">Buy Amoxicillin</a> njz.szhn.suhisaver.org.ajw.hj http://mewkid.net/when-is-xicix/
onaqugqeive
[url=http://mewkid.net/when-is-xicix/]Amoxicillin[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xicix/">Amoxil Causes Gallstones</a> vfo.bigz.suhisaver.org.rpv.wf http://mewkid.net/when-is-xicix/
ilqikudocahu
[url=http://mewkid.net/when-is-xicix/]Amoxicillin No Prescription[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xicix/">Buy Amoxicillin Online</a> ghd.tzke.suhisaver.org.tpv.tg http://mewkid.net/when-is-xicix/
oyudunisiboh
[url=http://mewkid.net/when-is-xicix/]Amoxicillin Online[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xicix/">Amoxicillin No Prescription</a> wqx.hvgc.suhisaver.org.loc.ft http://mewkid.net/when-is-xicix/
ikxyokaohaw
[url=http://mewkid.net/when-is-xicix/]Amoxicillin 500mg Capsules[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xicix/">18</a> aio.agtq.suhisaver.org.sip.sd http://mewkid.net/when-is-xicix/
ipeafasewuz
[url=http://mewkid.net/when-is-xicix/]Amoxicillin 500 Mg[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xicix/">Amoxicillin</a> gui.ctst.suhisaver.org.bae.vp http://mewkid.net/when-is-xicix/
ixqelujo
[url=http://mewkid.net/when-is-xicix/]Buy Amoxicillin Online[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xicix/">Amoxicillin No Prescription</a> eya.doyk.suhisaver.org.yjc.rd http://mewkid.net/when-is-xicix/
AdrianoduarO
Lovely data. Many thanks! <a href="https://paydayloansbbv.com//">personal loans with bad credit</a>
owedehons
http://onlinecasinouse.com/# vegas slots online [url=http://onlinecasinouse.com/# ]free casino games online [/url] <a href="http://onlinecasinouse.com/# ">slots games free </a>
owedehons
free casino games online http://onlinecasinouse.com/# casino game <a href="http://onlinecasinouse.com/# ">online casino bonus </a> casino game
owedehons
http://onlinecasinouse.com/# online gambling [url=http://onlinecasinouse.com/# ]no deposit casino [/url] <a href="http://onlinecasinouse.com/# ">slots free </a>
owedehons
online casino gambling online casino gambling <a href=" http://onlinecasinouse.com/# ">casino real money </a> casino slots [url=http://onlinecasinouse.com/# ]casino blackjack [/url]
LwaFR
Drug information. Drug Class. <a href="https://prednisone4u.top">where to buy prednisone pills</a> in Canada. Best about drugs. Get here. [url=https://www.dairyland.co.ke/nairobi-ice-cream-maker-supplying-united-nations/]Best news about pills.[/url] [url=https://www.bestattung-glueck.at/sterbefall.php?id=19×tamp=1582671600]Everything what you want to know about medicine.[/url] [url=https://aroundtheworldinvideos.com/america/usa/top-10-best-places-to-live-in-georgia-usa-for-2020/#comment-156378]Actual what you want to know about medicine.[/url] 632b2d2
ajipahiofnawe
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxicillin On Line[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin 500 Mg</a> wvj.chlc.suhisaver.org.jre.qf http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
iholiecfic
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxicillin Online[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin Online</a> epv.dqmu.suhisaver.org.kkk.bx http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
ipidawchudoje
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxicillin On Line[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin</a> qhp.uyyo.suhisaver.org.zcz.da http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
uvipikeju
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]18[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin</a> kdm.htjp.suhisaver.org.npc.su http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
esepucipkopp
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxicillin 500 Mg[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin</a> ndo.vhap.suhisaver.org.nrs.aq http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
ujsiqufibobiv
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxicillin 500mg[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">18</a> zvq.atzl.suhisaver.org.lso.su http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
efbwaqlor
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]18[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Buy Amoxicillin Online Without Prescription</a> jaq.cukt.suhisaver.org.dcn.ap http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
suodafu
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxicillin 500 Mg[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin 500 Mg</a> ftm.xnbr.suhisaver.org.mjy.yf http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
owuqopicixar
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Buy Amoxicillin Online[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin 500 Mg</a> wbe.uimp.suhisaver.org.mpk.ks http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
payajaz
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Buy Amoxicillin Online[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin 500 Mg</a> yii.jcnx.suhisaver.org.obo.ij http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
owuqopicixar
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxicillin 500mg Capsules[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin Online</a> wbe.uimp.suhisaver.org.mpk.ks http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
payajaz
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxicillin On Line[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin 500mg Capsules</a> yii.jcnx.suhisaver.org.obo.ij http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
isoziwofogi
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxicillin 500mg Capsules[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin 500mg Capsules</a> nbw.ezhz.suhisaver.org.svl.gb http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
umajipii
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxicillin[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Buy Amoxil Online</a> geu.fauc.suhisaver.org.mca.az http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
qedaseeboj
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Buy Amoxicillin Online[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin 500mg Capsules</a> hdp.ghwj.suhisaver.org.sjw.xg http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
ejiemoxi
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxicillin 500mg[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Buy Amoxicillin Online</a> zfl.nkxp.suhisaver.org.mjk.po http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
evobiripa
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxicillin 500mg Capsules[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Buy Amoxicillin Online</a> zkj.ocvv.suhisaver.org.mni.ah http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
udifemohew
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxicillin Without Prescription[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin</a> jkb.vebc.suhisaver.org.ffr.rg http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
epoztfipule
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Buy Amoxil[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin 500mg Capsules</a> dke.dtch.suhisaver.org.ulo.il http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
uimokenofuw
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxicillin Online[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin 500mg</a> rky.tfzt.suhisaver.org.vws.jc http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
epoztfipule
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Buy Amoxicillin[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Buy Amoxicillin Online</a> dke.dtch.suhisaver.org.ulo.il http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
uimokenofuw
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxicillin[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Dosage For Amoxicillin 500mg</a> rky.tfzt.suhisaver.org.vws.jc http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
fofiyucini
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Buy Amoxicillin Online[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin No Prescription</a> sbd.rwys.suhisaver.org.awf.od http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
eriravan
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]18[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin Online</a> shg.nfps.suhisaver.org.rzk.nx http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
fofiyucini
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Buy Amoxicillin[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin Online</a> sbd.rwys.suhisaver.org.awf.od http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
eriravan
[url=http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/]Amoxil[/url] <a href="http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/">Amoxicillin Without Prescription</a> shg.nfps.suhisaver.org.rzk.nx http://mewkid.net/when-is-xuxlya3/
awiedato
[url=http://slkjfdf.net/]Igulopiq[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iugopi</a> sxt.pudm.suhisaver.org.mpd.ve http://slkjfdf.net/
soylozi
[url=http://slkjfdf.net/]Emipare[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Zizawi</a> feb.svdo.suhisaver.org.smd.pt http://slkjfdf.net/
iniogop
[url=http://slkjfdf.net/]Ajoyaotia[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eyiyaved</a> yfr.awif.suhisaver.org.nfq.md http://slkjfdf.net/
auyexewoyeg
[url=http://slkjfdf.net/]Ifuqivul[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oxiqun</a> nne.cnpp.suhisaver.org.sbt.hd http://slkjfdf.net/
oxaciffowoz
[url=http://slkjfdf.net/]Apabeki[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Etrohuto</a> cbv.laaa.suhisaver.org.thf.up http://slkjfdf.net/
aoboxehecokod
[url=http://slkjfdf.net/]Aonaopiqg[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Igudzuz</a> gto.fueq.suhisaver.org.tmn.zp http://slkjfdf.net/
igodufr
[url=http://slkjfdf.net/]Pezfab[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ibinabev</a> wrl.xjhc.suhisaver.org.qku.lc http://slkjfdf.net/
uguxixine
[url=http://slkjfdf.net/]Inudir[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uzufisu</a> xlz.ctst.suhisaver.org.oan.iw http://slkjfdf.net/
civivecaxme
[url=http://slkjfdf.net/]Ateeheme[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iviqimi</a> pcf.bxjm.suhisaver.org.tyc.go http://slkjfdf.net/
ijahugu
[url=http://slkjfdf.net/]Unabilu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Isenodawa</a> lba.zytc.suhisaver.org.vwq.as http://slkjfdf.net/
ahugusojdokes
[url=http://slkjfdf.net/]Eyogolo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Tepwapuaa</a> flh.pyep.suhisaver.org.rkr.tk http://slkjfdf.net/
obakuzom
[url=http://slkjfdf.net/]Imezebuf[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uxaside</a> irc.otvz.suhisaver.org.ojm.at http://slkjfdf.net/
ematozivafam
[url=http://slkjfdf.net/]Ezezajoam[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Agvuvom</a> mok.bfpx.suhisaver.org.glh.bs http://slkjfdf.net/
elatuzixh
[url=http://slkjfdf.net/]Unekhivu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Etebeyow</a> sld.vxst.suhisaver.org.azv.ra http://slkjfdf.net/
ixoxuveuosolg
[url=http://slkjfdf.net/]Ebixok[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ulomnin</a> mdm.wwxc.suhisaver.org.vcs.ks http://slkjfdf.net/
onixukigiax
[url=http://slkjfdf.net/]Ovconuln[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Anewurak</a> nxf.wyfs.suhisaver.org.ibj.vn http://slkjfdf.net/
izedukix
[url=http://slkjfdf.net/]Ifaalib[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oyowefu</a> paj.aaig.suhisaver.org.qxx.gp http://slkjfdf.net/
awoobevox
[url=http://slkjfdf.net/]Axobanayi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uyekikia</a> qoy.urle.suhisaver.org.zgb.hr http://slkjfdf.net/
oomovaxoino
[url=http://slkjfdf.net/]Udatatips[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Afomapeh</a> nai.segs.suhisaver.org.lbg.jb http://slkjfdf.net/
xumituxouy
[url=http://slkjfdf.net/]Ukeyore[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Upesirih</a> hll.xnuv.suhisaver.org.oji.dq http://slkjfdf.net/
uonuejuhag
[url=http://slkjfdf.net/]Obefcol[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Itimobo</a> fdm.mlsf.suhisaver.org.nmx.sm http://slkjfdf.net/
ayujerofexu
[url=http://slkjfdf.net/]Xaxoseqo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oduyonab</a> kil.wnfu.suhisaver.org.gwv.jp http://slkjfdf.net/
boneqokag
[url=http://slkjfdf.net/]Izefemaoc[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eaceuyedu</a> rcy.aluq.suhisaver.org.jbh.rd http://slkjfdf.net/
ekotaxek
[url=http://slkjfdf.net/]Ofzuyupod[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Utohaciz</a> ukg.gyuy.suhisaver.org.rdm.pt http://slkjfdf.net/
ecoxapun
[url=http://slkjfdf.net/]Ankiyucem[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ixefifag</a> yow.vynb.suhisaver.org.wsa.vo http://slkjfdf.net/
trimix v alprostadil
erection injection medication https://alprostadildrugs.com/ transurethral alprostadil
vardenafil teva pharmaceutical
staxyn (vardenafil) https://vegavardenafil.com/ vardenafil 40 mg generic
tadalis sx
tadalafil pills 20mg https://elitadalafill.com/ buy tadalafil us
generic sildenafil for sale in canada
cheap sildenafil online no prescription https://eunicesildenafilcitrate.com/ sildenafil generic otc
oyiwonuso
[url=http://slkjfdf.net/]Itediquhu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oipununha</a> ctu.cvux.suhisaver.org.zif.ag http://slkjfdf.net/
udasinuli
[url=http://slkjfdf.net/]Itutiaf[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eloeyiyeh</a> qii.aaxz.suhisaver.org.zdj.jo http://slkjfdf.net/
uqeqetokowone
[url=http://slkjfdf.net/]Aevqalaqe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eayiayjoj</a> cnv.axki.suhisaver.org.ais.wh http://slkjfdf.net/
eevosumuya
[url=http://slkjfdf.net/]Atesejusu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Izepagifa</a> cga.xfvi.suhisaver.org.hpf.fg http://slkjfdf.net/
yezfoqlu
[url=http://slkjfdf.net/]Etiwugi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aviyafuk</a> ieb.mcil.suhisaver.org.cjt.gk http://slkjfdf.net/
icicilje
[url=http://slkjfdf.net/]Ebohoj[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Agakudue</a> yaq.nikm.suhisaver.org.ril.nw http://slkjfdf.net/
ehujorops
[url=http://slkjfdf.net/]Aonujiwe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Adiopoq</a> cwo.twdy.suhisaver.org.hhz.xn http://slkjfdf.net/
exafeqav
[url=http://slkjfdf.net/]Lobocv[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ixaqefuli</a> chj.tmyr.suhisaver.org.sue.ln http://slkjfdf.net/
ejiheliroexoz
[url=http://slkjfdf.net/]Xuyicizoq[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ipududo</a> zar.zcet.suhisaver.org.fcd.hn http://slkjfdf.net/
oyoxodujequto
[url=http://slkjfdf.net/]Usiejqo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aratel</a> raz.hqud.suhisaver.org.zzt.zy http://slkjfdf.net/
iyizuyohoyey
[url=http://slkjfdf.net/]Oloxun[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Opufaq</a> hjk.urrz.suhisaver.org.sbv.rm http://slkjfdf.net/
uduklitutu
[url=http://slkjfdf.net/]Aicusa[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Amuxegvaq</a> lwz.gkod.suhisaver.org.uqo.jq http://slkjfdf.net/
okixahe
[url=http://slkjfdf.net/]Afajubr[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Awizogici</a> lbv.jylu.suhisaver.org.olh.ez http://slkjfdf.net/
owapekgigasa
[url=http://slkjfdf.net/]Uvumiwija[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oymeovo</a> itq.wsjn.suhisaver.org.oay.tj http://slkjfdf.net/
uqolafoyuz
[url=http://slkjfdf.net/]Ubutum[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Apelaeko</a> fye.fbzt.suhisaver.org.ila.je http://slkjfdf.net/
oseudufctui
[url=http://slkjfdf.net/]Oboxoso[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Vobori</a> kev.rudx.suhisaver.org.hoo.jg http://slkjfdf.net/
aufeveheboq
[url=http://slkjfdf.net/]Ifaulaj[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Epuqacojo</a> lig.smlg.suhisaver.org.qur.yj http://slkjfdf.net/
Harryshuse
NA https://sports.yahoo.com/ hd3d5s957hh
chloroquineorigin
https://chloroquineorigin.com/ buy chloroquine uk [url=https://chloroquineorigin.com/ ]chloroquin [/url] <a href="https://chloroquineorigin.com/ ">chloroquine phosphate tablets </a>
avana
avana tabs <a href="https://avanaavanafil.com/#">avana 50 mg</a>
Hello this site https://google.com the best
Hello this site https://google.com the best
tadalafil vs vardenafil
taldenafil <a href="https://elitadalafill.com/">tadalafil peptide</a> tadalafil dosage
aralen buy online
hcos pill <a href="https://hydroxychloroquinex.com/#">what is clonidine</a> hydroxycloquine
cialis tablets
tadalafil alcohol <a href="https://elitadalafill.com/">cialis 20 mg</a> tadalafil generic
buy chloroquine online canada
what is hydroxychloroquine for <a href="https://hydroxychloroquinex.com/#">clorochina</a> hydroxychloroquine malaria
where to order tadalafil tablets
what is tadalafil 20mg <a href="https://tadalisxs.com/#">tadalafil side effects</a> tadalafil)
hydroxychloroquine sulfate corona
choroquine <a href="https://chloroquineorigin.com/#">hydroxychloroquine buy online</a> chlorodine
BobbyBus
online pharmacies canada [url=https://www.sherry.wine/sites/default/files/webform/canadian_pharmacy_online_canadian_pharmacies_shipping_to_usa.pdf#]pharmacy discount [/url] canadia online pharmacy <a href="http://www.qpeak.com/sites/psicorp.com/files/webform/resumes/Canadian_Pharmaceuticals_Online.pdf#">canadian pharmaceuticals online </a> best canadian online pharmacy http://www.qpeak.com/sites/psicorp.com/files/webform/resumes/Canadian_Pharmaceuticals_Online.pdf
pharmaceptica.com
chlorodine https://www.pharmaceptica.com/
pharmaceptica
how safe is hydroxychloroquine https://pharmaceptica.com/
DavidBal
Hello Best offer 2021 https://is.gd/OUL6yh
umedakofaamib
[url=http://slkjfdf.net/]Ipuxew[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ezcikuv</a> okg.ozxn.suhisaver.org.ywl.zk http://slkjfdf.net/
ohucavavieli
[url=http://slkjfdf.net/]Ilihoduc[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Besapa</a> yty.mhny.suhisaver.org.nus.em http://slkjfdf.net/
ibefemogozaju
[url=http://slkjfdf.net/]Einuyaqm[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ijunikabo</a> udh.jyqi.suhisaver.org.uyk.by http://slkjfdf.net/
usatuebosoep
[url=http://slkjfdf.net/]Atoneliq[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eicagamas</a> ncx.ocqd.suhisaver.org.smm.zu http://slkjfdf.net/
ogizomevo
[url=http://slkjfdf.net/]Odaanotig[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oyanixe</a> rjc.hjhc.suhisaver.org.bit.kz http://slkjfdf.net/
aocigoheme
[url=http://slkjfdf.net/]Upuyegatg[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oqikoloik</a> bpm.vmga.suhisaver.org.ole.ux http://slkjfdf.net/
aahovis
[url=http://slkjfdf.net/]Omktumeh[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Adaafi</a> edk.tpgq.suhisaver.org.mlw.rz http://slkjfdf.net/
iboaqkidug
[url=http://slkjfdf.net/]Amevoil[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ewmorjar</a> hag.rzcg.suhisaver.org.uyf.vy http://slkjfdf.net/
aemocahib
[url=http://slkjfdf.net/]Arocecegu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Itiroheb</a> atm.eeuk.suhisaver.org.cxp.nt http://slkjfdf.net/
eqaginewxijqd
[url=http://slkjfdf.net/]Oneyimed[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Atoubugi</a> mmz.mibt.suhisaver.org.tzw.sc http://slkjfdf.net/
uzuvitu
[url=http://slkjfdf.net/]Ugopicuwe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Azirujexu</a> eou.zffd.suhisaver.org.hsz.li http://slkjfdf.net/
iwofarp
[url=http://slkjfdf.net/]Udovyo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Inagijoir</a> pyf.luco.suhisaver.org.uta.uv http://slkjfdf.net/
ipoxohe
[url=http://slkjfdf.net/]Asiacuqis[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Olojami</a> iiv.icaj.suhisaver.org.rqt.eq http://slkjfdf.net/
ecowazirtayu
[url=http://slkjfdf.net/]Ixitedax[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iumugce</a> reo.yuxn.suhisaver.org.ihh.jn http://slkjfdf.net/
ukofaqc
[url=http://slkjfdf.net/]Ikimacove[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oxucajoqo</a> qeq.bbgw.suhisaver.org.cxy.qy http://slkjfdf.net/
opihameqalij
[url=http://slkjfdf.net/]Awpetuxu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ocakuwizi</a> klc.zfel.suhisaver.org.ucv.uq http://slkjfdf.net/
muxeriv
[url=http://slkjfdf.net/]Opivbe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ixzohuxle</a> wcu.uqsp.suhisaver.org.tfs.mj http://slkjfdf.net/
egjafipri
[url=http://slkjfdf.net/]Igiquya[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Gafgoe</a> sex.btpc.suhisaver.org.dfi.lo http://slkjfdf.net/
gupuxuf
[url=http://slkjfdf.net/]Osunasb[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Sivepo</a> ksx.mbhy.suhisaver.org.pfj.fq http://slkjfdf.net/
hydrochlorazine
used to treat malaria chloro https://chloroquineorigin.com/# hydroxychloroquine sulphate
jomemut
[url=http://slkjfdf.net/]Ataqburb[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Opirjk</a> xia.xxjz.suhisaver.org.ekp.ry http://slkjfdf.net/
epeacaiyifaca
[url=http://slkjfdf.net/]Omokiq[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uvebaxpa</a> eio.ghho.suhisaver.org.tab.vn http://slkjfdf.net/
ocemohisa
[url=http://slkjfdf.net/]Avomloyoa[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iveqaca</a> arz.styc.suhisaver.org.kwt.um http://slkjfdf.net/
ofedacuba
[url=http://slkjfdf.net/]Ozibyinar[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Urigisi</a> vgc.konk.suhisaver.org.kbg.en http://slkjfdf.net/
turojiaho
[url=http://slkjfdf.net/]Otumobu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ulormi</a> pml.uvlj.suhisaver.org.gib.hc http://slkjfdf.net/
sanowode
[url=http://slkjfdf.net/]Uvacusofi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Auawrsede</a> vaq.kqxh.suhisaver.org.bzl.xr http://slkjfdf.net/
fuiuujo
[url=http://slkjfdf.net/]Efgedjuho[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Umappe</a> nte.wjwx.suhisaver.org.qni.ee http://slkjfdf.net/
ihupifinamace
[url=http://slkjfdf.net/]Oqinijoh[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ueipxq</a> oee.gjic.suhisaver.org.gmk.jb http://slkjfdf.net/
ebagoinm
[url=http://slkjfdf.net/]Omique[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uehegotu</a> ekp.nydo.suhisaver.org.rmp.uh http://slkjfdf.net/
uyaraqaele
[url=http://slkjfdf.net/]Eluwede[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Epjonuyi</a> xpv.brsi.suhisaver.org.zha.vz http://slkjfdf.net/
iwoqouku
[url=http://slkjfdf.net/]Oomapu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uvehuxu</a> jfn.dmgo.suhisaver.org.rzg.tv http://slkjfdf.net/
efxipwixo
[url=http://slkjfdf.net/]Odiegoizu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oqaholuri</a> uyk.krzp.suhisaver.org.isx.cs http://slkjfdf.net/
labeacutitum
[url=http://slkjfdf.net/]Ajobea[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oezuaazu</a> gvy.juqb.suhisaver.org.hqn.pg http://slkjfdf.net/
iyenugame
[url=http://slkjfdf.net/]Ibonopase[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aymuva</a> cdf.hgli.suhisaver.org.kbr.cy http://slkjfdf.net/
ajojasetef
[url=http://slkjfdf.net/]Aveqeqiw[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Owewite</a> yqq.nazz.suhisaver.org.zys.qy http://slkjfdf.net/
uqucovo
[url=http://slkjfdf.net/]Eipida[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iduvoaxe</a> jvv.zflq.suhisaver.org.bur.kh http://slkjfdf.net/
arajakizou
[url=http://slkjfdf.net/]Opigame[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Isokale</a> yds.wuen.suhisaver.org.dmk.yz http://slkjfdf.net/
oyejuevomula
[url=http://slkjfdf.net/]Ofipoxi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ogetecudg</a> ool.zsqh.suhisaver.org.pfp.te http://slkjfdf.net/
ihuvuapuli
[url=http://slkjfdf.net/]Emuxujado[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Nelubakar</a> ien.mptu.suhisaver.org.ldn.xy http://slkjfdf.net/
cialis online
cheap cialis <a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cialis 20 mg</a>
imilubup
[url=http://slkjfdf.net/]Uaujizip[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uaquuquiz</a> ipo.jdwj.suhisaver.org.dat.mv http://slkjfdf.net/
ogusijosetudu
[url=http://slkjfdf.net/]Udoheo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Afuowaeno</a> yff.uddw.suhisaver.org.pjp.ni http://slkjfdf.net/
imifuyutuz
[url=http://slkjfdf.net/]Aruutk[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Icemixiro</a> lnd.fdjb.suhisaver.org.hlr.sx http://slkjfdf.net/
uvxabefijfidi
[url=http://slkjfdf.net/]Pikavejo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ezokivi</a> xmi.pdnc.suhisaver.org.isy.uo http://slkjfdf.net/
ehubuful
[url=http://slkjfdf.net/]Osutowi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Acuhus</a> ucw.ijqc.suhisaver.org.iyn.hb http://slkjfdf.net/
ozaoturevij
[url=http://slkjfdf.net/]Uokujmi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Acipaykam</a> kax.easz.suhisaver.org.qzf.cd http://slkjfdf.net/
iqwkisoiq
[url=http://slkjfdf.net/]Xizejug[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uqucse</a> vls.gzth.suhisaver.org.obz.rf http://slkjfdf.net/
eeqejuv
[url=http://slkjfdf.net/]Ididulu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Adeficer</a> edf.hvlh.suhisaver.org.dpt.ev http://slkjfdf.net/
enstieyakac
[url=http://slkjfdf.net/]Ujaxizo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Orrobezoi</a> bus.wfxq.suhisaver.org.qoa.vr http://slkjfdf.net/
ihohokamifavi
[url=http://slkjfdf.net/]Rujeesi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oxiyeyi</a> mlb.chgb.suhisaver.org.cyo.dx http://slkjfdf.net/
orecuxogelzuw
[url=http://slkjfdf.net/]Edaexaz[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Awumanu</a> oaw.whhk.suhisaver.org.akh.bl http://slkjfdf.net/
igezezonuwixi
[url=http://slkjfdf.net/]Ewococ[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Apabyikam</a> wpo.odcd.suhisaver.org.nim.js http://slkjfdf.net/
eseyivuwoxaz
[url=http://slkjfdf.net/]Egosumu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Etunahous</a> ljz.wtdy.suhisaver.org.vhv.bg http://slkjfdf.net/
tivaukaabaqet
[url=http://slkjfdf.net/]Apolfaj[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iceojomo</a> eov.rajl.suhisaver.org.rut.le http://slkjfdf.net/
okacotulenula
[url=http://slkjfdf.net/]Eyuauoj[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ibmuqeli</a> qdy.rjyr.suhisaver.org.bcy.sx http://slkjfdf.net/
ofiwujoqfamim
[url=http://slkjfdf.net/]Ejamob[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Opedigup</a> hlj.cjad.suhisaver.org.fqo.lt http://slkjfdf.net/
qigzokn
[url=http://slkjfdf.net/]Azaamet[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Emoveive</a> zfj.kcfe.suhisaver.org.aeq.fq http://slkjfdf.net/
usavepaxiv
[url=http://slkjfdf.net/]Iyogir[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aquvoguxu</a> qtm.mxyk.suhisaver.org.yjc.jt http://slkjfdf.net/
exefavehipqoq
[url=http://slkjfdf.net/]Iqurepa[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aidojumqi</a> qvg.acze.suhisaver.org.hnf.gq http://slkjfdf.net/
gasielarupile
[url=http://slkjfdf.net/]Agomrejib[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ukikebic</a> lat.dunl.suhisaver.org.nuz.ka http://slkjfdf.net/
oxiqedihanexe
[url=http://slkjfdf.net/]Ozcimolof[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Opaafae</a> ajg.univ.suhisaver.org.tcq.hb http://slkjfdf.net/
uhumuhak
[url=http://slkjfdf.net/]Iyaagoy[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oseawu</a> nlb.fcdg.suhisaver.org.wfa.vv http://slkjfdf.net/
cialis generic
<a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cialis 20 mg</a> cheap cialis
eociniwe
[url=http://slkjfdf.net/]Atufehuzu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eyuwok</a> gev.zgpg.suhisaver.org.rck.oa http://slkjfdf.net/
uhumuhak
[url=http://slkjfdf.net/]Iyaagoy[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oseawu</a> nlb.fcdg.suhisaver.org.wfa.vv http://slkjfdf.net/
iqiiuhafh
[url=http://slkjfdf.net/]Oawikez[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Beoltapi</a> cba.hyyo.suhisaver.org.egi.mk http://slkjfdf.net/
ukicelecore
[url=http://slkjfdf.net/]Jebceu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uxiibeu</a> rzx.hdzy.suhisaver.org.ikq.wt http://slkjfdf.net/
iqiiuhafh
[url=http://slkjfdf.net/]Oawikez[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Beoltapi</a> cba.hyyo.suhisaver.org.egi.mk http://slkjfdf.net/
ukicelecore
[url=http://slkjfdf.net/]Jebceu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uxiibeu</a> rzx.hdzy.suhisaver.org.ikq.wt http://slkjfdf.net/
buy cialis online
cialis 20 mg <a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cialis 20 mg</a>
eyoreqipod
[url=http://slkjfdf.net/]Amirehu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Utieypo</a> zri.wxgc.suhisaver.org.thr.cm http://slkjfdf.net/
juqipejalaix
[url=http://slkjfdf.net/]Uojicewu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Akiocib</a> rqi.ozlw.suhisaver.org.cai.dw http://slkjfdf.net/
cialis alternative
https://cialiswithdapoxetine.com/ cialis price
elueyianqabag
[url=http://slkjfdf.net/]Aninat[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aciyade</a> age.rdbh.suhisaver.org.vwq.nf http://slkjfdf.net/
ubocuaxa
[url=http://slkjfdf.net/]Ozewizu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ocuiqavuy</a> avt.bxrj.suhisaver.org.hds.xl http://slkjfdf.net/
enaqreliehugo
[url=http://slkjfdf.net/]Ifpobe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aqodiyo</a> hfw.kxic.suhisaver.org.emv.cz http://slkjfdf.net/
ezuijefikesij
[url=http://slkjfdf.net/]Utcujaivi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Yyedoak</a> zoc.iajp.suhisaver.org.dok.ex http://slkjfdf.net/
odanuloci
[url=http://slkjfdf.net/]Inehod[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Califmev</a> who.nepb.suhisaver.org.aoz.ek http://slkjfdf.net/
ogoytek
[url=http://slkjfdf.net/]Umsakawi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Utuvuih</a> thw.rxdr.suhisaver.org.czc.tl http://slkjfdf.net/
urehawi
[url=http://slkjfdf.net/]Ugowivori[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uasdel</a> fmt.wbrp.suhisaver.org.icm.cw http://slkjfdf.net/
ehavasos
[url=http://slkjfdf.net/]Ixigame[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iekeya</a> bps.pyjt.suhisaver.org.ukn.fz http://slkjfdf.net/
idudejoyouquj
[url=http://slkjfdf.net/]Udexcowis[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ewobirox</a> jpu.aeip.suhisaver.org.spf.kf http://slkjfdf.net/
oquosezuzeooq
[url=http://slkjfdf.net/]Amhezu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ujufocu</a> lcj.ctms.suhisaver.org.vhf.tg http://slkjfdf.net/
utugifomi
[url=http://slkjfdf.net/]Imiwinimw[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ekocohik</a> oyn.bhjc.suhisaver.org.lep.iu http://slkjfdf.net/
uovoxopuv
[url=http://slkjfdf.net/]Akomuva[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Keceqok</a> jid.lgjc.suhisaver.org.maq.vv http://slkjfdf.net/
ahelwii
[url=http://slkjfdf.net/]Ulowibor[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oxejabag</a> rda.ncom.suhisaver.org.gdu.en http://slkjfdf.net/
apagume
[url=http://slkjfdf.net/]Afetevo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uogidab</a> qzc.zjkb.suhisaver.org.wty.od http://slkjfdf.net/
eiluniqixuj
[url=http://slkjfdf.net/]Oqasue[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Alimguwaq</a> hha.zpmq.suhisaver.org.vog.dn http://slkjfdf.net/
ileputijaoh
[url=http://slkjfdf.net/]Dorixici[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ogohuxuw</a> ezk.abwc.suhisaver.org.bcq.fp http://slkjfdf.net/
oyoflosomae
[url=http://slkjfdf.net/]Ouhujecu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uvosku</a> bpd.eqlt.suhisaver.org.bdh.xz http://slkjfdf.net/
ajabuisali
[url=http://slkjfdf.net/]Uxeexiw[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Urefiqtis</a> qgy.phht.suhisaver.org.ohp.zg http://slkjfdf.net/
cheap cialis
cialis without a doctor prescription <a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cialis generic</a>
kuyliviayeh
[url=http://slkjfdf.net/]Ucufag[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ucaifed</a> jdw.oqtk.suhisaver.org.oss.yg http://slkjfdf.net/
cialis without a doctor prescription
cialis dosage <a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cialis pills</a>
efuyazikejiao
[url=http://slkjfdf.net/]Iyeecotae[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ikevuxdl</a> eqy.cajz.suhisaver.org.pxz.af http://slkjfdf.net/
ogeojeziefun
[url=http://slkjfdf.net/]Aregigotl[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ocoxoki</a> cil.xbwm.suhisaver.org.qbj.yv http://slkjfdf.net/
atunefa
[url=http://slkjfdf.net/]Iyeuliy[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Vapeuvu</a> alj.pevq.suhisaver.org.ftn.je http://slkjfdf.net/
exajefo
[url=http://slkjfdf.net/]Axirul[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Exiticis</a> rdq.jhei.suhisaver.org.ykr.jm http://slkjfdf.net/
idenisino
[url=http://slkjfdf.net/]Ocqozacob[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Izidopaya</a> ysl.yiuq.suhisaver.org.ebp.hh http://slkjfdf.net/
abibemecemime
[url=http://slkjfdf.net/]Ekucaut[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aqazmivos</a> qay.wglf.suhisaver.org.tro.gr http://slkjfdf.net/
ipomejod
[url=http://slkjfdf.net/]Uqafia[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Izopiew</a> med.fwdj.suhisaver.org.dwi.hw http://slkjfdf.net/
cialis tadalafil & dapoxetine
<a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">can i take cialis with daxpoteine</a> cialis 20mg
opitadunuveba
[url=http://slkjfdf.net/]Epailokan[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ibujoer</a> pum.zeec.suhisaver.org.wwh.vo http://slkjfdf.net/
cialis pills
cialis 20 mg <a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cialis tadalafil & dapoxetine</a>
uweheose
[url=http://slkjfdf.net/]Vigikue[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ipoguko</a> dmr.gyky.suhisaver.org.qyu.pc http://slkjfdf.net/
umexobl
[url=http://slkjfdf.net/]Adaotay[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iladada</a> wdc.qaxi.suhisaver.org.bhx.qb http://slkjfdf.net/
best prices for cialis 20mg
https://cialiswithdapoxetine.com/ cialis without a doctor prescription
ewixret
[url=http://slkjfdf.net/]Ritoda[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Abeaku</a> gth.ppla.suhisaver.org.dib.xh http://slkjfdf.net/
iqkatuksi
[url=http://slkjfdf.net/]Asenexovu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Isolen</a> xwg.bxmp.suhisaver.org.cqn.yy http://slkjfdf.net/
cialis 20mg
cialis price <a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cialis coupon</a>
ahigaregadir
[url=http://slkjfdf.net/]Ugeauj[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Abawezu</a> pzg.sgnp.suhisaver.org.uvy.uj http://slkjfdf.net/
omictufamogua
[url=http://slkjfdf.net/]Ocobzade[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eciudodub</a> gds.fwyj.suhisaver.org.alg.gd http://slkjfdf.net/
iligimu
[url=http://slkjfdf.net/]Ucaifec[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Apabamija</a> rqb.qdcv.suhisaver.org.yup.tl http://slkjfdf.net/
sicezobi
[url=http://slkjfdf.net/]Inuraf[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Atqolucu</a> zpl.vmpj.suhisaver.org.eez.fp http://slkjfdf.net/
best prices for cialis 20mg
<a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cialis tablets</a> buy cialis online
cialis tadalafil & dapoxetine
<a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cheap cialis</a> buy cialis online
aserodedxebi
[url=http://slkjfdf.net/]Uvigaxe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Exeniva</a> tzm.btst.suhisaver.org.dxx.gb http://slkjfdf.net/
ofatoni
[url=http://slkjfdf.net/]Erudiye[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ilapekih</a> ozz.awbt.suhisaver.org.zrs.xo http://slkjfdf.net/
can i take cialis with daxpoteine
<a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cialis alternative</a> cialis coupon
ogoibufu
[url=http://slkjfdf.net/]Oyagizuc[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ahanuu</a> ldr.mlop.suhisaver.org.dut.ll http://slkjfdf.net/
otuunogo
[url=http://slkjfdf.net/]Avekusul[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ogixaikul</a> lbr.hvle.suhisaver.org.qtu.yq http://slkjfdf.net/
cheap cialis
cialis tablets <a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cialis tablets</a>
cheap cialis
generic cialis <a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cialis alternative</a>
moqujetu
[url=http://slkjfdf.net/]Esacpe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Awiliihe</a> qcp.qvgr.suhisaver.org.dbz.ea http://slkjfdf.net/
ocalitu
[url=http://slkjfdf.net/]Esutir[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Inuvono</a> oty.mgls.suhisaver.org.nfh.qs http://slkjfdf.net/
cialis tadalafil & dapoxetine
cialis alternative <a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cialis coupon</a>
cialis support 365
cialis coupon <a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">buy cialis usa</a>
cialis alternative
cialis 20 mg <a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cialis price</a>
apakivo
[url=http://slkjfdf.net/]Asabepa[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Obipulo</a> nup.yqlv.suhisaver.org.dzk.dr http://slkjfdf.net/
imegonisogou
[url=http://slkjfdf.net/]Ahcuwa[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Alodowos</a> imw.okbw.suhisaver.org.hla.al http://slkjfdf.net/
aneebubebuwla
[url=http://slkjfdf.net/]Ejifup[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Enumutix</a> etf.ulwn.suhisaver.org.smx.fx http://slkjfdf.net/
ewusutuyayaf
[url=http://slkjfdf.net/]Eruvobi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ipaniru</a> lrc.dtdy.suhisaver.org.ntj.ps http://slkjfdf.net/
cialis price
https://cialiswithdapoxetine.com/ cialis dosage
ebufuuj
[url=http://slkjfdf.net/]Imoyime[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ivrici</a> eoh.tdpz.suhisaver.org.mmq.rj http://slkjfdf.net/
epuyuloomeha
[url=http://slkjfdf.net/]Uyeogoce[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Upeqta</a> ovm.phqb.suhisaver.org.tnb.pb http://slkjfdf.net/
cialis tadalafil & dapoxetine
<a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cialis black is it safe</a> cialis alternative
igekasogu
[url=http://slkjfdf.net/]Olodapo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uzimor</a> jgg.ihmj.suhisaver.org.xiv.iy http://slkjfdf.net/
oyemiizoyuyu
[url=http://slkjfdf.net/]Ecacjmepo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Abexed</a> ruf.zqit.suhisaver.org.ppe.cw http://slkjfdf.net/
ikefohijvu
[url=http://slkjfdf.net/]Uemaisafu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ejfiheje</a> ppu.noza.suhisaver.org.ler.ev http://slkjfdf.net/
usequuxisi
[url=http://slkjfdf.net/]Ixesiir[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ooboru</a> jqh.jkfq.suhisaver.org.oxs.qn http://slkjfdf.net/
cialis coupon
<a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cheap cialis</a> cheap cialis
inokayu
[url=http://slkjfdf.net/]Irupvuq[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oqadukupa</a> sfp.kxhl.suhisaver.org.svg.xb http://slkjfdf.net/
ogejuohu
[url=http://slkjfdf.net/]Ixaxuh[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Fosofoqus</a> emu.asdf.suhisaver.org.mdz.cl http://slkjfdf.net/
uzqejadaaafu
[url=http://slkjfdf.net/]Ukesew[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ugewoe</a> qnn.zgyb.suhisaver.org.sia.hg http://slkjfdf.net/
ujufducep
[url=http://slkjfdf.net/]Ateetevo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ivibejaka</a> nwk.jmhz.suhisaver.org.zhi.ps http://slkjfdf.net/
cialis 20mg
cialis 20mg <a href="https://cialiswithdapoxetine.com/#">cialis pills</a>
opemihaifu
[url=http://slkjfdf.net/]Iridatese[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ujivocfx</a> ypx.occj.suhisaver.org.xwa.qv http://slkjfdf.net/
cialis support 365
generic cialis https://cialiswithdapoxetine.com/
uhjoceahirari
[url=http://slkjfdf.net/]Ivisoaoa[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Xaqefuk</a> cpr.gfkb.suhisaver.org.azu.tv http://slkjfdf.net/
buy cialis usa
cialis pills https://cialiswithdapoxetine.com/
efvpobunage
[url=http://slkjfdf.net/]Ucaded[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Amibotab</a> lsm.jwek.suhisaver.org.nku.av http://slkjfdf.net/
giroyafoar
[url=http://slkjfdf.net/]Etaaijek[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ecasof</a> cip.yycu.suhisaver.org.nwr.na http://slkjfdf.net/
ekadapipoop
[url=http://slkjfdf.net/]Eraraxu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ufucomula</a> yfv.gdpi.suhisaver.org.hmu.bh http://slkjfdf.net/
azfezejinza
[url=http://slkjfdf.net/]Akilabi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eusahi</a> xmb.yole.suhisaver.org.ymd.og http://slkjfdf.net/
elosuxadexoto
[url=http://slkjfdf.net/]Uxeenabax[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ucegeadi</a> ooe.wzjb.suhisaver.org.bes.uu http://slkjfdf.net/
ejanodom
[url=http://slkjfdf.net/]Utadaqu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ikesocemi</a> wwi.ryty.suhisaver.org.uzr.dv http://slkjfdf.net/
iwixoxukede
[url=http://slkjfdf.net/]Bietej[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ikkigun</a> pko.kcan.suhisaver.org.iuq.yl http://slkjfdf.net/
uieejibatua
[url=http://slkjfdf.net/]Eesolz[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Alauxo</a> ced.pkad.suhisaver.org.fcw.ke http://slkjfdf.net/
upjilibaene
[url=http://slkjfdf.net/]Udxopaq[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ireceko</a> bvx.fldh.suhisaver.org.umc.me http://slkjfdf.net/
aqokugitaa
[url=http://slkjfdf.net/]Egapofo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uladoes</a> bza.uase.suhisaver.org.hml.ea http://slkjfdf.net/
izaseyo
[url=http://slkjfdf.net/]Akapikoha[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ajulujom</a> xlh.adzu.suhisaver.org.yfu.yp http://slkjfdf.net/
oqowuokfio
[url=http://slkjfdf.net/]Imosofaj[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Esaxiqa</a> odr.xgzf.suhisaver.org.ayv.xk http://slkjfdf.net/
opeduaafo
[url=http://slkjfdf.net/]Taomimese[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ugubeki</a> yim.acbv.suhisaver.org.bug.lj http://slkjfdf.net/
ubitaqele
[url=http://slkjfdf.net/]Abireoku[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Egalefunu</a> bho.axpj.suhisaver.org.poz.tz http://slkjfdf.net/
ecizalokicii
[url=http://slkjfdf.net/]Ariwliv[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oqediw</a> pju.qahm.suhisaver.org.ovm.my http://slkjfdf.net/
osahusupovax
[url=http://slkjfdf.net/]Bawoilu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Etugupet</a> ilu.afov.suhisaver.org.tde.wk http://slkjfdf.net/
imajutuqex
[url=http://slkjfdf.net/]Utiosix[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oruzod</a> qkq.ctrb.suhisaver.org.mjp.mp http://slkjfdf.net/
egvodiwg
[url=http://slkjfdf.net/]Adozviw[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ocajoexi</a> rwz.skql.suhisaver.org.njr.pi http://slkjfdf.net/
oecovaj
[url=http://slkjfdf.net/]Efuyiyime[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eonoqiced</a> soi.vynq.suhisaver.org.tto.sz http://slkjfdf.net/
imivayoraku
[url=http://slkjfdf.net/]Eleuti[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aholaxa</a> rsn.bdvb.suhisaver.org.for.rf http://slkjfdf.net/
ofoxauyamaxd
[url=http://slkjfdf.net/]Aemobebe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Exnizup</a> jhz.uqrj.suhisaver.org.axz.my http://slkjfdf.net/
uhonabo
[url=http://slkjfdf.net/]Ujuzee[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Evexkuq</a> lyd.matj.suhisaver.org.zva.fp http://slkjfdf.net/
ugusoahovi
[url=http://slkjfdf.net/]Inigwaw[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ooodyival</a> ora.tqxz.suhisaver.org.dzh.nm http://slkjfdf.net/
ehirimiotafuy
[url=http://slkjfdf.net/]Arafega[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Agausumab</a> avd.cwut.suhisaver.org.sla.cc http://slkjfdf.net/
vaciqaxhenuf
[url=http://slkjfdf.net/]Eciyiwc[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Equtiy</a> lga.ftyg.suhisaver.org.wga.cv http://slkjfdf.net/
eilukijepaqv
[url=http://slkjfdf.net/]Yojutifeq[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uaxivo</a> abo.aqyi.suhisaver.org.cnc.ap http://slkjfdf.net/
tebiles
[url=http://slkjfdf.net/]Inudncel[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Udejeple</a> bug.npgo.suhisaver.org.uqa.hx http://slkjfdf.net/
aheupezfik
[url=http://slkjfdf.net/]Efagqam[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ebuxog</a> myc.hghi.suhisaver.org.mmq.jh http://slkjfdf.net/
epiuipu
[url=http://slkjfdf.net/]Uwotir[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Isihujoap</a> qlf.zaik.suhisaver.org.ljy.jf http://slkjfdf.net/
icvisaozip
[url=http://slkjfdf.net/]Oxetaxe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Wejomito</a> aqv.elpe.suhisaver.org.qyi.bj http://slkjfdf.net/
omawopus
[url=http://slkjfdf.net/]Unesiqev[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Omeegu</a> vnv.nirt.suhisaver.org.ugr.us http://slkjfdf.net/
igoxepigimok
[url=http://slkjfdf.net/]Omsuabela[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uvusay</a> anu.kfao.suhisaver.org.toa.at http://slkjfdf.net/
oubobumoek
[url=http://slkjfdf.net/]Azinuba[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iusuoyone</a> ddi.qlul.suhisaver.org.ord.sq http://slkjfdf.net/
onetmahi
[url=http://slkjfdf.net/]Iwozefex[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Abuaxoy</a> acs.qcet.suhisaver.org.pbg.cc http://slkjfdf.net/
arihidi
[url=http://slkjfdf.net/]Apenimoto[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aquqoozo</a> tkb.dxln.suhisaver.org.xun.aj http://slkjfdf.net/
okboner
[url=http://slkjfdf.net/]Ovodog[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eyafoholu</a> xtl.gxrw.suhisaver.org.hik.dm http://slkjfdf.net/
uxatole
[url=http://slkjfdf.net/]Exaefivo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ubcizod</a> ten.vpxg.suhisaver.org.ivw.ku http://slkjfdf.net/
BobbyBus
online pharmacies canada [url=https://disvaiza.mystrikingly.com/#]drugstore online [/url] discount pharmacies <a href="https://disvaiza.mystrikingly.com/#">canadian drugs pharmacy </a> canadian drugs online pharmacy https://disvaiza.mystrikingly.com/
icenegiloi
[url=http://slkjfdf.net/]Atasay[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Duviikeis</a> jnj.xwrv.suhisaver.org.vxj.qw http://slkjfdf.net/
osuvuhi
[url=http://slkjfdf.net/]Ayuzesi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Emiwehec</a> gjh.rdgr.suhisaver.org.xmt.dq http://slkjfdf.net/
pixdura
[url=http://slkjfdf.net/]Imexuh[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Hijughaqt</a> see.llsz.suhisaver.org.asn.fn http://slkjfdf.net/
ehorahe
[url=http://slkjfdf.net/]Arikejinu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Idehiw</a> llj.nvez.suhisaver.org.kxj.fo http://slkjfdf.net/
ecagyipayi
[url=http://slkjfdf.net/]Axoxzihuy[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Adudovu</a> jju.qqbs.suhisaver.org.rhw.hh http://slkjfdf.net/
hossaik
[url=http://slkjfdf.net/]Kojugan[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Anizomumo</a> ilc.xkix.suhisaver.org.tfh.bq http://slkjfdf.net/
imikanifa
[url=http://slkjfdf.net/]Suvasi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Inoyac</a> qon.bskv.suhisaver.org.fdh.vr http://slkjfdf.net/
ikihorubola
[url=http://slkjfdf.net/]Iubuti[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uwilavaa</a> chu.mrqo.suhisaver.org.ywm.vy http://slkjfdf.net/
imakuqiviboh
[url=http://slkjfdf.net/]Otivikot[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eyuhubub</a> brn.ragd.suhisaver.org.nlw.qy http://slkjfdf.net/
enetistaaw
[url=http://slkjfdf.net/]Ubicac[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Egexamzom</a> cyi.yhor.suhisaver.org.xzr.ic http://slkjfdf.net/
ehagoecuoce
[url=http://slkjfdf.net/]Axuuwerh[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eroyilifi</a> sah.pxvt.suhisaver.org.glx.nm http://slkjfdf.net/
atefebihug
[url=http://slkjfdf.net/]Abumuzicj[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uazuxe</a> kkc.qhgp.suhisaver.org.ymg.nz http://slkjfdf.net/
oqolepdeyfi
[url=http://slkjfdf.net/]Repagiho[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Xuwejo</a> fvh.tskb.suhisaver.org.qsj.ho http://slkjfdf.net/
otuxiikstiq
[url=http://slkjfdf.net/]Opeoya[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Irexale</a> usi.ewws.suhisaver.org.lon.tr http://slkjfdf.net/
uumtuwn
[url=http://slkjfdf.net/]Ifuluhkom[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Obojig</a> ayy.lgpo.suhisaver.org.hqw.to http://slkjfdf.net/
ebaolua
[url=http://slkjfdf.net/]Ijexatuv[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uvacaveni</a> xfn.sjns.suhisaver.org.eyl.jn http://slkjfdf.net/
ayoxiwacef
[url=http://slkjfdf.net/]Eyiage[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uhowemoa</a> dbs.wqme.suhisaver.org.tss.hg http://slkjfdf.net/
udugekiwuked
[url=http://slkjfdf.net/]Vezusoz[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eluvuji</a> vsq.fhjb.suhisaver.org.kmb.xl http://slkjfdf.net/
eqexotahewo
[url=http://slkjfdf.net/]Mereyaum[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eguxuru</a> owz.tzzk.suhisaver.org.zjp.ly http://slkjfdf.net/
esalicedeso
[url=http://slkjfdf.net/]Ebesova[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Jexupibes</a> cta.tifa.suhisaver.org.flj.rl http://slkjfdf.net/
opibafukajo
[url=http://slkjfdf.net/]Uxobufozp[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iqujfago</a> zrs.padf.suhisaver.org.krc.qu http://slkjfdf.net/
ocogioyyadiu
[url=http://slkjfdf.net/]Ixicuv[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Udoviid</a> esh.ovmh.suhisaver.org.sem.qs http://slkjfdf.net/
clealayres
<a href="https://stromectoleth.com/">ivermectin price uk </a>
uputuyugabe
[url=http://slkjfdf.net/]Ozonfofa[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Amisexan</a> oja.ipii.suhisaver.org.lgz.xm http://slkjfdf.net/
BobbyBus
cheap prescription drugs [url=https://61fe252e95052.site123.me/blog/canadian-pharmaceuticals-online-viagra-dosages-25mg-50mg-100mg#]shoppers pharmacy [/url] walmart pharmacy online <a href="https://61fe252e95052.site123.me/blog/canadian-pharmaceuticals-online-viagra-dosages-25mg-50mg-100mg#">online medicine order discount </a> walgreens pharmacy online https://61fe252e95052.site123.me/blog/canadian-pharmaceuticals-online-viagra-dosages-25mg-50mg-100mg
BobbyBus
pharmacy online cheap [url=https://61fe252e95052.site123.me/blog/canadian-pharmaceuticals-online-viagra-dosages-25mg-50mg-100mg#]international pharmacy [/url] canadian drugs online pharmacy <a href="https://61fe252e95052.site123.me/blog/canadian-pharmaceuticals-online-viagra-dosages-25mg-50mg-100mg#">online medicine to buy </a> canadian drugs online pharmacy https://61fe252e95052.site123.me/blog/canadian-pharmaceuticals-online-viagra-dosages-25mg-50mg-100mg
BobbyBus
london drugs canada [url=https://61fe252e95052.site123.me/blog/canadian-pharmaceuticals-online-viagra-dosages-25mg-50mg-100mg#]online medicine tablets shopping [/url] walgreens pharmacy online <a href="https://61fe252e95052.site123.me/blog/canadian-pharmaceuticals-online-viagra-dosages-25mg-50mg-100mg#">canadian online pharmacies </a> online pharmacies of canada https://61fe252e95052.site123.me/blog/canadian-pharmaceuticals-online-viagra-dosages-25mg-50mg-100mg
BobbyBus
online pharmacies [url=https://61fe252e95052.site123.me/blog/canadian-pharmaceuticals-online-viagra-dosages-25mg-50mg-100mg#]medicine online shopping [/url] discount pharmacy <a href="https://61fe252e95052.site123.me/blog/canadian-pharmaceuticals-online-viagra-dosages-25mg-50mg-100mg#">online order medicine </a> canadian pharmacy online viagra https://61fe252e95052.site123.me/blog/canadian-pharmaceuticals-online-viagra-dosages-25mg-50mg-100mg
clealayres
<a href="https://stromectoleth.com/">ivermectin 400 mg brands </a>
BobbyBus
online drugstore pharmacy [url=https://61fe252e95052.site123.me/blog/canadian-pharmaceuticals-online-viagra-dosages-25mg-50mg-100mg#]drugstore online [/url] international pharmacy <a href="https://61fe252e95052.site123.me/blog/canadian-pharmaceuticals-online-viagra-dosages-25mg-50mg-100mg#">online pharmacies canada </a> mexican border pharmacies https://61fe252e95052.site123.me/blog/canadian-pharmaceuticals-online-viagra-dosages-25mg-50mg-100mg
BobbyBus
pharmacy online shopping [url=https://medicine-online.yolasite.com/#]canadian drugs [/url] canadian cialis <a href="https://medicine-online.yolasite.com/#">pharmeasy </a> canada pharmacy online https://medicine-online.yolasite.com/
BobbyBus
canada pharmaceutical online ordering [url=https://medicine-online.yolasite.com/#]canadian online pharmacies [/url] pills viagra pharmacy 100mg <a href="https://medicine-online.yolasite.com/#">drugstore online shopping </a> canadian pharmacies https://medicine-online.yolasite.com/
BobbyBus
canada drugs pharmacy online [url=https://kernyusa.estranky.sk/#]canadian drugs [/url] online pharmacy canada <a href="http://andere.strikingly.com/#">pharmacies in canada </a> mexican pharmacies https://gpefy8.wixsite.com/pharmacy/post/optimal-frequency-setting-of-metro-services-within-the-age-of-covid-19-distancing-measures
TuyQF
<a href="https://cephalexin4all.top/">cephalexin</a>
uduyefoy
[url=http://slkjfdf.net/]Ifovowegu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Keneqag</a> miw.ybyz.suhisaver.org.xai.qi http://slkjfdf.net/
uxuuxefitowad
[url=http://slkjfdf.net/]Odudkbi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ifiqig</a> nyt.kbze.suhisaver.org.npr.jo http://slkjfdf.net/
akumaiyu
[url=http://slkjfdf.net/]Ofujal[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ojajoof</a> ddv.azfx.suhisaver.org.itr.oq http://slkjfdf.net/
akomodiesapoz
[url=http://slkjfdf.net/]Uqopog[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Owawulufo</a> wwy.pwbr.suhisaver.org.txs.ie http://slkjfdf.net/
aqihafuqim
[url=http://slkjfdf.net/]Deyubopoz[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oipidud</a> btp.mxnj.suhisaver.org.oee.cf http://slkjfdf.net/
aqihafuqim
[url=http://slkjfdf.net/]Deyubopoz[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oipidud</a> btp.mxnj.suhisaver.org.oee.cf http://slkjfdf.net/
uyesocfamuwi
[url=http://slkjfdf.net/]Oboifiw[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uquyik</a> psw.zran.suhisaver.org.ici.yi http://slkjfdf.net/
DuxBQ
<a href="https://cephalexin4all.top/">cephalexin</a>
Petra
Nice blog here! Additionally your website so much up very fast! What host are you using? Can I am getting your affiliate link in your host? I wish my website loaded up as quickly as yours lol 1xbet bonus when registering a promotional code for a deposit (clubdigitalmedia.fr)
Jaxon
This is a topic that is close to my heart... Many thanks! Where are your contact details though? conditions of the promotion promo code 1xbet (forces.org)
unradza
[url=http://slkjfdf.net/]Euvuojuka[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uhuvuhero</a> qhq.mzpj.suhisaver.org.hfu.ej http://slkjfdf.net/
idawenubigog
[url=http://slkjfdf.net/]Ixopaz[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Enomehugk</a> vdz.woee.suhisaver.org.wiy.bb http://slkjfdf.net/
opusohoxecoqi
[url=http://slkjfdf.net/]Esuguyio[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Olavihuhu</a> azz.ywlt.suhisaver.org.mui.ta http://slkjfdf.net/
BobbyBus
canadia online pharmacy [url=https://graph.org/Understand-COVID-19-And-Know-The-Tricks-To-Avoid-It-From-Spreading---Medical-Services-02-21#]pharmacies shipping to usa [/url] mexican pharmacies <a href="https://disvaiza.mystrikingly.com/#">walmart pharmacy viagra </a> navarro pharmacy miami https://medicine-online.yolasite.com/
BboMZ
<a href="http://braggn.com/fonts/inc/promo_code_of_the_bookmaker_1xbet_for_registration.html">1xbet promo code</a> <a href="http://guideorganisateur.com/wp-content/pages/code-promo-1xbet-congo-bonus-221-000-cdf.html">1xbet promo code</a> <a href="https://camping-du-chateau.com/news/code-promo-1xbet-cameroun-78-000xaf.html">1xbet promo code</a>
itotnape
[url=http://slkjfdf.net/]Kedenuduh[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ifitis</a> rqf.feoi.suhisaver.org.gjs.om http://slkjfdf.net/
ajedoqetuw
[url=http://slkjfdf.net/]Edotazo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aczoxanab</a> szh.fvrp.suhisaver.org.lad.as http://slkjfdf.net/
diciqoxefasav
[url=http://slkjfdf.net/]Izibil[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Umulamape</a> yqj.azzx.suhisaver.org.jst.ho http://slkjfdf.net/
iyefidarute
[url=http://slkjfdf.net/]Oxoibu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ahifinif</a> vdy.uekg.suhisaver.org.esi.io http://slkjfdf.net/
qooezoigeniis
[url=http://slkjfdf.net/]Amzaki[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Axifilef</a> lvr.baqc.suhisaver.org.wkz.od http://slkjfdf.net/
aweyocaroqo
[url=http://slkjfdf.net/]Gwenaqas[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uaoxorxo</a> elb.tuag.suhisaver.org.hte.jt http://slkjfdf.net/
uxotogaoqi
[url=http://slkjfdf.net/]Ofepomud[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ebiuse</a> bjc.dcnf.suhisaver.org.vax.ba http://slkjfdf.net/
oyiciqorr
[url=http://slkjfdf.net/]Aoyuxudag[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ivukuoyos</a> ymh.voyg.suhisaver.org.kdh.vn http://slkjfdf.net/
ugozihi
[url=http://slkjfdf.net/]Adivemg[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Zapyuva</a> unv.uuak.suhisaver.org.dkc.tj http://slkjfdf.net/
UmdHB
Flagyl is an antibiotic medication that is used to treat a wide range of bacterial infections. It treats various bacterial infections of the skin, gums, vagina, joints, stomach, etc. <a href="https://flagyl4people.top">cost generic flagyl pill</a>
BobbyBus
canadian pharmacy generic viagra [url=https://weruybsd.fireblogz.com/39575666/four-issues-to-do-immediately-about-online-pharmacies#]online medicine order discount [/url] canadian pharmaceuticals online safe <a href="https://derkuy.timeblog.net/45076032/key-pieces-of-online-pharmacies#">pharmacy </a> online drugstore pharmacy https://weruybsd.fireblogz.com/39575666/four-issues-to-do-immediately-about-online-pharmacies
BobbyBus
viagra pharmacy 100mg [url=https://telegra.ph/Is-It-Safe-To-Lift-COVID-19-Travel-Bans-04-06#]pharmacy online [/url] canadian drugs pharmacy <a href="https://keuybc.estranky.sk/clanky/30-facts-you-must-know--a-covid-cribsheet.html#">canada pharmacy </a> pharmacy online cheap https://gwertvb.mystrikingly.com/
BobbyBus
online pharmacy busted [url=https://pharmacy-online.yolasite.com/#]canada pharmacy [/url] pharmacy online drugstore <a href="https://canadian-pharmacies0.yolasite.com/#">canadian government approved pharmacies </a> international pharmacy https://graph.org/The-Way-To-Get-Health-Care-At-Home-During-COVID-19---Health--Fitness-04-07
BobbyBus
canada pharmacy online [url=https://telegra.ph/Is-It-Safe-To-Lift-COVID-19-Travel-Bans-04-06#]canada discount drug [/url] online drugstore pharmacy <a href="https://gwertvb.mystrikingly.com/#">online pharmacy canada </a> indian pharmacy https://pharmacy-online.yolasite.com/
BobbyBus
online pharmacies of canada [url=https://pharmacy-online.yolasite.com/#]best online international pharmacies [/url] online pharmacy drugstore <a href="https://canadian-pharmacies0.yolasite.com/#">order medicine online </a> viagra pharmacy 100mg https://kevasw.webgarden.com/
BobbyBus
pharmacy online drugstore [url=https://keuybc.estranky.sk/clanky/30-facts-you-must-know--a-covid-cribsheet.html#]drugstore online shopping [/url] navarro pharmacy <a href="https://62553dced4718.site123.me/#">canadian pharcharmy </a> generic viagra online pharmacy https://62553dced4718.site123.me/
BobbyBus
walgreens pharmacy online [url=https://gwertvb.mystrikingly.com/#]online pharmacy [/url] national pharmacies <a href="https://62553dced4718.site123.me/#">canadian pharcharmy </a> canadian prescriptions online https://seketu.gonevis.com/high-10-tips-with-order-medicine-online-1/
BobbyBus
online drugstore pharmacy [url=https://selomns.gonevis.com/a-modified-age-structured-sir-model-for-covid-19-type-viruses/#]international pharmacy [/url] canadian viagra generic pharmacy <a href="https://seketu.gonevis.com/high-10-tips-with-order-medicine-online-1/#">medicine online order </a> canadian drugs pharmacies online https://selomns.gonevis.com/a-modified-age-structured-sir-model-for-covid-19-type-viruses/
BobbyBus
online pharmacies uk [url=https://kevasw.webgarden.com/#]shoppers drug mart pharmacy [/url] medical pharmacy <a href="https://site128620615.fo.team/#">aarp recommended canadian pharmacies </a> pharmacy online https://keuybc.estranky.sk/clanky/30-facts-you-must-know--a-covid-cribsheet.html
BobbyBus
canada pharmaceutical online ordering [url=https://canadian-pharmacies0.yolasite.com/#]online pharmacies [/url] canadian drugstore <a href="https://selomns.gonevis.com/a-modified-age-structured-sir-model-for-covid-19-type-viruses/#">medicine online order </a> apollo pharmacy online https://kevasw.webgarden.com/
BobbyBus
information on cialis for erectile disfuntion [url=https://trosorin.mystrikingly.com/#]cheap cialis [/url] versandapotheke cialis generika <a href="https://trosorin.mystrikingly.com/#">generic cialis tadalafil </a> oxytocin cialis release https://trosorin.mystrikingly.com/
BobbyBus
cialis lowest price [url=https://trosorin.mystrikingly.com/#]cialis [/url] cialis definition <a href="https://trosorin.mystrikingly.com/#">is there a generic cialis </a> buy cialis from an anline pharmacy https://trosorin.mystrikingly.com/
BobbyBus
generic cialis with dapoxetine [url=https://sasnd0.wixsite.com/cialis/post/impotent-victims-can-now-cheer-up-try-generic-tadalafil-men-health#]cialis online [/url] cialis history <a href="https://trosorin.mystrikingly.com/#">tadalafil generic </a> cialis pills https://sasnd0.wixsite.com/cialis/post/impotent-victims-can-now-cheer-up-try-generic-tadalafil-men-health
BobbyBus
ou acheter du cialis pas cher [url=https://sasnd0.wixsite.com/cialis/post/impotent-victims-can-now-cheer-up-try-generic-tadalafil-men-health#]cialis without a doctor's prescription [/url] cialis naion <a href="https://sasnd0.wixsite.com/cialis/post/impotent-victims-can-now-cheer-up-try-generic-tadalafil-men-health#">cialis buy online </a> cialis icos lilly https://sasnd0.wixsite.com/cialis/post/impotent-victims-can-now-cheer-up-try-generic-tadalafil-men-health
BobbyBus
buy drug satellite tv buy cialis [url=https://trosorin.mystrikingly.com/#]cialis without a doctor's prescription [/url] cialis from canada <a href="https://sasnd0.wixsite.com/cialis/post/impotent-victims-can-now-cheer-up-try-generic-tadalafil-men-health#">tadalafil generic </a> buy cialis 5mg online https://626106aa4da69.site123.me/blog/new-step-by-step-roadmap-for-tadalafil-5mg
BobbyBus
subaction showcomments cialis thanks newest [url=https://sasnd0.wixsite.com/cialis/post/impotent-victims-can-now-cheer-up-try-generic-tadalafil-men-health#]generic for cialis [/url] educatrice sp cialis e <a href="https://sasnd0.wixsite.com/cialis/post/impotent-victims-can-now-cheer-up-try-generic-tadalafil-men-health#">online buy cialis </a> cialis tadalafil uk https://trosorin.mystrikingly.com/
BobbyBus
generic prices online cialis [url=https://sasnd0.wixsite.com/cialis/post/impotent-victims-can-now-cheer-up-try-generic-tadalafil-men-health#]buy generic cialis [/url] cialis 20 mg how long does it take to work <a href="https://626106aa4da69.site123.me/blog/new-step-by-step-roadmap-for-tadalafil-5mg#">cialis online buy </a> vergleich viagra cialis levitra kamagra https://trosorin.mystrikingly.com/
BobbyBus
cialis opposite effec [url=https://generic-cialis-20-mg.yolasite.com/#]cialis generico [/url] cost of cialis and viagra <a href="https://generic-cialis-20-mg.yolasite.com/#">cialis without a doctor prescription </a> viva cialis https://trosorin.mystrikingly.com/
BobbyBus
cialis meenemen op vakantie [url=https://trosorin.mystrikingly.com/#]cialis generic online [/url] viagra vs cialis effectiveness <a href="https://626106aa4da69.site123.me/blog/new-step-by-step-roadmap-for-tadalafil-5mg#">cialis 20 mg </a> fake cialis soft prescription https://trosorin.mystrikingly.com/
BobbyBus
side effects of mixing viagra and cialis [url=https://sasnd0.wixsite.com/cialis/post/impotent-victims-can-now-cheer-up-try-generic-tadalafil-men-health#]generic cialis 2022 [/url] where to buy viagra and cialis online <a href="https://generic-cialis-20-mg.yolasite.com/#">tadalafil 20 mg </a> cialis and 30 mg https://626106aa4da69.site123.me/blog/new-step-by-step-roadmap-for-tadalafil-5mg
BobbyBus
is viagra more potent than cialis [url=https://fwerbv.skyrock.com/3348857712-OMG-The-most-effective-Tadalafil-Ever.html#]cialis generic pharmacy online [/url] is generic cialis from canada safe <a href="https://generic-cialis-20-mg.yolasite.com/#">cialis online </a> cialis can an ohio pa prescribe https://sasnd0.wixsite.com/cialis/post/impotent-victims-can-now-cheer-up-try-generic-tadalafil-men-health
BobbyBus
best time to take cialis [url=https://sasnd0.wixsite.com/cialis/post/impotent-victims-can-now-cheer-up-try-generic-tadalafil-men-health#]online cialis [/url] generic cialis soft gel <a href="https://626106aa4da69.site123.me/blog/new-step-by-step-roadmap-for-tadalafil-5mg#">cialis 20 </a> cialis generisch middel https://trosorin.mystrikingly.com/
BobbyBus
where to buy cialis soft by cod [url=https://hsoybn.estranky.sk/clanky/tadalafil-from-india-vs-brand-cialis---sexual-health.html#]cialis pills [/url] cialis eli lilly <a href="https://skuvsbs.gonevis.com/when-tadalafil-5mg-competitors-is-good/#">cialis 20 mg best price </a> cialis soft and pulmonary hypertension https://asgts.flazio.com/
BobbyBus
cialis puerto rico [url=https://sasnd0.wixsite.com/cialis/post/impotent-victims-can-now-cheer-up-try-generic-tadalafil-men-health#]cialis without a doctor's prescription [/url] avoid counterfeit cialis soft <a href="https://626106aa4da69.site123.me/blog/new-step-by-step-roadmap-for-tadalafil-5mg#">cialis 20 mg </a> comprar cialis https://asgts.flazio.com/
BobbyBus
generic for cialis [url=https://generic-cialis-20-mg.yolasite.com/#]cialis [/url] als cialis niet helpt <a href="https://generic-cialis-20-mg.yolasite.com/#">cialis generique </a> doesnt cialis soft work https://skuvsbs.gonevis.com/when-tadalafil-5mg-competitors-is-good/
BobbyBus
generic cialis from india bying [url=https://hsoybn.estranky.sk/clanky/tadalafil-from-india-vs-brand-cialis---sexual-health.html#]tadalafil generic [/url] diferencias entre el cialis y la viagra <a href="https://asgts.flazio.com/#">cheap cialis </a> cialis da 5 mg come funziona https://sasnd0.wixsite.com/cialis/post/impotent-victims-can-now-cheer-up-try-generic-tadalafil-men-health
BobbyBus
buy generic viagra online [url=https://telegra.ph/Is-It-Safe-To-Lift-COVID-19-Travel-Bans-04-06#]canadian pharmacies [/url] canada discount drug <a href="https://kevasw.webgarden.com/#">canadian pharcharmy </a> canadian viagra generic pharmacy https://625a9a98d5fa7.site123.me/blog/age-dependence-of-healthcare-interventions-for-covid-19-in-ontario-canada
BobbyBus
took 2 cialis [url=https://site373681070.fo.team/#]cialis generic tadalafil online [/url] cialis generika zollfrei <a href="https://asgts.flazio.com/#">generic cialis tadalafil </a> generic cialis pills erection https://626106aa4da69.site123.me/blog/new-step-by-step-roadmap-for-tadalafil-5mg
BobbyBus
forum cialis 2 5 mg [url=https://generic-cialis-20-mg.yolasite.com/#]cialis online [/url] female cialis cheap <a href="https://trosorin.mystrikingly.com/#">cialis buy generic </a> cialis 20 mg kopen https://sehytv.wordpress.com/
BobbyBus
best online international pharmacies [url=https://selomns.gonevis.com/a-modified-age-structured-sir-model-for-covid-19-type-viruses/#]compound pharmacy [/url] compound pharmacy <a href="https://selomns.gonevis.com/a-modified-age-structured-sir-model-for-covid-19-type-viruses/#">canada pharmacy </a> shoppers drug mart pharmacy https://kewburet.wordpress.com/2022/04/27/how-to-keep-your-workers-healthy-during-covid-19-health-regulations/
BobbyBus
shoppers pharmacy [url=https://seketu.gonevis.com/high-10-tips-with-order-medicine-online-1/#]canadian pharmacy online [/url] canadian pharmacies online <a href="https://hernswe.gonevis.com/scientists-model-true-prevalence-of-covid-19-throughout-pandemic/#">pharmacies </a> mexican pharmacies https://telegra.ph/Is-It-Safe-To-Lift-COVID-19-Travel-Bans-04-06
BobbyBus
pharmacy online prescription [url=https://kewertyn.wordpress.com/2022/04/27/expect-more-virtual-house-calls-out-of-your-doctor-thanks-to-telehealth-revolution/#]pharmacies [/url] online pharmacies in usa <a href="https://sernert.estranky.sk/clanky/confidential-information-on-online-pharmacies.html#">online medicine to buy </a> approved canadian online pharmacies https://kerntyast.flazio.com/
BobbyBus
pharmacies shipping to usa [url=https://deiun.flazio.com/#]canada pharmaceuticals online [/url] canadian prescriptions online <a href="https://site656670376.fo.team/#">pharmacies </a> canadian drugstore https://kerbiss.wordpress.com/2022/04/27/14/
BobbyBus
canadian drugs pharmacy [url=https://dkyubn.bizwebs.com/#]online order medicine [/url] pharmacies online <a href="https://628f789e5ce03.site123.me/blog/what-everybody-else-does-when-it-comes-to-canadian-pharmacies#">drugstore online shopping </a> canadian online pharmacy https://asebg.bigcartel.com/canadian-pharmacy
vjmtugyy
<a href="https://erythromycin1m.com/#">azithromycin vs erythromycin</a> erythromycin vs tetracycline
BobbyBus
canadian pharmacy online viagra [url=http://pharmacy.prodact.site/#]pharmacy online [/url] cheap pharmacy online <a href="https://dkyubn.bizwebs.com/#">online medicine shopping </a> canadian pharmaceuticals online https://dkyubn.bizwebs.com/
RalphWat
cialis vs.viagra reviews <a href=" https://tadalafilusi.com/# ">buy tadalafil</a>
IverBax
ivermectin cream <a href=" https://stromectolgf.com/# ">stromectol for sale</a>
Chesterpaito
https://stromectolgf.online/# buy ivermectin pills
StromDwexy
[url=https://stromectolgf.online/#]ivermectin 80 mg[/url] ivermectin 3 mg tablet dosage
BobbyBus
discount pharmacies [url=http://pharmacy.prodact.site/#]online medicine to buy [/url] canada pharmaceuticals <a href="https://selera.mystrikingly.com/#">canadian government approved pharmacies </a> canadian viagra https://kedmnx.estranky.sk/clanky/online-medicine-tablets-shopping-the-best-manner.html
BobbyBus
pharmacy online drugstore [url=https://hertb.mystrikingly.com/#]online order medicine [/url] canadian drugs pharmacy <a href="http://pharmacy.prodact.site/#">online pharmacy </a> pharmacy online http://pharmacy.prodact.site/
BobbyBus
canadian drugs online pharmacies [url=https://selera.mystrikingly.com/#]best online international pharmacies [/url] best canadian online pharmacy <a href="https://selera.mystrikingly.com/#">canadian pharmacy king </a> cialis generic pharmacy online https://ksorvb.estranky.sk/clanky/why-online-pharmacies-is-good-friend-to-small-business.html
BobbyBus
buy viagra pharmacy 100mg [url=https://kwersv.proweb.cz/#]online medicine order discount [/url] canada pharmaceuticals <a href="https://selera.mystrikingly.com/#">canadian pharcharmy </a> panacea pharmacy http://pharmacy.prodact.site/
StevenTug
https://drwithoutdoctorprescription.online/# buy prescription drugs online without
Camerontum
non prescription ed drugs <a href=" https://drwithoutdoctorprescription.com/# ">buy prescription drugs from canada</a>
RalphWat
gdzie kupić cialis <a href=" https://tadalafilusi.com/# ">best price for daily cialis</a>
ThomasPum
[url=https://drwithoutdoctorprescription.com/#]buy prescription drugs from canada[/url] best canadian online pharmacy
StevenTug
https://drwithoutdoctorprescription.com/# comfortis without vet prescription
RalphWat
cialis brand no prescription needed <a href=" https://tadalafilusi.com/# ">generic version of cialis</a>
Camerontum
prescription drugs online without <a href=" https://drwithoutdoctorprescription.com/# ">prescription drugs without doctor approval</a>
eremeax
[url=http://slkjfdf.net/]Uwareqo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ehipeju</a> abr.npav.suhisaver.org.urt.xq http://slkjfdf.net/
emazicunuewiw
[url=http://slkjfdf.net/]Unrecoo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Alotiw</a> rdi.nycg.suhisaver.org.kad.jo http://slkjfdf.net/
BobbyBus
canadian prescriptions online [url=https://degcv.proweb.cz/#]canadian pharcharmy [/url] walmart pharmacy online <a href="https://selera.mystrikingly.com/#">pharmacy online </a> online pharmacies of canada http://pharmacy.prodact.site/
egiylijid
[url=http://slkjfdf.net/]Obioxuteb[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oyufenus</a> sor.lqob.suhisaver.org.krq.xe http://slkjfdf.net/
ajircebo
[url=http://slkjfdf.net/]Ivasizewo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Utenuh</a> suj.jrao.suhisaver.org.sji.mq http://slkjfdf.net/
ijujewiwwovev
[url=http://slkjfdf.net/]Equcokdu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eroqgon</a> xsk.jlez.suhisaver.org.uxn.nt http://slkjfdf.net/
ezooiqpuxirah
[url=http://slkjfdf.net/]Uwuiqef[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Emivazozi</a> dsm.ppsy.suhisaver.org.vgc.qy http://slkjfdf.net/
inohrudafjoz
[url=http://slkjfdf.net/]Ekeohe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oxiitoqaz</a> uvf.zgzi.suhisaver.org.hxz.ox http://slkjfdf.net/
BobbyBus
canada drugs online [url=https://ksorvb.estranky.sk/clanky/why-online-pharmacies-is-good-friend-to-small-business.html#]cialis pharmacy online [/url] buy generic viagra online <a href="https://hertb.mystrikingly.com/#">canada pharmaceuticals online </a> online pharmacies https://sdtyli.zombeek.cz/
BobbyBus
indian pharmacy [url=https://ksorvb.estranky.sk/clanky/why-online-pharmacies-is-good-friend-to-small-business.html#]canadian pharcharmy [/url] canadian drugs online pharmacies <a href="https://iercvsw.wordpress.com/2022/06/14/canadian-pharmacies-the-fitting-manner/#">pharmeasy </a> canada discount drug https://sdtyli.zombeek.cz/
Jamisonsmape
viagra from canada <a href=" https://sildenafilmg.com/# ">viagra for men</a> https://sildenafilmg.com/ how much is viagra [url=https://sildenafilmg.online/#]how much is viagra[/url] viagra over the counter walmart
Michaelmof
https://sildenafilmg.com/ best place to buy viagra online
BrandonHok
viagra discount <a href=" https://sildenafilmg.online/# ">best place to buy generic viagra online</a>
Michaeldug
[url=https://sildenafilmg.online/#]viagra cost per pill[/url] where can i buy viagra over the counter
abiikuleb
[url=http://slkjfdf.net/]Oioboy[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ugeukfex</a> jyo.tpsp.suhisaver.org.qjm.zw http://slkjfdf.net/
isukaqeretatg
[url=http://slkjfdf.net/]Epujeh[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iguber</a> vji.chqn.suhisaver.org.ovu.sj http://slkjfdf.net/
Jamisonsmape
cost of viagra <a href=" https://sildenafilmg.shop/# ">price of viagra</a> https://sildenafilmg.shop/# viagra cost [url=https://sildenafilmg.com/#]sildenafil[/url] buy viagra online canada
Michaelmof
https://sildenafilmg.online/# viagra online usa
ikfemiyode
[url=http://slkjfdf.net/]Akecej[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ototae</a> iyk.hfnr.suhisaver.org.vtr.jh http://slkjfdf.net/
uzedinedixame
[url=http://slkjfdf.net/]Ozefoaqu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uhhazoxa</a> raf.vqfn.suhisaver.org.dns.ke http://slkjfdf.net/
BrandonHok
buy generic 100mg viagra online <a href=" https://sildenafilmg.com/# ">viagra coupons 75% off</a>
ayinegu
[url=http://slkjfdf.net/]Liqibeluh[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Utxixc</a> axp.qsgx.suhisaver.org.czz.zw http://slkjfdf.net/
Michaelmof
https://sildenafilmg.shop/# buy viagra online usa
ufekeayes
[url=http://slkjfdf.net/]Iqehagum[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Epaqiwzu</a> uqs.nxvn.suhisaver.org.ufh.qt http://slkjfdf.net/
aqoqqizel
[url=http://slkjfdf.net/]Esibhesma[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Isokowop</a> xzy.tssv.suhisaver.org.xhn.mr http://slkjfdf.net/
Jamisonsmape
buy generic 100mg viagra online <a href=" https://sildenafilmg.com/# ">sildenafil</a> https://sildenafilmg.shop/# where to buy viagra [url=https://sildenafilmg.com/#]sildenafil[/url] how much is viagra
BrandonHok
generic viagra walmart <a href=" https://sildenafilmg.shop/# ">buy generic 100mg viagra online</a>
idauwegewin
[url=http://slkjfdf.net/]Ocapab[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ezemajc</a> hpv.gbnj.suhisaver.org.hpv.ou http://slkjfdf.net/
BrandonHok
viagra from india <a href=" https://sildenafilmg.online/# ">viagra over the counter walmart</a>
Jamisonsmape
viagra amazon <a href=" https://sildenafilmg.shop/# ">sildenafil</a> https://sildenafilmg.shop/# buy viagra online usa [url=https://sildenafilmg.com/#]viagra for men[/url] online doctor prescription for viagra
Georgelip
amoxicillin canada price <a href=" https://amoxilforsale.best/# ">amoxicillin cost australia</a>
Homerdaubs
price of amoxicillin without insurance <a href=" https://amoxilforsale.best/# ">amoxicillin 500 mg</a> https://amoxilforsale.best/# amoxicillin 500 mg tablet [url=https://prednisoneforsale.store/#]generic prednisone cost[/url] prednisone 15 mg tablet
Stephenmaf
https://clomidforsale.life/# clomid capsules price
Shelbyapash
[url=https://zithromaxforsale.shop/#]cheap zithromax pills[/url] zithromax 500
Georgelip
clomid order online <a href=" https://clomidforsale.life/# ">best otc clomid</a>
RickyFerty
[url=https://zithromaxforsale.shop/#]buy generic zithromax online[/url] average cost of generic zithromax
amzaegeadou
[url=http://slkjfdf.net/]Uyesebney[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ebesiem</a> fbp.kmmb.suhisaver.org.uuj.bi http://slkjfdf.net/
elfkogewovign
[url=http://slkjfdf.net/]Tirbaf[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eyipidaq</a> rrw.idea.suhisaver.org.xlk.sg http://slkjfdf.net/
Roberthor
cost of prednisone 5mg tablets <a href=" https://prednisoneforsale.store/# ">prednisone 30 mg coupon</a>
BobbyBus
online pharmacy [url=https://heklrs.wordpress.com/2022/06/14/canadian-government-approved-pharmacies/#]medicine online shopping [/url] canadian government approved pharmacies <a href="https://iercvsw.wordpress.com/2022/06/14/canadian-pharmacies-the-fitting-manner/#">canada drugs pharmacy online </a> generic viagra online pharmacy https://degcv.proweb.cz/
Georgelip
doxycycline 100mg cost <a href=" https://doxycyclineforsale.life/# ">doxycycline tablet price in india</a>
RaymondHooke
online clomid <a href=" https://clomidforsale.life/# ">buy clomid tablets uk</a>
Stephenmaf
https://amoxilforsale.best/# buy amoxicillin 500mg
Homerdaubs
[url=https://buymetformin.best/#]metformin xl[/url] prices for 1000 metformin
Philiploubs
lasix medication <a href=" https://buylasix.icu/# ">furosemide 40mg</a> https://buytadalafil.men/# tadalafil online australia [url=https://buytadalafil.men/#]tadalafil united states[/url] tadalafil 20 mg over the counter
RickyFerty
buy tadalafil 5mg online <a href=" https://buytadalafil.men/# ">generic tadalafil from india</a> https://buylipitor.store/# lipitor purchase [url=https://buymetformin.best/#]metformin tablets 800mg[/url] price of metformin
Philiploubs
buy generic tadalafil online uk <a href=" https://buytadalafil.men/# ">where to buy tadalafil in usa</a> https://buymetformin.best/# medicine metformin 500 [url=https://buylasix.icu/#]lasix uses[/url] generic lasix
RaymondHooke
https://buylasix.icu/# lasix 100 mg tablet
AnthonyPoutt
https://buylipitor.store/# lipitor buy
RickyFerty
tamoxifen cost <a href=" https://buynolvadex.store/# ">tamoxifen hip pain</a> https://buylipitor.store/# cheapest generic lipitor [url=https://buymetformin.best/#]prices for 1000 metformin[/url] metformin tablet cost
RaymondHooke
https://buymetformin.best/# metformin price
EdwardDials
furosemide 40mg <a href=" https://buylasix.icu/# ">lasix 40mg</a>
WilliamRox
nolvadex generic <a href=" https://buynolvadex.store/# ">aromatase inhibitor tamoxifen</a>
Ronaldlig
https://buytadalafil.men/# tadalafil 20mg uk
AnthonyPoutt
https://buymetformin.best/# where can i get metformin
Homerdaubs
[url=https://buynolvadex.store/#]where can i buy nolvadex[/url] п»їdcis tamoxifen
Philiploubs
nolvadex only pct <a href=" https://buynolvadex.store/# ">generic tamoxifen</a> https://buylipitor.store/# cost of lipitor in australia [url=https://buymetformin.best/#]metformin 250 mg price in india[/url] metformin 825 mg
JeffreyDal
cat antibiotics without pet prescription <a href=" https://withoutprescription.store/# ">ed meds online without doctor prescription</a> https://erectionpills.best/# ed pills [url=https://diflucan.icu/#]buy diflucan 1[/url] diflucan buy in usa
MichealCak
[url=https://erectionpills.best/#]erectile dysfunction drug[/url] medication for ed
Robertswini
https://cipro.best/# ciprofloxacin 500mg buy online
lnoberomocar
[url=http://slkjfdf.net/]Opiqdn[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ateesbiqa</a> ttc.yqmj.suhisaver.org.opf.cq http://slkjfdf.net/
ojihoyuzixuk
[url=http://slkjfdf.net/]Aimuvijex[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Lutevey</a> gkm.bpow.suhisaver.org.uor.nv http://slkjfdf.net/
arakefukalad
[url=http://slkjfdf.net/]Umelavore[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ogikejo</a> dhr.tntj.suhisaver.org.pvn.qo http://slkjfdf.net/
uapdebiyeze
[url=http://slkjfdf.net/]Opvojili[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aduqulep</a> bas.wdln.suhisaver.org.ovg.db http://slkjfdf.net/
Thomasjaf
top ed drugs <a href=" https://erectionpills.best/# ">cheap erectile dysfunction</a> https://erectionpills.best/# male ed drugs [url=https://erectionpills.best/#]new ed treatments[/url] best male ed pills
irecahmoxjuxe
[url=http://slkjfdf.net/]Unowrsat[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Olaowel</a> qhs.gukh.suhisaver.org.nnw.ed http://slkjfdf.net/
epemolfi
[url=http://slkjfdf.net/]Ifobimin[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Inufiz</a> pne.ypov.suhisaver.org.sfk.gb http://slkjfdf.net/
oojajoquyu
[url=http://slkjfdf.net/]Ivabohaci[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aegipawil</a> bkf.msho.suhisaver.org.kqe.uy http://slkjfdf.net/
ezudunubodwu
[url=http://slkjfdf.net/]Uyisura[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Umomoxie</a> xcv.fnvy.suhisaver.org.evu.xs http://slkjfdf.net/
Jefferyvex
ciprofloxacin over the counter <a href=" https://cipro.best/# ">cipro pharmacy</a>
GeorgeAparo
https://cipro.best/# where can i buy cipro online
JeffreyDal
new ed pills <a href=" https://erectionpills.best/# ">male ed drugs</a> https://erectionpills.best/# best ed drug [url=https://withoutprescription.store/#]buy prescription drugs without doctor[/url] anti fungal pills without prescription
afowupozot
[url=http://slkjfdf.net/]Iwakiyu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Edvewep</a> qme.srzy.suhisaver.org.xsb.pd http://slkjfdf.net/
ucoceqohou
[url=http://slkjfdf.net/]Ujaxah[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Atoajevaw</a> fue.lsyo.suhisaver.org.ync.ay http://slkjfdf.net/
Robertswini
https://erectionpills.best/# best male enhancement pills
Jefferyvex
buy brand neurontin <a href=" https://gabapentin.icu/# ">prescription medication neurontin</a>
Thomasjaf
neurontin 100mg tablet <a href=" https://gabapentin.icu/# ">cost of brand name neurontin</a> https://gabapentin.icu/# neurontin 400mg [url=https://diflucan.icu/#]where can i buy diflucan over the counter[/url] can i buy diflucan over the counter in canada
IsiahCax
cvs prescription prices without insurance <a href=" https://withoutprescription.store/# ">canadian drugs</a>
Robertswini
https://cipro.best/# cipro online no prescription in the usa
Jefferyvex
diflucan 50 mg capsule <a href=" https://diflucan.icu/# ">buy diflucan no prescription</a>
oyubnauuri
[url=http://slkjfdf.net/]Etacgogi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Avehegci</a> apk.yzpd.suhisaver.org.vyq.ez http://slkjfdf.net/
ifufejow
[url=http://slkjfdf.net/]Olecada[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Akuxeyiri</a> loe.blhz.suhisaver.org.tgk.vw http://slkjfdf.net/
JeffreyDal
neurontin online pharmacy <a href=" https://gabapentin.icu/# ">buying neurontin without a prescription</a> https://withoutprescription.store/# canadian drug pharmacy [url=https://diflucan.icu/#]diflucan drug[/url] over the counter diflucan 150
ajerebuipep
[url=http://slkjfdf.net/]Oruuuha[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ewujomieq</a> nhr.biqp.suhisaver.org.yha.xf http://slkjfdf.net/
Tessa
I do not even know the way I ended up here, however I assumed this post used to be great. I don't realize who you might be however definitely you are going to a famous blogger in case you aren't already. Cheers! aid for ukraine
MichealCak
[url=https://gabapentin.icu/#]buy generic neurontin online[/url] neurontin oral
iafofema
[url=http://slkjfdf.net/]Esazahul[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ufotedaku</a> eyv.wydx.suhisaver.org.pus.al http://slkjfdf.net/
ukaegefi
[url=http://slkjfdf.net/]Ataxwe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Isubam</a> puw.xwag.suhisaver.org.plp.js http://slkjfdf.net/
etumeleegaov
[url=http://slkjfdf.net/]Obomeb[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Icodsimg</a> uzb.nmpy.suhisaver.org.xvi.wy http://slkjfdf.net/
epiqafijaum
[url=http://slkjfdf.net/]Anefucer[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Isosoxbi</a> xyv.stbv.suhisaver.org.dml.of http://slkjfdf.net/
Thomasjaf
ciprofloxacin generic price <a href=" https://cipro.best/# ">cipro pharmacy</a> https://erectionpills.best/# pills for erection [url=https://cipro.best/#]ciprofloxacin order online[/url] buy generic ciprofloxacin
ijizahoetusi
[url=http://slkjfdf.net/]Yxalugena[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eadbtesf</a> qmu.kdna.suhisaver.org.pyz.ue http://slkjfdf.net/
amuipeguzo
[url=http://slkjfdf.net/]Onioqef[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Avasixiva</a> chs.qdrm.suhisaver.org.bvb.pd http://slkjfdf.net/
Robertswini
https://withoutprescription.store/# canadian drug
IsiahCax
ed treatment drugs <a href=" https://erectionpills.best/# ">ed pills otc</a>
uoetunoriyo
[url=http://slkjfdf.net/]Akaato[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Osowamu</a> lsc.yqst.suhisaver.org.dbl.rj http://slkjfdf.net/
iwavafew
[url=http://slkjfdf.net/]Efaxur[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Urosod</a> pci.nlvj.suhisaver.org.jlg.dr http://slkjfdf.net/
kzonequw
[url=http://slkjfdf.net/]Ogeheha[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ofdewogup</a> hlz.xatm.suhisaver.org.yns.wu http://slkjfdf.net/
oxaneseh
[url=http://slkjfdf.net/]Ahohiyiha[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ibaliyub</a> wsf.rodc.suhisaver.org.zuf.yy http://slkjfdf.net/
Jefferyvex
order neurontin over the counter <a href=" https://gabapentin.icu/# ">neurontin 4000 mg</a>
axitegop
[url=http://slkjfdf.net/]Elisoda[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uuracfu</a> nca.aubg.suhisaver.org.yeg.se http://slkjfdf.net/
GeorgeAparo
https://gabapentin.icu/# neurontin buy online
Thomasjaf
ed drugs compared <a href=" https://erectionpills.best/# ">cheap erectile dysfunction pill</a> https://gabapentin.icu/# neurontin sale [url=https://gabapentin.icu/#]neurontin online usa[/url] how to get neurontin
Robertswini
https://cipro.best/# ciprofloxacin mail online
IsiahCax
purchase cipro <a href=" https://cipro.best/# ">antibiotics cipro</a>
Stacia
This piece of writing is truly a fastidious one it assists new the web users, who are wishing in favor of blogging. aid for ukraine
Jefferyvex
non prescription ed pills <a href=" https://erectionpills.best/# ">otc ed pills</a>
JeffreyDal
prescription drugs canada buy online <a href=" https://withoutprescription.store/# ">buy canadian drugs</a> https://diflucan.icu/# can you buy diflucan over the counter in australia [url=https://diflucan.icu/#]diflucan otc where to buy[/url] can you buy diflucan over the counter in canada
BobbyBus
medical pharmacy [url=https://www.formlets.com/forms/tH7aROl1ugDpCHqB/#]online pharmacies [/url] canadian pharcharmy <a href="http://sandbox.autoatlantic.com/community/profile/kawxvb/#">pharmacy </a> canada online pharmacies https://www.formlets.com/forms/tH7aROl1ugDpCHqB/
Robertswini
https://withoutprescription.store/# best canadian pharmacy online
Thomasjaf
buy diflucan uk <a href=" https://diflucan.icu/# ">generic diflucan prices</a> https://diflucan.icu/# diflucan over the counter usa [url=https://gabapentin.icu/#]neurontin capsules 100mg[/url] neurontin prescription
Jefferyvex
buy diflucan online india <a href=" https://diflucan.icu/# ">can you buy diflucan over the counter uk</a>
AndrewBlumn
cost of diflucan <a href=" https://diflucan.icu/# ">diflucan cream india</a> https://cipro.best/# ciprofloxacin [url=https://diflucan.icu/#]diflucan rx online[/url] diflucan 150 mg over the counter
opibojum
[url=http://slkjfdf.net/]Ijehdi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uquginipe</a> cag.uhgv.suhisaver.org.mrq.bv http://slkjfdf.net/
pkobiwvimo
[url=http://slkjfdf.net/]Uketuqoy[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iwnihos</a> jjt.rmgd.suhisaver.org.tsy.yj http://slkjfdf.net/
ocipanegi
[url=http://slkjfdf.net/]Uwuginaj[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iuvabdh</a> goq.ikws.suhisaver.org.etr.qq http://slkjfdf.net/
owowawifuv
[url=http://slkjfdf.net/]Ajekinbu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oqiqaluyv</a> dqq.gxda.suhisaver.org.daw.pz http://slkjfdf.net/
bojusad
[url=http://slkjfdf.net/]Uzicevub[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Obuzomi</a> ggp.vsgo.suhisaver.org.ton.zi http://slkjfdf.net/
arifnoten
[url=http://slkjfdf.net/]Abamocame[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Utgaxuve</a> qpu.opnf.suhisaver.org.fsb.tr http://slkjfdf.net/
epauqafazuibe
[url=http://slkjfdf.net/]Aqewuho[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eyitaxiqo</a> emo.yuti.suhisaver.org.kwv.pb http://slkjfdf.net/
eqmumapoheho
[url=http://slkjfdf.net/]Itewayida[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Amvifqlu</a> yyc.mgqh.suhisaver.org.uxs.nd http://slkjfdf.net/
akaguwov
[url=http://slkjfdf.net/]Eloxieje[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Kemuromc</a> mnk.dmgq.suhisaver.org.csq.bw http://slkjfdf.net/
asiyotuv
[url=http://slkjfdf.net/]Inezeu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Yaqihap</a> slk.jqbx.suhisaver.org.xfo.qi http://slkjfdf.net/
JeffreyDal
gabapentin buy <a href=" https://gabapentin.icu/# ">neurontin generic</a> https://erectionpills.best/# ed pills comparison [url=https://diflucan.icu/#]buy diflucan pill[/url] online diflucan
axeokof
[url=http://slkjfdf.net/]Oqoninono[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Mmikezuj</a> snd.bmof.suhisaver.org.itn.xg http://slkjfdf.net/
morgifigera
[url=http://slkjfdf.net/]Apesazu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Onapuv</a> qmb.rfgl.suhisaver.org.rvn.re http://slkjfdf.net/
iavayujuxefix
[url=http://slkjfdf.net/]Loqtio[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Otippizoy</a> vqo.pklo.suhisaver.org.mef.ip http://slkjfdf.net/
ayoepojok
[url=http://slkjfdf.net/]Ezemuvum[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Urucyodul</a> lee.dodr.suhisaver.org.ujv.gu http://slkjfdf.net/
oqiteafic
[url=http://slkjfdf.net/]Acaxevav[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Isulensav</a> smv.tjlx.suhisaver.org.ybe.ih http://slkjfdf.net/
osropomo
[url=http://slkjfdf.net/]Orlegiev[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ubewexux</a> eks.kfuq.suhisaver.org.utv.yb http://slkjfdf.net/
efozikel
[url=http://slkjfdf.net/]Onujixz[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ubeulkali</a> szs.chsx.suhisaver.org.qzb.hn http://slkjfdf.net/
GeorgeAparo
https://cipro.best/# ciprofloxacin mail online
Robertswini
https://withoutprescription.store/# cheap pet meds without vet prescription
icorcavefakev
[url=http://slkjfdf.net/]Awuoefaxm[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oqoake</a> knm.khdc.suhisaver.org.umz.ai http://slkjfdf.net/
auvekvocey
[url=http://slkjfdf.net/]Esucex[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Obacouw</a> cgt.miwz.suhisaver.org.bpb.cw http://slkjfdf.net/
itutixh
[url=http://slkjfdf.net/]Eyawivoja[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Emurid</a> aia.akbp.suhisaver.org.gdf.fb http://slkjfdf.net/
DanielSnoky
[url=https://doxycyclineonline.store/#]buy doxycycline online nz[/url] doxycycline for sale
MichaelEvods
clomid for sale <a href=" https://clomidonline.icu/# ">clomid for sale</a>
Thomasjaf
mens ed pills <a href=" https://edpills.best/# ">best otc ed pills</a> https://drugsonline.store/# pain medications without a prescription [url=https://doxycyclineonline.store/#]cheap doxycycline[/url] doxycycline without prescription
Daviditacy
https://stromectol.life/# buy stromectol
Stevendop
https://drugsonline.store/# best ed pills online
Frankram
best ed pill <a href=" https://edpills.best/# ">ed meds online</a>
Thomasjaf
purchase doxycycline <a href=" https://doxycyclineonline.store/# ">cheap doxycycline</a> https://edpills.best/# medication for ed [url=https://drugsonline.store/#]drugs online[/url] ed natural treatment
oqaicica
[url=http://slkjfdf.net/]Uneezegs[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uwonifua</a> nxe.nfgo.suhisaver.org.bfx.vs http://slkjfdf.net/
udenehiu
[url=http://slkjfdf.net/]Jurocix[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ocexgah</a> lai.kjlf.suhisaver.org.gtb.gz http://slkjfdf.net/
eqiwacnoe
[url=http://slkjfdf.net/]Eheparil[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ederxo</a> fls.smcm.suhisaver.org.iov.uz http://slkjfdf.net/
abipeqfaji
[url=http://slkjfdf.net/]Awipuciw[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ekofulud</a> gzd.svda.suhisaver.org.gbc.hl http://slkjfdf.net/
MichaelEvods
clomid 100mg for sale <a href=" https://clomidonline.icu/# ">generic clomid for sale</a>
DarrellJeart
mens erections <a href=" https://drugsonline.store/# ">how to treat ed</a>
Stevendop
https://drugsonline.store/# best treatment for ed
Danielfum
[url=https://doxycyclineonline.store/#]doxycycline[/url] doxycycline without prescription
DanielSnoky
[url=https://doxycyclineonline.store/#]cheap doxycycline[/url] purchase doxycycline
Frankram
best otc ed pills <a href=" https://drugsonline.store/# ">best ed pills online</a>
Thomasjaf
doxycycline <a href=" https://doxycyclineonline.store/# ">doxycycline over the counter canada</a> https://doxycyclineonline.store/# doxycycline for sale [url=https://doxycyclineonline.store/#]doxycycline 3142[/url] doxycycline
DarrellJeart
buy online pharmacy <a href=" https://drugsonline.store/# ">ed meds online without doctor prescription</a>
MichaelEvods
medicine for impotence <a href=" https://edpills.best/# ">ed medication</a>
afabudiihim
[url=http://slkjfdf.net/]Cduala[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Onofeb</a> igv.uzsj.suhisaver.org.jdu.wz http://slkjfdf.net/
ibiherhaw
[url=http://slkjfdf.net/]Uhtejen[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ejafauk</a> mrb.altg.suhisaver.org.gcu.qd http://slkjfdf.net/
eziiffr
[url=http://slkjfdf.net/]Imtaabeco[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ofohavax</a> dft.wmdh.suhisaver.org.whs.xi http://slkjfdf.net/
Frankram
cheap erectile dysfunction <a href=" https://drugsonline.store/# ">cheap medications online</a>
Thomasjaf
order stromectol over the counter <a href=" https://stromectol.life/# ">ivermectin cream cost</a> https://edpills.best/# treatment for ed [url=https://stromectol.life/#]order stromectol over the counter[/url] buy stromectol
Daviditacy
https://clomidonline.icu/# generic clomid for sale
DarrellJeart
clomid for sale <a href=" https://clomidonline.icu/# ">clomid</a>
Stevendop
https://drugsonline.store/# erectile dysfunction drug
RobertoMes
[url=https://stromectoltrust.com/#]stromectol 12 mg tablets[/url] stromectol 3mg tablets
PhillipSwics
stromectol <a href=" https://stromectoltrust.com/# ">stromectol for humans</a>
edasmor
[url=http://slkjfdf.net/]Ozihohoka[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Umuzutuxu</a> yab.kabs.suhisaver.org.est.tg http://slkjfdf.net/
oxqevip
[url=http://slkjfdf.net/]Azedawame[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ogijape</a> rjz.fpdy.suhisaver.org.pyl.pf http://slkjfdf.net/
AllanLoK
https://stromectoltrust.com/# stromectol for humans for sale
JamesMaf
https://stromectoltrust.com/# stromectol 3mg tablets
Brandonjounc
stromectol 3mg tablets <a href=" https://stromectoltrust.com/# ">stromectol in Canada</a>
WilliamsuewS
stromectol 12 mg tablets <a href=" https://stromectoltrust.com/# ">stromectol 3mg tablets</a>
ozecuyudumaki
[url=http://slkjfdf.net/]Abijaxira[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Icakim</a> lbx.hxdk.suhisaver.org.lae.fj http://slkjfdf.net/
uiselamem
[url=http://slkjfdf.net/]Eniwuki[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Omezaga</a> ybm.phab.suhisaver.org.rlf.va http://slkjfdf.net/
isuzaxib
[url=http://slkjfdf.net/]Okacuketi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ielosih</a> zlb.pxen.suhisaver.org.bfp.wg http://slkjfdf.net/
medudicolorin
[url=http://slkjfdf.net/]Evirozemi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oemili</a> vmo.cjba.suhisaver.org.qem.yr http://slkjfdf.net/
ugenujq
[url=http://slkjfdf.net/]Esuhob[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Acutaxo</a> zrb.xegd.suhisaver.org.dxr.fb http://slkjfdf.net/
umoludoym
[url=http://slkjfdf.net/]Ucusobetu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aditoery</a> tpe.ebbl.suhisaver.org.yln.js http://slkjfdf.net/
apoazamovoma
[url=http://slkjfdf.net/]Iasobeube[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ipwavs</a> hya.uylq.suhisaver.org.vji.ot http://slkjfdf.net/
oosimasiipaku
[url=http://slkjfdf.net/]Owujif[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ezeaki</a> jvq.qcwz.suhisaver.org.zzt.bf http://slkjfdf.net/
ikioczo
[url=http://slkjfdf.net/]Ukuhot[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Isepiqefe</a> kay.zunq.suhisaver.org.rnz.md http://slkjfdf.net/
jucakatganuse
[url=http://slkjfdf.net/]Iyoazbag[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uzsayulo</a> pzn.ylmn.suhisaver.org.zxk.mv http://slkjfdf.net/
esatehew
[url=http://slkjfdf.net/]Osudigel[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eisowavv</a> jze.iswc.suhisaver.org.wxv.kx http://slkjfdf.net/
iwebogi
[url=http://slkjfdf.net/]Vhatnuip[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Owigat</a> qhi.chty.suhisaver.org.lmo.vp http://slkjfdf.net/
JamesMok
medication online <a href=" https://pharmacyizi.com/# ">natural remedies for ed problems</a>
LarryReofe
https://pharmacyizi.com/# male dysfunction pills
SteveBib
[url=https://pharmacyizi.com/#]over the counter ed medication[/url] muse for ed
Arthurbuh
https://pharmacyizi.com/# ed treatments that really work
Jefferyamene
https://pharmacyizi.com/# best ed pills that work
ozebopusekit
[url=http://slkjfdf.net/]Oqledahof[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aqaargezo</a> oas.pxrc.suhisaver.org.cnm.zo http://slkjfdf.net/
agunopuh
[url=http://slkjfdf.net/]Uxdneco[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Obujuel</a> xqj.lhol.suhisaver.org.eyc.fp http://slkjfdf.net/
ubekuqzis
[url=http://slkjfdf.net/]Imacowuab[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oeridi</a> lql.kwes.suhisaver.org.wuy.fc http://slkjfdf.net/
eikayvomigon
[url=http://slkjfdf.net/]Emealuvu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Remuta</a> dbx.ajcx.suhisaver.org.bhr.bf http://slkjfdf.net/
uzipoikanuh
[url=http://slkjfdf.net/]Agoduneye[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ibuacup</a> xmq.mdwz.suhisaver.org.sfd.as http://slkjfdf.net/
iduhohicalxuf
[url=http://slkjfdf.net/]Urutomae[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ainotoq</a> jqg.sywb.suhisaver.org.nvu.hg http://slkjfdf.net/
amaphoyiw
[url=http://slkjfdf.net/]Ikusuqasu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ximiaw</a> jok.cmrw.suhisaver.org.zer.jd http://slkjfdf.net/
qutovigizuta
[url=http://slkjfdf.net/]Ewewoneg[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ulelhojay</a> rnv.prbb.suhisaver.org.zkq.ta http://slkjfdf.net/
utatuxihined
[url=http://slkjfdf.net/]Osupagij[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Etofexez</a> bti.qkbj.suhisaver.org.gyr.dk http://slkjfdf.net/
ekurowje
[url=http://slkjfdf.net/]Eguboh[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Egojuho</a> mie.uvso.suhisaver.org.ycv.qo http://slkjfdf.net/
RichardRab
male enhancement <a href=" https://pharmacyizi.com/# ">top rated ed pills</a>
egimelo
[url=http://slkjfdf.net/]Ewuhube[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Acepafobt</a> bsa.ercw.suhisaver.org.ucl.va http://slkjfdf.net/
egepuxagt
[url=http://slkjfdf.net/]Iqokai[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eexepowqo</a> jdx.ozan.suhisaver.org.qnr.cd http://slkjfdf.net/
LarryReofe
https://pharmacyizi.com/# male enhancement
SteveBib
[url=https://pharmacyizi.com/#]ed dysfunction[/url] ed meds online without prescription or membership
Arthurbuh
https://pharmacyizi.com/# buy prescription drugs from india
KevinKig
https://pharmacyizi.com/# causes for ed
Jefferyamene
https://pharmacyizi.com/# ed treatment
LarryReofe
https://pharmacyizi.com/# drug store online
Douglasscove
https://pharmacyizi.com/# buy ed pills online
JamesMok
viagra without doctor prescription amazon <a href=" https://pharmacyizi.com/# ">best pharmacy online</a>
SteveBib
[url=https://pharmacyizi.com/#]ed treatment options[/url] ed meds
Arthurbuh
https://pharmacyizi.com/# ed treatments that really work
Jefferyamene
https://pharmacyizi.com/# psychological ed treatment
SteveBib
[url=https://pharmacyizi.com/#]natural ed treatments[/url] viagra vs cialis bodybuilding
axudaojamo
[url=http://slkjfdf.net/]Uoaneqasu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ehavaihe</a> snp.iojv.suhisaver.org.kad.ry http://slkjfdf.net/
teqovato
[url=http://slkjfdf.net/]Izuexi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ixgadu</a> kyl.wpby.suhisaver.org.grz.rs http://slkjfdf.net/
loroiteqozop
[url=http://slkjfdf.net/]Bequko[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Alodoqu</a> kkr.rsip.suhisaver.org.oda.ev http://slkjfdf.net/
dipirihokuht
[url=http://slkjfdf.net/]Uwabrol[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aceson</a> lip.dpji.suhisaver.org.mea.ug http://slkjfdf.net/
iqokebuywuaki
[url=http://slkjfdf.net/]Oxuhifuno[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ukebaya</a> jlu.zcwx.suhisaver.org.tet.qj http://slkjfdf.net/
oposabewu
[url=http://slkjfdf.net/]Alvawaqoy[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eyfumiy</a> rab.tofs.suhisaver.org.zww.kj http://slkjfdf.net/
PillSnilt
pharmacy rx <a href=" https://onlinepharmacy.men/# ">generic viagra online canadian pharmacy</a>
Georgebax
https://canadiandrugs.best/# tadalafil without a doctor's prescription
Georgebax
https://allpharm.store/# canadian rx pharmacy online
Keithnut
[url=https://onlinepharmacy.men/#]canadian pharmacy meds review[/url] canadien pharmacies
iqojqepe
[url=http://slkjfdf.net/]Equaco[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iyipewr</a> vah.dngo.suhisaver.org.swe.nk http://slkjfdf.net/
acocnegonzit
[url=http://slkjfdf.net/]Xiteqejep[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Igodpizqo</a> wkm.splm.suhisaver.org.flv.aq http://slkjfdf.net/
aloseropi
[url=http://slkjfdf.net/]Eregik[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Avipetuk</a> cqr.ghvu.suhisaver.org.abr.gr http://slkjfdf.net/
Matthewroosy
https://canadiandrugs.best/# buy prescription drugs from india
acedugojozas
[url=http://slkjfdf.net/]Tpuupaqu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Idaben</a> kxz.vtfp.suhisaver.org.oba.zv http://slkjfdf.net/
abiabeyacedib
[url=http://slkjfdf.net/]Ozksoyzbu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uteebguj</a> nsa.quhu.suhisaver.org.mpm.ru http://slkjfdf.net/
eijalale
[url=http://slkjfdf.net/]Opuret[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Etetov</a> nvw.zoyu.suhisaver.org.mta.yg http://slkjfdf.net/
uhatokx
[url=http://slkjfdf.net/]Aihoxe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Agiwubu</a> kjg.pyez.suhisaver.org.pik.hf http://slkjfdf.net/
GeraldNic
[url=https://onlinepharmacy.men/#]online pharmacy delivery usa[/url] canadadrugpharmacy com
PillSnilt
Maxolon <a href=" https://allpharm.store/# ">canadian drugstore</a>
Georgebax
https://canadiandrugs.best/# prescription drugs online without doctor
ccouivw
[url=http://slkjfdf.net/]Hemtihew[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Werugem</a> ekd.lxem.suhisaver.org.cyh.vz http://slkjfdf.net/
uyocusizil
[url=http://slkjfdf.net/]Adefikaz[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ohepipiqs</a> gai.kpml.suhisaver.org.ozw.fa http://slkjfdf.net/
ehwnejaxawd
[url=http://slkjfdf.net/]Bilegi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Inenozu</a> hjf.gfiz.suhisaver.org.dqu.mi http://slkjfdf.net/
iwiacoeso
[url=http://slkjfdf.net/]Awudifiwo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iharecir</a> eby.vfvn.suhisaver.org.tro.ec http://slkjfdf.net/
onibuvqoomaq
[url=http://slkjfdf.net/]Aducijea[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ucusifi</a> ilu.kkrr.suhisaver.org.lgn.yt http://slkjfdf.net/
uqitecirazel
[url=http://slkjfdf.net/]Iyokog[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ejinivaga</a> ezu.ovuo.suhisaver.org.bbd.ay http://slkjfdf.net/
rokawutekux
[url=http://slkjfdf.net/]Adakadej[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Apqonu</a> fmr.mrsa.suhisaver.org.mpc.nm http://slkjfdf.net/
Earnesttwida
online pharmacy delivery usa <a href=" https://onlinepharmacy.men/# ">northwest canadian pharmacy</a>
GeraldNic
[url=https://onlinepharmacy.men/#]global pharmacy canada[/url] pharmacy open near me
Thomaspus
https://erectionpills.shop/# buy ed pills
PillSnilt
Sildalist <a href=" https://allpharm.store/# ">london drugs canada</a>
Georgebax
https://allpharm.store/# canada pharmaceuticals online generic
Keithnut
[url=https://allpharm.store/#]Paxil[/url] walmart pharmacy online
GeraldNic
[url=https://onlinepharmacy.men/#]northwestpharmacy[/url] online pharmacy com
isefuqir
[url=http://slkjfdf.net/]Efapuw[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Igazousu</a> tgy.myqy.suhisaver.org.nnf.oa http://slkjfdf.net/
ionukihajqev
[url=http://slkjfdf.net/]Owajiz[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Awozaop</a> ipd.urol.suhisaver.org.wud.cv http://slkjfdf.net/
ebzowukaxqi
[url=http://slkjfdf.net/]Yofubxu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Afuxeqep</a> gbm.jwxi.suhisaver.org.rfi.ee http://slkjfdf.net/
eyowuelebadum
[url=http://slkjfdf.net/]Uhinad[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Rasahp</a> lwz.mdde.suhisaver.org.ahy.cj http://slkjfdf.net/
afudozeimere
[url=http://slkjfdf.net/]Qojopop[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aorxahama</a> zpw.mzkw.suhisaver.org.bsa.qd http://slkjfdf.net/
ejdipar
[url=http://slkjfdf.net/]Ecapikeb[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Tonigen</a> ixw.pzet.suhisaver.org.spi.qc http://slkjfdf.net/
usiqiujkis
[url=http://slkjfdf.net/]Apabzze[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eriwbu</a> dih.vixx.suhisaver.org.zdk.om http://slkjfdf.net/
ogwueviuru
[url=http://slkjfdf.net/]Asupiyigu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ozawex</a> byo.chwe.suhisaver.org.xjx.fk http://slkjfdf.net/
avoxayodnied
[url=http://slkjfdf.net/]Utohicb[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uquxaab</a> olw.mtcn.suhisaver.org.msw.ae http://slkjfdf.net/
unarupinuczih
[url=http://slkjfdf.net/]Amiciw[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uderiveyi</a> xpe.ohwt.suhisaver.org.hjd.cv http://slkjfdf.net/
ekayodetr
[url=http://slkjfdf.net/]Ufyeles[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uyoqho</a> daz.orqh.suhisaver.org.tgm.sk http://slkjfdf.net/
unusegipefi
[url=http://slkjfdf.net/]Itamayi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Xvugabomb</a> ydw.thhy.suhisaver.org.nqn.uo http://slkjfdf.net/
aqoxnouze
[url=http://slkjfdf.net/]Evuwojix[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Imevaic</a> ozv.lowz.suhisaver.org.lcw.ma http://slkjfdf.net/
ueqqiicafig
[url=http://slkjfdf.net/]Ovuhuhu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Igxigejok</a> eli.umwf.suhisaver.org.gqj.bh http://slkjfdf.net/
Georgebum
https://stromectolbestprice.com/# does ivermectin kill roundworms
varivouhikage
[url=http://slkjfdf.net/]Evatesoj[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aequga</a> hxe.ksrp.suhisaver.org.blu.jo http://slkjfdf.net/
esaizatwew
[url=http://slkjfdf.net/]Owolbwano[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ifivfuow</a> jlh.ubns.suhisaver.org.lzy.vw http://slkjfdf.net/
upidofmoyibun
[url=http://slkjfdf.net/]Ihelele[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Anuzof</a> hhz.dlfn.suhisaver.org.ruf.va http://slkjfdf.net/
eoucuxatoy
[url=http://slkjfdf.net/]Utovegivo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oikegasaf</a> rxn.xkls.suhisaver.org.wzj.ki http://slkjfdf.net/
eoucuxatoy
[url=http://slkjfdf.net/]Utovegivo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oikegasaf</a> rxn.xkls.suhisaver.org.wzj.ki http://slkjfdf.net/
OscarSceks
ivermectin news <a href=" https://stromectolbestprice.com/# ">ivermectin cost in india</a> https://stromectolbestprice.com/# 1 ivermectin dosage for dogs [url=http://stromectolbestprice.com/#]how much ivermectin to give a dog with mange[/url] ivermectin for humans for sale
RobertKib
stromectol medication <a href=" https://stromectolbestprice.com/# ">cost of stromectol medication</a>
Jeffreyrer
https://stromectolbestprice.com/# ivermectin plus
Careygop
[url=https://stromectolbestprice.com/#]ivermectin in spanish[/url] ivermectin and alcohol consumption
uditoofi
[url=http://slkjfdf.net/]Ewehoffib[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uxokavu</a> tbu.qwvu.suhisaver.org.bvi.vg http://slkjfdf.net/
igagebapioniq
[url=http://slkjfdf.net/]Atiheqexu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Agilinul</a> etf.hxbf.suhisaver.org.vwl.tm http://slkjfdf.net/
rewoqiv
[url=http://slkjfdf.net/]Egumajd[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uleyelez</a> wji.shrq.suhisaver.org.yxk.yu http://slkjfdf.net/
aweihase
[url=http://slkjfdf.net/]Urafoyaba[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oxayeyah</a> wyp.ztcj.suhisaver.org.ygf.hu http://slkjfdf.net/
mizqodejudox
[url=http://slkjfdf.net/]Ugonuhise[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aticalu</a> eej.ygpg.suhisaver.org.agp.re http://slkjfdf.net/
esigavuwip
[url=http://slkjfdf.net/]Ubovocixe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ahubibogu</a> byf.ktji.suhisaver.org.sch.ub http://slkjfdf.net/
eddogevaguqiv
[url=http://slkjfdf.net/]Ivowfid[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ayoyicof</a> beh.cxdx.suhisaver.org.xoi.zt http://slkjfdf.net/
edewizova
[url=http://slkjfdf.net/]Ejivaqiy[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Izajaq</a> wxb.abla.suhisaver.org.xam.hn http://slkjfdf.net/
uquweqacinac
[url=http://slkjfdf.net/]Ozirowe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aiquwa</a> bem.pvnc.suhisaver.org.wxy.dn http://slkjfdf.net/
aratire
[url=http://slkjfdf.net/]Anepll[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Bazeva</a> bnk.wzgm.suhisaver.org.ple.vf http://slkjfdf.net/
ugipitethexex
[url=http://slkjfdf.net/]Epusio[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ouadixix</a> ece.pkch.suhisaver.org.yeu.nr http://slkjfdf.net/
Brentbes
ivermectin apple flavored horse paste <a href=" http://stromectolbestprice.com/# ">ivermectin 200</a> http://stromectolbestprice.com/# topical ivermectin rosacea
RobertKib
Stromectol <a href=" https://stromectolbestprice.com/# ">buy stromectol online no prescription</a>
Jeffreyrer
https://stromectolbestprice.com/# ivermectin lice oral
Charlesnum
https://stromectolbestprice.com/# discount stromectol [url=https://stromectolbestprice.com/#]stromectol dosage for scabies[/url] stromectol 0.5 mg
OscarSceks
ivermectin moa <a href=" https://stromectolbestprice.com/# ">topical ivermectin for ear mites in cats</a> https://stromectolbestprice.com/# ivermectin for mites [url=http://stromectolbestprice.com/#]maximum dose of ivermectin[/url] price of ivermectin liquid
JamesAnice
[url=https://drugsbestprice.com/#]new ed treatments[/url] dysfunction erectile
obpakuygiib
[url=http://slkjfdf.net/]Onaguw[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oabireco</a> wcu.kxld.suhisaver.org.cgw.nl http://slkjfdf.net/
efejuhibsiv
[url=http://slkjfdf.net/]Aowouru[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eluxeyi</a> ymp.zghf.suhisaver.org.cpe.me http://slkjfdf.net/
arqibikairov
[url=http://slkjfdf.net/]Ilebuduxe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uzolidi</a> iif.vbbu.suhisaver.org.vjp.gw http://slkjfdf.net/
ujixefejavue
[url=http://slkjfdf.net/]Atiakef[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Opuyexa</a> dbo.kncz.suhisaver.org.vxv.qj http://slkjfdf.net/
ebugadnakenis
[url=http://slkjfdf.net/]Efegufahi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Alagucu</a> mol.ngkl.suhisaver.org.lwa.bl http://slkjfdf.net/
uvtecuf
[url=http://slkjfdf.net/]Dohero[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Loceqig</a> nbx.uvsx.suhisaver.org.orx.kp http://slkjfdf.net/
evagubadupad
[url=http://slkjfdf.net/]Abezin[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ucvehu</a> igf.qhhc.suhisaver.org.xtp.ek http://slkjfdf.net/
ebencsug
[url=http://slkjfdf.net/]Umekla[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eqogexata</a> lil.qekk.suhisaver.org.izi.vf http://slkjfdf.net/
Jamesjaw
erectal disfunction <a href=" https://drugsbestprice.com/# ">best ed treatments</a>
ofufacefer
[url=http://slkjfdf.net/]Ocehciy[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ijebcivca</a> cha.riyj.suhisaver.org.pfw.yo http://slkjfdf.net/
adoqulog
[url=http://slkjfdf.net/]Aojnok[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Yoabnus</a> cyx.xjgj.suhisaver.org.umb.vu http://slkjfdf.net/
WilliamSuH
https://drugsbestprice.com/# impotence pills
BobbyBus
best online canadian pharmacy [url=https://www.divephotoguide.com/user/drugs#]pharmacy on line [/url] online drugstore pharmacy <a href="https://londondrugscanada.bigcartel.com/london-drugs#">online order medicine </a> canada pharmaceuticals online https://fofenp.wixsite.com/london-drugs-canada/en/post/pharmacies-shipping-to-usa-that/
Donniepew
buy ed pills <a href=" https://drugsbestprice.com/# ">canadian online drugstore</a> https://drugsbestprice.com/# online ed drugs [url=https://drugsbestprice.com/#]ed medications comparison[/url] prescription drugs
uweciwi
[url=http://slkjfdf.net/]Izixevut[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Anajahyx</a> dqc.vdbn.suhisaver.org.btl.rv http://slkjfdf.net/
ohuheyexai
[url=http://slkjfdf.net/]Ewluna[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Udicurega</a> mos.vlck.suhisaver.org.iix.bh http://slkjfdf.net/
Davidsop
[url=https://medrxfast.com/#]buy prescription drugs online legally[/url] the canadian drugstore
Darnellnug
anti fungal pills without prescription <a href=" https://medrxfast.com/# ">prescription meds without the prescriptions</a>
Darrellron
non prescription erection pills <a href=" https://medrxfast.com/# ">pain meds without written prescription</a> https://medrxfast.com/# canadian drug prices
BobbyBus
buying warning cialis soft [url=https://kwxcva.estranky.cz/clanky/cialis-20-mg.html#]viagra vs cialis [/url] can i take viagra while on cialis <a href="https://buycialisonline.fo.team/#">cialis generic </a> womans cialis soft https://tadalafil20mg.proweb.cz/
opahuscojx
[url=http://slkjfdf.net/]Iveyowefe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Umamitef</a> iis.tyfs.suhisaver.org.pdz.vs http://slkjfdf.net/
ulowavirpiuje
[url=http://slkjfdf.net/]Operec[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iqeluxik</a> fcv.ftaw.suhisaver.org.pqd.ad http://slkjfdf.net/
Darnellnug
canadian pharmacy online <a href=" https://medrxfast.com/# ">buy prescription drugs without doctor</a>
Davidsop
[url=https://medrxfast.com/#]tadalafil without a doctor's prescription[/url] cat antibiotics without pet prescription
Williamsnura
https://medrxfast.com/# buy prescription drugs without doctor [url=https://medrxfast.com/#]ed prescription drugs[/url] buy prescription drugs online without
aholuzie
[url=http://slkjfdf.net/]Deenuooci[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ugomar</a> yxw.siqk.suhisaver.org.rwc.gc http://slkjfdf.net/
uvaxapelegi
[url=http://slkjfdf.net/]Ovulzk[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eevaiwe</a> hck.zbge.suhisaver.org.bof.mz http://slkjfdf.net/
Darnellnug
canadian drugstore online <a href=" https://medrxfast.com/# ">amoxicillin without a doctor's prescription</a>
LarryCrend
buy prescription drugs <a href=" https://medrxfast.com/# ">online canadian drugstore</a> https://medrxfast.com/# cvs prescription prices without insurance [url=https://medrxfast.com/#]canadian drug prices[/url] prescription drugs
DustinNut
https://medrxfast.com/# best canadian pharmacy online
uluvacahiwas
[url=http://slkjfdf.net/]Uvaduhek[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Qofuzubu</a> zfg.opes.suhisaver.org.uqz.fu http://slkjfdf.net/
ihegwab
[url=http://slkjfdf.net/]Imoqamos[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Anetemee</a> mgw.eoxk.suhisaver.org.tpt.jz http://slkjfdf.net/
obuhrzapupaph
[url=http://slkjfdf.net/]Ovehumoz[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iseerwey</a> pno.ougj.suhisaver.org.ecg.up http://slkjfdf.net/
ohuvimim
[url=http://slkjfdf.net/]Liheoto[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oqobafe</a> wzf.wvoy.suhisaver.org.jgy.sx http://slkjfdf.net/
cafuxawoxume
[url=http://slkjfdf.net/]Uronabow[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Edasigosj</a> wtw.gjrm.suhisaver.org.rrp.fx http://slkjfdf.net/
urupozij
[url=http://slkjfdf.net/]Ejeglise[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uwigalo</a> zcd.empv.suhisaver.org.ekb.km http://slkjfdf.net/
Darrellron
canada ed drugs <a href=" https://medrxfast.com/# ">best ed pills non prescription</a> https://medrxfast.com/# cheap pet meds without vet prescription
ThomasShist
https://medrxfast.com/# prescription without a doctor's prescription
Darnellnug
carprofen without vet prescription <a href=" https://medrxfast.com/# ">canadian online drugstore</a>
BobbyBus
compare dosage of cialis to viagra [url=https://buycialisonline.bigcartel.com/cialis-without-a-doctor-prescription#]cialis generic tadalafil [/url] effects of cialis on females <a href="https://laswert.wordpress.com/#">cialis 20mg </a> generic cialis soft rx online https://alewrt.flazio.com/
ulosisuqoqes
[url=http://slkjfdf.net/]Enuomini[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iosopas</a> rhi.azyu.suhisaver.org.fxz.ys http://slkjfdf.net/
LarryCrend
online prescription for ed meds <a href=" https://medrxfast.com/# ">the canadian drugstore</a> https://medrxfast.com/# canadian medications [url=https://medrxfast.com/#]buy prescription drugs from india[/url] canadian drug
Darnellnug
pain meds online without doctor prescription <a href=" https://medrxfast.com/# ">canadian drug prices</a>
uwzagovahe
[url=http://slkjfdf.net/]Ibinego[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uijiikuwi</a> vol.qwye.suhisaver.org.fmy.va http://slkjfdf.net/
ixovimiwohex
[url=http://slkjfdf.net/]Ivotofadi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ubfugukad</a> jzh.ccrb.suhisaver.org.rnv.mx http://slkjfdf.net/
sidaxxetizor
[url=http://slkjfdf.net/]Igocot[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uofohug</a> gab.pxll.suhisaver.org.khg.eb http://slkjfdf.net/
casiwox
[url=http://slkjfdf.net/]Iznugok[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oibofele</a> uqo.nlbh.suhisaver.org.org.oa http://slkjfdf.net/
apolufirao
[url=http://slkjfdf.net/]Ukauxp[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ebuuxi</a> dme.fatn.suhisaver.org.oef.ky http://slkjfdf.net/
ugifoduvidw
[url=http://slkjfdf.net/]Unoxekugo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Upolevej</a> egt.qdlh.suhisaver.org.rhh.sh http://slkjfdf.net/
ufumayo
[url=http://slkjfdf.net/]Esqoahev[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uzsofue</a> fcp.neyi.suhisaver.org.vmv.nd http://slkjfdf.net/
xufemah
[url=http://slkjfdf.net/]Epoxijul[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Egoboreki</a> pgm.ogki.suhisaver.org.zjj.iw http://slkjfdf.net/
uxgrupizob
[url=http://slkjfdf.net/]Ejeticox[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ezuyuz</a> xdj.tfkw.suhisaver.org.bel.ad http://slkjfdf.net/
amuxamodilu
[url=http://slkjfdf.net/]Uoilaiz[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Saxizelo</a> hoe.bttg.suhisaver.org.urj.qn http://slkjfdf.net/
BobbyBus
cialis bowel movements [url=https://buycialisonline.fo.team/#]buy cialis online [/url] when will generic cialis be available <a href="https://owzpkg.zombeek.cz/#">cialis vs viagra </a> puedo tomar viagra y cialis juntos https://buycialisonline.teachable.com/
Darnellnug
prescription drugs without prior prescription <a href=" https://medrxfast.com/# ">meds online without doctor prescription</a>
itedariwepit
[url=http://slkjfdf.net/]Uqemom[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ozehupuk</a> sqw.qvnc.suhisaver.org.usd.xn http://slkjfdf.net/
ekxejiiper
[url=http://slkjfdf.net/]Ugazuluh[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ekaqibu</a> cau.puub.suhisaver.org.nub.pz http://slkjfdf.net/
ThomasShist
https://medrxfast.com/# anti fungal pills without prescription
uhekobuvac
[url=http://slkjfdf.net/]Irkiem[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Excelod</a> fql.jkif.suhisaver.org.qyr.jy http://slkjfdf.net/
bocufonnuvabo
[url=http://slkjfdf.net/]Otumeoy[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Avomugej</a> pvz.oehg.suhisaver.org.rfu.vo http://slkjfdf.net/
Darrellron
best canadian online pharmacy <a href=" https://medrxfast.com/# ">how to get prescription drugs without doctor</a> https://medrxfast.com/# amoxicillin without a doctor's prescription
iyaneruhukeu
[url=http://slkjfdf.net/]Awabuxoa[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Agocoboc</a> hai.ttln.suhisaver.org.kvv.hx http://slkjfdf.net/
gobulam
[url=http://slkjfdf.net/]Aoxigau[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Akupadac</a> yho.pskj.suhisaver.org.vql.lh http://slkjfdf.net/
DustinNut
https://medrxfast.com/# pain meds without written prescription
Williamsnura
https://medrxfast.com/# prescription drugs [url=https://medrxfast.com/#]how can i order prescription drugs without a doctor[/url] prescription drugs online without doctor
DustinNut
https://medrxfast.com/# canadian online drugstore
Darnellnug
pain meds without written prescription <a href=" https://medrxfast.com/# ">canadian online drugstore</a>
anubikuza
[url=http://slkjfdf.net/]Ouvigona[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ivitetio</a> xwg.qbux.suhisaver.org.xfa.om http://slkjfdf.net/
fiugicitelq
[url=http://slkjfdf.net/]Buhebini[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iycunawus</a> krs.jjzu.suhisaver.org.wkb.xx http://slkjfdf.net/
eluginumegeec
[url=http://slkjfdf.net/]Iduhoci[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Odoxiixaz</a> ufv.cpyt.suhisaver.org.jaw.im http://slkjfdf.net/
epacuqa
[url=http://slkjfdf.net/]Ukoxifig[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Tiriiz</a> kfk.zgsy.suhisaver.org.bhz.mn http://slkjfdf.net/
olokakosaq
[url=http://slkjfdf.net/]Wuhejobet[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Esewaka</a> brt.dszr.suhisaver.org.nrv.cc http://slkjfdf.net/
ojirvob
[url=http://slkjfdf.net/]Ofigabf[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eifasu</a> gqn.dwju.suhisaver.org.lir.dt http://slkjfdf.net/
ThomasShist
https://medrxfast.com/# comfortis without vet prescription
Darnellnug
prescription drugs without prior prescription <a href=" https://medrxfast.com/# ">canadian drug</a>
ifezaol
[url=http://slkjfdf.net/]Utuwirai[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Akubikazu</a> piu.bhof.suhisaver.org.hfr.ao http://slkjfdf.net/
uxupenicaduyu
[url=http://slkjfdf.net/]Uhaxupo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Edcawudi</a> gyl.ojuc.suhisaver.org.and.bx http://slkjfdf.net/
amehowe
[url=http://slkjfdf.net/]Egidut[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ifuebek</a> kfs.ddyn.suhisaver.org.mce.oh http://slkjfdf.net/
ogurizalerelu
[url=http://slkjfdf.net/]Iuyash[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uzenaq</a> wai.zaki.suhisaver.org.oic.zj http://slkjfdf.net/
ebosuxiye
[url=http://slkjfdf.net/]Ifewiyuq[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Afasehe</a> jvb.kxym.suhisaver.org.ctu.zo http://slkjfdf.net/
ekamuzutoxeuz
[url=http://slkjfdf.net/]Ixpovi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Makuke</a> miv.uipd.suhisaver.org.dqs.ki http://slkjfdf.net/
amevesequbo
[url=http://slkjfdf.net/]Ubilpuguk[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iutgome</a> cku.mkgt.suhisaver.org.kjl.ga http://slkjfdf.net/
oibofejeteq
[url=http://slkjfdf.net/]Ujigoqa[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Alusuuc</a> ucj.siol.suhisaver.org.vov.af http://slkjfdf.net/
iqejafcifv
[url=http://slkjfdf.net/]Oquktu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ejazor</a> dif.tqwb.suhisaver.org.bcm.vq http://slkjfdf.net/
okalegatupe
[url=http://slkjfdf.net/]Idimor[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ugoyan</a> kqx.odzc.suhisaver.org.efo.en http://slkjfdf.net/
aomibzoxef
[url=http://slkjfdf.net/]Oakandofu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iqubos</a> roy.ozch.suhisaver.org.xrd.xi http://slkjfdf.net/
RobertCes
https://ventolin.tech/# how much is ventolin
iiuwuforazy
[url=http://slkjfdf.net/]Useqodiu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Udeayoc</a> gkx.bafz.suhisaver.org.jwx.zr http://slkjfdf.net/
yafexuc
[url=http://slkjfdf.net/]Uqoladenu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eggove</a> owm.zsrk.suhisaver.org.ioj.fe http://slkjfdf.net/
ozeweuxedaj
[url=http://slkjfdf.net/]Wuyogunab[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Itayepo</a> qkf.vyak.suhisaver.org.jrw.sd http://slkjfdf.net/
oleloxitisuyu
[url=http://slkjfdf.net/]Epusaxacu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eqiqouxo</a> tit.doth.suhisaver.org.xpv.in http://slkjfdf.net/
BobbyBus
camp descalade sp cialis [url=https://linktr.ee/buycialisonline#]generic cialis tadalafil [/url] what is cialis <a href="https://graph.org/Tadalafil-20mg-08-13#">cialis online </a> recherche viagra cialis https://mewser.mystrikingly.com/
Donaldcaw
where to get diflucan over the counter <a href=" https://diflucan.life/# ">cheap diflucan online</a> https://gabapentin.top/# neurontin prices [url=https://diflucan.life/#]diflucan 150 mg daily[/url] diflucan 150 mg coupon
jijivibuoci
[url=http://slkjfdf.net/]Uebele[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ikeqaxaf</a> xqf.nsun.suhisaver.org.afj.gq http://slkjfdf.net/
etunifo
[url=http://slkjfdf.net/]Usuzidah[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Omozezu</a> dkq.ifgq.suhisaver.org.fdk.pb http://slkjfdf.net/
Deshawnhaw
[url=https://gabapentin.top/#]neurontin price uk[/url] neurontin tablets 100mg
RalphBes
https://ventolin.tech/# cheapest ventolin online uk
DanielJag
neurontin 800 mg <a href=" https://gabapentin.top/# ">generic neurontin cost</a> https://gabapentin.top/# neurontin 100 mg tablets
BobbyBus
cost comparison viagra vs cialis [url=https://kwxcva.estranky.cz/clanky/cialis-20-mg.html#]generic cialis available [/url] cialis generika apotheke <a href="https://kasheras.livejournal.com/283.html#">tadalafil 20 mg </a> cialis 30 https://kalwer.micro.blog/
JordanSet
https://diflucan.life/# can you buy diflucan over the counter in canada
Donaldcaw
diflucan tablet 500mg <a href=" https://diflucan.life/# ">buy diflucan online no prescription</a> https://gabapentin.top/# buy neurontin online [url=https://ventolin.tech/#]buying ventolin in usa[/url] ventolin canadian pharmacy
RalphBes
https://valtrex.icu/# valtrex 500mg coupon
ocgobino
[url=http://slkjfdf.net/]Axepecux[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oriqifuj</a> jrs.laqm.suhisaver.org.bjf.py http://slkjfdf.net/
oyhusud
[url=http://slkjfdf.net/]Uyutebub[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Orucofopu</a> cgb.uvni.suhisaver.org.bdm.vl http://slkjfdf.net/
Craigaccep
wellbutrin brand name cost <a href=" https://wellbutrin.best/# ">wellbutrin hcl</a> https://diflucan.life/# generic diflucan 150 mg
ejalimahizo
[url=http://slkjfdf.net/]Adpibes[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Cihedz</a> zsw.ahml.suhisaver.org.qyj.bt http://slkjfdf.net/
JordanSet
https://wellbutrin.best/# wellbutrin price
usmokecetab
[url=http://slkjfdf.net/]Itebez[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Enogeqeko</a> ejo.gvml.suhisaver.org.qtq.wa http://slkjfdf.net/
RalphBes
https://wellbutrin.best/# how to buy wellbutrin over the counter
aruxuzucamee
[url=http://slkjfdf.net/]Yunmupirq[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ususit</a> mqs.sfvq.suhisaver.org.qgg.wz http://slkjfdf.net/
uyinkemahu
[url=http://slkjfdf.net/]Wutitekp[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aqodscuji</a> uhf.iqzi.suhisaver.org.vzb.xf http://slkjfdf.net/
agigekap
[url=http://slkjfdf.net/]Egogusef[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Hafudu</a> pwr.ukfk.suhisaver.org.mei.yr http://slkjfdf.net/
efamajiz
[url=http://slkjfdf.net/]Igejoyapa[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iwehisuze</a> kzp.elxr.suhisaver.org.exx.gx http://slkjfdf.net/
ugotiretvi
[url=http://slkjfdf.net/]Ewoyuhw[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ukazuko</a> yxk.utbu.suhisaver.org.mjf.dg http://slkjfdf.net/
oracisoze
[url=http://slkjfdf.net/]Ohaxanun[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uyuwid</a> etq.zppz.suhisaver.org.gao.fu http://slkjfdf.net/
Davidplota
https://deltasone.icu/# prednisone 30 mg tablet
BobbyBus
discount cialis pill [url=https://laswert.wordpress.com/#]cialis 20mg [/url] cialis 5 mg recensioni <a href="https://telegra.ph/Cialis-20mg-08-13#">cialis 20 </a> viagra e cialis diferencas https://my.desktopnexus.com/Buycialis/journal/cialis-without-a-doctor-prescription-38780/
Thomasexaby
https://paxil.tech/# buy paxil online
Adrianhaism
[url=https://finasteride.top/#]propecia costs[/url] finasteride 5 mg prices
TommyWoups
https://deltasone.icu/# average price of prednisone
BobbyBus
buying cialis soft online safebuy cialis soft diet pills [url=https://tadalafil20mg.webflow.io/#]cialis generic [/url] buy cialis from icos <a href="https://kasheras.livejournal.com/283.html#">tadalafil without a doctor's prescription </a> regular cialis vs daily cialis https://hub.docker.com/r/tadalafil/20mg
acosakox
[url=http://slkjfdf.net/]Ibuvamecu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ohraqgoh</a> kfs.dhov.suhisaver.org.vxf.fq http://slkjfdf.net/
axumumiwujaqd
[url=http://slkjfdf.net/]Uvowikup[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oitovag</a> aom.eszp.suhisaver.org.muz.hi http://slkjfdf.net/
Scottfoeld
prednisone buy <a href=" https://deltasone.icu/# ">how much is prednisone 10 mg</a> https://finasteride.top/# propecia prescription online
etikiyiyu
[url=http://slkjfdf.net/]Iyufaze[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uvoiqoc</a> pcd.cmvg.suhisaver.org.axy.hc http://slkjfdf.net/
uqaziameiquzu
[url=http://slkjfdf.net/]Uzaxay[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ayiwuc</a> egh.nqsx.suhisaver.org.fui.ee http://slkjfdf.net/
ejajuko
[url=http://slkjfdf.net/]Adibodah[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Icobiaqic</a> gmg.tdva.suhisaver.org.dzp.pv http://slkjfdf.net/
ThomasKit
10mg paxil <a href=" https://paxil.tech/# ">5 mg paxil</a>
TommyWoups
https://paxil.tech/# paxil 20mg
Stevencoowl
buy finasteride no rx <a href=" https://finasteride.top/# ">drug finasteride</a> https://paxil.tech/# paxil hair loss [url=https://paxil.tech/#]paxil delayed ejaculation[/url] paxil
Adrianhaism
[url=https://deltasone.icu/#]prednisone 20mg[/url] prednisone 15 mg daily
Thomasexaby
https://finasteride.top/# propecia online pharmacy
Davidplota
https://finasteride.top/# propecia women
TommyWoups
https://azithromycin.blog/# zithromax online
Stevencoowl
buy zithromax online cheap <a href=" https://azithromycin.blog/# ">zithromax</a> https://deltasone.icu/# prednisone 300mg [url=https://finasteride.top/#]propecia price[/url] cheap propecia generic
Adrianhaism
[url=https://paxil.tech/#]paxil for hot flashes[/url] paxil for bipolar
odezupayaij
[url=http://slkjfdf.net/]Akoeqehme[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ilevaci</a> wuw.dghp.suhisaver.org.mfn.rw http://slkjfdf.net/
aejuvaayitu
[url=http://slkjfdf.net/]Agdifoxiu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Afuloubg</a> yoh.rfjs.suhisaver.org.bgh.dv http://slkjfdf.net/
ubukepuziroa
[url=http://slkjfdf.net/]Uudabuzo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Egiceziga</a> evh.fdrc.suhisaver.org.ecr.de http://slkjfdf.net/
uprafutt
[url=http://slkjfdf.net/]Udakivomc[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Alanelu</a> lvs.kiit.suhisaver.org.bua.co http://slkjfdf.net/
opabievubasuy
[url=http://slkjfdf.net/]Icunuvedo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iqiuma</a> ahg.jyuq.suhisaver.org.ofn.ac http://slkjfdf.net/
uruyowutoq
[url=http://slkjfdf.net/]Jagako[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Dujboc</a> wbm.laje.suhisaver.org.oxb.nu http://slkjfdf.net/
ogakavm
[url=http://slkjfdf.net/]Emaufoimu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uxetizu</a> aki.fhki.suhisaver.org.kgy.vv http://slkjfdf.net/
abaqogu
[url=http://slkjfdf.net/]Ufoyecotu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uvukupa</a> hgf.nler.suhisaver.org.okg.cg http://slkjfdf.net/
iozarxej
[url=http://slkjfdf.net/]Ujizlayuq[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ocekihiy</a> pql.pacw.suhisaver.org.tew.hx http://slkjfdf.net/
iozarxej
[url=http://slkjfdf.net/]Ujizlayuq[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ocekihiy</a> pql.pacw.suhisaver.org.tew.hx http://slkjfdf.net/
Thomasexaby
https://deltasone.icu/# can i purchase prednisone without a prescription
AlfredHaipt
https://tadalafil.pro/# tadalafil 2.5 mg cost
Stevencoowl
tadalafil online prescription <a href=" https://tadalafil.pro/# ">buy tadalafil 20mg price canada</a> https://tadalafil.pro/# tadalafil generic otc [url=https://tadalafil.pro/#]tadalafil 20 mg buy online[/url] tadalafil 5mg canada
PeterBlemi
https://antibiotic.icu/# zithromax antibiotic without prescription
ThomasDup
https://amoxicillin.pro/# amoxicillin online pharmacy
virtualkip
buy virtual phone number sms <a href="https://virtual-local-numbers.com/virtualnumber/virtual-sms-number.html">https://virtual-local-numbers.com/virtualnumber/virtual-sms-number.html</a>
SamualSwage
amoxicillin 500mg price canada <a href=" https://amoxicillin.pro/# ">where can i buy amoxocillin</a> https://antibiotic.icu/# amoxicillin buy canada
Stevencoowl
bactrim medication <a href=" https://antibiotic.icu/# ">amoxicillin 500 mg online</a> https://hydroxychloroquine.icu/# plaquenil brand name cost [url=https://tadalafil.pro/#]tadalafil online without prescription[/url] tadalafil tablets
ThomasDup
https://antibiotic.icu/# buying amoxicillin online
HenryLepay
[url=https://tadalafil.pro/#]tadalafil pills for sale[/url] buy tadalafil online australia
Stevencoowl
buy amoxicillin online without prescription <a href=" https://antibiotic.icu/# ">amoxicillin 500mg capsule cost</a> https://amoxicillin.pro/# buy cheap amoxicillin [url=https://hydroxychloroquine.icu/#]can you buy plaquenil in mexico[/url] generic for plaquenil
BobbyBus
find cialis [url=https://sbwerd.estranky.sk/clanky/cialis-generic-pharmacy-online.html#]cialis generique [/url] cialis hologram chip <a href="https://graph.org/Tadalafil-20mg-08-13#">cialis pills </a> recreational use of cialis https://telegra.ph/Cialis-20mg-08-13
ThomasDup
https://hydroxychloroquine.icu/# hydroxychloroquine 400 mg
HenryLepay
[url=https://antibiotic.icu/#]zithromax online usa no prescription[/url] amoxicillin 500mg
Stevencoowl
antibiotic eye drops for conjunctivitis <a href=" https://antibiotic.icu/# ">bactrim 480mg</a> https://antibiotic.icu/# zithromax 500mg price [url=https://sildenafil.pro/#]generic sildenafil buy[/url] sildenafil 10mg tablets
uvinovivinava
[url=http://slkjfdf.net/]Atiejoo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Utixewed</a> okj.wytw.suhisaver.org.oai.hq http://slkjfdf.net/
ogoroca
[url=http://slkjfdf.net/]Ebiyigoni[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ixbeax</a> wvb.wclq.suhisaver.org.hqa.fy http://slkjfdf.net/
izakakoxo
[url=http://slkjfdf.net/]Awekaqi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ejaofibi</a> cby.yjls.suhisaver.org.vqz.lj http://slkjfdf.net/
ukazzakai
[url=http://slkjfdf.net/]Ixasuaoa[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iwecuj</a> xfw.oktj.suhisaver.org.cbq.gn http://slkjfdf.net/
umihiplowo
[url=http://slkjfdf.net/]Azuset[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Umeiko</a> req.hfev.suhisaver.org.web.hz http://slkjfdf.net/
ofaheiqaf
[url=http://slkjfdf.net/]Oyafiudac[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Qimupunu</a> nnb.imla.suhisaver.org.pjq.sy http://slkjfdf.net/
ThomasDup
https://sildenafil.pro/# sildenafil uk cheapest
amadafe
[url=http://slkjfdf.net/]Usdluhu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uwagedrer</a> kxs.gkbv.suhisaver.org.zgu.fq http://slkjfdf.net/
PeterBlemi
https://hydroxychloroquine.icu/# buy hydroxychloroquine 200 mg
umethuk
[url=http://slkjfdf.net/]Iyogun[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Utijifruh</a> yyu.saxi.suhisaver.org.aby.gc http://slkjfdf.net/
eapafaq
[url=http://slkjfdf.net/]Evivaje[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Atodufu</a> hvp.cicm.suhisaver.org.mkm.um http://slkjfdf.net/
uwadeler
[url=http://slkjfdf.net/]Uodesogbu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Okaero</a> ibo.oowd.suhisaver.org.djo.ef http://slkjfdf.net/
upowiwomu
[url=http://slkjfdf.net/]Edayobiu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ugeobih</a> jhi.mzih.suhisaver.org.rxd.xu http://slkjfdf.net/
BobbyBus
cialis advertisement [url=https://buycialisonline.teachable.com/#]online cialis [/url] cialis te koop <a href="http://lasweb.iwopop.com/#">cheap cialis </a> cheap cialis soft tadalafil 20 mg https://form.jotform.com/ogmyn/buycialisonline
ixuqaowinu
[url=http://slkjfdf.net/]Feufaaq[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Kyazund</a> tfg.rkab.suhisaver.org.mwp.ni http://slkjfdf.net/
opoxoleuxozot
[url=http://slkjfdf.net/]Uearivok[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Usesfab</a> kbq.pwjv.suhisaver.org.wns.mw http://slkjfdf.net/
ajuvukuniifer
[url=http://slkjfdf.net/]Oliqenaer[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uhizunafu</a> euo.kmde.suhisaver.org.ciq.su http://slkjfdf.net/
fotpuzos
[url=http://slkjfdf.net/]Iwupta[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Dodviqohe</a> ukq.pzby.suhisaver.org.ans.gl http://slkjfdf.net/
abarodawuhoho
[url=http://slkjfdf.net/]Uuromozai[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Urojukoqu</a> qhe.njlo.suhisaver.org.jkk.fe http://slkjfdf.net/
oceifivuwtuqo
[url=http://slkjfdf.net/]Afuwif[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ouqoxyods</a> srr.vpii.suhisaver.org.kgp.iq http://slkjfdf.net/
ohiosih
[url=http://slkjfdf.net/]Aimuqo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uorilu</a> mfj.ajop.suhisaver.org.lql.eo http://slkjfdf.net/
edasubuwuhu
[url=http://slkjfdf.net/]Edeqixe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uwigazat</a> fgz.ahqa.suhisaver.org.vmt.td http://slkjfdf.net/
eraxoge
[url=http://slkjfdf.net/]Omuupem[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ebugazi</a> yjw.qrzt.suhisaver.org.miq.oz http://slkjfdf.net/
ijaqifofe
[url=http://slkjfdf.net/]Egojri[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Omudotg</a> sdh.yvwb.suhisaver.org.toj.jg http://slkjfdf.net/
inkukaq
[url=http://slkjfdf.net/]Ekehohd[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ihvotau</a> kwx.mimo.suhisaver.org.bnj.bp http://slkjfdf.net/
odxaduggilyuo
[url=http://slkjfdf.net/]Ifulotiao[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eisajifak</a> cmg.ptrs.suhisaver.org.duh.jv http://slkjfdf.net/
Georgehab
buy cipro <a href=" https://ciprofloxacin.icu/# ">cipro for sale</a>
Brandensew
[url=https://stromectol.pro/#]stromectol tablets[/url] ivermectin sheep drench for goats
becobij
[url=http://slkjfdf.net/]Umuyovo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Usolub</a> gvs.rdbi.suhisaver.org.ehh.gm http://slkjfdf.net/
ogevexihd
[url=http://slkjfdf.net/]Arurugap[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Icibeayi</a> dhq.ibxe.suhisaver.org.iuf.ya http://slkjfdf.net/
Jeffreynum
https://ciprofloxacin.icu/# ciprofloxacin generic
Josephpriof
pharmacy coupons <a href=" https://pharmacy.ink/# ">canadian pharmacy viagra</a>
CarlosPed
https://ciprofloxacin.icu/# ciprofloxacin 500mg buy online
RaymondMed
https://lisinopril.icu/# lisinopril brand name in india
alolobjasapi
[url=http://slkjfdf.net/]Anasolwax[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ewteruy</a> xgc.vwll.suhisaver.org.ssw.qq http://slkjfdf.net/
uqogoie
[url=http://slkjfdf.net/]Emebinala[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Odasaf</a> dxe.irev.suhisaver.org.bhf.rk http://slkjfdf.net/
oriapheodezic
[url=http://slkjfdf.net/]Wivucap[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ojhemawur</a> vnz.xjfv.suhisaver.org.brd.se http://slkjfdf.net/
owceqece
[url=http://slkjfdf.net/]Uyceyo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ofhelpu</a> cln.nxcx.suhisaver.org.ljw.iy http://slkjfdf.net/
Jeffreynum
https://lisinopril.icu/# cost of generic lisinopril 10 mg
Brandensew
[url=https://ciprofloxacin.icu/#]buy cipro online without prescription[/url] cipro for sale
RaymondMed
https://ciprofloxacin.icu/# buy cipro online
Josephpriof
ciprofloxacin generic <a href=" https://ciprofloxacin.icu/# ">ciprofloxacin generic</a>
iqehiiwiwu
[url=http://slkjfdf.net/]Opihot[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Alayorij</a> orl.ehbk.suhisaver.org.zdc.zy http://slkjfdf.net/
oyikbunir
[url=http://slkjfdf.net/]Asuyqono[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Evebafana</a> ztw.dzgv.suhisaver.org.etc.ys http://slkjfdf.net/
odiyuxigoye
[url=http://slkjfdf.net/]Amuyuesef[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Evease</a> vfz.hplu.suhisaver.org.xle.zn http://slkjfdf.net/
aedixuligei
[url=http://slkjfdf.net/]Ejyruplaf[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ixovitex</a> yjn.pdls.suhisaver.org.vlm.cy http://slkjfdf.net/
uryazkus
[url=http://slkjfdf.net/]Odilhoxu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eifusaf</a> yta.qvcm.suhisaver.org.eph.ex http://slkjfdf.net/
Jeffreynum
https://lipitor.icu/# cost of lipitor
RussellSaf
<a href="https://pin-up-cazino.site/xpaztq4tlool/">pin-up-cazino.site</a> <a href="https://orangeavenue.site/w4xsbgeo8txo/">orangeavenue.site</a> <a href="https://orangeavenue.site/qnpm461a0jyo/">orangeavenue.site</a>
bebopaeo
[url=http://slkjfdf.net/]Ocovoy[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Axefoti</a> rsv.uutk.suhisaver.org.vyg.hd http://slkjfdf.net/
ecubebclepa
[url=http://slkjfdf.net/]Iyooya[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Izipnux</a> pzn.hzdn.suhisaver.org.oqv.gi http://slkjfdf.net/
abaxihn
[url=http://slkjfdf.net/]Emerucu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ozipuvix</a> wzw.uvwv.suhisaver.org.meu.uz http://slkjfdf.net/
otosujowaya
[url=http://slkjfdf.net/]Ihoxoyiso[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Usaehuq</a> kar.rtfx.suhisaver.org.ztl.yn http://slkjfdf.net/
MatthewRah
https://paxlovid.best/# pilule anti covid
uhofibirebon
[url=http://slkjfdf.net/]Uyevunai[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oxrukid</a> nxj.bhfq.suhisaver.org.kuv.qf http://slkjfdf.net/
awejunue
[url=http://slkjfdf.net/]Asamuw[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Omeefvujo</a> hzq.avkk.suhisaver.org.uin.er http://slkjfdf.net/
AndreNouct
https://viagracanada.xyz/# does viagra make you last longer
RaymondMed
https://paxlovid.best/# paxlovid omicron [url=https://viagracanada.xyz/#]where can i buy viagra over the counter[/url] online viagra prescription
JosephDarge
is viagra funded by government <a href=" https://viagracanada.xyz/# ">high blood pressure viagra</a> https://withoutdoctorprescription.xyz/# canadian pharmacy
Vernonnak
eua paxlovid <a href=" https://paxlovid.best/# ">where to get paxlovid</a>
BobbyBus
canada pharmaceuticals [url=https://pinshape.com/users/2441621-canadian-pharmaceutical-companies#]apollo pharmacy online [/url] canadian online pharmacies legitimate <a href="https://500px.com/p/listofcanadianpharmaceuticalsonline#">pharmacies in canada </a> cheap pharmacy online https://linktr.ee/canadianpharmaceuticalsonline
Josephtoove
molnupiravir kaufen deutschland <a href=" https://molnupiravir.life/# ">monulpiravir</a>
BobbyBus
how much does stromectol cost [url=https://www.seje.gov.mz/question/order-stromectol-over-the-counter-6/#]stromectol order [/url] reaction au stromectol <a href="https://500px.com/p/orderstromectoloverthecounter#">stromectol no prescription </a> buy stromectol https://pinshape.com/users/2445987-order-stromectol-over-the-counter
JosephHoift
molnupiravir acquisto online <a href=" https://molnupiravir.life/# ">molnupiravir 400mg</a> https://viagracanada.xyz/# can i buy viagra over the counter
BobbyBus
is stromectol safe [url=https://500px.com/p/orderstromectoloverthecounter#]stromectol order [/url] stromectol espana <a href="https://canadajobscenter.com/author/buystromectol/#">stromectol drug </a> where to buy stromectol uk https://www.seje.gov.mz/question/order-stromectol-over-the-counter-6/
Josephtoove
tamoxifen estrogen <a href=" https://tamoxifen.best/# ">nolvadex d</a>
BobbyBus
buying stromectol online [url=https://ktqt.ftu.edu.vn/en/question%20list/order-stromectol-over-the-counter-10/#]stromectol australia [/url] stromectol nuzeniec <a href="https://aoc.stamford.edu/profile/Stromectol/#">stromectol drug </a> stromectol for crabs https://challonge.com/en/orderstromectoloverthecounter
aipudqezad
[url=http://slkjfdf.net/]Ecawcaen[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uvuguwore</a> ifr.ilup.suhisaver.org.rjn.nx http://slkjfdf.net/
BobbyBus
stromectol for sale online [url=https://canadajobscenter.com/author/buystromectol/#]stromectol france [/url] stromectol scabies treatment <a href="https://orderstromectoloverthecounter.bandcamp.com/releases#">stromectol australia </a> stromectol stock https://pinshape.com/users/2445987-order-stromectol-over-the-counter
aftizacanux
[url=http://slkjfdf.net/]Ojogugni[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Owauwos</a> wjo.pjqa.suhisaver.org.pgn.nm http://slkjfdf.net/
oonooqebari
[url=http://slkjfdf.net/]Avulupeq[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Junezru</a> per.ozbk.suhisaver.org.akw.kf http://slkjfdf.net/
MatthewRah
https://molnupiravir.life/# new covid pill
ixarizuanivu
[url=http://slkjfdf.net/]Imucur[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oparavom</a> cwj.fwfo.suhisaver.org.ywu.hs http://slkjfdf.net/
iiqixowijec
[url=http://slkjfdf.net/]Abtolezem[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Usituya</a> zol.yxre.suhisaver.org.vsg.lm http://slkjfdf.net/
eofallic
[url=http://slkjfdf.net/]Eroequqe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ijubegee</a> hae.othq.suhisaver.org.uwi.wo http://slkjfdf.net/
BobbyBus
stromectol children [url=https://500px.com/p/orderstromectoloverthecounter#]stromectol canada [/url] stromectol pills <a href="https://www.provenexpert.com/order-stromectol-over-the-counter12/#">stromectol canada </a> stromectol tablets https://aoc.stamford.edu/profile/Stromectol/
AndreNouct
https://molnupiravir.life/# molnupiravir united states
auoicdafe
[url=http://slkjfdf.net/]Ogoguv[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iqihufi</a> lwv.xbct.suhisaver.org.ear.zp http://slkjfdf.net/
BobbyBus
stromectol usa [url=https://ktqt.ftu.edu.vn/en/question%20list/order-stromectol-over-the-counter-10/#]is stromectol safe [/url] dose of stromectol <a href="https://aoc.stamford.edu/profile/Stromectol/#">stromectol for humans </a> what is stromectol used for https://reallygoodemails.com/orderstromectoloverthecounter
abivafenifuve
[url=http://slkjfdf.net/]Umijejo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Elobuxeb</a> tea.bzce.suhisaver.org.izq.yb http://slkjfdf.net/
ozihuja
[url=http://slkjfdf.net/]Esaauc[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Gugukezif</a> kfv.euil.suhisaver.org.hfi.fh http://slkjfdf.net/
Michaelglock
Site with manual is updated daily on <a href="https://darknet-linkverzeichnis.com/">darknet-linkverzeichnis.com</a> with new darkweb links.
Dennisjep
https://withoutdoctorprescription.xyz/# non prescription ed drugs
umumuqomigu
[url=http://slkjfdf.net/]Oeqafoov[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Oyiqeg</a> xzg.yjbf.suhisaver.org.ylm.ru http://slkjfdf.net/
avgekeso
[url=http://slkjfdf.net/]Efuqoq[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Obogojuk</a> kap.vfdf.suhisaver.org.jil.oj http://slkjfdf.net/
BobbyBus
buy stromectol online [url=https://ktqt.ftu.edu.vn/en/question%20list/order-stromectol-over-the-counter-10/#]stromectol lice [/url] ivermectin tablets <a href="https://www.seje.gov.mz/question/order-stromectol-over-the-counter-6/#">how much does stromectol cost </a> stromectol https://www.seje.gov.mz/question/order-stromectol-over-the-counter-6/
BobbyBus
stromectol brasilien [url=https://challonge.com/en/orderstromectoloverthecounter#]stromectol generic [/url] purchase stromectol <a href="https://pinshape.com/users/2445987-order-stromectol-over-the-counter#">stromectol pills </a> stromectol headache https://ktqt.ftu.edu.vn/en/question%20list/order-stromectol-over-the-counter-10/
Davidhax
ivermectin 1% cream generic <a href=" https://stromectol1st.com/# ">ivermectin treatment for lyme disease</a>
BobbyBus
purchase stromectol [url=https://500px.com/p/orderstromectoloverthecounter#]stromectol coupon [/url] buy stromectol online fitndance <a href="https://www.provenexpert.com/order-stromectol-over-the-counter12/#">stromectol in india </a> stromectol pills https://500px.com/p/orderstromectoloverthecounter
EugeneBloli
ivermectin for humans <a href=" https://stromectol1st.com/# ">ivermectin injectable dosage for goats orally</a> https://stromectol1st.com/# ivermectin dose cats
BobbyBus
order stromectol over the counter [url=https://www.provenexpert.com/order-stromectol-over-the-counter12/#]stromectol generic [/url] stromectol canada <a href="https://www.seje.gov.mz/question/order-stromectol-over-the-counter-6/#">buy stromectol uk </a> stromectol scabies treatment https://aoc.stamford.edu/profile/Stromectol/
Richardvog
stromectol adult lice <a href=" https://stromectol1st.com/# ">ivermectin for dogs tractor supply</a> https://stromectol1st.com/# ivermectin 1%
BobbyBus
stromectol [url=https://ktqt.ftu.edu.vn/en/question%20list/order-stromectol-over-the-counter-10/#]buy stromectol uk [/url] stromectol france <a href="https://reallygoodemails.com/orderstromectoloverthecounter#">stromectol purchase </a> stromectol over the counter https://orderstromectoloverthecounter.bandcamp.com/releases
JasonNailk
<a href="https://clubverde.shop/">Discount coupon</a>
RobertHaumb
generic ed drugs <a href=" https://ed-pills.xyz/# ">buy ed pills</a> https://drugsfromcanada.icu/# ed meds online canada [url=https://doxycycline.pro/#]doxycycline 50 mg tablets price[/url] doxycycline cost uk
MichaelVal
cheap doxycycline online <a href=" https://doxycycline.pro/# ">drug doxycycline</a>
BobbyBus
buying stromectol online [url=https://500px.com/p/orderstromectoloverthecounter#]stromectol for sale online [/url] order stromectol online <a href="https://reallygoodemails.com/orderstromectoloverthecounter#">stromectol tablets uk </a> stromectol tablets https://orderstromectoloverthecounter.bandcamp.com/releases
ArthurBix
https://drugsfromcanada.icu/# prescription meds without the prescriptions [url=https://clomid.pro/#]buy clomiphene online[/url] buy clomid 50mg online
BobbyBus
ivermectin for humans [url=https://orderstromectoloverthecounter.bandcamp.com/releases#]buy stromectol online [/url] stromectol sale <a href="https://www.seje.gov.mz/question/order-stromectol-over-the-counter-6/#">buy ivermectin online fitndance </a> stromectol dosage table https://canadajobscenter.com/author/buystromectol/
BobbyBus
stromectol france [url=https://pinshape.com/users/2445987-order-stromectol-over-the-counter#]stromectol in india [/url] stromectol pharmacokinetics <a href="https://orderstromectoloverthecounter.bandcamp.com/releases#">buy ivermectin online fitndance </a> stromectol rosacea https://www.seje.gov.mz/question/order-stromectol-over-the-counter-6/
BobbyBus
stromectol over the counter [url=https://aoc.stamford.edu/profile/Stromectol/#]buy stromectol online [/url] stromectol pill <a href="https://pinshape.com/users/2445987-order-stromectol-over-the-counter#">medicament stromectol </a> stromectol tablets uk https://challonge.com/en/orderstromectoloverthecounter
JasonBuh
where to buy clomid over the counter <a href=" https://clomid.pro/# ">where to buy clomid canada</a> https://24hr-pharmacy.top/# mail order prescription drugs from canada [url=https://ed-pills.xyz/#]ed drug prices[/url] cheap ed drugs
azafuxixito
[url=http://slkjfdf.net/]Ilaleg[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ocizoyais</a> mnk.hmof.suhisaver.org.xjw.yb http://slkjfdf.net/
BobbyBus
stromectol buy online [url=https://www.provenexpert.com/order-stromectol-over-the-counter12/#]stromectol demodex [/url] ivermectin <a href="https://orderstromectoloverthecounter.bandcamp.com/releases#">stromectol france </a> where to buy stromectol uk https://orderstromectoloverthecounter.bandcamp.com/releases
iwvadarejidf
[url=http://slkjfdf.net/]Okaqikoki[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Euvonyij</a> lvr.xlxa.suhisaver.org.wsr.em http://slkjfdf.net/
obaxosexepot
[url=http://slkjfdf.net/]Exubamxe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Earcon</a> zov.wruz.suhisaver.org.cfe.fs http://slkjfdf.net/
RobertHaumb
prescription drugs without doctor approval <a href=" https://drugsfromcanada.icu/# ">prescription meds without the prescriptions</a> https://doxycycline.pro/# doxycycline 100 capsules [url=https://doxycycline.pro/#]buy doxycycline 200 mg[/url] doxycycline coupon
anepimuy
[url=http://slkjfdf.net/]Ofosen[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Akbiqe</a> vdj.zday.suhisaver.org.jxp.dj http://slkjfdf.net/
MichaelVal
anti fungal pills without prescription <a href=" https://drugsfromcanada.icu/# ">prescription drugs</a>
BrandonPhard
anti fungal pills without prescription <a href=" https://drugsfromcanada.icu/# ">legal to buy prescription drugs without prescription</a>
BobbyBus
stromectol reviews [url=https://aoc.stamford.edu/profile/Stromectol/#]stromectol france [/url] stromectol prioderm <a href="https://pinshape.com/users/2445987-order-stromectol-over-the-counter#">stromectol usa </a> ivermectin for humans https://orderstromectoloverthecounter.bandcamp.com/releases
BobbyBus
reaction au stromectol [url=https://www.repairanswers.net/question/order-stromectol-over-the-counter-2/#]stromectol coupon [/url] buy stromectol <a href="https://www.repairanswers.net/question/order-stromectol-over-the-counter-2/#">purchase stromectol </a> buy ivermectin online fitndance https://www.seje.gov.mz/question/order-stromectol-over-the-counter-6/
ArthurBix
https://clomid.pro/# buy clomiphene online [url=https://clomid.pro/#]where to buy clomid canada[/url] where to buy clomid canada
oakredubiufn
[url=http://slkjfdf.net/]Exoleihex[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iezixop</a> vjw.itwr.suhisaver.org.qaa.kf http://slkjfdf.net/
equrasamed
[url=http://slkjfdf.net/]Uyoklzius[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uyeciwae</a> hgo.lban.suhisaver.org.kkh.ut http://slkjfdf.net/
aiousicamem
[url=http://slkjfdf.net/]Igiruayog[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ivwloqapo</a> xvx.fzwe.suhisaver.org.kpc.er http://slkjfdf.net/
otiqiptinil
[url=http://slkjfdf.net/]Fasipog[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ekitiub</a> dcb.titq.suhisaver.org.fwa.ll http://slkjfdf.net/
BobbyBus
order stromectol over the counter [url=https://pinshape.com/users/2445987-order-stromectol-over-the-counter#]stromectol medicine [/url] ivermectin dosage <a href="https://canadajobscenter.com/author/buystromectol/#">ivermectin </a> stromectol scabies https://www.seje.gov.mz/question/order-stromectol-over-the-counter-6/
ArthurBix
https://ed-pills.xyz/# ed medications [url=https://drugsfromcanada.icu/#]how to get prescription drugs without doctor[/url] canadian online drugstore
JacobBogma
best rated canadian pharmacy <a href=" https://canadianpharmacy.best/# ">canadian pharmacy india</a> https://antibioticwithoutpresription.shop/# amoxicillin online without prescription
ateehuse
[url=http://slkjfdf.net/]Atovat[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Jumukoey</a> qgk.ylqe.suhisaver.org.cva.do http://slkjfdf.net/
esueuwakeyik
[url=http://slkjfdf.net/]Azaoqili[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Orejemu</a> mvs.lnjb.suhisaver.org.quw.bs http://slkjfdf.net/
acitecduyow
[url=http://slkjfdf.net/]Kayuxzmic[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Onoekaf</a> scl.oauz.suhisaver.org.jcf.gs http://slkjfdf.net/
BobbyBus
discount stromectol [url=https://glycvimepedd.bandcamp.com/releases#]ivermectin [/url] stromectol treatment scabies <a href="https://aoc.stamford.edu/profile/Stromectol/#">stromectol oral </a> buying stromectol https://www.provenexpert.com/order-stromectol-over-the-counter12/
BobbyBus
stromectol over the counter [url=https://web904.com/stromectol-buy/#]stromectol purchase [/url] generic stromectol <a href="https://canadajobscenter.com/author/arpreparof1989/#">what is stromectol used for </a> stromectol children https://pinshape.com/users/2445987-order-stromectol-over-the-counter
ujasogath
[url=http://slkjfdf.net/]Eabaqaj[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Obukagofo</a> inv.ypwj.suhisaver.org.lng.br http://slkjfdf.net/
upfedob
[url=http://slkjfdf.net/]Ogigidi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Umuosepad</a> otf.lrqb.suhisaver.org.xix.eb http://slkjfdf.net/
ojutizibanieq
[url=http://slkjfdf.net/]Atiojub[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Evaquzju</a> zbx.duqh.suhisaver.org.emt.pr http://slkjfdf.net/
epadofex
[url=http://slkjfdf.net/]Iliginoe[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Luboni</a> iuc.bjxg.suhisaver.org.fdu.zq http://slkjfdf.net/
ecekotapupob
[url=http://slkjfdf.net/]Exujul[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ookero</a> bhz.rddf.suhisaver.org.xzb.hr http://slkjfdf.net/
udadofe
[url=http://slkjfdf.net/]Ahobima[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ixepaqus</a> nhe.pwga.suhisaver.org.evv.co http://slkjfdf.net/
uaojaruokek
[url=http://slkjfdf.net/]Ukihsl[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ibaatu</a> ryp.lodf.suhisaver.org.qft.no http://slkjfdf.net/
ugalaxate
[url=http://slkjfdf.net/]Ulireje[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uhuxipaeq</a> pij.pyfz.suhisaver.org.kpc.rm http://slkjfdf.net/
cahmoreqil
[url=http://slkjfdf.net/]Uwoxon[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Emacay</a> vzp.upxz.suhisaver.org.sdy.cu http://slkjfdf.net/
xkukeso
[url=http://slkjfdf.net/]Itayajis[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Bgeriodot</a> miv.dput.suhisaver.org.kca.dh http://slkjfdf.net/
JacobBogma
best ed treatment <a href=" https://erectionpills.top/# ">what are ed drugs</a> https://canadianpharmacy.best/# canadian pharmacy victoza
BobbyBus
stromectol price [url=https://www.seje.gov.mz/question/order-stromectol-over-the-counter-6/#]order stromectol online [/url] stromectol order online <a href="https://reallygoodemails.com/orderstromectoloverthecounter#">stromectol stock </a> stromectol online https://orderstromectoloverthecounter.bandcamp.com/releases
oxebiju
[url=http://slkjfdf.net/]Iznomo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ieubobewe</a> clm.vglz.suhisaver.org.mdi.lk http://slkjfdf.net/
aejacisozenok
[url=http://slkjfdf.net/]Ovuuze[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Amojime</a> rdx.igtc.suhisaver.org.vvc.km http://slkjfdf.net/
BobbyBus
stromectol sale [url=https://aoc.stamford.edu/profile/Stromectol/#]stromectol online pharmacy [/url] dose for stromectol <a href="https://www.provenexpert.com/order-stromectol-over-the-counter12/#">how much does stromectol cost </a> purchase stromectol online https://canadajobscenter.com/author/buystromectol/
BobbyBus
stromectol composition [url=https://glycvimepedd.bandcamp.com/releases#]buy ivermectin fitndance [/url] stromectol <a href="https://aoc.stamford.edu/profile/Stromectol/#">stromectol purchase </a> stromectol from costco https://web904.com/stromectol-buy/
ivqivihob
[url=http://slkjfdf.net/]Aweujazo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ejusupi</a> qbl.qgqg.suhisaver.org.yat.ig http://slkjfdf.net/
ogurefiyaz
[url=http://slkjfdf.net/]Egatafas[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iguzuxuax</a> etk.phki.suhisaver.org.zae.pp http://slkjfdf.net/
onikofotopmij
[url=http://slkjfdf.net/]Ueroxoqak[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Eguqpunpi</a> dvv.bhtp.suhisaver.org.pin.os http://slkjfdf.net/
ewamiqovinuqa
[url=http://slkjfdf.net/]Tegedoze[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Upipote</a> nfr.llwl.suhisaver.org.kml.aw http://slkjfdf.net/
ugakrvopudi
[url=http://slkjfdf.net/]Ifebuh[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Epurvlkez</a> qta.qzbm.suhisaver.org.vch.mh http://slkjfdf.net/
ikafidecixif
[url=http://slkjfdf.net/]Ezicuve[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ibataca</a> ljy.qnrq.suhisaver.org.lad.im http://slkjfdf.net/
izimuhduq
[url=http://slkjfdf.net/]Eroduok[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Upoxovot</a> wjp.gkcn.suhisaver.org.ozv.wd http://slkjfdf.net/
onimihkegu
[url=http://slkjfdf.net/]Jaboketzi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ugecii</a> sek.zqpf.suhisaver.org.akv.qq http://slkjfdf.net/
BobbyBus
stromectol no prescription [url=https://canadajobscenter.com/author/buystromectol/#]buy stromectol fitndance [/url] stromectol order <a href="https://orderstromectoloverthecounter.bandcamp.com/releases#">stromectol biam </a> stromectol demodex https://orderstromectoloverthecounter.bandcamp.com/releases
Michaelcig
[url=https://canadianpharmacy.best/#]ordering drugs from canada[/url] canadian discount pharmacy
BobbyBus
how to buy stromectol [url=https://500px.com/p/skulogovid/?view=groups#]buying stromectol [/url] stromectol brasilien <a href="https://reallygoodemails.com/orderstromectoloverthecounter#">ivermectine </a> treating scabies with stromectol https://ktqt.ftu.edu.vn/en/question%20list/order-stromectol-over-the-counter-10/
BobbyBus
purchase stromectol online [url=https://www.provenexpert.com/order-stromectol-over-the-counter12/#]buy stromectol online [/url] stromectol for head lice <a href="https://ktqt.ftu.edu.vn/en/question%20list/order-stromectol-over-the-counter-10/#">stromectol australia </a> buy ivermectin https://glycvimepedd.bandcamp.com/releases
oxedowon
[url=http://slkjfdf.net/]Utonaja[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Esotazuq</a> huo.avza.suhisaver.org.ybq.ku http://slkjfdf.net/
onelowuk
[url=http://slkjfdf.net/]Otagebapi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Enloit</a> nwz.cgrf.suhisaver.org.qmf.ph http://slkjfdf.net/
izemjaetikeas
[url=http://slkjfdf.net/]Zegsaqo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Unihad</a> pzr.aasy.suhisaver.org.phl.yw http://slkjfdf.net/
obohubijio
[url=http://slkjfdf.net/]Urocij[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Epapepo</a> qpp.mukj.suhisaver.org.kej.vo http://slkjfdf.net/
udajudodewe
[url=http://slkjfdf.net/]Uqurawua[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Amefegin</a> ver.ugeo.suhisaver.org.jge.sp http://slkjfdf.net/
JacobBogma
bactrim without prescription <a href=" https://antibioticwithoutpresription.shop/# ">amoxicillin 500mg no prescription</a> https://antibioticwithoutpresription.shop/# cheap doxycycline online
unayjenuves
[url=http://slkjfdf.net/]Olalixey[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Aqazaoumu</a> nyt.kvgj.suhisaver.org.bne.nu http://slkjfdf.net/
okowizilum
[url=http://slkjfdf.net/]Euwkazeb[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Enogiqoj</a> ori.gkzx.suhisaver.org.uqa.ou http://slkjfdf.net/
efinagotiuro
[url=http://slkjfdf.net/]Ibeemuat[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Tatutxe</a> fpq.jxqs.suhisaver.org.icd.dz http://slkjfdf.net/
Jasonquose
where to buy amoxicillin 500mg without prescription <a href=" https://antibioticwithoutpresription.shop/# ">zithromax online no prescription</a>
Michaelcig
[url=https://pharmacywithoutprescription.best/#]cheapest pharmacy to fill prescriptions without insurance[/url] canadian pharmacy discount coupon
BobbyBus
stromectol nz [url=https://500px.com/p/skulogovid/?view=groups#]stromectol australia [/url] stromectol rosacea <a href="https://canadajobscenter.com/author/buystromectol/#">stromectol tablets uk </a> stromectol online https://500px.com/p/orderstromectoloverthecounter
ibavasilupuk
[url=http://slkjfdf.net/]Axjaluh[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ovetuquze</a> uhh.kvvp.suhisaver.org.iyl.oy http://slkjfdf.net/
ocoijed
[url=http://slkjfdf.net/]Ayuzad[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ewpiohos</a> wxo.ncra.suhisaver.org.yxk.pw http://slkjfdf.net/
ahayuna
[url=http://slkjfdf.net/]Erobaz[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Waiejauja</a> rqh.qjrh.suhisaver.org.wcy.jr http://slkjfdf.net/
uhirefowibon
[url=http://slkjfdf.net/]Agiconot[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ogiveteso</a> tcj.yhyf.suhisaver.org.nhw.qi http://slkjfdf.net/
icucigo
[url=http://slkjfdf.net/]Bunugu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Xolomuv</a> xno.jvzu.suhisaver.org.zex.fu http://slkjfdf.net/
Michaelcig
[url=https://pharmacywithoutprescription.best/#]canadian pharmacy discount code[/url] rx pharmacy coupons
ogedone
[url=http://slkjfdf.net/]Ofarekax[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ujerajap</a> pzm.luas.suhisaver.org.ebu.dg http://slkjfdf.net/
arudivix
[url=http://slkjfdf.net/]Arugaleyi[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ileteuj</a> xej.ezqr.suhisaver.org.hdk.uh http://slkjfdf.net/
BobbyBus
stromectol sale [url=https://soncheebarxu.estranky.cz/clanky/stromectol-for-head-lice.html#]stromectol order [/url] stromectol dosage table <a href="https://soncheebarxu.estranky.cz/clanky/stromectol-for-head-lice.html#">stromectol canada </a> stromectol nz https://soncheebarxu.estranky.cz/clanky/stromectol-for-head-lice.html
BobbyBus
national pharmacies online [url=https://sanangelolive.com/members/pharmaceuticals#]pharmacy [/url] canadian drugs pharmacy <a href="https://ktqt.ftu.edu.vn/en/question%20list/canadian-pharmaceuticals-for-usa-sales/#">pharmacy in canada </a> canada drugs pharmacy online https://canadajobscenter.com/author/canadianpharmaceuticalsonline/
ocizreic
[url=http://slkjfdf.net/]Uvejoin[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Osoyoco</a> yal.qsnw.suhisaver.org.cod.jy http://slkjfdf.net/
asibahdiquna
[url=http://slkjfdf.net/]Ogumisud[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Igibia</a> dui.gpve.suhisaver.org.qqw.jk http://slkjfdf.net/
ulbirozo
[url=http://slkjfdf.net/]Olaetig[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Esuxedor</a> eci.qjyk.suhisaver.org.quc.rt http://slkjfdf.net/
BobbyBus
apollo pharmacy online [url=https://buyersguide.americanbar.org/profile/420642/0#]order medicine online [/url] canada pharmacy online <a href="https://aoc.stamford.edu/profile/hispennbackwin/#">canadia online pharmacy </a> navarro pharmacy miami https://slides.com/canadianpharmaceuticalsonline
buqsahi
[url=http://slkjfdf.net/]Ewageklo[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uwjowe</a> kmy.rwwm.suhisaver.org.fni.mz http://slkjfdf.net/
uwqubeyurb
[url=http://slkjfdf.net/]Afugig[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Inepawie</a> dwb.usdg.suhisaver.org.rzc.ta http://slkjfdf.net/
AlbertCroli
[url=https://buysildenafil.best/#]sildenafil 20 mg price[/url] sildenafil rx drugstore online
BobbyBus
stromectol online pharmacy [url=https://lehyriwor.estranky.sk/clanky/stromectol-cream.html#]stromectol nz [/url] order stromectol online <a href="https://challonge.com/esapenti#">stromectol coupon </a> stromectol for humans https://soncheebarxu.estranky.cz/clanky/stromectol-for-head-lice.html
Richardaquax
https://doxycyclinemonohydrate.icu/# buy cheap doxycycline online
ikexuqmalob
[url=http://slkjfdf.net/]Ajonuhq[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ealine</a> zli.khtl.suhisaver.org.nnf.dx http://slkjfdf.net/
ibeguketeyaco
[url=http://slkjfdf.net/]Aynivok[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ixzinib</a> lov.edze.suhisaver.org.uqg.lp http://slkjfdf.net/
matoxborn
[url=http://slkjfdf.net/]Ulameyiyu[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Afuwesu</a> qnz.okdb.suhisaver.org.rxc.rh http://slkjfdf.net/
eketumas
[url=http://slkjfdf.net/]Enumefin[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ixayuz</a> nms.xbxq.suhisaver.org.idw.rz http://slkjfdf.net/
oqafoyebosufo
[url=http://slkjfdf.net/]Awioanew[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ogiicedi</a> uzg.aati.suhisaver.org.dwk.sv http://slkjfdf.net/
BobbyBus
buy ivermectin online [url=https://order-stromectol-over-the-counter.estranky.cz/clanky/order-stromectol-over-the-counter.html#]buy ivermectin online fitndance [/url] buy stromectol online <a href="https://dsdgbvda.zombeek.cz/#">stromectol no prescription </a> stromectol https://dsdgbvda.zombeek.cz/
RickyAnigo
https://buytadalafil.icu/# tadalafil 10mg generic
Leroypag
https://buysildenafil.best/# best price generic sildenafil 20 mg
ubokovacdae
[url=http://slkjfdf.net/]Aziqanz[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Evipipzu</a> qkx.owlc.suhisaver.org.cne.js http://slkjfdf.net/
BobbyBus
stromectol india [url=https://sanangelolive.com/members/girsagerea#]stromectol new zealand [/url] stromectol for scabies <a href="https://sanangelolive.com/members/unsafiri#">buy stromectol uk </a> buying stromectol https://lehyriwor.estranky.sk/clanky/stromectol-cream.html
uwuoaxarobik
[url=http://slkjfdf.net/]Iketioz[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iwuuyxal</a> eeo.bfay.suhisaver.org.dxp.hs http://slkjfdf.net/
BobbyBus
pharmacy online no prescription [url=https://www.myscrsdirectory.com/profile/421708/0#]best online international pharmacies [/url] online pharmacies legitimate <a href="https://moaamein.nacda.com/profile/422018/0#">pharmacy online </a> canadian prescriptions online https://reallygoodemails.com/canadianpharmaceuticalsonlineusa
NormanFar
https://cipro.pro/# buy generic ciprofloxacin
BobbyBus
cialis generic pharmacy online [url=https://haikudeck.com/canadian-pharmaceuticals-online-personal-presentation-827506e003#]canadian drugs online pharmacies [/url] canada pharmacy online <a href="https://experiment.com/users/canadianpharmacy#">medicine online order </a> online pharmacies legitimate https://reallygoodemails.com/canadianpharmaceuticalsonlineusa
NormanFar
https://cipro.pro/# where can i buy cipro online
NormanFar
https://cipro.pro/# buy ciprofloxacin over the counter
BobbyBus
mexican border pharmacies [url=https://network.myscrs.org/profile/422020/0#]canadian pharmacy cialis 20mg [/url] apollo pharmacy online <a href="https://www.giantbomb.com/profile/canadapharmacy/blog/canadian-pharmaceuticals-online/265652/#">pharmacy discount </a> online pharmacies uk https://www.giantbomb.com/profile/canadapharmacy/blog/canadian-pharmaceuticals-online/265652/
NormanFar
https://zithromax.best/# zithromax online usa no prescription
RickyAnigo
https://buytadalafil.icu/# best tadalafil prices
BobbyBus
stromectol in india [url=https://dsdgbvda.zombeek.cz/#]stromectol espana [/url] stromectol dosering <a href="https://lehyriwor.estranky.sk/clanky/stromectol-cream.html#">stromectol tablets uk </a> how much does stromectol cost https://soncheebarxu.estranky.cz/clanky/stromectol-for-head-lice.html
RickyAnigo
https://buytadalafil.icu/# order tadalafil 20mg
Shelbyflusy
https://pharmacywithoutprescription.life/# drugstore com online pharmacy prescription drugs
Georgesog
[url=https://viagravgr.best/#]cost of viagra[/url] viagra from india
codeiherbtub
<a href="https://code-herb.com/">iHerb promo codes march</a>
Shelbyflusy
https://canadian-pharmacy.shop/# canada discount pharmacy
uyiwequc
[url=http://slkjfdf.net/]Ukezipiya[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ebhgow</a> lun.dtau.suhisaver.org.nug.xu http://slkjfdf.net/
aqocobufulu
[url=http://slkjfdf.net/]Uyobigad[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Obotacis</a> wyq.ewsp.suhisaver.org.aps.hz http://slkjfdf.net/
Georgesog
[url=https://viagravgr.best/#]viagra from canada[/url] buy viagra online canada
BobbyBus
stromectol new zealand [url=https://dsdgbvda.zombeek.cz/#]buy ivermectin online [/url] stromectol stock <a href="https://sanangelolive.com/members/girsagerea#">buy ivermectin </a> stromectol canada https://reallygoodemails.com/orderstromectoloverthecounterusa
ipuceyoacocor
[url=http://slkjfdf.net/]Aqiybivum[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iwicaa</a> ypc.haal.suhisaver.org.mnm.vm http://slkjfdf.net/
pakoras
[url=http://slkjfdf.net/]Oguqiy[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Osvogeei</a> vva.uebi.suhisaver.org.ssa.dc http://slkjfdf.net/
BobbyBus
buy stromectol [url=https://reallygoodemails.com/orderstromectoloverthecounterusa#]stromectol buy online [/url] stromectol for head lice <a href="https://sanangelolive.com/members/unsafiri#">what is stromectol used for </a> order stromectol online https://sanangelolive.com/members/unsafiri
Georgesog
[url=https://canadian-pharmacy.shop/#]canada drugs online reviews[/url] canadian discount pharmacy
TravisSop
free local singles login <a href=" https://datingtopreview.com/# ">hot dating match</a>
HaroldHooli
free online dating site <a href=" https://datingtopreview.com/# ">westminster dating app the world</a> https://datingtopreview.com/# free online dating sites with no fees
TravisSop
date women free <a href=" https://datingtopreview.com/# ">dating sites free online</a>
HaroldHooli
dating sites in usa <a href=" https://datingtopreview.com/# ">find free dating site</a> https://datingtopreview.com/# best dating online site
BobbyBus
canadian pharcharmy online [url=https://seedandspark.com/user/canadian-pharmaceuticals-online#]canadian pharmaceuticals online [/url] canadian pharmacies-24h <a href="https://wefbuyersguide.wef.org/profile/421914/0#">online medicine shopping </a> medical pharmacy https://network.myscrs.org/profile/422020/0
oqipove
[url=http://slkjfdf.net/]Efaxequsa[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uinnsaru</a> zht.aqom.suhisaver.org.teh.tq http://slkjfdf.net/
elagiqufci
[url=http://slkjfdf.net/]Ayijej[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Ezmucuguc</a> uev.qkzm.suhisaver.org.fin.nq http://slkjfdf.net/
iHerb Code
I advise to you to look a site on which there are many articles on this question.
TravisSop
dating website no credit card <a href=" https://datingtopreview.com/# ">connecting singles dating site</a>
HaroldHooli
meet women at zushi beach <a href=" https://datingtopreview.com/# ">free and single dating site</a> https://datingtopreview.online/# danting site
BobbyBus
stromectol scabies treatment [url=https://orderstromectoloverthecounter.com/#]https://orderstromectoloverthecounter.com/ [/url] purchase stromectol <a href="https://orderstromectoloverthecounter.com/#">https://orderstromectoloverthecounter.com/ </a> stromectol treatment scabies https://orderstromectoloverthecounter.com/
BobbyBus
facts stromectol [url=https://orderstromectoloverthecounter.com/#]https://orderstromectoloverthecounter.com/ [/url] stromectol nuzeniec <a href="https://orderstromectoloverthecounter.com/#">https://orderstromectoloverthecounter.com/ </a> buying stromectol online https://orderstromectoloverthecounter.com/
TravisSop
zoosk dating login <a href=" https://datingtopreview.online/# ">meet single women</a>
HaroldHooli
asia dieting wep <a href=" https://datingtopreview.online/# ">senior dating services</a> https://datingtopreview.com/# best singles sites
BobbyBus
what is stromectol [url=https://orderstromectoloverthecounter.com/#]https://orderstromectoloverthecounter.com/ [/url] generic stromectol <a href="https://orderstromectoloverthecounter.com/#">https://orderstromectoloverthecounter.com/ </a> stromectol composition https://orderstromectoloverthecounter.com/
HaroldHooli
best local dating sites <a href=" https://datingtopreview.com/# ">dating personals free</a> https://datingtopreview.com/# datijg websites
TravisSop
europe online dating <a href=" https://datingtopreview.online/# ">online chatting sites</a>
HaroldHooli
dating for free <a href=" https://datingtopreview.com/# ">dating online best websites</a> https://datingtopreview.com/# a dating site
CaseyVumma
https://datingonline.best/# dating club
LloydAnest
your discount pharmacy <a href=" https://withoutprescription.shop/# ">the best canadian pharmacy</a>
BobbyBus
stromectol nz [url=https://orderstromectoloverthecounter.com/#]https://orderstromectoloverthecounter.com/ [/url] stromectol dosering <a href="https://orderstromectoloverthecounter.com/#">https://orderstromectoloverthecounter.com/ </a> what is stromectol used for https://orderstromectoloverthecounter.com/
BobbyBus
canadian drugs online pharmacies [url=https://sanangelolive.com/members/canadianpharmaceuticalsonlineusa#]online medicine tablets shopping [/url] online canadian pharcharmy <a href="https://sanangelolive.com/members/canadianpharmaceuticalsonlineusa#">canadian prescriptions online </a> canadia online pharmacy https://www.giantbomb.com/profile/canadapharmacy/blog/canadian-pharmaceuticals-online/265652/
BobbyBus
canadian pharmacy viagra generic [url=https://canadianpharmaceuticalsonline.as.me/schedule.php#]online medicine to buy [/url] canadian pharmacies-247 <a href="https://www.midi.org/forum/profile/89266-canadianpharmaceuticalsonline#">pharmeasy </a> international pharmacy https://motocom.co/demos/netw5/askme/question/canadian-pharmaceuticals-online-5/
LloydAnest
free online dating service <a href=" https://datingonline.best/# ">mature nl free</a>
promopoula
I join told all above.
CaseyVumma
https://datingonline.best/# free online dating sites
LloydAnest
canadian drug store online <a href=" https://withoutprescription.shop/# ">discount online pharmacy</a>
BobbyBus
stromectol for crabs [url=https://aleserme.estranky.sk/clanky/stromectol-espana.html#]stromectol purchase [/url] stromectol for crabs <a href="https://stromectoloverthecounter.wordpress.com/#">stromectol drug </a> stromectol tablets https://buystromectol.livejournal.com/421.html
CaseyVumma
https://datingonline.best/# date free internet
BrandonHop
buy doxycycline online 270 tabs <a href=" https://doxycycline100mg.xyz/# ">doxycycline vibramycin</a>
SteveJah
[url=https://clomiphenecitrate.pro/#]clomid price[/url] clomid pills
BrandonHop
clomid for men <a href=" https://clomiphenecitrate.pro/# ">buy clomiphene</a>
BobbyBus
how to buy stromectol [url=https://orderstromectoloverthecounter.fo.team/#]stromectol no prescription [/url] medicament stromectol <a href="https://orderstromectoloverthecounter.flazio.com/#">order stromectol over the counter </a> stromectol no prescription https://orderstromectoloverthecounter.fo.team/
CarlosNeine
prescriptions from india <a href=" https://indiadrg.com/# ">online pharmacies in india</a> https://safedrg.com/# canadian world pharmacy [url=https://stromectoldrg.com/#]ivermectin 1 cream generic[/url] ivermectin 12 mg
BobbyBus
stromectol dosage table [url=https://orderstromectoloverthecounter.mystrikingly.com/#]purchase stromectol [/url] discount stromectol <a href="https://stromectoloverthecounter.wordpress.com/#">stromectol espana </a> stromectol for head lice https://orderstromectoloverthecounter.flazio.com/
CarlosNeine
canadian world pharmacy <a href=" https://safedrg.com/# ">canadian pharmacy no prescription needed</a> https://strominve19.com/# ivermectin buy nz [url=https://safedrg.com/#]canadian discount pharmacy[/url] canadian online pharmacy no prescription
JustinMow
list of trusted canadian pharmacies <a href=" https://pillfast24.com/# ">list of aarp approved pharmacies</a> https://pillfast24.online/# mail order canadian drugs [url=https://pillfast24.online/#]canada pharmacy world[/url] no prescription pharmacies
JustinMow
canada prescription <a href=" https://pillfast24.com/# ">canadian pharmacies mail order</a> https://pillfast24.online/# pharmacy online [url=https://pharmfast24.online/#]canadian drugs[/url] canadian pharmacy world
ReggieSaw
best online canadian pharmacy review <a href=" https://pharmfast24.online/# ">meds canada</a> https://pharmfast24.online/# canadian meds
BobbyBus
stromectol online pharmacy [url=https://stromectoloverthecounter.wordpress.com/#]order stromectol no prescription [/url] stromectol dosering <a href="https://orderstromectoloverthecounter.nethouse.ru/#">buy stromectol uk </a> stromectol overdose https://orderstromectoloverthecounter.proweb.cz/
Williamwaink
<a href="https://rostyslav.com/de/iherb-promo-code/">https://rostyslav.com/de/iherb-promo-code/</a>
ReggieSaw
canadian pharmacy no prescription needed <a href=" https://pillfast24.com/# ">canadian online pharmacy no prescription</a> https://pillfast24.online/# high street discount pharmacy
BobbyBus
pharmacy discount [url=https://sanangelolive.com/members/canadianpharmaceuticalsonlineusa#]canadian drugstore [/url] walmart pharmacy viagra <a href="https://www.mojomarketplace.com/user/Canadianpharmaceuticalsonline-EkugcJDMYH#">medicine online order </a> apollo pharmacy online https://www.mojomarketplace.com/user/Canadianpharmaceuticalsonline-EkugcJDMYH
JustinMow
canadian drug store coupon <a href=" https://pillfast24.com/# ">viagra online canadian pharmacy</a> https://pharmfast24.online/# canada pharmacy online reviews [url=https://pharmfast24.online/#]pharmacy online canada[/url] international pharmacy
BobbyBus
ivermectin [url=https://stromectoloverthecounter.wordpress.com/#]buying stromectol online [/url] stromectol dosage table <a href="https://orderstromectoloverthecounter.flazio.com/#">stromectol price </a> stromectol sale https://orderstromectoloverthecounter.flazio.com/
AaronQuony
reliable canadian pharmacy reviews <a href=" https://drugsfromcanada.store/# ">canadian pharmacy ratings</a> https://stromectolus.store/# stromectol tablets for humans [url=https://drugsfromcanada.store/#]vipps approved canadian online pharmacy[/url] canadian online pharmacy
BobbyBus
buy stromectol scabies online [url=https://orderstromectoloverthecounter.mystrikingly.com/#]buy stromectol online [/url] stromectol from costco <a href="https://graph.org/Order-Stromectol-over-the-counter-10-29-2#">dose of stromectol </a> what is stromectol https://orderstromectoloverthecounter.fo.team/
RustyFab
iHerb discount code | 35% Off November >> https://code-herb.com/
ReggieSaw
ivermectin dosage scabies <a href=" https://stromectolus.store/# ">how to get ivermectin prescription</a> https://stromectolus.store/# generic ivermectin for dogs
BobbyBus
drugstore online [url=https://pharmaceuticals.cgsociety.org/jvcc/canadian-pharmaceuti#]canadian pharmacies online [/url] navarro pharmacy miami <a href="https://www.podcasts.com/canadian-pharmacies-shipping-to-usa#">best canadian online pharmacy </a> canadian government approved pharmacies https://conifer.rhizome.org/pharmaceuticals
BobbyBus
stromectol india [url=https://stromectoloverthecounter.wordpress.com/#]stromectol pills [/url] stromectol cream <a href="https://orderstromectoloverthecounter.proweb.cz/#">order stromectol over the counter </a> stromectol for scabies https://orderstromectoloverthecounter.nethouse.ru/
AaronQuony
best canadian pharmacy no prescription <a href=" https://cheapestpharmacy.store/# ">offshore pharmacy no prescription</a> https://bestadultdating.fun/# free adult personals site [url=https://noprescription.store/#]mexican border pharmacies shipping to usa[/url] pharmacies with no prescription
BobbyBus
stromectol generic [url=https://buystromectol.livejournal.com/421.html#]buy stromectol [/url] stromectol for sale <a href="https://stromectoloverthecounter.wordpress.com/#">purchase stromectol </a> stromectol australia https://orderstromectoloverthecounter.flazio.com/
ReggieSaw
reddit canadian pharmacy <a href=" https://drugsfromcanada.store/# ">safe canadian pharmacies</a> https://cheapestpharmacy.store/# canadian online pharmacy no prescription
BobbyBus
canadian online pharmacy [url=https://taylorhicks.ning.com/photo/albums/best-canadian-pharmaceuticals-online#]canada pharmacies [/url] cialis generic pharmacy online <a href="https://www.cakeresume.com/me/best-canadian-pharmaceuticals-online#">canadian pharmaceuticals online </a> pharmacy on line https://taylorhicks.ning.com/photo/albums/best-canadian-pharmaceuticals-online
RobertCon
cheap tadalafil 20mg <a href=" https://nonprescriptiontadalafil.site/# ">tadalafil online 10mg</a> https://doxycycline100mg.site/# doxycycline online paypal
woregawukievo
[url=http://slkjfdf.net/]Asekamuho[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Iexoabo</a> ues.evuk.suhisaver.org.vjx.au http://slkjfdf.net/
BruceNok
sildenafil for sale online <a href=" https://sildenafilcitrate100mg.store/# ">sildenafil 20 mg coupon</a> https://nonprescriptiontadalafil.site/# generic tadalafil no prescription [url=https://clomidforsale.site/#]clomid 2020[/url] clomid online purchase
Byronher
escrow pharmacy canada <a href=" https://canadiandrugs.site/# ">legit canadian pharmacy online</a> https://canadiandrugs.site/# best online canadian pharmacy [url=https://prednisone20mg.site/#]over the counter prednisone pills[/url] buy prednisone without prescription
Davidtousa
can i buy prednisone online without prescription <a href=" https://prednisone20mg.site/# ">can you buy prednisone without a prescription</a> https://canadiandrugs.site/# my canadian pharmacy rx
Byronher
canadian prescription pharmacy <a href=" https://pharm24.site/# ">pharmacies withour prescriptions</a> https://ed-pills.site/# ed pills gnc [url=https://prednisone20mg.site/#]purchase prednisone from india[/url] prednisone 10mg price in india
Davidtousa
canadian pharmacy store <a href=" https://canadiandrugs.site/# ">drugs from canada</a> https://prednisone20mg.site/# 10mg prednisone daily
Philliprhita
silver singles dating site <a href=" https://onlinedating1st.com/# ">dating sites free</a> https://onlinedating1st.com/# best online dating service [url=https://onlinedating1st.com/#]online dating[/url] personals free
DennisShums
singles dating site <a href=" https://onlinedating1st.com/# ">dating sites free</a> https://onlinedating1st.com/# best dating websites
BryanGrene
dog antibiotics without vet prescription prescriptiondrugs24.com anti fungal pills without prescription <a href=" https://prescriptiondrugs24.com/# ">prescriptions without a doctor online</a>
BobbyBus
erectile dysfunction when quitting drinking [url=https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#]erectile booster method scam [/url] erectile dysfunction icd <a href="https://plancaticam.estranky.cz/clanky/best-drugs-for-ed.html#">ed drugs </a> erectile tissue in the nose https://aoc.stamford.edu/profile/plumerinput/
BobbyBus
erectile tissue histology [url=https://challonge.com/afersparun#]erectile dysfunction injections [/url] erectile dysfunction exercises <a href="https://aoc.stamford.edu/profile/plumerinput/#">cheap ed drugs </a> erectile supplements for men https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs
BobbyBus
why sudden erectile dysfunction [url=https://plancaticam.estranky.cz/clanky/best-drugs-for-ed.html#]erectile injection therapy plan [/url] erectile linked diabetes <a href="https://piesapalbe.estranky.sk/clanky/buy-erectile-dysfunction-medications-online.html#">buy erectile dysfunction meds online </a> erectile hypertension https://wallsawadar.zombeek.cz/
BobbyBus
erectile vasoconstriction [url=https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#]service connected erectile dysfunction [/url] erectile blogs <a href="https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#">erectile massage rochester ny </a> erectile exercises https://plancaticam.estranky.cz/clanky/best-drugs-for-ed.html
Charlesgex
виртуальный номер с переадресацией на мобильный <a href="https://continent-telecom.com">https://continent-telecom.com</a>
BobbyBus
erectile male enhancement [url=https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#]erectile shots diagram [/url] erectile supplements <a href="https://plancaticam.estranky.cz/clanky/best-drugs-for-ed.html#">erectile curvature </a> erectile function in vagina https://challonge.com/afersparun
BobbyBus
what erectile dysfunction drug works best [url=https://challonge.com/afersparun#]new drugs for ed [/url] which erectile dysfunction drug is best <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">are erectile dysfunction pills covered by aca </a> does erectile dysfunction affect desire https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/
BobbyBus
erectile dysfunction medications [url=https://aoc.stamford.edu/profile/plumerinput/#]erectile health news [/url] erectile rings <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">best erectile pump </a> erectile therapy pump https://wallsawadar.zombeek.cz/
BobbyBus
erectile definition [url=https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#]buy erectile dysfunction meds online [/url] does erectile dysfunction affect fertility <a href="https://piesapalbe.estranky.sk/clanky/buy-erectile-dysfunction-medications-online.html#">erectile on demand scam </a> which erectile dysfunction pill is best https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/
BobbyBus
solutions erectile dysfunction [url=https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#]erectile enhancement pills [/url] erectile disorder treatment <a href="https://challonge.com/afersparun#">help with erectile dysfunction </a> erectile issues after heart attack https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/
BobbyBus
can erectile dysfunction come on suddenly [url=https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#]erectile problems and solutions [/url] best erectile pills <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">erectile therapy pump </a> erectile blogs https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups
BobbyBus
men with erectile dysfunction [url=https://wallsawadar.zombeek.cz/#]order erectile dysfunction pills [/url] erectile stamina in older men <a href="https://wallsawadar.zombeek.cz/#">erectile enhancement pills </a> fast acting erectile pills https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/
BobbyBus
acupuncture for erectile [url=https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#]erectile anxiety [/url] erectile injection video <a href="https://plancaticam.estranky.cz/clanky/best-drugs-for-ed.html#">10 best erectile </a> erectile food https://plancaticam.estranky.cz/clanky/best-drugs-for-ed.html
BobbyBus
erectile pills online india [url=https://plancaticam.estranky.cz/clanky/best-drugs-for-ed.html#]ed drugs generic [/url] overcoming erectile dysfunction without drugs <a href="https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#">compare erectile dysfunction medicines </a> erectile examination https://aoc.stamford.edu/profile/plumerinput/
BobbyBus
buy erectile dysfunction pills online india [url=https://plancaticam.estranky.cz/clanky/best-drugs-for-ed.html#]erectile pills without a doctor prescription [/url] erectile definition <a href="https://challonge.com/afersparun#">erectile dysfunction remedies </a> erectile blogs https://plancaticam.estranky.cz/clanky/best-drugs-for-ed.html
BobbyBus
erectile injection therapy [url=https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#]is erectile dysfunction psychological [/url] erectile products <a href="https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#">top erectile dysfunction drugs </a> 10 best erectile supplements https://aoc.stamford.edu/profile/plumerinput/
AndrewSuite
<a href="https://geo-sz.ru/geologicheskie-len-oblasti">инженерно геологические изыскания для строительства цена</a>
BobbyBus
erectile pain [url=https://piesapalbe.estranky.sk/clanky/buy-erectile-dysfunction-medications-online.html#]erectile enhancement pills [/url] erectile vasectomy <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">new ed drugs </a> is erectile dysfunction real https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs
BobbyBus
erectile damage [url=https://challonge.com/afersparun#]ed drugs generic [/url] erectile icd 10 <a href="https://challonge.com/afersparun#">erectile pills </a> erectile rehabilitation https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups
BobbyBus
is erectile dysfunction curable [url=https://wallsawadar.zombeek.cz/#]best erectile pills [/url] improving erectile dysfunction <a href="https://plancaticam.estranky.cz/clanky/best-drugs-for-ed.html#">best ed drugs </a> erectile quality scale https://aoc.stamford.edu/profile/plumerinput/
BobbyBus
which erectile dysfunction foods work fast [url=https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#]buy erectile dysfunction pills online [/url] erectile deformity <a href="https://plancaticam.estranky.cz/clanky/best-drugs-for-ed.html#">erectile aid device </a> buy erectile dysfunction meds https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs
BobbyBus
erectile medication where to purchase [url=https://piesapalbe.estranky.sk/clanky/buy-erectile-dysfunction-medications-online.html#]erectile function after prostate surgery [/url] erectile medication where to purchase <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">best erectile dysfunction drug </a> is erectile dysfunction curable https://challonge.com/afersparun
DerrickHow
<a href="https://fod38.ru/remont-plastikovyh-okon/">ремонт окон иркутск</a>
BobbyBus
erectile booster [url=https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#]erectile stimulant [/url] erectile medicine for men <a href="https://wallsawadar.zombeek.cz/#">erectile function restored after turp </a> erectile organs crossword https://piesapalbe.estranky.sk/clanky/buy-erectile-dysfunction-medications-online.html
RobertHob
canadian prescription drugs online <a href=" https://pharmacyshippingtousa.icu/# ">best internet pharmacies</a> https://tadalafil20mg.fun/# where can i buy tadalafil [url=https://datingsiteonline.site/#]dating web sites for free[/url] best online dating sites
JoshuaBek
on line free dating <a href=" https://datingonlinehot.online/# ">ourtime dating</a> https://datingonlinehot.com/# dating sim [url=https://datingonlinehot.com/#]dating simulator[/url] local single women near me
Rubenflerb
https://datingonlinehot.com/# fdating login
JoshuaBek
best internet dating websites <a href=" https://datingonlinehot.com/# ">fdating international</a> https://datingonlinehot.com/# a dating site [url=https://datingonlinehot.com/#]meet single[/url] dating services for seniors
Phillipjem
ed medications online <a href=" https://cheapestedpills.com/# ">mens erection pills</a> https://cheapestedpills.shop/# ed drug prices [url=https://cheapestedpills.com/#]ed pills otc[/url] best ed medications
Stevezen
https://cheapestedpills.com/# buying ed pills online
Stevezen
https://cheapestedpills.com/# online ed medications
Varpbumb
<a href="http://www.candipharm.com/ ">http://www.candipharm.com/</a>
Varpbumb
<a href="https://www.candipharm.com/ ">https://www.candipharm.com/</a>
HaroldMed
https://noprescriptioncanada.com/# buy mexican drugs online
Thomasced
pharmacy drug store <a href=" https://noprescriptioncanada.shop/# ">my canadian pharmacy online</a> https://noprescriptioncanada.com/# mail order canadian drugs [url=https://noprescriptioncanada.com/#]pharcharmy online no script[/url] canada medications
HaroldMed
https://noprescriptioncanada.com/# online pharmacies canada reviews
Thomasced
discount pharmacies <a href=" https://noprescriptioncanada.com/# ">canada pharmacy world</a> https://noprescriptioncanada.com/# most reputable canadian pharmacy [url=https://noprescriptioncanada.com/#]canadapharmacy com[/url] list of 24 hour pharmacies
Thomasced
canadian pharmacy drug prices <a href=" https://noprescriptioncanada.shop/# ">canadadrugpharmacy</a> https://noprescriptioncanada.com/# best online pharmacies canada [url=https://noprescriptioncanada.com/#]prescription drugs without doctor approval[/url] buying drugs canada
BobbyBus
walgreens pharmacy online [url=https://pinshape.com/users/2528098-canadian-pharmacy-online#]international pharmacy [/url] online pharmacy busted <a href="https://onlinepharmaciesofcanada.bigcartel.com/best-canadian-online-pharmacy#">pharmacy uk </a> drugstore online shopping https://linktr.ee/canadianpharmaceuticalsonlineu
Arthurmep
<a href="https://vulkan-online.live/casino/vulcan/">https://vulkan-online.live/casino/vulcan/</a>
MorrisAbode
chloroquine tablets buy online <a href="https://www.hydroxychloroquinex.com/#">https://www.hydroxychloroquinex.com/#</a>
RobertOrina
https://avenue18.ru/
LeslieDes
<a href=https://www.mozillka.org/>https://www.mozillka.org/</a>
Michaelmof
<a href="https://linebet-in-bd.com/">Linebet Kod Promocyjny 2023</a>
BobbyBus
canadian drugs online pharmacy [url=https://linktr.ee/canadianpharmaceuticalsonlineu#]pharmacies shipping to usa [/url] canadian online pharmacies <a href="https://hub.docker.com/r/canadadiscountdrug/pharmaceuticals#">navarro pharmacy </a> pharmacies online https://halttancentnin.livejournal.com/301.html
Jamienup
prednisone buy without prescription <a href=" http://chanjingzx.com/home.php?mod=space&uid=133246 ">prednisone 50 mg buy</a> or <a href=" http://fpmiller.info/__media__/js/netsoltrademark.php?d=prednisone1st.store ">prednisone without prescription</a> http://hiberya.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=prednisone1st.store prednisone 30 mg coupon [url=http://leadinghealthsystemcoalition.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=prednisone1st.store]buy prednisone without a prescription best price[/url] prednisone 10mg tablets and [url=https://bbs.er.run/home.php?mod=space&uid=242788]buy prednisone 20mg[/url] prednisone 50 mg tablet cost
Jamienup
prednisone 40mg <a href=" https://slovakia-forex.com/members/151997-haumnoums?s=d8c44cefb7d3760aa38a641b1687b748 ">prednisone prices</a> or <a href=" http://serverjunky.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=prednisone1st.store ">prednisone 40 mg daily</a> http://carimunenf.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=prednisone1st.store prednisone 7.5 mg [url=http://bangara.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=prednisone1st.store]where to buy prednisone in australia[/url] prescription prednisone cost and [url=https://slovakia-forex.com/members/151997-haumnoums?s=c97656bee4106f0a1941693e34101afd]prednisone 10 mg daily[/url] prednisone online australia
BobbyBus
canadian pharcharmy [url=https://dribbble.com/drugstoreonline/about#]canada pharmacies [/url] canadian government approved pharmacies <a href="https://www.mixcloud.com/canadianpharmaceuticalsonline/#">canada pharmaceuticals online </a> canada pharmacy https://forum.melanoma.org/user/canadadrugsonline/profile/
BobbyBus
aarp recommended canadian pharmacies [url=https://datastudio.google.com/reporting/1e2ea892-3f18-4459-932e-6fcd458f5505/page/MCR7C#]canada drugs pharmacy [/url] online pharmacy busted <a href="https://rabbitroom.com/members/onlinepharmacydrugstore/profile/#">online medicine shopping </a> medical pharmacies https://datastudio.google.com/reporting/1e2ea892-3f18-4459-932e-6fcd458f5505/page/MCR7C
Colindof
free singles dating search <a href=" http://fl.liaochengquan.cn/home.php?mod=space&uid=251362 ">best app for meetings online free</a> or <a href=" http://saveonpurchasing.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=datingonline1st.com ">japanese chubby</a> http://nantpod.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=datingonline1st.com woman dating sites [url=http://vegeliciouscafe.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=datingonline1st.com]onlinelovedating[/url] free singles dating and [url=http://raovatsoctrang.com/member.php?u=6726906]match dating website[/url] local personal ads
MichaelJiG
over the counter birth control <a href=" http://www.lntoxicated.com/home.php?mod=space&uid=182045 ">over the counter sleeping pills</a> or <a href=" http://johnmatthewalden.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=drugsoverthecounter.com ">over the counter ear wax removal</a> http://piercelane.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=drugsoverthecounter.com metronidazole over the counter [url=http://giovanniagnelli.us/__media__/js/netsoltrademark.php?d=drugsoverthecounter.com]over-the-counter[/url] male enhancement pills over the counter and [url=http://forum.meogames.com/home.php?mod=space&uid=7056361]best over the counter sleep aids[/url] over the counter erectile dysfunction pills
RicharddiAmn
https://ipv4.google.com/url?q=http://code-herb.com/management.html http://copayten.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=code-herb.com http://cse.google.as/url?sa=t&url=http%3A%2F%2Fcode-herb.com%2F http://traceroute.physics.carleton.ca/cgi-bin/traceroute.pl?function=ping&target=code-herb.com http://ttcaster.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=code-herb.com
BobbyBus
service connected erectile dysfunction [url=https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#]erectile vitimans [/url] erectile linked diabetes <a href="https://wallsawadar.zombeek.cz/#">herbs for erectile dysfunction </a> erectile dementia https://challonge.com/afersparun
BobbyBus
erectile boosting medication [url=https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#]erectile pictures [/url] erectile after you quit drinking <a href="https://plancaticam.estranky.cz/#">erectile pillole </a> erectile gel https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/
BobbyBus
erectile stimulus [url=https://wallsawadar.zombeek.cz/#]erectile pills over the counter [/url] herbs for erectile dysfunction <a href="https://challonge.com/afersparun#">erectile tissue in women </a> erectile solution ratings https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs
BobbyBus
erectile doctors [url=https://wallsawadar.zombeek.cz/#]erectile enhancement pills [/url] erectile hopeless <a href="https://piesapalbe.estranky.sk/#">ed drugs list </a> buy erectile dysfunction pills online https://plancaticam.estranky.cz/
BobbyBus
erectile function [url=https://challonge.com/afersparun#]how to erectile dysfunction [/url] erectile curvature <a href="https://plancaticam.estranky.cz/#">ed drugs over the counter </a> erectile medication over the counter https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups
BobbyBus
herbs for erectile dysfunction [url=https://wallsawadar.zombeek.cz/#]ed drugs [/url] best erectile pump <a href="https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#">foods for erectile </a> reviews of erectile dysfunction treatment https://wallsawadar.zombeek.cz/
MichaelJiG
over the counter sleep aids that work <a href=" http://zhuangxiuz.com/home.php?mod=space&uid=387636 ">arthritis medicine for dogs over the counter</a> or <a href=" http://billydprim.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=drugsoverthecounter.com ">scabies treatment over the counter walmart</a> http://yinyangshop.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=drugsoverthecounter.com over the counter blood pressure medicine [url=http://www.sherv.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=drugsoverthecounter.com]over the counter diuretics[/url] over the counter erection pills and [url=http://www.yizun120.com/home.php?mod=space&uid=10827]over the counter essentials login[/url] best over the counter gas and bloating medicine
BobbyBus
solutions to erectile dysfunction [url=https://plancaticam.estranky.cz/#]ed drugs list [/url] top erectile strength products <a href="https://plancaticam.estranky.cz/#">buy erectile dysfunction meds online </a> erectile pump youtube https://wallsawadar.zombeek.cz/
BobbyBus
erectile support [url=https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#]cheapest ed drugs [/url] does erectile dysfunction affect fertility <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">erectile disorder vs erectile dysfunction </a> which erectile dysfunction drug is best https://challonge.com/afersparun
BobbyBus
erectile disorder icd 10 [url=https://piesapalbe.estranky.sk/#]erectile pills without a doctor prescription [/url] erectile tissue location and function <a href="https://challonge.com/afersparun#">erectile pills china </a> 10 best erectile supplements https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs
Abdulwat
<a href="https://obzor-casino.com/">рейтинга казино</a>
BobbyBus
erectile pills that work [url=https://plancaticam.estranky.cz/#]buy erectile dysfunction pills [/url] icd 10 erectile dysfunction <a href="https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#">does erectile dysfunction cause depression </a> can erectile dysfunction be corrected https://plancaticam.estranky.cz/
DonaldMaync
https://hot-film.com.ua/
LamarRarve
https://teplapidloga.com.ua/
BobbyBus
erectile issues [url=https://plancaticam.estranky.cz/#]buy erectile dysfunction pills online [/url] does erectile dysfunction affect fertility <a href="https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#">erectile pills canada </a> erectile doctors new orleans https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups
Thomasanalm
https://heating-film.com/
BobbyBus
erectile winstrol [url=https://piesapalbe.estranky.sk/#]erectile pills over the counter [/url] erectile dysfunction remedies <a href="https://piesapalbe.estranky.sk/#">what cause erectile dysfunction </a> discount erectile dysfunction https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs
BobbyBus
erectile dysfunction doctors [url=https://piesapalbe.estranky.sk/#]solutions to erectile dysfunction [/url] how to erectile dysfunction <a href="https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#">is erectile dysfunction a disease </a> erectile vacuum pump https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/
Victorscews
over the counter adderall <a href=" http://www.zpxsxk.com/home.php?mod=space&uid=1961737 ">best over the counter weight loss pills</a> or <a href=" http://volkswagenphaeton.org/__media__/js/netsoltrademark.php?d=over-the-counter-drug.com ">best over the counter medicine for sore throat</a> http://eastrise.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=over-the-counter-drug.com over the counter anti nausea [url=http://wvk.casatile.de/__media__/js/netsoltrademark.php?d=over-the-counter-drug.com]over the counter medicine for anxiety and stress[/url] over the counter ear wax removal and [url=http://bot888.cn/home.php?mod=space&uid=1460]clobetasol over the counter equivalent[/url] over the counter acid reflux medicine
BobbyBus
erectile male enhancement [url=https://challonge.com/afersparun#]best erectile medicine [/url] erectile help massage <a href="https://wallsawadar.zombeek.cz/#">is erectile dysfunction dangerous </a> alcohol induced erectile dysfunction https://challonge.com/afersparun
BobbyBus
erectile 20170 elderly [url=https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#]best erectile dysfunction drug [/url] erectile disorder articles <a href="https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#">top erectile dysfunction products </a> review erectile dysfunction pump https://challonge.com/afersparun
BobbyBus
erectile therapy [url=https://challonge.com/afersparun#]ed drugs generic [/url] erectile disorder psychology <a href="https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#">best erectile supplements </a> erectile aid pump https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/
BobbyBus
erectile problems [url=https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#]best erectile dysfunction remedies [/url] erectile products <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">erectile therapy after prostatectomy </a> best erectile dysfunction https://wallsawadar.zombeek.cz/
BobbyBus
canadian drugs online pharmacy [url=https://canadianpharmaceuticalsonlinee.bandcamp.com/track/canadian-pharmaceuticals-usa#]canada pharmaceutical online ordering [/url] buy viagra pharmacy 100mg <a href="https://canadianpharmaceuticals.educatorpages.com/pages/canadian-pharmacies-shipping-to-usa#">online order medicine </a> online drugstore http://lwerfa.iwopop.com/
Victorscews
over the counter diet pills that work <a href=" http://517nn.com/home.php?mod=space&uid=146622 ">over the counter pink eye drops</a> or <a href=" http://flowersandothergifts.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=over-the-counter-drug.com ">best ed pills over the counter</a> http://www.baliborn.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=over-the-counter-drug.com over the counter diuretics [url=http://eslresourcecenter.us/__media__/js/netsoltrademark.php?d=over-the-counter-drug.com]over the counter bv treatment[/url] best over-the-counter medicine for sinus infection and [url=http://bbs.yongrenqianyou.com/home.php?mod=space&uid=3695967&do=profile]over the counter pink eye drops[/url] antacids over-the-counter
BobbyBus
erectile function index 5 [url=https://challonge.com/afersparun#]best erectile dysfunction drug [/url] tens 7000 erectile <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">michael douglas erectile dysfunction </a> erectile linked diabetes https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/
BobbyBus
is erectile dysfunction a chronic condition [url=https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#]buy erectile dysfunction medications online [/url] erectile improvement <a href="https://piesapalbe.estranky.sk/#">cheap ed drugs </a> erectile chambers https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/
BobbyBus
erectile dementia [url=https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#]is erectile dysfunction secondary to ptsd [/url] erectile function restored after turp <a href="https://piesapalbe.estranky.sk/#">erectile synonym </a> is erectile dysfunction dangerous https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/
Davidjax
amoxicillin tablets in india <a href=" http://517nn.com/home.php?mod=space&uid=150714 ">amoxicillin 50 mg tablets</a> or <a href=" http://stpetersburgchildrens.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=amoxil.science ">price for amoxicillin 875 mg</a> http://nevadatourandtravel.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=amoxil.science buy amoxicillin from canada [url=http://pondviewonline.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=amoxil.science]can i buy amoxicillin online[/url] how to buy amoxicillin online and [url=http://38.34.178.204/home.php?mod=space&uid=322274]buy amoxicillin online without prescription[/url] amoxil generic
BobbyBus
does erectile dysfunction pills work [url=https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#]best erectile vacuum pump [/url] erectile rehabilitation therapy <a href="https://wallsawadar.zombeek.cz/#">ed drugs </a> erectile tissue function https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/
Clintonraw
Вот и так тоже бывает:) ------- <a href="https://new-world.guide/db/perks/page/1">https://new-world.guide/db/perks/page/1</a> Какой забавный вопрос ------- <a href="https://uristpravo.ru/">https://uristpravo.ru/</a> не люблю я, опять же ------- <a href="https://gurava.ru/geocities/26/%D0%A2%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BE%D0%B2">https://gurava.ru/geocities/26/%D0%A2%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BE%D0%B2</a> Бред какой то ------- <a href="https://opt24.store/product-category/produkty-pitaniya/hlopya/">https://opt24.store/product-category/produkty-pitaniya/hlopya/</a> На мой взгляд, это интересный вопрос, буду принимать участие в обсуждении. Я знаю, что вместе мы сможем прийти к правильному ответу. ------- <a href="https://faktura29.ru/">мебель на заказ по размерам</a> Весьма хорошая идея ------- <a href="https://portotecnica.su/category/show/id/193/">https://portotecnica.su/category/show/id/193/</a> Меня возьмёш? ------- <a href="https://podologijosklinika.lt/">https://podologijosklinika.lt/</a> Я считаю, что Вы не правы. Я уверен. ------- <a href="https://ydeda.pro/">купить телеграм аккаунт</a> Похожее есть что-нибудь? ------- <a href="https://venro.ru/">https://venro.ru/</a> Просто Блеск ------- <a href="https://venro.ru/">накрутка лайков подписчиков просмотров в instagram</a>
BobbyBus
erectile tissue problems [url=https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#]erectile pills [/url] erectile medication over the counter <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">erectile triggers </a> erectile shots https://plancaticam.estranky.cz/
BobbyBus
erectile issues after 40 [url=https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#]erectile pills without a doctor prescription [/url] erectile clinics cleveland <a href="https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#">erectile with long time </a> erectile disorder articles https://piesapalbe.estranky.sk/
JimmyPobre
http://bryant-and-associates.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=hot-film.com.ua http://alt1.toolbarqueries.google.bs/url?q=https://hot-film.com.ua/ http://frischkornmediaco.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=teplapidloga.com.ua http://images.google.at/url?sa=t&url=http%3A%2F%2Fheating-film.com http://whiteningfreedom.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=teplapidloga.com.ua
BobbyBus
erectile discussion [url=https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#]erectile issues after 40 [/url] can erectile dysfunction delay pregnancy <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">erectile remedies </a> erectile injury https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups
BobbyBus
erectile vit e [url=https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#]best ed drugs [/url] can erectile dysfunction go away <a href="https://plancaticam.estranky.cz/#">erectile pills without a doctor prescription </a> erectile issues after 40 https://wallsawadar.zombeek.cz/
BobbyBus
erectile tissue [url=https://plancaticam.estranky.cz/#]prostate cancer erectile dysfunction [/url] top erectile dysfunction physicians <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">erectile enhancement pills </a> can erectile dysfunction be mental https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups
BobbyBus
for erectile health and better blood flow [url=https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#]ed drugs over the counter [/url] erectile stimulation treatment <a href="https://wallsawadar.zombeek.cz/#">cheapest ed drugs </a> erectile pills gas station https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs
BobbyBus
does erectile dysfunction ever go away [url=https://challonge.com/afersparun#]erectile implants side effects [/url] erectile dysfunction drugs <a href="https://piesapalbe.estranky.sk/#">best erectile </a> erectile boosting medication https://piesapalbe.estranky.sk/
BobbyBus
best erectile dysfunction treatment [url=https://piesapalbe.estranky.sk/#]solutions to erectile dysfunction [/url] erectile function returns as copper decreases <a href="https://wallsawadar.zombeek.cz/#">new ed drugs </a> best erectile dysfunction https://challonge.com/afersparun
BobbyBus
erectile rings [url=https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#]ed drugs over the counter [/url] who treats erectile dysfunction <a href="https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#">ed drugs over the counter </a> erectile rehabilitation therapy https://piesapalbe.estranky.sk/
Edwardcob
cost nexium pill <a href=" http://www.sdpea.com/home.php?mod=space&uid=79512 ">buy generic nexium</a> or <a href=" http://platinumenergy.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=nexium.top ">cost cheap nexium pills</a> http://ussynthetic.biz/__media__/js/netsoltrademark.php?d=nexium.top where to buy generic nexium without insurance [url=http://southcarolinanewsnetwork.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=nexium.top]where to get generic nexium without dr prescription[/url] order cheap nexium pill and [url=http://www.03jg.top/home.php?mod=space&uid=414389]where to get nexium[/url] order generic nexium without prescription
BobbyBus
erectile supplements for men [url=https://wallsawadar.zombeek.cz/#]erectile function after prostatectomy [/url] best erectile dysfunction <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">erectile disorder dsm 5 criteria </a> erectile tissue around the urethra https://plancaticam.estranky.cz/
BobbyBus
erectile spray [url=https://piesapalbe.estranky.sk/#]erectile therapy after prostatectomy [/url] erectile aid pump <a href="https://piesapalbe.estranky.sk/#">new ed drugs </a> erectile creams walgreens https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs
BobbyBus
erectile function scale [url=https://challonge.com/afersparun#]buy erectile dysfunction medications online [/url] erectile dysfunction in children <a href="https://challonge.com/afersparun#">help with erectile dysfunction </a> erectile function returns as copper decreases https://challonge.com/afersparun
Matthewmit
zithromax prescription <a href=" https://powersellershop.com/member.php/17479-rfweosfv ">zithromax 500mg price in india</a> or <a href=" http://bradleysopenhome.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=azithromycins.online ">generic zithromax medicine</a> http://c21elcielo.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=azithromycins.online where can i buy zithromax medicine [url=http://twoidahokids.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=azithromycins.online]how to get zithromax online[/url] zithromax coupon and [url=http://zhuangxiuz.com/home.php?mod=space&uid=415671]zithromax over the counter[/url] zithromax 250 mg tablet price
BobbyBus
erectile hypertension [url=https://wallsawadar.zombeek.cz/#]help with erectile dysfunction [/url] erectile sonic <a href="https://wallsawadar.zombeek.cz/#">best erectile dysfunction medication </a> best erectile supplements https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups
BobbyBus
online drugstore [url=https://taylorhicks.ning.com/photo/albums/pharmacies-shipping-to-usa#]viagra generic online pharmacy [/url] national pharmacies online <a href="https://cialispharmacy.cgsociety.org/profile#">canadian pharmacy viagra generic </a> online drugstore https://taylorhicks.ning.com/photo/albums/pharmacies-shipping-to-usa
BobbyBus
is erectile dysfunction a disease [url=https://wallsawadar.zombeek.cz/#]cheap ed drugs [/url] erectile function healthy dads healthy kids <a href="https://plancaticam.estranky.cz/#">erectile enhancement products </a> erectile hopeless https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs
BobbyBus
erectile massage therapy [url=https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#]ed drugs generic [/url] does erectile dysfunction cause depression <a href="https://piesapalbe.estranky.sk/#">new ed drugs </a> erectile issues https://challonge.com/afersparun
BobbyBus
erectile synonym [url=https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#]herbs for erectile dysfunction [/url] erectile method <a href="https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#">best erectile dysfunction pumps </a> erectile jelly https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups
BobbyBus
best erectile medication [url=https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#]best erectile pills [/url] is erectile dysfunction life threatening <a href="https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#">erectile stimulus </a> erectile vasectomy https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs
BobbyBus
can erectile dysfunction be permanent [url=https://plancaticam.estranky.cz/#]erectile supplement gnc [/url] erectile breast tissue <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">ed drugs over the counter </a> how erectile dysfunction affects men https://plancaticam.estranky.cz/
BobbyBus
erectile vacuum pump demonstration [url=https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#]buy erectile dysfunction meds online [/url] erectile boosting medication <a href="https://challonge.com/afersparun#">cheapest ed drugs </a> erectile after you quit drinking https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs
BobbyBus
erectile dysfunction pump [url=https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#]cheapest ed drugs [/url] erectile help <a href="https://www.bgaudio.org/modules.php?name=Your_Account&op=userinfo&username=Morganbumq#">fix erectile dysfunction without drugs </a> erectile vitimans https://www.fitnessgeared.com/members/dannycarne/1806-lies-youve-been-told-about-online-medicine-shopping.html
SteveFeaMs
tadalafil canada <a href=" http://www.9kuan9.com/home.php?mod=space&uid=29953 ">tadalafil canadian pharmacy price</a> or <a href=" http://needswantswishes.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=tadalafil1st.com ">tadalafil 20mg no prescription</a> http://automotivecontact.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=tadalafil1st.com buy tadalafil in usa [url=http://daleewing.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=tadalafil1st.com]where to buy tadalafil 20mg[/url] generic tadalafil india and [url=https://powersellershop.com/member.php/20910-oreovhdn]tadalafil 20[/url] tadalafil brand name in india
BobbyBus
erectile massage rochester ny [url=https://oglaszam.pl/author/ujuemanuel/#]best drugs for ed [/url] erectile dysfunction doctors <a href="https://www.pcseaz.com/home.php?mod=space&uid=234929&do=profile#">top erectile dysfunction pills </a> cheapest erectile dysfunction drugs https://www.bgaudio.org/modules.php?name=Your_Account&op=userinfo&username=Morganbumq
BobbyBus
will erectile dysfunction go away [url=https://lx.ahjxc.xyz/home.php?mod=space&uid=4685569&do=profile&from=space#]erectile dysfunction remedies [/url] erectile after you quit drinking <a href="http://promoaja.com/members/chauhillar/#">buy erectile dysfunction meds online </a> erectile pills gas station https://www.laojintuan.com/space-uid-127705.html
BobbyBus
erectile master [url=http://promoaja.com/members/chauhillar/#]ed drugs [/url] are erectile dysfunction not curable <a href="https://neurofeedbackalliance.org/community/profile/gladysdura/#">erectile injections pics </a> cheapest erectile disfunction drug http://www.batumirent.com/author/cecillogsd/
BobbyBus
top erectile dysfunction supplements [url=https://dohabb.com/index.php?page=user&action=pub_profile&id=3277956#]is erectile dysfunction common [/url] help with erectile dysfunction <a href="https://www.buy1on1.com/user/profile/2156385#">help with erectile dysfunction </a> erectile exercises video https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-ordermedicineonlineguidetocommunicatingvalue
RobertNeugh
get cheap clomid <a href=" http://www.lntoxicated.com/home.php?mod=space&uid=199243 ">cost generic clomid no prescription</a> or <a href=" http://theostephan.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=clomidc.fun ">cheap clomid price</a> http://kinrossmauritania.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=clomidc.fun where can i get cheap clomid without a prescription [url=http://287600.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=clomidc.fun]can i buy cheap clomid for sale[/url] buying cheap clomid without insurance and [url=http://property.malaysiamostwanted.com/profiles/olwnurjn]where to buy cheap clomid without insurance[/url] can i buy clomid
BobbyBus
what does erectile dysfunction mean [url=https://www.globale-evolution.de/member.php?u=30767-AugustusZe#]solutions to erectile dysfunction [/url] is erectile dysfunction covered by medicare <a href="https://www.carhubsales.com.au/user/profile/1177795#">ed drugs </a> erectile creams walmart https://ririokoye.com/members/chaudibell/
BobbyBus
how erectile dysfunction drugs work [url=https://www.reliabilityextranet.com/forums/users/ezekielmac/#]new ed drugs [/url] does erectile dysfunction get better <a href="https://www.iptv-updated.com/forums/users/lashaymosh/#">erectile enhancement pills </a> erectile response https://clicavisos.com.ar/author/erniepmsiw/
BobbyBus
are erectile dysfunction pills dangerous [url=https://electricalcars.net/index.php?qa=326752&qa_1=why-online-pharmacies-succeeds#]erectile enhancement pills [/url] youtube erectile dysfunction <a href="https://oglaszam.pl/author/ujuemanuel/#">erectile function with age </a> erectile dysfunction when trying to conceive http://yinyue7.com/space-uid-603820.html
RobertNeugh
can i get clomid no prescription <a href=" http://83783.net/home.php?mod=space&uid=4862742 ">how to buy clomid for sale</a> or <a href=" http://foresideadvisory.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=clomidc.fun ">where to buy cheap clomid without rx</a> http://deluxedigitalstudios.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=clomidc.fun can i order generic clomid pills [url=http://cutiesnation.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=clomidc.fun]buy generic clomid no prescription[/url] can i buy cheap clomid online and [url=https://nosecs.com/space-uid-325813.html]rx clomid[/url] can you buy cheap clomid without insurance
BobbyBus
discount erectile dysfunction medications [url=https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#]ed drugs list [/url] erectile issues in your 40s <a href="https://www.fitnessgeared.com/members/dannycarne/1806-lies-youve-been-told-about-online-medicine-shopping.html#">ed drugs over the counter </a> do erectile pills work http://www.wirsindfoto.de/?option=com_k2&view=itemlist&task=user&id=326396
BobbyBus
erectile hypertension [url=https://ririokoye.com/members/chaudibell/#]erectile products [/url] best erectile dysfunction pills <a href="https://www.elitesportpsy.org.au/forums/users/amielovett/#">erectile pills without a doctor prescription </a> erectile gel https://dgtss.gouv.sn/fr/content/every-little-thing-you-wanted-learn-about-online-medicine-buy-and-have-been-afraid-ask
BobbyBus
pharmacy drugstore online [url=http://www.celtras.uniport.edu.ng/profile/canadianpharmacy/#]prescription drugs from canada [/url] best online canadian pharmacy <a href="https://forum.melanoma.org/user/canadianpharmacyonline/profile/#">pharmacies online </a> canadian pharmacy generic viagra http://www.celtras.uniport.edu.ng/profile/canadianpharmacy/
Jacobvam
best canadian online pharmacy reviews: <a href=" http://canadaph.top/# ">mexican pharmacy online</a> - reputable canadian online pharmacy http://mexicanpharmacy.pro/# purple pharmacy mexico price list canadianpharmacyworld com [url=http://canadaph.top/#]canadian online pharmacy no prescription[/url] canadian pharmacy levitra
BobbyBus
online pharmacy [url=https://www.buymeacoffee.com/pharmacies#]canada drugs pharmacy online [/url] canadian pharmacy review <a href="https://www.homify.com/ideabooks/9295471/canadian-pharmacy-drugs-online#">international pharmacy </a> canadian online pharmacies https://www.nzrelo.com/forums/users/canadianviagragenericpharmacy/
JamesRuibe
Предлагаю Вам посетить сайт, на котором есть много информации на интересующую Вас тему. ------- <a href="https://gurava.ru/properties/show/7604">https://gurava.ru/properties/show/7604</a> Бесконечное обсуждение :) ------- <a href="https://venro.ru/">https://venro.ru/</a> Раслабся ! ------- <a href="https://opt24.store/product-category/vypechka/ponchiki/">https://opt24.store/product-category/vypechka/ponchiki/</a> Да-уж посмотрим ------- <a href="https://www.vlmedicina.lt/lt/dazniausi-pedu-negalavimai-ir-ju-sprendimo-budai---">https://www.vlmedicina.lt/lt/dazniausi-pedu-negalavimai-ir-ju-sprendimo-budai---</a> Я хотел бы с Вами поговорить, мне есть, что сказать по этому вопросу. ------- <a href="https://podology.shop/de/">https://podology.shop/de/</a> Охотно принимаю. Вопрос интересен, я тоже приму участие в обсуждении. Я знаю, что вместе мы сможем прийти к правильному ответу. ------- <a href="https://refix.lt/">https://refix.lt/</a> Зачет +5 ------- <a href="https://venro.ru/">накрутка инстаграм недорого</a> Мне вообщем-то не понравилось) ------- <a href="https://fmgcnc.ru/product/practicam/">https://fmgcnc.ru/product/practicam/</a> Буду знать, большое спасибо за объяснение. ------- <a href="https://mobile-appllication.com/mostbet/">https://mobile-appllication.com/mostbet/</a> Невероятно! ------- <a href="https://vavadavcf.info/">https://vavadavcf.info/</a>
Geralderulk
erectile dysfunction pills: <a href=" http://edpills.men/# ">best over the counter ed pills</a> - top ed pills http://edpills.men/# natural remedies for ed cialis canadian pharmacy [url=https://canadadrugs.best/#]canadian pharmacy no scripts[/url] canadian neighbor pharmacy
Geralderulk
online pharmacy india: <a href=" https://indiapills.pro/# ">online shopping pharmacy india</a> - generic cialis india http://indiapills.pro/# indian pharmacy paypal compare ed drugs [url=https://edpills.men/#]best over the counter ed pills[/url] online ed pills
Claytonfup
canadian drugs pharmacy <a href=" http://www.9yuanmoli.com/bbs/home.php?mod=space&uid=227933 ">the canadian pharmacy</a> or <a href=" http://putloker.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=canadianph.pro ">canadian pharmacy ltd</a> http://flightschooladvisor.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=canadianph.pro canadian drug stores [url=http://agro-alimentarias.es/__media__/js/netsoltrademark.php?d=canadianph.pro]canada rx pharmacy[/url] medication canadian pharmacy and [url=http://www.troutpredator.com/community/member.php?u=191849]canadian pharmacy india[/url] canadian pharmacy cheap
Claytonfup
canadian pharmacy ltd <a href=" http://pcbspeed.com/dis/home.php?mod=space&uid=393119 ">legitimate canadian online pharmacies</a> or <a href=" http://portableairrentalandsalescenter.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=canadianph.pro ">canadapharmacyonline com</a> http://cardboarddisplays.biz/__media__/js/netsoltrademark.php?d=canadianph.pro canadian pharmacy 365 [url=http://fotothread.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=canadianph.pro]canadian pharmacy world reviews[/url] legitimate canadian mail order pharmacy and [url=http://www.rayjoyscm.com/home.php?mod=space&uid=55864]best canadian pharmacy to order from[/url] canadianpharmacy com
BobbyBus
erectile gel [url=https://lx.ahjxc.xyz/home.php?mod=space&uid=4685569&do=profile&from=space#]ed drugs list [/url] can erectile dysfunction be cured naturally <a href="http://www.ribinad.com/forum/profile.php?id=2957#">new york erectile dysfunction </a> how erectile dysfunction affects men https://dohabb.com/index.php?page=user&action=pub_profile&id=3277956
BobbyBus
erectile winstrol [url=https://dohabb.com/index.php?page=user&action=pub_profile&id=3277956#]erectile [/url] erectile synonym <a href="https://www.sitiosecuador.com/author/yaniraxwq/#">erectile creams rite aid </a> erectile tissue definition https://www.iptv-updated.com/forums/users/lashaymosh/
BobbyBus
erectile with long time [url=https://www.qzqcfw.com/home.php?mod=space&uid=157003&do=profile&from=space#]erectile pills [/url] erectile dysfunction drugs <a href="http://www.wirsindfoto.de/?option=com_k2&view=itemlist&task=user&id=326396#">erectile response </a> erectile dysfunction when viagra doesn t work https://www.sitiosecuador.com/author/yaniraxwq/
BobbyBus
buy erectile dysfunction pills [url=https://forum.veriagi.com/profile.php?id=3186327#]erectile pills canada [/url] erectile pain after peyronie s surgery <a href="https://www.carhubsales.com.au/user/profile/1177795#">erectile dysfunction and radiation treatment </a> yoga for erectile dysfunction https://www.icsp-hyderabad.com/forums/users/blpedmundz/
BobbyBus
erectile brokenness [url=https://www.qzqcfw.com/home.php?mod=space&uid=157003&do=profile&from=space#]erectile dysfunction icd 10 [/url] do erectile pills work <a href="https://www.breakoursilence.com/community/profile/carolynuik/#">ed drugs generic </a> erectile tissue location and function https://piesapalbe.estranky.sk/
BobbyBus
erectile failure [url=https://nienalo.strikingly.com/#]discount erectile dysfunction pills [/url] erectile restoration centers llc <a href="https://electricalcars.net/index.php?qa=326752&qa_1=why-online-pharmacies-succeeds#">ed drugs generic </a> does erectile dysfunction destroy marriages https://www.qzqcfw.com/home.php?mod=space&uid=157003&do=profile&from=space
BobbyBus
erectile synonym [url=https://www.karcinomdojke.rs/forums/users/sabinalamm/edit/?updated=true/users/sabinalamm/#]best ed drugs [/url] erectile disease quiz <a href="https://www.icsp-hyderabad.com/forums/users/blpedmundz/#">erectile pills over the counter </a> buy erectile dysfunction meds https://www.iptv-updated.com/forums/users/lashaymosh/
BobbyBus
tens 7000 erectile [url=https://dohabb.com/index.php?page=user&action=pub_profile&id=3277956#]buy erectile dysfunction pills [/url] erectile disorder treatment <a href="https://www.cotizaciondemetales.com/foro/forums/users/sophiabrer/#">buy erectile dysfunction pills </a> erectile function in vagina https://dgtss.gouv.sn/fr/content/every-little-thing-you-wanted-learn-about-online-medicine-buy-and-have-been-afraid-ask
BobbyBus
review erectile dysfunction pump [url=http://cq.x7cq.vip/home.php?mod=space&uid=7547482&do=profile&from=space#]erectile disorder articles [/url] erectile function cocaine abuse <a href="http://aupa1913.org/actualidad/foro/profile/pablobarnh/#">erectile dysfunction icd </a> erectile disorder exam https://www.breakoursilence.com/community/profile/carolynuik/
BobbyBus
erectile problems [url=https://towyardcars.com/author/ignaciomcc/#]erectile fissure [/url] topical erectile dysfunction <a href="https://thegameofcareers.com/forums/users/claricezro/edit/?paged=0/users/claricezro/#">ed drugs generic </a> erectile medication bimix http://7pdf.ir/unknown-facts-about-pharmacy-uk-made-known/
BobbyBus
erectile function healthy dads healthy kids [url=https://farawaykingdom.net/2023/02/28/are-you-embarrassed-by-your-online-pharmacy-skills-here%c2%92s-what-to-do/#]can erectile dysfunction be temporary [/url] erectile rehabilitation program <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">solutions to erectile dysfunction </a> erectile pill sponsored by doctor oz https://gravesales.com/author/serenakenn/
BobbyBus
acupuncture for erectile [url=https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-canadianpharmaceuticalsonlinereviewsguide#]solutions to erectile dysfunction [/url] soma erectile dysfunction <a href="https://challonge.com/afersparun#">help with erectile dysfunction </a> erectile pill as shown on shark tank https://umaco.de/to-ensure-that-you-to-be-successful-in-online-order-medicine-listed-below-are-5-invaluable-things-to-know/
BobbyBus
erectile aid pump [url=http://cq.x7cq.vip/home.php?mod=space&uid=7547482&do=profile&from=space#]new york erectile dysfunction [/url] erectile function clinic in san antonio <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">top erectile dysfunction medication </a> is erectile dysfunction a va disability https://www.globale-evolution.de/member.php?u=30767-AugustusZe
BobbyBus
erectile 20170 elderly [url=https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#]erectile pump implant [/url] erectile com <a href="https://dgtss.gouv.sn/fr/content/every-little-thing-you-wanted-learn-about-online-medicine-buy-and-have-been-afraid-ask#">erectile pills </a> erectile medicine new zealand silvasta https://nienalo.strikingly.com/
BobbyBus
erectile quality scale [url=https://www.reliabilityextranet.com/forums/users/ezekielmac/#]buy erectile dysfunction pills [/url] erectile pills that work <a href="https://dgtss.gouv.sn/fr/content/every-little-thing-you-wanted-learn-about-online-medicine-buy-and-have-been-afraid-ask#">top erectile dysfunction pills </a> erectile function after prostatectomy https://www.reliabilityextranet.com/forums/users/ezekielmac/
BobbyBus
erectile function cocaine abuse [url=https://ai.igcps.com/home.php?mod=space&uid=439125&do=profile&from=space#]is erectile dysfunction a va disability [/url] erectile issues after 40 <a href="https://dohabb.com/index.php?page=user&action=pub_profile&id=3277956#">erectile massage rochester ny </a> erectile herbal supplements https://gravesales.com/author/serenakenn/
BobbyBus
is erectile dysfunction life threatening [url=http://yinyue7.com/space-uid-603820.html#]best erectile dysfunction medication [/url] best erectile pills <a href="https://plancaticam.estranky.cz/#">ed drugs generic </a> erectile dysfunction causes https://oglaszam.pl/author/ujuemanuel/
BobbyBus
erectile performance [url=https://www.iptv-updated.com/forums/users/lashaymosh/#]erectile enhancement pills [/url] erectile issues after 40 <a href="https://www.buy1on1.com/user/profile/2156385#">best erectile dysfunction medication </a> discount erectile dysfunction drugs http://www.batumirent.com/author/cecillogsd/
BobbyBus
erectile desensitization [url=https://www.gaycn.top/home.php?mod=space&uid=946372&do=profile#]best drugs for ed [/url] what erectile dysfunction solution works best <a href="https://neurofeedbackalliance.org/community/profile/gladysdura/#">erectile dysfunction and topical formulas </a> erectile health http://contractorsadvisor.net/forums/users/issacbrode/edit/?updated=true/users/issacbrode/
BobbyBus
erectile meds [url=http://brianknapp.co/community/profile/dillondeet/#]best erectile pills [/url] erectile creams walgreens <a href="http://brianknapp.co/community/profile/dillondeet/#">erectile vacuum device </a> erectile hardening cream https://oglaszam.pl/author/ujuemanuel/
BobbyBus
erectile enhancement supplements [url=https://www.cotizaciondemetales.com/foro/forums/users/sophiabrer/#]ed drugs [/url] erectile dysfunction when viagra doesn t work <a href="https://www.sex8.zone/home.php?mod=space&uid=7340985&do=profile#">erectile pills in canada </a> erectile deformity https://www.karcinomdojke.rs/forums/users/sabinalamm/edit/?updated=true/users/sabinalamm/
DavidInsAp
how to cure ed <a href=" http://property.malaysiamostwanted.com/profiles/uwilvows ">ed remedies</a> or <a href=" http://see-mee.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=cheapdr.top ">best ed drugs</a> http://kristajugs.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=cheapdr.top cheap pills online [url=http://onsitemanagedservices.org/__media__/js/netsoltrademark.php?d=cheapdr.top]injections for ed[/url] supplements for ed and [url=http://www.troutpredator.com/community/member.php?u=200683]ed clinic[/url] which ed drug is best
BobbyBus
best erectile dysfunction pills [url=https://www.cotizaciondemetales.com/foro/forums/users/sophiabrer/#]erectile pills from canada [/url] erectile discomfort <a href="https://www.fitnessgeared.com/members/dannycarne/1806-lies-youve-been-told-about-online-medicine-shopping.html#">top erectile dysfunction pills </a> buy erectile dysfunction pills https://ai.igcps.com/home.php?mod=space&uid=439125&do=profile&from=space
BobbyBus
erectile massage therapy [url=https://wallsawadar.zombeek.cz/#]buy erectile dysfunction medications online [/url] can erectile dysfunction caused by guilt <a href="https://www.zonamobile.net/forums/profile/garnetpguk/#">erectile shake </a> erectile implants https://ririokoye.com/members/chaudibell/
BobbyBus
youth erectile dysfunction [url=https://eu.4gameforum.com/members/1189354/#]buy erectile dysfunction medications online [/url] erectile cream for me <a href="http://7pdf.ir/unknown-facts-about-pharmacy-uk-made-known/#">buy erectile dysfunction pills online </a> erectile creams rite aid https://www.icsp-hyderabad.com/forums/users/blpedmundz/
BobbyBus
erectile issues in men over 50 [url=http://www.dungdong.com/home.php?mod=space&uid=2527925&do=profile#]erectile vacuum device [/url] best erectile dysfunction medication <a href="https://eu.4gameforum.com/members/1189354/#">erectile doctors </a> compare erectile dysfunction drugs https://www.gaycn.top/home.php?mod=space&uid=946372&do=profile
BobbyBus
erectile ointment [url=https://poweredgemag.com/forums/users/chelseaath/edit/?updated=true/users/chelseaath/#]buy erectile dysfunction medications online [/url] erectile method <a href="https://www.reliabilityextranet.com/forums/users/ezekielmac/#">partner with erectile dysfunction </a> erectile after prostate surgery https://www.iptv-updated.com/forums/users/lashaymosh/
Josephseacy
Viagra femme ou trouver <a href=" http://hm5.cn/space-uid-454691.html ">SildГ©nafil 100mg pharmacie en ligne</a> or <a href=" http://wielandcommercialgroup.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=viafrance.store ">Quand une femme prend du Viagra homme</a> http://nationalparktour.info/__media__/js/netsoltrademark.php?d=viafrance.store Viagra prix pharmacie paris [url=http://ruralwater.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=viafrance.store]Viagra homme prix en pharmacie sans ordonnance[/url] Acheter viagra en ligne livraison 24h and [url=http://www.9kuan9.com/home.php?mod=space&uid=36688]Viagra femme ou trouver[/url] Viagra pas cher inde
BobbyBus
erectile stamina in older men [url=https://farawaykingdom.net/2023/02/28/are-you-embarrassed-by-your-online-pharmacy-skills-here%c2%92s-what-to-do/#]herbs for erectile dysfunction [/url] dealing with erectile dysfunction <a href="http://aupa1913.org/actualidad/foro/profile/pablobarnh/#">erectile pills without a doctor prescription </a> do erectile pills permanently increase size https://yazdkhodro.ir/author/kevinledes/
BobbyBus
erectile restoration centers llc [url=https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#]fast erectile dysfunction drugs [/url] erectile dysfunction and topical formulas <a href="https://www.karcinomdojke.rs/forums/users/sabinalamm/edit/?updated=true/users/sabinalamm/#">buy erectile dysfunction pills online </a> which erectile dysfunction foods work fast https://nienalo.strikingly.com/
DanialLaf
pillole per erezione immediata <a href=" http://www.andyliuxue.com/home.php?mod=space&uid=342079 ">miglior sito dove acquistare viagra</a> or <a href=" http://geeksfirst.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=viasenzaricetta.com ">viagra originale recensioni</a> http://gradientinsurance.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=viasenzaricetta.com viagra originale in 24 ore contrassegno [url=http://nancyschuman.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=viasenzaricetta.com]pillole per erezione in farmacia senza ricetta[/url] le migliori pillole per l'erezione and [url=http://202.51.128.183/forum/home.php?mod=space&uid=14758996]viagra online in 2 giorni[/url] viagra consegna in 24 ore pagamento alla consegna
HowardMoulk
how to get cytotec online <a href=" http://xn--33-wu2cxg7rw55hwpl5vbp68m.xyz/home.php?mod=space&uid=164683 ">buy misoprostol over the counter</a> or <a href=" http://homelanit.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=cytotecsale.pro ">how to get cytotec online</a> http://hardestydesigngroup.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=cytotecsale.pro cytotec buy online usa [url=http://lovemelt.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=cytotecsale.pro]Cytotec 200mcg price[/url] order cytotec online and [url=http://38.34.178.204/home.php?mod=space&uid=472194]where to get cytotec pills[/url] cytotec abortion pill
BobbyBus
is erectile dysfunction a disease [url=https://nienalo.strikingly.com/#]erectile enhancement pills [/url] erectile medication bimix <a href="https://www.karcinomdojke.rs/forums/users/sabinalamm/edit/?updated=true/users/sabinalamm/#">help with erectile dysfunction </a> erectile difficulty https://www.carhubsales.com.au/user/profile/1177795
BobbyBus
erectile pills from canada [url=https://wallsawadar.zombeek.cz/#]erectile neuroplasticity [/url] erectile aid pump <a href="https://doska.philatelie.ru/author/vilmacluca/#">cheapest ed drugs </a> for erectile health and better blood flow https://www.reliabilityextranet.com/forums/users/ezekielmac/
BobbyBus
erectile health [url=https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-canadianpharmaceuticalsonlinereviewsguide#]erectile vacuum systems [/url] overcoming erectile dysfunction without drugs <a href="https://farawaykingdom.net/2023/02/28/are-you-embarrassed-by-your-online-pharmacy-skills-here%c2%92s-what-to-do/#">comparing erectile dysfunction drugs </a> erectile implant surgery https://thegameofcareers.com/forums/users/claricezro/edit/?paged=0/users/claricezro/
BobbyBus
are erectile dysfunction not curable [url=https://forum.veriagi.com/profile.php?id=3186327#]best drugs for ed [/url] buy erectile dysfunction meds <a href="http://promoaja.com/members/chauhillar/#">top erectile dysfunction pills </a> erectile tissue location and function https://www.breakoursilence.com/community/profile/carolynuik/
HowardMoulk
buy misoprostol over the counter <a href=" http://didau.org/forum/members/rqnpdigb.html ">п»їcytotec pills online</a> or <a href=" http://rfidreaders.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=cytotecsale.pro ">how to get cytotec online</a> http://miraterm.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=cytotecsale.pro buy cytotec over the counter [url=http://banmentholnow.org/__media__/js/netsoltrademark.php?d=cytotecsale.pro]buy cytotec over the counter[/url] buy cytotec over the counter and [url=https://www.xiaoditech.com/bbs/home.php?mod=space&uid=1036873]cytotec pills buy online[/url] buy cytotec
BobbyBus
erectile vasectomy [url=https://dohabb.com/index.php?page=user&action=pub_profile&id=3277956#]best erectile dysfunction medication [/url] does erectile dysfunction cause depression <a href="https://ririokoye.com/members/chaudibell/#">erectile difficulty </a> top erectile dysfunction drugs http://86x.org/home.php?mod=space&uid=1980778&do=profile&from=space
BobbyBus
erectile pills over the counter [url=https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#]can erectile dysfunction be temporary [/url] erectile pills online india <a href="http://7pdf.ir/unknown-facts-about-pharmacy-uk-made-known/#">erectile pills from canada </a> erectile pills china http://brianknapp.co/community/profile/dillondeet/
BobbyBus
erectile shots diagram [url=https://scppfussball.de/forums/users/roystillin#]why does erectile dysfunction happen [/url] erectile means <a href="https://challonge.com/afersparun#">best erectile dysfunction medicine </a> dealing with erectile dysfunction https://www.icsp-hyderabad.com/forums/users/blpedmundz/
HowardMoulk
buy cytotec online fast delivery <a href=" http://bbs.94kk.net/home.php?mod=space&uid=6098426 ">Misoprostol 200 mg buy online</a> or <a href=" http://questoverhorses.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=cytotecsale.pro ">how to get cytotec online</a> http://theimagetv.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=cytotecsale.pro buy cytotec online fast delivery [url=http://smartnerships.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=cytotecsale.pro]where to get cytotec pills[/url] buy cytotec and [url=http://lovechorus.com/home.php?mod=space&uid=13669127]buy cytotec online fast delivery[/url] purchase cytotec
BobbyBus
is erectile dysfunction genetic [url=https://poweredgemag.com/forums/users/chelseaath/edit/?updated=true/users/chelseaath/#]ed drugs over the counter [/url] erectile definition <a href="https://towyardcars.com/author/ignaciomcc/#">new drugs for ed </a> discount erectile dysfunction drugs https://homemdigital.com/forums/users/chaunceytu/
HaroldVox
<a href="http://ukrgo.com/view_subsection.php?id_subsection=44">щебень</a>
BobbyBus
erectile master [url=https://homemdigital.com/forums/users/chaunceytu/#]alcohol induced erectile dysfunction [/url] erectile pills over the counter <a href="https://clicavisos.com.ar/author/erniepmsiw/#">cheap ed drugs </a> erectile therapy pump https://dgtss.gouv.sn/fr/content/every-little-thing-you-wanted-learn-about-online-medicine-buy-and-have-been-afraid-ask
BobbyBus
are erectile disorder coverage under aca [url=https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-canadianpharmaceuticalsonlinereviewsguide#]for erectile dysfunction [/url] when erectile dysfunction meds quite working <a href="https://electricalcars.net/index.php?qa=326752&qa_1=why-online-pharmacies-succeeds#">solutions to erectile dysfunction </a> erectile support https://www.gaycn.top/home.php?mod=space&uid=946372&do=profile
BobbyBus
erectile injection video [url=https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-canadianpharmaceuticalsonlinereviewsguide#]erectile pills without a doctor prescription [/url] does erectile dysfunction ever go away <a href="http://86x.org/home.php?mod=space&uid=1980778&do=profile&from=space#">buy erectile dysfunction pills online </a> can erectile dysfunction cause depression https://ai.igcps.com/home.php?mod=space&uid=439125&do=profile&from=space
BobbyBus
erectile function cocaine abuse [url=https://www.buy1on1.com/user/profile/2156385#]erectile pictures [/url] erectile disorder psychology <a href="https://www.reliabilityextranet.com/forums/users/ezekielmac/#">cheap ed drugs </a> erectile response http://www.batumirent.com/author/cecillogsd/
BobbyBus
who treats erectile dysfunction [url=http://www.wirsindfoto.de/?option=com_k2&view=itemlist&task=user&id=326396#]erectile medication over counter [/url] is erectile dysfunction normal <a href="https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-canadianpharmaceuticalsonlinereviewsguide#">new ed drugs </a> erectile difficulty https://www.pcseaz.com/home.php?mod=space&uid=234929&do=profile
Jamescaurf
india online pharmacy <a href=" http://www.visualchemy.gallery/forum/profile.php?id=2087614 ">cheapest online pharmacy india</a> or <a href=" http://newarkrbp.biz/__media__/js/netsoltrademark.php?d=indiaph.store ">india pharmacy</a> http://www.absolutecreditcounseling.us/__media__/js/netsoltrademark.php?d=indiaph.store top 10 pharmacies in india [url=http://basketfund.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=indiaph.store]top 10 online pharmacy in india[/url] pharmacy website india and [url=http://bbs.94kk.net/home.php?mod=space&uid=6152999]indian pharmacy[/url] buy prescription drugs from india
BobbyBus
erectile enhancer [url=https://forum.veriagi.com/profile.php?id=3186327#]ed drugs generic [/url] antidepressant without erectile dysfunction <a href="https://doska.philatelie.ru/author/vilmacluca/#">buy erectile dysfunction medications online </a> erectile injections pics https://www.qzqcfw.com/home.php?mod=space&uid=157003&do=profile&from=space
BobbyBus
erectile curve [url=https://www.fitnessgeared.com/members/dannycarne/1806-lies-youve-been-told-about-online-medicine-shopping.html#]herbs for erectile dysfunction [/url] youth erectile dysfunction <a href="http://www.dungdong.com/home.php?mod=space&uid=2527925&do=profile#">erectile winstrol </a> erectile pump reviews https://www.hirainst.com/members/alyciakzw/
Jamescaurf
india pharmacy mail order <a href=" http://bbs.94kk.net/home.php?mod=space&uid=6150236 ">reputable indian pharmacies</a> or <a href=" http://hotelindigovernonhills.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=indiaph.store ">indian pharmacies safe</a> http://aerospacecolorado.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=indiaph.store india pharmacy [url=http://outdoorpacificpatiofurniture.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=indiaph.store]canadian pharmacy india[/url] top online pharmacy india and [url=http://m.414500.cc/home.php?mod=space&uid=1366801]reputable indian pharmacies[/url] india pharmacy mail order
BobbyBus
cheapest erectile dysfunction [url=http://aupa1913.org/actualidad/foro/profile/pablobarnh/#]erectile trick [/url] is erectile dysfunction life threatening <a href="https://plancaticam.estranky.cz/#">erectile disorder vs erectile dysfunction </a> best erectile dysfunction pills online https://www.sitiosecuador.com/author/yaniraxwq/
BobbyBus
erectile machines [url=https://worldtaxi.org/2023/02/25/the-one-thing-to-do-for-canadian-pharmacies/#]erectile tension rings [/url] erectile dysfunction guide <a href="http://86x.org/home.php?mod=space&uid=1980778&do=profile&from=space#">erectile pumps </a> does erectile dysfunction get better https://www.bgaudio.org/modules.php?name=Your_Account&op=userinfo&username=Morganbumq
Richarddat
zithromax generic price <a href=" http://101.34.208.228/home.php?mod=space&uid=205102 ">zithromax 500mg price in india</a> or <a href=" http://franklowe.us/__media__/js/netsoltrademark.php?d=azithromycin.pro ">where to get zithromax</a> http://rethree.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=azithromycin.pro zithromax prescription [url=http://www.google.bj/url?q=https://azithromycin.pro]zithromax azithromycin[/url] where to get zithromax over the counter and [url=http://www.andyliuxue.com/home.php?mod=space&uid=372765]purchase zithromax z-pak[/url] zithromax for sale us
BobbyBus
erectile definition [url=https://challonge.com/afersparun#]erectile quality monitor [/url] erectile potion <a href="https://thegameofcareers.com/forums/users/claricezro/edit/?paged=0/users/claricezro/#">is erectile dysfunction common </a> erectile boosting medication https://ririokoye.com/members/chaudibell/
BobbyBus
erectile function questionnaire [url=https://www.globale-evolution.de/member.php?u=30767-AugustusZe#]erectile nerves [/url] erectile function scale <a href="https://www.zonamobile.net/forums/profile/garnetpguk/#">erectile synonym </a> is erectile dysfunction curable http://www.nyc366.com/nycfind/learning-pods-3/three-rules-about-international-pharmacy-meant-to-be-damaged.html
Richarddat
buy zithromax 1000mg online <a href=" http://www.whatsapap.com/home.php?mod=space&uid=404858 ">zithromax 250 mg tablet price</a> or <a href=" http://trivalentgroup.us/__media__/js/netsoltrademark.php?d=azithromycin.pro ">where to get zithromax</a> http://buyoptimum.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=azithromycin.pro buy zithromax 1000mg online [url=http://forumontime.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=azithromycin.pro]zithromax capsules price[/url] zithromax 250 mg pill and [url=http://www.9kuan9.com/home.php?mod=space&uid=43191]where can i buy zithromax medicine[/url] zithromax for sale us
BobbyBus
erectile prosthesis [url=https://www.carhubsales.com.au/user/profile/1177795#]youtube erectile dysfunction [/url] erectile aids <a href="https://thegameofcareers.com/forums/users/claricezro/edit/?paged=0/users/claricezro/#">order erectile dysfunction pills </a> erectile pumps http://aupa1913.org/actualidad/foro/profile/pablobarnh/
BobbyBus
top erectile dysfunction doctors in tx [url=http://promoaja.com/members/chauhillar/#]discount erectile dysfunction [/url] erectile function <a href="https://www.sex8.zone/home.php?mod=space&uid=7340985&do=profile#">best erectile dysfunction medication </a> erectile recovery after prostatectomy https://www.karcinomdojke.rs/forums/users/sabinalamm/edit/?updated=true/users/sabinalamm/
BillyUsedo
Жаль, что сейчас не могу высказаться - опаздываю на встречу. Но вернусь - обязательно напишу что я думаю. ------- <a href="https://msk.modulboxpro.ru/arenda/">https://msk.modulboxpro.ru/arenda/</a> Вы допускаете ошибку. Могу это доказать. Пишите мне в PM. ------- <a href="https://piterskie-zametki.ru/225290">https://piterskie-zametki.ru/225290</a> Авторитетный ответ, познавательно... ------- <a href="https://gurava.ru/geocities/40/%D0%A3%D0%B6%D1%83%D1%80?property_type=1&purpose_type=2">https://gurava.ru/geocities/40/%D0%A3%D0%B6%D1%83%D1%80?property_type=1&purpose_type=2</a> Крута тумбочка ------- <a href="https://portotecnica.su/category/show/id/259/">https://portotecnica.su/category/show/id/259/</a> А что, если нам посмотреть на этот вопрос с другой точки зрения? ------- <a href="https://opt24.store/product-category/konfety/drazhe/">https://opt24.store/product-category/konfety/drazhe/</a> Балин, вот это да...:( ------- <a href="https://xn--80adbhccsco0ahgdgbcre0b.xn--p1acf/">проекты домов из бруса сочи</a> Я извиняюсь, но, по-моему, Вы не правы. Я уверен. Могу отстоять свою позицию. Пишите мне в PM. ------- <a href="https://xn--80aakfajgcdf8bbqzbrl1h3d.xn--p1ai/">купить квартиру в сочи</a> неплохо ------- <a href="https://venro.ru/">накрутка лайков в инсте</a> и что дальше! ------- <a href="https://venro.ru/">https://venro.ru/</a> Действительно странно ------- <a href="https://eldoradovcf.xyz/">https://eldoradovcf.xyz/</a>
BobbyBus
what erectile dysfunction pill is the best [url=http://www.ribinad.com/forum/profile.php?id=2957#]top erectile dysfunction pills [/url] fast acting erectile pills <a href="https://www.buy1on1.com/user/profile/2156385#">can erectile dysfunction be cured naturally </a> does erectile dysfunction destroy marriages https://www.qzqcfw.com/home.php?mod=space&uid=157003&do=profile&from=space
OrlandoLoomy
uti over the counter medication <a href=" https://forums.dris.se/member.php?213264-cvskdpyx ">over the counter ed medication</a> or <a href=" http://www.networkingsolutions.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=overthecounter.pro ">over-the-counter drug</a> http://lastfurnace.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=overthecounter.pro over the counter ed pills [url=http://millsminneapolis.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=overthecounter.pro]over the counter antibiotics[/url] over the counter ringworm treatment and [url=https://www.clipsharelive.com/user/kfsgxbzm/videos]over the counter antidepressant[/url] ivermectin over the counter
BobbyBus
compare erectile dysfunction medication [url=https://www.buy1on1.com/user/profile/2156385#]compare erectile dysfunction medication [/url] erectile examination <a href="https://www.qzqcfw.com/home.php?mod=space&uid=157003&do=profile&from=space#">erectile shots diagram </a> erectile blogs https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-canadianpharmaceuticalsonlinereviewsguide
OrlandoLoomy
muscle relaxers over the counter <a href=" https://masterbationtube.com/user/uuhangjb/videos ">anthem over the counter catalogue</a> or <a href=" http://cardeainc.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=overthecounter.pro ">clobetasol cream over the counter</a> http://hillgardens.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=overthecounter.pro rightsource over the counter [url=http://promotingfaith.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=overthecounter.pro]antacids over-the-counter[/url] clobetasol cream over the counter and [url=http://517nn.com/home.php?mod=space&uid=247302]best over the counter skin tag removal[/url] over the counter viagra substitute
BobbyBus
can erectile dysfunction happen suddenly [url=http://cq.x7cq.vip/home.php?mod=space&uid=7547482&do=profile&from=space#]erectile pumps and rings [/url] erectile pills gas station <a href="https://www.reliabilityextranet.com/forums/users/ezekielmac/#">erectile function trial offers in sarasota fl </a> erectile dysfunction when trying to conceive https://electricalcars.net/index.php?qa=326752&qa_1=why-online-pharmacies-succeeds
BobbyBus
erectile disorder symptoms [url=https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-ordermedicineonlineguidetocommunicatingvalue#]does erectile dysfunction end [/url] erectile aid pump <a href="https://www.cotizaciondemetales.com/foro/forums/users/sophiabrer/#">best erectile vacuum pump </a> erectile dysfunction symptoms https://www.breakoursilence.com/community/profile/carolynuik/
BobbyBus
service connected erectile dysfunction [url=https://doska.philatelie.ru/author/vilmacluca/#]can erectile dysfunction happen suddenly [/url] is erectile dysfunction caused by diabetes <a href="https://lx.ahjxc.xyz/home.php?mod=space&uid=4685569&do=profile&from=space#">erectile pills china </a> improving erectile dysfunction https://www.bgaudio.org/modules.php?name=Your_Account&op=userinfo&username=Morganbumq
BobbyBus
how erectile dysfunction drugs work [url=https://clicavisos.com.ar/author/erniepmsiw/#]buy erectile dysfunction pills [/url] erectile function after prostate surgery <a href="https://www.carhubsales.com.au/user/profile/1177795#">best erectile supplements </a> how erectile dysfunction affects women http://7pdf.ir/unknown-facts-about-pharmacy-uk-made-known/
BobbyBus
antidepressant without erectile dysfunction [url=https://www.buy1on1.com/user/profile/2156385#]new ed drugs [/url] viagra without erectile dysfunction <a href="https://thegameofcareers.com/forums/users/claricezro/edit/?paged=0/users/claricezro/#">erectile stimulator </a> 10 best erectile http://86x.org/home.php?mod=space&uid=1980778&do=profile&from=space
BobbyBus
erectile herbal supplements [url=http://cq.x7cq.vip/home.php?mod=space&uid=7547482&do=profile&from=space#]can erectile dysfunction be treated [/url] erectile massage rochester ny <a href="http://contractorsadvisor.net/forums/users/issacbrode/edit/?updated=true/users/issacbrode/#">best erectile dysfunction medication </a> erectile function healthy dads healthy kids https://www.zonamobile.net/forums/profile/garnetpguk/
BobbyBus
do erectile dysfunction pills really work [url=https://oglaszam.pl/author/ujuemanuel/#]does erectile dysfunction get better [/url] erectile dementia <a href="https://plancaticam.estranky.cz/#">erectile breast tissue </a> erectile smoothie https://ririokoye.com/members/chaudibell/
BobbyBus
can erectile dysfunction be cured [url=https://eu.4gameforum.com/members/1189354/#]ed drugs list [/url] new york erectile dysfunction <a href="http://promoaja.com/members/chauhillar/#">erectile doctors new orleans </a> erectile dysfunction when quitting drinking https://www.fitnessgeared.com/members/dannycarne/1806-lies-youve-been-told-about-online-medicine-shopping.html
BobbyBus
is erectile dysfunction caused by diabetes [url=http://allstamps.ru/author/aldavanzet/#]top erectile dysfunction physicians [/url] erectile tissue in women <a href="https://www.hirainst.com/members/alyciakzw/#">erectile on demand </a> erectile band https://thegameofcareers.com/forums/users/claricezro/edit/?paged=0/users/claricezro/
BobbyBus
buy erectile dysfunction pills online [url=https://forum.veriagi.com/profile.php?id=3186327#]does erectile dysfunction cause depression [/url] erectile clinic tulsa ok <a href="https://www.reliabilityextranet.com/forums/users/ezekielmac/#">erectile pills for sale </a> erectile mastery program https://www.karcinomdojke.rs/forums/users/sabinalamm/edit/?updated=true/users/sabinalamm/
BobbyBus
erectile injections [url=http://cq.x7cq.vip/home.php?mod=space&uid=7547482&do=profile&from=space#]erectile on demand [/url] is erectile dysfunction permanent <a href="https://plancaticam.estranky.cz/#">erectile disorder vs erectile dysfunction </a> erectile brokenness https://www.hirainst.com/members/alyciakzw/
JarrettLop
<a href="https://sex-38.ru/">иркутск шлюхи по вызову</a>
BobbyBus
youtube erectile dysfunction [url=http://bbs.boway.net/home.php?mod=space&uid=268495&do=profile&from=space#]best ed drugs [/url] erectile booster method pdf <a href="https://www.unitenplay.com/forums/users/staceyhutc/#">erectile enhancement pills </a> erectile lump https://electricalcars.net/index.php?qa=326752&qa_1=why-online-pharmacies-succeeds
BobbyBus
erectile vacuum [url=https://challonge.com/afersparun#]herbs for erectile dysfunction [/url] erectile clinic chicago <a href="http://www.batumirent.com/author/cecillogsd/#">best ed drugs </a> can erectile dysfunction be fixed https://www.zonamobile.net/forums/profile/garnetpguk/
awosbih
[url=http://slkjfdf.net/]Ezajojuje[/url] <a href="http://slkjfdf.net/">Uhuvibo</a> oin.zpdo.suhisaver.org.npu.we http://slkjfdf.net/
BobbyBus
erectile disorder dsm 5 criteria [url=https://www.globale-evolution.de/member.php?u=30767-AugustusZe#]why sudden erectile dysfunction [/url] how erectile dysfunction affects marriage <a href="https://www.breakoursilence.com/community/profile/carolynuik/#">ed drugs generic </a> erectile home remedy https://toppazar.com/author/pxhbeatriz/
BobbyBus
tens 7000 erectile [url=https://doska.philatelie.ru/author/vilmacluca/#]help with erectile dysfunction [/url] erectile mastery <a href="https://www.buy1on1.com/user/profile/2156385#">erectile strength </a> are erectile dysfunction pills dangerous https://ririokoye.com/members/chaudibell/
BobbyBus
do erectile dysfunction pills really work [url=https://www.karcinomdojke.rs/forums/users/sabinalamm/edit/?updated=true/users/sabinalamm/#]buy erectile dysfunction pills [/url] is erectile dysfunction common <a href="https://forum.veriagi.com/profile.php?id=3186327#">erectile function paralysis </a> is erectile dysfunction treatable http://www.pakbrowse.com/user/profile/8290
BrentMub
https://pq.hosting/es/vps-vds-finland-helsinki
BobbyBus
erectile aides for men [url=https://poweredgemag.com/forums/users/chelseaath/edit/?updated=true/users/chelseaath/#]erectile tissue definition [/url] erectile amazon <a href="https://doska.philatelie.ru/author/vilmacluca/#">ed drugs </a> erectile repair https://farawaykingdom.net/2023/02/28/are-you-embarrassed-by-your-online-pharmacy-skills-here%c2%92s-what-to-do/
BobbyBus
erectile massage therapy [url=https://www.fastsell.co.za/user/profile/8706#]erectile pills sample [/url] erectile vitamins <a href="https://www.globale-evolution.de/member.php?u=30767-AugustusZe#">top erectile dysfunction pills </a> erectile dysfunction when viagra doesn t work https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-ordermedicineonlineguidetocommunicatingvalue
BobbyBus
erectile ointment [url=https://www.hirainst.com/members/alyciakzw/#]top erectile dysfunction doctors in tx [/url] erectile repair <a href="https://gravesales.com/author/serenakenn/#">new ed drugs </a> low cost erectile treatment https://forum.veriagi.com/profile.php?id=3186327
BobbyBus
erectile implants video [url=https://www.icsp-hyderabad.com/forums/users/blpedmundz/#]buy erectile dysfunction medications online [/url] erectile function cocaine abuse <a href="https://homemdigital.com/forums/users/chaunceytu/#">erectile examination </a> erectile strength https://www.reliabilityextranet.com/forums/users/ezekielmac/
BobbyBus
10 best erectile [url=https://www.gaycn.top/home.php?mod=space&uid=946372&do=profile#]youth erectile dysfunction [/url] tens 7000 erectile dysfunction <a href="http://aupa1913.org/actualidad/foro/profile/pablobarnh/#">erectile pills canada </a> is erectile dysfunction permanent https://www.breakoursilence.com/community/profile/carolynuik/
BobbyBus
reviews of erectile dysfunction treatment [url=https://dgtss.gouv.sn/fr/content/every-little-thing-you-wanted-learn-about-online-medicine-buy-and-have-been-afraid-ask#]what does erectile dysfunction mean [/url] do erectile dysfunction pills really work <a href="https://www.reliabilityextranet.com/forums/users/ezekielmac/#">erectile creams rite aid </a> erectile after you quit drinking https://homemdigital.com/forums/users/chaunceytu/
BobbyBus
erectile issues in your 40s [url=https://oglaszam.pl/author/ujuemanuel/#]best drugs for ed [/url] erectile herbs and vitamins <a href="https://gravesales.com/author/serenakenn/#">erectile issues in your 40s </a> erectile organ http://brianknapp.co/community/profile/dillondeet/
BobbyBus
erectile pill sponsored by doctor oz [url=https://dohabb.com/index.php?page=user&action=pub_profile&id=3277956#]will erectile dysfunction go away [/url] erectile function magnesium vitamin k <a href="https://www.hirainst.com/members/alyciakzw/#">buy erectile dysfunction meds online </a> erectile organs crossword clue https://lx.ahjxc.xyz/home.php?mod=space&uid=4685569&do=profile&from=space
BobbyBus
best erectile supplements [url=https://www.elitesportpsy.org.au/forums/users/amielovett/#]top erectile dysfunction pills [/url] erectile remedies for men <a href="https://wallsawadar.zombeek.cz/#">erectile enhancement pills </a> erectile com https://www.icsp-hyderabad.com/forums/users/blpedmundz/
BobbyBus
is erectile dysfunction normal [url=http://cq.x7cq.vip/home.php?mod=space&uid=7547482&do=profile&from=space#]ed drugs [/url] best erectile herbs <a href="https://www.unitenplay.com/forums/users/staceyhutc/#">herbs for erectile dysfunction </a> men with erectile dysfunction https://forum.veriagi.com/profile.php?id=3186327
BobbyBus
is erectile dysfunction hereditary [url=https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-canadianpharmaceuticalsonlinereviewsguide#]erectile muscle [/url] is erectile dysfunction covered by medicare <a href="https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-ordermedicineonlineguidetocommunicatingvalue#">erectile dysfunction causes </a> erectile disorder causes https://www.icsp-hyderabad.com/forums/users/blpedmundz/
BobbyBus
yoga for erectile dysfunction [url=http://www.ribinad.com/forum/profile.php?id=2957#]ed drugs over the counter [/url] erectile anxiety <a href="https://piesapalbe.estranky.sk/#">erectile enhancement pills </a> buy erectile dysfunction medications online http://cq.x7cq.vip/home.php?mod=space&uid=7547482&do=profile&from=space
BobbyBus
erectile deformity [url=https://www.pcseaz.com/home.php?mod=space&uid=234929&do=profile#]best erectile dysfunction pills [/url] erectile supplements for men <a href="https://doska.philatelie.ru/author/vilmacluca/#">best erectile pills </a> top erectile pills http://yinyue7.com/space-uid-603820.html
BobbyBus
erectile potion [url=https://ririokoye.com/members/chaudibell/#]ed drugs [/url] compare erectile dysfunction drugs <a href="https://www.breakoursilence.com/community/profile/carolynuik/#">erectile aid pump </a> erectile smoothie https://oglaszam.pl/author/ujuemanuel/
BobbyBus
how erectile dysfunction affects men [url=https://eu.4gameforum.com/members/1189354/#]foods for erectile [/url] erectile home remedy <a href="https://www.unitenplay.com/forums/users/staceyhutc/#">ed drugs list </a> erectile quality monitor https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-canadianpharmaceuticalsonlinereviewsguide
BobbyBus
erectile therapy [url=https://toppazar.com/author/pxhbeatriz/#]erectile enhancement pills [/url] erectile on demand <a href="https://500px.com/p/stofovinin/?view=groups#">erectile hardening cream </a> erectile injections pics https://www.sitiosecuador.com/author/yaniraxwq/
BobbyBus
erectile disf [url=http://bbs.boway.net/home.php?mod=space&uid=268495&do=profile&from=space#]erectile medication where to purchase [/url] erectile enhancement pills <a href="https://www.gaycn.top/home.php?mod=space&uid=946372&do=profile#">how erectile dysfunction drugs work </a> erectile implant surgery https://gravesales.com/author/serenakenn/
BobbyBus
best erectile dysfunction natural remedies [url=https://worldtaxi.org/2023/02/25/the-one-thing-to-do-for-canadian-pharmacies/#]is erectile dysfunction common [/url] icd 10 erectile dysfunction <a href="http://www.ribinad.com/forum/profile.php?id=2957#">erectile implants video </a> does erectile dysfunction destroy marriages https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-canadianpharmaceuticalsonlinereviewsguide
BobbyBus
erectile solutions that work at walmart [url=https://www.gaycn.top/home.php?mod=space&uid=946372&do=profile#]erectile pills without a doctor prescription [/url] when does erectile dysfunction start <a href="https://www.globale-evolution.de/member.php?u=30767-AugustusZe#">does erectile dysfunction mean heart problems </a> erectile therapy after prostatectomy https://dohabb.com/index.php?page=user&action=pub_profile&id=3277956
BobbyBus
men with erectile dysfunction [url=https://thegameofcareers.com/forums/users/claricezro/edit/?paged=0/users/claricezro/#]new ed drugs [/url] do erectile dysfunction pills really work <a href="https://pinshape.com/users/2517016-cheap-ed-drugs#">erectile surgery </a> erectile dysfunction pump https://www.hirainst.com/members/alyciakzw/
BobbyBus
problems with erectile dysfunction [url=https://www.qzqcfw.com/home.php?mod=space&uid=157003&do=profile&from=space#]erectile enhancement pills [/url] erectile solutions <a href="https://towyardcars.com/author/ignaciomcc/#">best ed drugs </a> erectile potion https://www.fitnessgeared.com/members/dannycarne/1806-lies-youve-been-told-about-online-medicine-shopping.html
BobbyBus
erectile shots [url=https://www.laojintuan.com/space-uid-127705.html#]erectile function restored after turp [/url] does erectile dysfunction get better <a href="https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-canadianpharmaceuticalsonlinereviewsguide#">erectile performance </a> erectile stimulant https://www.breakoursilence.com/community/profile/carolynuik/
BobbyBus
does erectile dysfunction go away [url=https://yazdkhodro.ir/author/kevinledes/#]bladder cancer erectile beefs function [/url] erectile lump <a href="http://cq.x7cq.vip/home.php?mod=space&uid=7547482&do=profile&from=space#">buy erectile dysfunction meds online </a> erectile therapy after prostatectomy http://www.wirsindfoto.de/?option=com_k2&view=itemlist&task=user&id=326396
BobbyBus
erectile mastery program [url=https://www.elitesportpsy.org.au/forums/users/amielovett/#]buy erectile dysfunction meds online [/url] erectile aides for men <a href="https://www.elitesportpsy.org.au/forums/users/amielovett/#">new ed drugs </a> erectile exercises video https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-ordermedicineonlineguidetocommunicatingvalue
BobbyBus
when erectile dysfunction meds quite working [url=http://brianknapp.co/community/profile/dillondeet/#]cheapest ed drugs [/url] what erectile dysfunction pill is the best <a href="http://www.ribinad.com/forum/profile.php?id=2957#">erectile pills without a doctor prescription </a> best erectile dysfunction https://clicavisos.com.ar/author/erniepmsiw/
BobbyBus
cheapest erectile dysfunction pill comparison [url=https://poweredgemag.com/forums/users/chelseaath/edit/?updated=true/users/chelseaath/#]erectile injections pics [/url] youtube erectile dysfunction <a href="https://www.fitnessgeared.com/members/dannycarne/1806-lies-youve-been-told-about-online-medicine-shopping.html#">ed drugs </a> erectile tissue in men https://challonge.com/afersparun
BobbyBus
bladder cancer erectile beefs function [url=https://www.globale-evolution.de/member.php?u=30767-AugustusZe#]erectile prosthetic [/url] erectile disorder dsm 5 criteria <a href="https://worldtaxi.org/2023/02/25/the-one-thing-to-do-for-canadian-pharmacies/#">new ed drugs </a> erectile disorder https://lx.ahjxc.xyz/home.php?mod=space&uid=4685569&do=profile&from=space
BobbyBus
erectile on demand reviews [url=https://electricalcars.net/index.php?qa=326752&qa_1=why-online-pharmacies-succeeds#]buy erectile dysfunction pills online [/url] are erectile dysfunction pills covered by aca <a href="https://www.karcinomdojke.rs/forums/users/sabinalamm/edit/?updated=true/users/sabinalamm/#">when erectile dysfunction meds quite working </a> erectile clinic chicago https://towyardcars.com/author/ignaciomcc/
BobbyBus
can erectile dysfunction be cured [url=https://doska.philatelie.ru/author/vilmacluca/#]erectile function scale [/url] erectile cherries <a href="https://electricalcars.net/index.php?qa=326752&qa_1=why-online-pharmacies-succeeds#">erectile enhancement pills </a> does erectile dysfunction ever reverse https://farawaykingdom.net/2023/02/28/are-you-embarrassed-by-your-online-pharmacy-skills-here%c2%92s-what-to-do/
BobbyBus
erectile tools [url=https://www.sex8.zone/home.php?mod=space&uid=7340985&do=profile#]best erectile pills [/url] viagra without erectile dysfunction <a href="https://plancaticam.estranky.cz/#">can erectile dysfunction cause depression </a> are erectile dysfunction pills dangerous https://www.reliabilityextranet.com/forums/users/ezekielmac/
BobbyBus
erectile linked diabetes [url=https://scppfussball.de/forums/users/roystillin#]help with erectile dysfunction [/url] erectile definition <a href="https://challonge.com/afersparun#">does erectile disfunction affect mastarbation </a> erectile pill as shown on shark tank http://brianknapp.co/community/profile/dillondeet/
BobbyBus
erectile dysfunction and radiation treatment [url=http://www.nyc366.com/nycfind/learning-pods-3/three-rules-about-international-pharmacy-meant-to-be-damaged.html#]review erectile dysfunction pump [/url] how erectile dysfunction affects women <a href="https://www.bgaudio.org/modules.php?name=Your_Account&op=userinfo&username=Morganbumq#">is erectile dysfunction secondary to ptsd </a> erectile herbs and vitamins http://bbs.boway.net/home.php?mod=space&uid=268495&do=profile&from=space
BobbyBus
cheapest erectile disfunction drug [url=https://toppazar.com/author/pxhbeatriz/#]erectile food [/url] what erectile dysfunction <a href="https://www.reliabilityextranet.com/forums/users/ezekielmac/#">erectile failure </a> erectile tissue location and function https://www.globale-evolution.de/member.php?u=30767-AugustusZe
BobbyBus
erectile function paralysis [url=https://www.laojintuan.com/space-uid-127705.html#]cheap ed drugs [/url] which erectile dysfunction foods work fast <a href="http://www.pakbrowse.com/user/profile/8290#">erectile pills over the counter </a> erectile massage therapy https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-ordermedicineonlineguidetocommunicatingvalue
BobbyBus
cheapest erectile med [url=https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-canadianpharmaceuticalsonlinereviewsguide#]ed drugs over the counter [/url] erectile pills that work <a href="https://neurofeedbackalliance.org/community/profile/gladysdura/#">top erectile dysfunction pills </a> antidepressant without erectile dysfunction http://aupa1913.org/actualidad/foro/profile/pablobarnh/
BobbyBus
does erectile dysfunction ever go away [url=https://www.breakoursilence.com/community/profile/carolynuik/#]is erectile dysfunction a chronic disease [/url] can erectile dysfunction caused by guilt <a href="https://www.laojintuan.com/space-uid-127705.html#">best erectile dysfunction drug </a> erectile tissue location and function https://scppfussball.de/forums/users/roystillin
BobbyBus
best erectile pills [url=http://allstamps.ru/author/aldavanzet/#]erectile pills [/url] erectile pump implant <a href="https://wallsawadar.zombeek.cz/#">erectile pills </a> are erectile dysfunction pills dangerous https://poweredgemag.com/forums/users/chelseaath/edit/?updated=true/users/chelseaath/
BobbyBus
buy erectile dysfunction meds [url=https://www.qzqcfw.com/home.php?mod=space&uid=157003&do=profile&from=space#]which erectile dysfunction drug is best [/url] erectile disorder exam <a href="https://www.elitesportpsy.org.au/forums/users/amielovett/#">buy erectile dysfunction medications online </a> erectile pills over the counter http://cq.x7cq.vip/home.php?mod=space&uid=7547482&do=profile&from=space
BobbyBus
erectile clinic tulsa ok [url=https://forum.veriagi.com/profile.php?id=3186327#]erectile 20170 elderly [/url] erectile neuroplasticity <a href="https://poweredgemag.com/forums/users/chelseaath/edit/?updated=true/users/chelseaath/#">top erectile dysfunction pills </a> erectile dysfunction pump https://bizzultz.com/component/k2/itemlist/user/46471-ordermedicineonlineguidetocommunicatingvalue
BobbyBus
erectile implants side effects [url=https://www.fastsell.co.za/user/profile/8706#]cheapest ed drugs [/url] erectile injections pics <a href="http://brianknapp.co/community/profile/dillondeet/#">erectile problems home remedies </a> solutions to erectile dysfunction https://poweredgemag.com/forums/users/chelseaath/edit/?updated=true/users/chelseaath/
BobbyBus
erectile capacity [url=https://www.provenexpert.com/best-erectile-pills/#]new ed drugs [/url] erectile device <a href="http://cq.x7cq.vip/home.php?mod=space&uid=7547482&do=profile&from=space#">erectile hardening cream </a> erectile disorder articles https://www.buy1on1.com/user/profile/2156385
BobbyBus
canadian online pharmacy [url=https://buyviagraonliney.com/#]shoppers drug mart canada [/url] online pharmacy busted <a href="https://buyviagraonliney.com/#">canadian drugs </a> pharmacy online shopping https://buyviagraonliney.com/
kkficpdeo
http://dokobo.ru/awj-suhisaver.org-knp.xml
qmiyaxvtf
http://dokobo.ru/wpk-suhisaver.org-ozw.xml
neqipsgfv
http://dokobo.ru/coc-suhisaver.org-noq.xml
ocvbqligr
http://dokobo.ru/ujm-suhisaver.org-rvm.xml
rzojqslvp
http://dokobo.ru/yks-suhisaver.org-jeu.xml
yfnxfkcpj
http://dokobo.ru/rbv-suhisaver.org-epr.xml
hruhlvvtj
http://dokobo.ru/huo-suhisaver.org-jej.xml
zekglnlbi
http://dokobo.ru/xzt-suhisaver.org-wmq.xml
jjylnktbf
http://dokobo.ru/ixs-suhisaver.org-dug.xml
rmuwjdkex
http://iflkwd.ooohd3.ru/sdg-suhisaver.org-mbr
nomkergay
http://i.8ua.ru/id-1523-1989-5957-2735
zhhypfxufnof
Новини тлумача. Новини ужгород. Новини украiна. [url=http://00.8ua.ru/sitemap.xml]Новини украiни. [/url] Новини украина. Новини украини. Новини украины.
ААyhfdjau
Lordfilm смотреть онлайн <a href="https://lordfilmis.ru">Lordfilm</a> Lordfilm смотреть онлайн
razumlolo
Contradictio in re — лог. Противоречие в существе (нелепость). https://batmanapollo.ru
smotretuja
Слово Пацана Сериал 2023 Смотреть Онлайн Хорошем. <a href="https://bit.ly/slovo-pacana-serial">Слово Пацана Кровь Сериал Смотреть Онлайн Бесплатно. </a> Смотреть Слово Пацана Онлайн Бесплатно 6 Серия.
smoonlinespz
Слово Пацана 2023 Смотреть Онлайн. <a href="https://bit.ly/slovo-pacana-6-seriya">Слово Пацна 6 серия</a> Слова Пацана Смотреть Онлайн Бесплатно Без Регистрации.
onlinerwg
Слово Пацана Сериал Смотреть Онлайн в Хорошем. <a href="https://bit.ly/slovo-pacana-7-seriya">Слово Пацна 7 серия</a> Слово Пацана Смотреть Онлайн 1.
serialuju
Слово Пацана Смотреть Онлайн 3. <a href="https://bit.ly/slovo-pacana-8-seriya">Слово Пацна 8 серия</a> Слово Пацана Асфальт Смотреть Онлайн Бесплатно.
Robertcow
https://wakelet.com/@rentacartbilisi66646
Theboysword
Слово пацна 2 сезон <a href="https://bit.ly/48c6J06">Слово пацна 2 сезон 1 серия просмотр</a> Слово пацна 2 сезон
Theboysword8
Слово пацна 8 серия <a href="https://tinyurl.com/ym2s5jvm">Слово пацна 8 серия онлайн</a> Слово пацна 8 серия
rdqezimi
Холоп лордфильм. Скачать фильм холоп. <a href="https://bit.ly/HOLOP-2">Холоп смотреть бесплатно. </a> Актеры холоп. Холоп 2 смотреть. Холоп 2 дата выхода в россии. Смотреть холоп бесплатно. Холоп 2 трейлер. Смотреть фильм холоп бесплатно. Фильм холоп смотреть онлайн бесплатно. Скачать фильм холоп.
qkaepulr
Соперником москвы за лидерство были. Поведенческое лидерство. <a href="https://Moscow-time-psychologist.myq-official.ru">Трансформационное лидерство подразумевает умение. </a> Теории происхождения лидерства. Эмоциональное лидерство это. Презентация великобритания экономическое лидерство и политические реформы 9 класс. Лидерство в области охраны труда обеспечивается. Признаки политического лидерства.
yeixdgje
Демократическое лидерство это. <a href="https://Peter-psychologist.myq-official.ru">Ситуационное лидерство бланшар. </a> Способы демонстрации лидерства руководством охрана труда. Курт левин лидерство. Лидерство книга.
xzwukprv
Функции политического лидерства. Тип лидерства. <a href="https://batmanapollo.ru/category/psiholog-online/">Поведенческая теория лидерства. </a> Игры на лидерство. Ситуационное лидерство. Сферы лидерства россии. Теория внутреннего стимулирования лидерства. Авторитарное лидерство это.
ooldptix
Новые фильмы смотреть онлайн бесплатно в хорошем качестве. <a href="https://kiino4k.ru">Смотрите фильмы в отличном качестве без регистрации! </a> Смотреть фильмы в онлайн кинотеатре в хорошем качестве. Совместный просмотр фильмов: список сайтов и сервисов. ФИЛЬМЫ ОНЛАЙН БЕСПЛАТНО. Смотреть фильмы онлайн в хорошем качестве.
best-server-xrumer
<a href="https://sites.google.com/view/vps-vds-dedicated-server">Аренда VDS или VPS сервера</a> - Почасовая оплата - Outline VPN, WireGuard VPN, IPsec VPN. - Скорость порта подключения к сети интернет — 1000 Мбит/сек - Отлично подходит под A-Parser - Для сервера сеть на скорости 1 Гбит! - Мгновенное развёртывание сервера в несколько кликов - бесплатно - Отлично подходит под GSA Search Engine Ranker - Супер (аптайм, скорость, пинг, нагрузка) - Отлично подходит под CapMonster - Windows - 2012 R2, 2016, 2019, 2022 - бесплатно - Отлично подходит под Xneolinks - Более 15 000 сервер уже в работе - Быстрые серверы с NVMe. - Отлично подходит под XRumer + XEvil - Возможность арендовать сервер на 1 час или 1 сутки - FASTPANEL и HestiaCP - бесплатно - Управляйте серверами на лету. - Круглосуточная техническая поддержка - бесплатно - Ubuntu, Debian, CentOS, Oracle 9 - бесплатно - Windows - 2022, 2019, 2016, 2012 R2 - Дата-центр в Москве и Амстердаме - Автоматическая установка Windows - бесплатно
mozgyou
<a href="http://psyho2031.8ua.ru/">psyho2031.8ua.ru</a>
iwvctmz
«Корона» 6-й сезон: дата выхода, актеры и сюжет | РБК Life <a href="https://bit.ly/korona-1-6-sezon-serial-2024">Корона (сериал 1,2,3,4,5 сезон) смотреть онлайн в HD. </a> Корона (2016) смотреть сериал онлайн бесплатно. https://bit.ly/korona-1-6-sezon-serial-2024
Federico
Guide To Xxx Of Pornstar: The Intermediate Guide Towards Xxx Of Pornstar Xxx Of Pornstar
MarvinFeede
<a href=https://www.instagram.com/asiapsiholog_family/>https://www.instagram.com/asiapsiholog_family/</a>
Michaelhat
форум вебкам моделей и моделей OnlyFans! Здесь вы найдете полезные советы, поддержку и обсуждения на темы, связанные с работой в вебкам индустрии и на платформе OnlyFans. Присоединяйтесь к нашему сообществу, делитесь опытом и получайте ответы на все ваши вопросы. <a href=https://forum.vipcamclub.ru/>https://forum.vipcamclub.ru/</a>
DavidBuh
Game Mechanics <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator predictor app </a>
aviator demo game play
game was designed to provide an adrenaline-pumping experience that mimics the thrill of gambling with a twist. <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator casino game demo</a>
aviator hack bot app
Place Your Bet: Choose the amount you want to bet. <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">how to crack aviator game</a>
aviator predictor bot apk
While the game itself is free to access, playing involves placing bets with real money. Some platforms may offer <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator predictor apk latest version</a>
aviator download software pc apk
favorite among online gaming enthusiasts. <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator predictor bot apk</a>
aviator game india
the thrill of betting and cashing out. Common themes in reviews include the game's fairness, the enjoyment of <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator game is real or fake</a>
aviator game official
Playing the Aviator Game is a thrilling experience. Players place their bets and watch the plane take off, with <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator game namibia</a>
pin up aviator
Technical Specifications <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">1win aviator</a>
aviator game bot application
Common Feedback and Suggestions <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator game best platform</a>
aviator demo online login
Are There Any Costs Involved? <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator demo india</a>
aviator app predictor login
Convenience: Play from the comfort of your home or on the go. <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator application hacker</a>
aviator for pc download
excitement it brings to the table. <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator download software pc apk</a>
betting sites with aviator game
Register an account, make a deposit, and navigate to the Aviator Game to start playing. <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">baixar aviator para pc</a>
how to make aviator game
Social Elements: Options for multiplayer gameplay and chat features enhance the social experience. <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">when to play aviator</a>
aviator casino online
enjoyable. <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator casino delano</a>
how to hack aviator
cash-out perfectly. <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">aviator hack software for pc</a>
what is aviator game hack
game was designed to provide an adrenaline-pumping experience that mimics the thrill of gambling with a twist. <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">how to hack aviator game online</a>
aviator game free bonus
tablets, making it convenient to play anywhere and anytime. <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">aviator game fake</a>
aviator app download
Pattern Analysis: Studying the game's patterns and trends to predict optimal cash-out times. <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">aviator app</a>
play aviator for free
The user interface of the Aviator Game is designed to be intuitive and user-friendly. The clean design and easy <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">how to play aviator online</a>
aviator game online free
not, you lose your bet. <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">aviator game log in</a>
aviator game tips and tricks
Ignoring Patterns: Failing to observe and learn from the game's patterns can reduce your chances of winning. <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">aviator game tips</a>
aviator game demo
The ability to play from anywhere, coupled with the variety of games available, has attracted millions of <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">aviator online demo</a>
aviator app robot
The scoring system in the Aviator Game is based on the multiplier at the time of cashing out. The higher the <a href="http://training.monro.com/forum/posts/m128002-environment-to-develop-their-skills#post128002">aviator apps</a>
aviator game kya hai in hindi
Experienced players can benefit from more advanced strategies, such as: <a href="https://forumketoan.com/threads/mechanics-and-the-excitement-it-offers.24445/">aviator game kenya</a>
aviator hack apk free
dynamic features, and social elements, it offers an engaging experience for players. The game is supported by <a href="https://swipestudio.co/forums/discussion/community/limited-to-a-single-platform">aviator hack apk download pc</a>
aviator game logic
Common Feedback and Suggestions <a href="http://training.monro.com/forum/posts/m128002-environment-to-develop-their-skills#post128002">aviator game legal in india</a>
aviator game india
the thrill of betting and cashing out. Common themes in reviews include the game's fairness, the enjoyment of <a href="https://mimedia.in/read-blog/41334">aviator game is real or fake</a>
aviator game bot application
game is random and unbiased, providing a fair chance for all players to win. <a href="https://chobaolam.vn/threads/offers-a-unique-blend.540710/">aviator game best platform</a>
aviator casino portugal
While the game itself is free to access, playing involves placing bets with real money. Some platforms may offer <a href="http://forums.graphonomics.org/index.php?threads/prefer-to-practice-without-risking-real-money.17104/">aviator leon casino</a>
aviator demo online login
Features and Benefits <a href="https://vietnamtrade-forum.com/threads/simplicity-and-accessibility.13395/">aviator demo india</a>
demo aviator game
Evolution and Technological Advancements <a href="https://forum.artrix.pl/d/24022-experience-the-game-without">aviator demo download</a>
aviator game legal in india
favorite among online gaming enthusiasts. <a href="https://forum.artrix.pl/d/24022-experience-the-game-without">aviator game live stream</a>
aviator game download
plane crashes, making it a game of both luck and timing. This dynamic gameplay keeps players engaged and coming <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator app</a>
aviator demo
ensures that the games are fair and that the platforms adhere to strict standards of operation. <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator game online</a>
aviator tricks to win
Bonuses: Online casinos often offer bonuses and promotions, enhancing the gaming experience. <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator hack bot app</a>
how to win with aviator
Over-betting: Betting too much too quickly can lead to significant losses. <a href="https://aviatorgamewall.com/">where can i play aviator</a>
aviator bet
The Aviator Game is designed to be compatible with a wide range of devices, including desktop computers, <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviators game</a>
aviator predictor app
and the player's goal is to cash out before the plane crashes. This simple yet thrilling concept has made it a <a href="https://aviatorgamewall.com/">application aviator predictor</a>
parimatch aviator
game was designed to provide an adrenaline-pumping experience that mimics the thrill of gambling with a twist. <a href="https://site402055835.fo.team/">becric aviator</a>
aviator betting game demo
Staying Calm: Keeping a cool head and avoiding impulsive decisions during gameplay. <a href="https://aviator-game-1.jimdosite.com/">aviator game south africa</a>
how to hack aviator game online
Bonuses: Online casinos often offer bonuses and promotions, enhancing the gaming experience. <a href="https://site402055835.fo.team/">how to hack the aviator game</a>
aviator game app
whether at home or on the go. <a href="https://aviator-game-1.jimdosite.com/">aviator game 1win</a>
Jeetkhel Aviator
Benefits of Playing Online <a href="https://www.mixcloud.com/ehsannwekasy/">Tez888 aviator</a>
aviator game sign up
The user interface of the Aviator Game is designed to be intuitive and user-friendly. The clean design and easy <a href="https://aviator-game-play-online.company.site/">aviator game source code free download</a>
aviator game install for pc
back for more. <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator game is legal in india</a>
aviator game in india
Player reviews and testimonials are overwhelmingly positive, with many praising the game's exciting gameplay and <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator betting game demo</a>
aviator game prediction hack
dynamic features, and social elements, it offers an engaging experience for players. The game is supported by <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator game hacking</a>
aviator game website
For beginners, the key to success in the Aviator Game is to start with small bets and gradually increase as you <a href="https://aviatorgamewall.com/">the aviator game</a>
aviator play
The Aviator Game is a thrilling online casino game that combines chance and strategy. With its unique gameplay, <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator gaming</a>
aviator game app download
game was designed to provide an adrenaline-pumping experience that mimics the thrill of gambling with a twist. <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator game apk</a>
aviator casino menu
Playing the Aviator Game involves a few simple steps: <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator juego casino</a>
aviator casino menu
Social Elements: Options for multiplayer gameplay and chat features enhance the social experience. <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator juego casino</a>
aviator casino game demo
Frequently Asked Questions (FAQs) <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator casino</a>
aviator app predictor
Software Requirements <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator app download apk</a>
how to win aviator game
Competitive Tournaments and Events <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">how to read aviator game</a>
aviator demo india
and the player's goal is to cash out before the plane crashes. This simple yet thrilling concept has made it a <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">demo do aviator</a>
aviator game free download
To play the Aviator Game, you need a device with internet access and a web browser that supports HTML5. This <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator game free bonus</a>
demo game
improvements have not only made the game more appealing but also more accessible to a wider audience. <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator demo online</a>
aviator demo online
Since its inception, the Aviator Game has undergone numerous updates and enhancements. Technological <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator demo game</a>
aviator demo online
social interaction adds a new layer of excitement and competition to the game, making it more engaging and <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator demo game</a>
aviator game online
the social features, and the quality of the user interface. <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator game</a>
aviator demo online
The Aviator Game boasts several unique features that set it apart from other online casino games: <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator demo game</a>
aviator
Fair Play Policies and RNG <a href="https://aviatorgamewall.com/">demo game</a>
aviator
advancements have allowed for improved graphics, smoother gameplay, and more interactive features. These <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator demo online</a>
aviator
Basic Rules and Objectives <a href="https://aviatorgamewall.com/">play demo</a>
aviator
To start playing the Aviator Game, simply choose a reputable online casino platform that offers the game. <a href="https://aviatorgamewall.com/">demo game</a>
aviator
Features and Benefits <a href="https://aviatorgamewall.com/">demo game</a>
aviator
Common Feedback and Suggestions <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator game demo</a>
aviator
enjoyable. <a href="https://aviatorgamewall.com/">aviator game online</a>
JoshuaSwisy
Playing the Aviator Game involves a few simple steps: <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">Can I play aviator online for free</a>
JoshuaSwisy
enjoyable. <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">How to play aviator for money</a>
JoshuaSwisy
The Aviator Game traces its roots back to the early days of online gambling when developers sought to create <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">Aviator free bet</a>
JoshuaSwisy
Yes, the Aviator Game is compatible with mobile devices. Players can enjoy the game on their smartphones or <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">Aviator game online</a>
JoshuaSwisy
Interactive Interface: Players can interact with the game in real-time, making decisions that impact their <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">What is aviator game</a>
JoshuaSwisy
advancements have allowed for improved graphics, smoother gameplay, and more interactive features. These <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">Spribe Aviator demo</a>
JoshuaSwisy
Basic Rules and Objectives <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">Spribe Aviator demo</a>
JoshuaSwisy
Evolution and Technological Advancements <a href="https://aviatorgamedemoplay.com/">What is aviator demo</a>
aviator demo
the thrill of betting and cashing out. Common themes in reviews include the game's fairness, the enjoyment of <a href="https://aviator-gamebet.com/demo/">aviator demo</a>
aviator demo
Features and Benefits <a href="https://aviator-gamebet.com/demo/">aviator demo</a>
aviator demo
Interactive Interface: Players can interact with the game in real-time, making decisions that impact their <a href="https://aviator-gamebet.com/demo/">aviator demo</a>
aviator demo
Over-betting: Betting too much too quickly can lead to significant losses. <a href="https://aviator-gamebet.com/demo/">aviator demo</a>
aviator demo
social interaction adds a new layer of excitement and competition to the game, making it more engaging and <a href="https://aviator-gamebet.com/demo/">aviator demo</a>
aviator demo
social interaction adds a new layer of excitement and competition to the game, making it more engaging and <a href="https://aviator-gamebet.com/demo/">aviator demo</a>
aviator demo
Safety and Fair Play <a href="https://aviator-gamebet.com/demo/">aviator demo</a>
aviator demo
back for more. <a href="https://aviator-gamebet.com/demo/">aviator demo</a>
aviator demo
In-Game Bonuses and Rewards <a href="https://aviator-gamebet.com/demo/">aviator demo</a>
aviator demo
winnings. <a href="https://aviator-gamebet.com/demo/">aviator demo</a>
aviator demo
Technical Specifications <a href="https://aviator-gamebet.com/demo/">п»їaviator demo</a>
aviator demo
To play the Aviator Game, you need a device with internet access and a web browser that supports HTML5. This <a href="https://aviator-gamebet.com/demo/">aviator demo</a>
aviator demo
Ignoring Patterns: Failing to observe and learn from the game's patterns can reduce your chances of winning. <a href="https://aviator-gamebet.com/demo/">aviator demo</a>
aviator demo
The Aviator Game uses a Random Number Generator (RNG) to ensure fair play. This technology ensures that each <a href="https://aviator-gamebet.com/demo/">aviator demo</a>
tigrinho
Common Mistakes to Avoid <a href="https://tigrinho.co/">jogo do tigrinho</a>
tigrinho
the opportunity to compete for larger prizes and showcase their skills on a larger stage. <a href="https://tigrinho.co/">tigrinho demo gratis</a>
tigrinho
Competitive Tournaments and Events <a href="https://tigrinho.co/">fortune tiger</a>
tigrinho
cash-out perfectly. <a href="https://tigrinho.co/">fortune tiger demo</a>
tigrinho
Game Mechanics <a href="https://tigrinho.co/">tigrinho</a>
tigrinho
dynamic features, and social elements, it offers an engaging experience for players. The game is supported by <a href="https://tigrinho.co/">jogo do tigrinho</a>
tigrinho
The Aviator Game traces its roots back to the early days of online gambling when developers sought to create <a href="https://tigrinho.co/">tigrinho demo gratis</a>
tigrinho
dynamic features, and social elements, it offers an engaging experience for players. The game is supported by <a href="https://tigrinho.co/">fortune tiger demo</a>
tigrinho
The Aviator Game boasts several unique features that set it apart from other online casino games: <a href="https://tigrinho.co/">tigrinho aposta</a>
tigrinho
Unique Features of the Aviator Game <a href="https://tigrinho.co/">fortune tiger demo</a>
tigrinho
Strategies and Tips <a href="https://tigrinho.co/">tigrinho</a>
tigrinho
The scoring system in the Aviator Game is based on the multiplier at the time of cashing out. The higher the <a href="https://tigrinho.co/">jogo do tigrinho</a>
tigrinho
Experienced players can benefit from more advanced strategies, such as: <a href="https://tigrinho.co/">tigrinho demo</a>
tigrinho
Licensing and Regulation <a href="https://tigrinho.co/">tigrinho demo</a>
aviator
The Aviator Game is designed to be compatible with a wide range of devices, including desktop computers, <a href="https://aviatorgameaviator.com/">aviator game</a>
aviator
experiences. These communities provide valuable insights and foster a sense of camaraderie among players. <a href="https://aviatorgameaviator.com/">aviator game demo</a>
aviator
ensures that the games are fair and that the platforms adhere to strict standards of operation. <a href="https://aviatorgameaviator.com/">aviator game</a>
aviator
Common feedback from players includes requests for more in-game bonuses, additional multiplayer options, and <a href="https://aviatorgameaviator.com/">п»їaviator game</a>
aviator
Cash Out: Decide when to cash out to secure your winnings. If you cash out before the plane crashes, you win. If <a href="https://aviatorgameaviator.com/">п»їaviator game</a>
aviator
Origins of the Aviator Game <a href="https://aviatorgameaviator.com/">play aviator game</a>
aviator
Frequently Asked Questions (FAQs) <a href="https://aviatorgameaviator.com/">aviator game demo</a>
aviator
Technical Specifications <a href="https://aviatorgameaviator.com/">aviator game demo</a>
aviator
Key Developers and Companies Involved <a href="https://aviatorgameaviator.com/">play aviator game</a>
aviator
Basic Rules and Objectives <a href="https://aviatorgameaviator.com/">aviator game demo</a>
aviator
User Experience and Reviews <a href="https://aviatorgameaviator.com/">aviator game demo</a>
aviator
Safety is paramount when playing online games. Players should ensure they are playing on reputable platforms <a href="https://aviatorgameaviator.com/">play aviator game</a>
aviator
To start playing the Aviator Game, simply choose a reputable online casino platform that offers the game. <a href="https://aviatorgameaviator.com/">aviator demo game</a>
aviator
Yes, the Aviator Game is compatible with mobile devices. Players can enjoy the game on their smartphones or <a href="https://aviatorgameaviator.com/">aviator game online</a>
aviator
Player Reviews and Testimonials <a href="https://aviatorgameaviator.com/">aviator game</a>
aviator
winnings. <a href="https://aviatorgameaviator.com/">aviator game demo</a>
aviator
There are numerous online communities and forums where Aviator Game enthusiasts can share tips, strategies, and <a href="https://aviatorgameaviator.com/">aviator game demo</a>
aviator
whether at home or on the go. <a href="https://aviatorgameaviator.com/">play aviator game</a>
aviator
not, you lose your bet. <a href="https://aviatorgameaviator.com/">aviator game online</a>
aviator game
plane crashes, making it a game of both luck and timing. This dynamic gameplay keeps players engaged and coming <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
Reputable online platforms offering the Aviator Game are licensed and regulated by governing bodies. This <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
navigation enhance the overall gaming experience, making it accessible to players of all skill levels. <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
Common feedback from players includes requests for more in-game bonuses, additional multiplayer options, and <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
reputable online platforms that ensure safety and fair play. <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
For beginners, the key to success in the Aviator Game is to start with small bets and gradually increase as you <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
increase the excitement of the game. <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
the anticipation building as the plane climbs higher. The key is to cash out at the right moment before the <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
improved mobile compatibility. Developers continually use this feedback to enhance the game and provide a better <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
Many online platforms host competitive tournaments and events for the Aviator Game. These events offer players <a href="https://aviator-gamebet.com/">п»їaviator game</a>
aviator game
Online Platforms Offering the Game <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
The Aviator Game includes various in-game bonuses and rewards to enhance the player's experience. These can <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
Online Platforms Offering the Game <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
Safety is paramount when playing online games. Players should ensure they are playing on reputable platforms <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
Common feedback from players includes requests for more in-game bonuses, additional multiplayer options, and <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
Online casino games have surged in popularity due to their convenience and the immersive experience they offer. <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
the opportunity to compete for larger prizes and showcase their skills on a larger stage. <a href="https://aviator-gamebet.com/">aviator game</a>
aviator game
Convenience: Play from the comfort of your home or on the go. <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
Competitive Tournaments and Events <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
Player Reviews and Testimonials <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
Compatibility with Devices <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
Common mistakes to avoid in the Aviator Game include: <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
Multiplayer Options and Social Interaction <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
improvements have not only made the game more appealing but also more accessible to a wider audience. <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
ensures that the games are fair and that the platforms adhere to strict standards of operation. <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
Common mistakes to avoid in the Aviator Game include: <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
Online casino games have surged in popularity due to their convenience and the immersive experience they offer. <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
$20. The key is to find the right balance between risk and reward. <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
Basic Rules and Objectives <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
Can I Play the Aviator Game on Mobile? <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
Unique Features of the Aviator Game <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
Basic Rules and Objectives <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
Frequently Asked Questions (FAQs) <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
can also help in making informed cash-out decisions. <a href="https://aviatorgame.dev/">aviator game</a>
aviator game
Multiplayer Options and Social Interaction <a href="https://aviatorgame.dev/">п»їaviator game</a>
Andrewbum
game was designed to provide an adrenaline-pumping experience that mimics the thrill of gambling with a twist. <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">п»їaviator game</a>
Andrewbum
In-Game Bonuses and Rewards <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator game</a>
Andrewbum
Are There Any Costs Involved? <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator game</a>
Andrewbum
Watch the Plane Ascend: The plane takes off and starts climbing. <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator game</a>
Andrewbum
To play the Aviator Game, you need a device with internet access and a web browser that supports HTML5. This <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator game</a>
Andrewbum
tablets, making it convenient to play anywhere and anytime. <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator game</a>
Andrewbum
increase the excitement of the game. <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">п»їaviator game</a>
Andrewbum
The Popularity of Online Casino Games <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator game</a>
Andrewbum
Cash Out: Decide when to cash out to secure your winnings. If you cash out before the plane crashes, you win. If <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator game</a>
Andrewbum
winnings. <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator game</a>
Andrewbum
Numerous online casino platforms offer the Aviator Game. These platforms provide a secure and regulated <a href="https://aviatorgamemaxi.com/">aviator game</a>
CoreyNag
Scoring System and Winning Criteria <a href="https://genedmed.com/">what drugs are used for penis enlargement</a>
CoreyNag
Social Elements: Options for multiplayer gameplay and chat features enhance the social experience. <a href="https://genedmed.com/">top rated male enlargement pills</a>
CoreyNag
Summary of Key Points <a href="https://genedmed.com/">best sexual performance pills</a>
CoreyNag
Can I Play the Aviator Game on Mobile? <a href="https://genedmed.com/">best male libido boosters</a>
CoreyNag
Advanced Tips for Experienced Players <a href="https://genedmed.com/">male enlargement pills</a>
CoreyNag
The Aviator Game is an exciting online casino game that has captivated players worldwide with its unique blend <a href="https://genedmed.com/">levitra online</a>
CoreyNag
ensures that the games are fair and that the platforms adhere to strict standards of operation. <a href="https://genedmed.com/">sexual performance pills</a>
CoreyNag
Player Reviews and Testimonials <a href="https://genedmed.com/">ed drugs</a>
CoreyNag
excitement it brings to the table. <a href="https://genedmed.com/">sildenafil vs cialis</a>
CoreyNag
cash-out perfectly. <a href="https://genedmed.com/">ed supplements red boost</a>
CoreyNag
Since its inception, the Aviator Game has undergone numerous updates and enhancements. Technological <a href="https://genedmed.com/">erectin male enhancement gummies</a>
CoreyNag
Competitive Tournaments and Events <a href="https://genedmed.com/">levitra online</a>
CoreyNag
The Popularity of Online Casino Games <a href="https://genedmed.com/">sildenafil vs tadalafil</a>
CoreyNag
Yes, the Aviator Game is compatible with mobile devices. Players can enjoy the game on their smartphones or <a href="https://genedmed.com/">how does viagra work</a>
CoreyNag
Register an account, make a deposit, and navigate to the Aviator Game to start playing. <a href="https://genedmed.com/">vira flexx male enhancement</a>
CoreyNag
Playing the Aviator Game is a thrilling experience. Players place their bets and watch the plane take off, with <a href="https://genedmed.com/">what is the best non prescription erectile dysfunction</a>
CoreyNag
[Casino Name], each offering unique bonuses and promotions for Aviator Game players. <a href="https://genedmed.com/">ed pills amazon</a>
CoreyNag
Safety and Fair Play <a href="https://genedmed.com/">what is the best ed drug</a>
Susannah
A Look At The Future What's The UK Pornstar Industry Look Like In 10 Years? british Pornstar
Jesselax
<a href=https://karimmassimov.com/>https://karimmassimov.com/</a> [url=https://beautyverve.com/product/aveeno-skin-relief-moisturizing-lotion-for-very-dry-skin-with-soothing-triple-oat-shea-butter-formula-dimethicone-skin-protectant-helps-heal-itchy-dry-skin-fragrance-free-18-fl-oz/#comment-1242]karimmassimov.com[/url] 85_557e
aviator game demo
The user interface of the Aviator Game is designed to be intuitive and user-friendly. The clean design and easy <a href="https://aviatorgamemaxi.com/demo/">aviator app</a>
aviator game demo
Compatibility with Devices <a href="https://aviatorgamemaxi.com/demo/">aviator app</a>
aviator game demo
Yes, the Aviator Game is compatible with mobile devices. Players can enjoy the game on their smartphones or <a href="https://aviatorgamemaxi.com/demo/">aviator app</a>
aviator game
The future of the Aviator Game looks promising, with continuous updates and improvements. As technology <a href="https://aviatorgamemaxi.com/demo/">demo aviator game</a>
demo aviator game
The Aviator Game includes various in-game bonuses and rewards to enhance the player's experience. These can <a href="https://aviatorgamemaxi.com/demo/">aviator play game</a>
play aviator demo game
Technical Specifications <a href="https://aviatorgamemaxi.com/demo/">aviator game demo</a>
aviator app
environment for players to enjoy the game. Some popular platforms include [Casino Name], [Casino Name], and <a href="https://aviatorgamemaxi.com/demo/">aviator demo</a>
demo aviator game
The Aviator Game is an exciting online casino game that has captivated players worldwide with its unique blend <a href="https://aviatorgamemaxi.com/demo/">aviator play game</a>
play aviator demo game
Online Platforms Offering the Game <a href="https://aviatorgamemaxi.com/demo/">aviator game demo</a>
aviator app
Basic Rules and Objectives <a href="https://aviatorgamemaxi.com/demo/">aviator demo</a>
aviator app
To start playing the Aviator Game, simply choose a reputable online casino platform that offers the game. <a href="https://aviatorgamemaxi.com/demo/">aviator demo</a>
play aviator demo game
The Aviator Game is an exciting online casino game that has captivated players worldwide with its unique blend <a href="https://aviatorgamemaxi.com/demo/">aviator game demo</a>
plinko
Safety and Fair Play <a href="https://plinko24.com/">plinko game</a>
plinko
Cash Out: Decide when to cash out to secure your winnings. If you cash out before the plane crashes, you win. If <a href="https://plinko24.com/">plinko gambling game</a>
ਨਜ਼ਰੀਆ
- ਵਿੱਦਿਅਕ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਇੰਨਾਂ ਨਿਗਾਰ ਕਿਉਂ? -ਦਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਖੁਸ਼ ਧਾਲੀਵਾਲ
- ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਟੈਕਸ ਦਾ ਬੋਝ - ਦਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਖੁਸ਼ ਧਾਲੀਵਾਲ
- ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦੀ ਤਾਕੀ 'ਚੋਂ ਝਲਕਦਾ ਹੈ ਵਿਰਸਾ - ਵਰਗਿਸ ਸਲਾਮਤ
- ਵਾਤਾਵਰਨ ਦੇ ਸੰਕਟ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਕੁਰਾਹੇ ਪਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ
- ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ ਮੋਦੀ ਜੀ, ਤੁਹਾਨੁੰ ਜੋ ਦੁੱਖ ਦਾ ਅਫਸੋਸ ਹੈ, ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿਆਲੂ ਹੋਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੈ
- ਸੁਪਨਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੱਧਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ - ਮਨਦੀਪ
- ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਤਰਸਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਵਿੱਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ - ਰਸ਼ਪਿੰਦਰ ਜਿੰਮੀ
- ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਾ ਵਧਣਾ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਘਾਤਕ ਹਮਲਾ -ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਦਵਿੰਦਰ ਖੁਸ਼ ਧਾਲੀਵਾਲ
- ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ 15 ਫਿਲਮਾਂ
- ਸਾਮਰਾਜੀ ਤਾਕਤਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਘਿਰਿਆ ਯੂਕਰੇਨ - ਮਨਦੀਪ
- 'ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼', ਵਿਤਕਰੇ ਦਾ ਬਿਰਤਾਂਤ ਅਤੇ ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸਿੱਖ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ!
- ਚਿੱਲੀ ਵਿਚ ਖੱਬੇ ਪੱਖ ਦਾ ਮੁੜ ਉਭਾਰ -ਮਨਦੀਪ
- ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਕਾਮਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਲ, ਸਾਂਝਾ ਤੇ ਲੰਮਾ ਸੰਘਰਸ਼ -ਮਨਦੀਪ
- ਬੇਅਦਬੀਆਂ ਦਾ ਮੰਦਭਾਗਾ ਵਰਤਾਰਾ, ਸਿੱਖ ਚਿੰਤਕ ਤੇ ਸਮਕਾਲੀ ਪ੍ਰਕਰਣ!
- ਪੁਲਾੜ ਦਾ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਜਾਂ ਪੁਲਾੜ ਦਾ ਨਿੱਜੀਕਰਨ -ਸੁਖਵੰਤ ਹੁੰਦਲ
- ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕਬਜ਼ੇ ਦੇ ਕੀ ਮਾਅਨੇ ਹਨ? - ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪਰਹਾਰ
- ਸਾਕਾ ਨੀਲਾ ਤਾਰਾ: ਕੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਧਿਰਾਂ ਕਦੇ ਅੰਤਰ ਝਾਤ ਮਾਰਨਗੀਆਂ? (ਭਾਗ- ਦੂਜਾ) -ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਹਾਰ
- ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕੋਵਿਡ-19 ਦੇ ਵੈਕਸੀਨਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਨਾਬਰਾਬਰੀ -ਸੁਖਵੰਤ ਹੁੰਦਲ
- ਸਾਕਾ ਨੀਲਾ ਤਾਰਾ: ਕੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਧਿਰਾਂ ਕਦੇ ਅੰਤਰ ਝਾਤ ਮਾਰਨਗੀਆਂ? -ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਹਾਰ
- ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅਸਫ਼ਲਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਮਨੁੱਖਤਾ ਵਿਰੁੱਧ ਜੁਰਮਾਂ ਦੇ ਗਵਾਹ ਬਣ ਰਹੇ ਹਾਂ -ਅਰੁੰਧਤੀ ਰਾਏ
- ਹਰਤੋਸ਼ ਬੱਲ ਦਾ ਕਸੂਰ ਕੀ ਸੀ; ਆਖਿਰ ਉਹ ਕਹਿ ਕੀ ਰਿਹਾ ਹੈ?
- ਕਿਸਾਨੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਲਈ ਧਰਮ ਸੰਕਟ ਖੜਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਮਾਰਕੇਬਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸਿਆਸਤ? -ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਹਾਰ
- ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ : ਇੱਕ ਚਿੰਤਨਸ਼ੀਲ ਵਿਚਾਰਵਾਨ -ਮਨਦੀਪ
- ਡਿਜੀਟਲ ਕਵਰੇਜ ਦਾ ਭੈਅ: ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ ਬੀਜੇਪੀ ਨੇ ਆਲੋਚਕ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੈਟਫਾਰਮ ਉੱਪਰ ਸ਼ਿਕੰਜਾ ਹੋਰ ਕੱਸਿਆ
- ਖੇਤ ਮਜ਼ਦੂਰ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਦੁਖੜੇ ਅਤੇ ਦਮ
- ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਯੂਨੀਅਨਾਂ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਸੰਸਥਾਂਵਾਂ ਦਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ
- “ਟੂਲਕਿੱਟ” ਬਨਾਮ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਡਿਜੀਟਲ ਦਹਿਸ਼ਤਵਾਦ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਜੈ ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਜੈ ਜਵਾਨ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਵਖਰੇਵੇਂ -ਵਰਗਿਸ ਸਲਾਮਤ
- ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਮੁੜ ਬੇਪਰਦ - ਪਾਵੇਲ ਕੁੱਸਾ
- ਕਿਸਾਨੀ ਮੋਰਚਾ ਬਨਾਮ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ!
- ਹਰਿਆਣੇ ਦਾ 2020 ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਅਵਲੋਕਨ: ਪੁਸਤਕ ਸੰਦਰਭ -ਡਾ. ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ
- ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਦੇ ਝਰੋਖੇ ‘ਚੋਂ: ‘ਸਮਾਰਟ ਸਕੂਲ ਨੀਤੀ’ ਦਾ ਕੱਚ-ਸੱਚ - ਯਸ਼ ਪਾਲ
- ਬਿਹਾਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਚੋਣ ਨਤੀਜੇ ਹੈਰਾਨੀ ਜਨਕ ਹੋਣਗੇ ! - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਮਹਾਂ ਨਾਇਕ 'ਸ਼ਹੀਦ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ'
- ਬਲਾਤਕਾਰ ਸਮੱਸਿਆ ਅਤੇ ਹੱਲ - ਨੀਲ ਕਮਲ
- ਰਵੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਖ਼ਤ 25 ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਭਾਰਤਬੰਦ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ - ਰਵੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ
- ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਜੱਥੇਬੰਦ ਹੋਣਾ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਲੋੜ -ਹਰਸ਼ਵਿੰਦਰ
- ਗੌਰੀ ਲੰਕੇਸ਼ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ - ਰਾਜਪਾਲ ਸਿੰਘ
- ਨਿਧੜਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਗੌਰੀ ਲੰਕੇਸ਼ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ –ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਟਿਕ-ਟਾਕ ਤੋਂ ਹੈਰਿਸ ਪਾਰਕ ਦੇ ਜੂਤ-ਪਤਾਂਗ ਤੱਕ
- ਰੈਫਰੈਂਡਮ 2020 ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਸੱਚ?
- ਮਹਿਲਾ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕੱਟੜ ਹਿੰਦੂਤਵੀ ਵੱਲੋਂ ਧੋਤੀ ਲਾਹ ਕੇ ਲਿੰਗ ਦਿਖਾਉਣਾ ... ਕੀ ਇਹ ਹੈ ਰਾਮ ਰਾਜ?
- ਇਕ ਪਾਠਕ ਵੱਜੋਂ ਭਗਤ ਸਿੰਘ -ਹਰਜੋਤ ਓਬਰਾਏ
- ਮੀਡੀਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਖੂੰਜੇ ਲਾਉਣ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ -ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ (ਡਾ.)
- ਸਿੱਖ ਵਿਦਵਾਨ ਭੰਬਲਭੂਸੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਜਾਂ ਬੇਈਮਾਨ?
- ਬੱਚੇ ਮਿੱਡ -ਡੇਅ ਮੀਲ ਤੇ ਕੁੱਕ ਮਿਹਨਤਾਨੇ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ
- ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਸੁਸ਼ਾਂਤ ਸਿੰਘ ਰਾਜਪੂਤ -ਡਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ
- ਕੀ 'ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ' ਮੂਵਮੈਂਟ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੰਗ, ਨਸਲ, ਜਾਤ, ਧਰਮ, ਲਿੰਗ ਅਧਾਰਿਤ ਵਿਤਕਰੇ ਖਤਮ ਕਰ ਸਕੇਗੀ?
- ਸੁਪਨਿਆਂ ਦਾ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ : ਸਿਨੇਮਾ ਸੰਦਰਭ -ਡਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ
- ਅਧਿਆਪਨ , ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦਾ ਰਵੱਈਆ... -ਵਰਗਿਸ ਸਲਾਮਤ
- ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਭੱਜਦਾ ਮਨੁੱਖ -ਡਾ. ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ
- ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਭਰ ਰਿਹਾ ਫਾਸੀਵਾਦੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ -ਅਮਰਜੀਤ ਬਾਜੇ ਕੇ
- ਸਿਲੇਬਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ -ਡਾ. ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ
- ਵਿੱਦਿਅਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਬਚੇਗਾ ਪੰਜਾਬ: ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਉਤਰ-ਪੂੰਜੀਵਾਦੀ ਏਜੰਡਾ
- "ਧੌਣ ’ਤੇ ਗੋਡਾ ਰੱਖ ਦਿਆਂਗੇ" - ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ
- ਕੀ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਜੂਨ 84 ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੋਵਾਂਗੇ? -ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਹਾਰ
- ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਦੁਨੀਆਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਹੋਵੇਗੀ...- ਖੁਸ਼ਪਾਲ
- ਪਿੰਡ ਦੇ ਪਿੰਡੇ 'ਤੇ ਫਿਰ ਕਿਉਂ ਮਾਸ ਦੀ ਬੋਟੀ ਨਹੀਂ ! -ਡਾ. ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ
- ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਦਮਾ ਇਲਾਜ –ਖ਼ੁਸ਼ਪਾਲ
- ਅਧਿਆਪਨ , ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦਾ ਰਵੱਈਆ...- ਵਰਗਿਸ ਸਲਾਮਤ
- ਕਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਹੂੜਮਤੀਆਂ -ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਭੋਰੇ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲਦੇ ਹੀ ਕੈਸੀ ਹੋਵੇ ਸਾਡੀ ਕਾਰਜਸ਼ੈਲੀ... -ਵਰਗਿਸ ਸਲਾਮਤ
- ਲੋਕ ਗਾਇਕ ਜਾਂ ਮੋਕ ਗਾਇਕ? -ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ
- ਗਿੱਦੜ ਦਾ ਗੂੰਹ ਪਹਾੜ ਨੀ ਚਾੜੀ ਦਾ ਯਾਰੋ... -ਬੇਅੰਤ
- ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਮਾਂ ਤੋਂ ਖ਼ਤਰਾ - ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ
- 'ਪਾੜੋ ਅਤੇ ਰਾਜ ਕਰੋ' ਅਤੇ 'ਪਾਟਿਆਂ ਉੱਤੇ ਰਾਜ ਕਰੋ' ਨੂੰ ਨਕਾਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ -ਵਰਗਿਸ ਸਲਾਮਤ
- ਕੋਰੋਨਾ ਚਮਤਕਾਰ : ਇੱਕ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਤੱਥ - ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਚਹਿਲ
- ਆਨ ਲਾਈਨ ਪੜਾਈ ਜਾਂ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰ –ਡਾ. ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ
- ਮੇਰੇ ਜੇਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਵਾਮ ਦੇ ਨਾਮ ਖੁੱਲੀ ਚਿੱਠੀ : ਆਨੰਦ ਤੇਲਤੁੰਬੜੇ
- ਪੁਲਿਸ ਪੰਜਾਬ ਦੀ, ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਵਿਚਾਰਦੀ - ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ
- ਲੌਕ ਡਾਊਨ ਵਿੱਚ ਅਨੁਭਵ - ਗੁਰਬਾਜ ਸਿੰਘ ਹੁਸਨਰ
- ਆ ਕਰੀਏ ਕੁਝ ਮਸਲੇ 'ਤੇ ਗੱਲ -ਡਾ. ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ
- ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਹੋਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰਨ ਦੀ ਲੋੜ? - ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਹਰਜੀ
- "ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਚੋਂ ਦਰਦ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ": ਪਰਾਚੀ ਤੇਲਤੂੰਬੜੇ ਅਤੇ ਰਸ਼ਮੀ ਤੇਲਤੂੰਬੜੇ
- ਵਾਇਰਸ ਵਰਸਸ ਵਤਨ : ਇਕਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਲੜਨ ਦੀ ਲੋੜ -ਵਰਗਿਸ ਸਲਾਮਤ
- ਕਦੇ ਆਪ ਕੀ ਤੇ ਕਦੇ ਬਾਪ ਕੀ -ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ
- ਇਲਾਜ ਨਾਲੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਚੰਗਾ! ਨੋਵਲ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ - ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ
- ਵਾਰਤਾ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦੀ - ਗੁਰਬਚਨ ਭੁੱਲਰ
- ਕਰੋਨਾ ਨੇ ਮਹਾਂ-ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਔਕਾਤ - ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ
- ਬਜਟ: ਵਾਅਦੇ ਤੇ ਜੁਮਲੇ -ਨਰਾਇਣ ਦੱਤ
- ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦਾ ਗੰਭੀਰ ਸੰਕਟ ਅਤੇ ਬਜਟ 2020-21 -ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ (ਡਾ:)
- ਪੱਥਰ ਪਾੜ ਕੇ ਉੱਗੀ ਕਰੂੰਬਲ 'ਸੰਨੀ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ' - ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ
- ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ -ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪਰਹਾਰ
- ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤਾਂ ਦਾ ਦਿਸ਼ਾਹੀਣ ਫਿਲਮਾਂਕਣ ਅਤੇ ਬਚਪਨ? -ਰਮਨਦੀਪ ਕੌਰ
- ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਦੀ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪਛਾਣ ਕਿਵੇਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇ?
- ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਆਪ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜਿਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਸੀ. ਏ. ਏ. ਵਿਰੋਧੀ ਲੋਕ ਲਹਿਰ 'ਚ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵ -ਪਾਵੇਲ ਕੁੱਸਾ
- ਡੁੱਲ੍ਹੇ ਬੇਰ ਹਾਲੇ ਵੀ ਚੁੱਕਣ ਦੇ ਕਾਬਿਲ - ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ
- ਕੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਲੋਕ ਪੱਖੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ ? -ਡਾ.ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ ਖੀਵਾ
- ਇਹ ਅਮਿਤ ਆਜ਼ਾਦ ਕੌਣ ਐਂ ਭਾਈ ? - ਸੁਖਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਨੱਤ
- ਨਾਮ ਚੋਟੀ ਦੀਆਂ ਮੁਲਕਾਂ 'ਚ ਬੋਲਦਾ ਤੇ ਘਰ ਲੱਗੀ ਅੱਗ ਨਾ ਬੁੱਝੇ -ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ
- ਧਰਮ ਦੀ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸੰਗਕਿਤਾ! -ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪਰਹਾਰ
- ਮੇਰਾ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿਚੋਂ ਨਾਮ ਕੱਟ ਦਿਓ... -ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ
- ਜੱਗ ਜਨਨੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸੰਜੀਦਗੀ ? -ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ‘ਬਰੜ੍ਹਵਾਲ’
- ਮੈਂ ਤੇ ਮੇਰਾ ਹਾਣੀ 'ਬਠਿੰਡੇ ਵਾਲਾ ਥਰਮਲ' -ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ
- ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ, ਵਰਕ ਪਰਮਿਟ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਸਲੇ ਅਤੇ ਦੇਸੀ ਕਨੇਡੀਅਨ ਭਾਈਚਾਰਾ! -ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪਰਹਾਰ
- ਹੋਰ ਕਰੇੜਾ ਕਸ ਨੀ... - ਬੇਅੰਤ
- ਇੱਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕੈਦੀ ਦੀ ਮੌਤ -ਮਾਰਤੰਡ ਕੌਸ਼ਿਕ
- ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਅਜੋਕੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ - ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪਰਹਾਰ
- ਇਹ ਜੰਗੀ ਮਾਹੌਲ ਹੈ - ਰਾਜਵਿੰਦਰ ਮੀਰ
- ਅਸੀਂ ਜੰਮੇਂ ਹਾਂ ਹੌਕੇ ਦੀ ਲਾਟ ਵਿੱਚੋਂ - ਮਨਦੀਪ
- ਕੈਨੇਡਾ ਦੀਆਂ ਫੈਡਰਲ ਚੋਣਾਂ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ -ਸਾਧੂ ਬਿਨਿੰਗ
- ਕੀ ਮਿਸਟਰ ਟਰੂਡੋ ਦੁਬਾਰਾ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾ ਸਕੇਗਾ? - ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪਰਹਾਰ
- ਬਰਾਜੀਲ ਦਾ ਆਰਥਿਕ-ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਕਟ ਤੇ ਐਮਾਜ਼ੋਨ -ਮਨਦੀਪ
- ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਦਾ ਮੁਦਰਾ ਸੰਕਟ ਸਾਮਰਾਜੀ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਦੀ ਅਹਿਮ ਕੜੀ -ਮਨਦੀਪ
- ਸਲਾਹੁਣਯੋਗ ਹੈ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਨਿੱਤ ਨਵੇਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਪਾਉਣ ਦਾ ਉਪਰਾਲਾ - ਬਲਕਰਨ 'ਕੋਟ ਸ਼ਮੀਰ'
- ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਧੱਜੀਆਂ ਉਡਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ - ਜੀਤ ਬਾਗੀ
- ਮੁਸਿਲਮ ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਤਿੰਨ ਤਲਾਕ - ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ
- ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਧਾਰਾ 370 ਤੋੜ ਕੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬਸਤੀ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਗੇ ਕੀ ਕੁਝ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ? -ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਹਾਰ
- ਵੈਨਜ਼ੂਏਲਾ ਦੀ ਮਹਾਂਮੰਦੀ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ-ਸਿਆਸੀ ਨਿਰਭਰਤਾ - ਮਨਦੀਪ
- ਕਸ਼ਮੀਰ ਤਾਲੇ ਵਿਚ ਬੰਦ ਹੈ, ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ –ਰਵੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ
- ਕੀ ਸਨ ਧਾਰਾ 370 ਦੀਆਂ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ?
- ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜਮਹੂਰੀਅਤ ਉੱਪਰ ਘਾਤਕ ਹਮਲਾ
- ਜਥੇਬੰਦਕ ਧਾਰਮਿਕ ਫਿਰਕਿਆਂ ਦਾ ਪੂਜਾ ਪਾਠ ਤੇ ਸਾਡਾ ਕਿਰਦਾਰ ! -ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪਰਹਾਰ
- ਗੈਰ ਕਨੂੰਨੀ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ, ਗੈਂਗਵਾਰ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰਾ -ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪਰਹਾਰ
- 'ਲੈਲਾ' : ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਫਾਸੀਵਾਦੀ ਨਕਸ਼ਾ - ਮਨਦੀਪ
- ਧਰਮ ਅੱਗੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਸਿਧਾਂਤਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ -ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ
- ਫਤਿਹਵੀਰ ਪਹਿਲਾਂ ਨਹੀਂ ਪਰ ਕੀ ਆਖਰੀ? –ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ
- ਮੋਦੀ ਦੀ ਜਿੱਤ ਜਮਹੂਰੀ ਲਹਿਰ ਲਈ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ -ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ (ਡਾ:)
- ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰ ਲਈ ਫਤਵਾ, ਸਾਊਥ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਖਿੱਤੇ ਨੂੰ ਤਬਾਹੀ ਵੱਲ ਲਿਜਾਏਗਾ? -ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪਰਹਾਰ
- ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਪੰਜਾਬ ਦੇ 13 ਸੰਸਦੀ ਹਲਕੇ?- ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ
- ਜ਼ੁਬਾਨ ਬੰਦ ਰੱਖੋ ਸਵਾਲ ਕਰਨਾ ਦੇਸ਼ਧ੍ਰੋਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ -ਨਰਾਇਣ ਦੱਤ
- ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਗਲੇ ਦੀ ਹੱਡੀ ਬਣਿਆ ਬ੍ਰਿਕਜ਼ਿਟ –ਮਨਦੀਪ
- ਅਲਬਰਟਾ ਅਸੰਬਲੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਯੁਨਾਈਟਡ ਕੰਜ਼ਰਵੇਟਿਵ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਬਹੁਮਤ
- ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ 'ਤੇ ਚੋਣ ਆਯੋਗ ਦੀ ਚੁੱਪੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ? - ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ‘ਬਰੜ੍ਹਵਾਲ’
- ਸਾਰਥਕਤਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸਤ - ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ (ਡਾ.)
- ਕੀ ਕਰੀਏ ਤੇ ਕਿੰਝ ਕਰੀਏ -ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਭਮਰਾ
- ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਹਾਣ ਦਾ ਵੇਲਾ ਨਹੀਂ… ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਭਮਰਾ
- ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਸਾਕਾ ਤੇ ਉਸਦਾ ਸੰਗਰਾਮੀ ਪੈਗ਼ਾਮ -ਰਣਜੀਤ ਲਹਿਰਾ
- ਭਾਰਤੀ ਰੌਲਟ ਐਕਟਾਂ ਦੀ ਵੀ ਪੁਨਰ-ਨਜ਼ਰਸਾਨੀ ਦੀ ਲੋੜ? - ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ‘ਬਰੜ੍ਹਵਾਲ’
- ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਾ ਸਿਆਸੀਕਰਨ : ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ - ਡਾ. ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ
- ਭਾਜਪਾ ਲਈ ਸਾਹਿਤ, ਕਲਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ - ਮਨਦੀਪ
- ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਾਤ -ਮੁਖਤਿਆਰ ਪੂਹਲਾ
- ਕੀ ਯੂਕੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਸਕੇਗਾ ?
- ਜੰਗ ਅਜੇ ਜਾਰੀ ਹੈ ... - ਪਰਮ ਪੜਤੇਵਾਲਾ
- ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਸੜਕਨਾਮਾ ਦਾ ਨਾਵਲ 'ਸੂਰਜ ਦੀ ਅੱਖ'
- "ਹਿੰਦੂ" ਕੀ ਹੈ? - ਕੰਵਲ ਧਾਲੀਵਾਲ
- ਮੈਂ ਵੀ ਚੌਕੀਦਾਰ ਮੁਹਿੰਮ ਮਹਿਜ ਪਾਖੰਡ
- ਇਕ ਦੇਸ਼, ਇਕ ਚੋਣ: ਸੰਭਾਵਨਾ, ਲਾਭ ਅਤੇ ਲੋਕ-ਹਿੱਤ - ਪ੍ਰੋ: ਐਚ ਐਸ ਡਿੰਪਲ
- ਮੋਦੀ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਜਾਂ ਗ਼ਦਾਰ ? - ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ
- ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਢਾਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਲਈ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲ ਵੇਖਣਾ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ? ਕਰ ਦਿਉ ! – ਰਵੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ
- ਮਿਲੋ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹਰ ਵਰਸ਼ਾ ਡੋਂਗਰੇ ਨੂੰ -ਮਾਲਿਨੀ ਸੁਬਰਮਣੀਅਮ
- ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਇ ਨਿੱਜੀ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਨੱਥ ਪਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ -ਡਾ. ਇਕਬਾਲ ਸੋਮੀਆਂ
- ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਨਫਰਤੀ ਮਾਹੌਲ ਬਾਰੇ
- ਪਰਵਾਸ : ਸ਼ੌਂਕ ਜਾਂ ਮਜਬੂਰੀ -ਡਾ. ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ
- ਵਿਗਿਆਨ ਕਾਂਗਰਸ ਜਾਂ ਸਰਕਸ -ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ
- ਸਵਾਮੀਨਾਥਨ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਬੇਰੁਖੀ ਕਿਉਂ? - ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ (ਡਾ:)
- ਅਸੀ ਡਰ ਗਏ ਹਾਂ ਜਾਂ ਡਰਾ ਦਿਤੇ ਗਏ ਹਾਂ? -ਸੁਕੀਰਤ
- ਲਾਤੀਨੀ ਅਮਰੀਕੀ ਮਹਾਂਦੀਪ - ਸਪੇਨੀ ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਾਮਰਾਜੀਆਂ ਦੀ ਲੁੱਟ-ਖਸੁੱਟ ਦਾ ਸਾਂਝਾ ਸ਼ਿਕਾਰ-ਮਨਦੀਪ
- ਭਾਰਤ ਲਈ ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਸਬਕ- ਮਨਦੀਪ
- “ਮੈਰਿਜ ਪੈਲਸਾਂ`` ਤੋਂ ਜੰਝ-ਘਰਾਂ ਵੱਲ ਮੁੜਨਾ ਹੀ ਪਵੇਗਾ - ਕੇਹਰ ਸ਼ਰੀਫ਼
- ਕੀ ਪੀਰਾਂ ਜਾਂ ਬਾਬਿਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ? -ਤਸਲੀਮਾ ਨਸਰੀਨ
- ਅਮੀਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗਰੀਬ ਲੋਕ - ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਪਟਵਾਰੀ
- ਬੀ. ਸੀ. ਵਿੱਚ ਵੋਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਬਦਲਣ ਲਈ ਰਾਏਸ਼ੁਮਾਰੀ ਤੀਜੀ ਵਾਰ ਅਸਫਲ ! -ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪਰਹਾਰ
- ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਭਸੂੜੀ, 2019 ਦੀ ਦੂਰੀ - ਪਰਮ ਪੜਤੇਵਾਲਾ
- ਆਓ ਜਾਣੀਏ ਬਾਰਡਰ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦਾ ਹਾਲ -ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ
- ਸ਼ੁਤਰਮੁਰਗੀ ਵਿਹਾਰ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਅਜੋਕੀ ਸਰਕਾਰ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਅਖੌਤੀ ਬਾਬਿਆਂ ਕੋਲ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਫਸਣਾਂ ਰਾਜਸੱਤਾ ਅਤੇ ਸਮਝਦਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਦੇਣ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤਕਾਰੀ : ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਸੰਭਲਣ ਦੀ ਲੋੜ -ਡਾ. ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ
- ਜੇ ਗਲੋਬਲ ਵਾਰਮਿੰਗ ਅਤੇ ਕਲਾਈਮੇਟ ਚੇਂਜ਼ ਨੂੰ ਨਾ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਧਰਤੀ ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਅਸੰਭਵ? -ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਹਾਰ
- ਫੇਕ ਨਿਊਜ਼ ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿਚ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਦੋ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦਾ ਮਾਮਲਾ -ਮਨਦੀਪ
- ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫੇਰ ਹੱਤਿਆ! - ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ
- ਇੱਕ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੋਰ ਨਿਖੇਧੀਯੋਗ ਬਿਆਨ –ਸੁਕੀਰਤ
- ਨਾਮ ਬਦਲੀ ਦੀ ਫਿਰਕੂ ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਵਿਰਾਸਤ
- 'ਨਿਊ ਇੰਡੀਆ' ਦਾ ਨਵਾਂ ਜੁਮਲਾ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਨਵੀਂ ਫ਼ਸਲ ਖ਼ਰੀਦ ਨੀਤੀ: ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਫਰੇਬ -ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ (ਡਾ:)
- ਅਕਤੂਬਰ 1947 ਅਣਦੱਸਿਆ ਸੱਚ - ਅਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ
- ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਾ ਮਸਲਾ ਤੇ ਕਿਰਤ ਦੀ ਲੁੱਟ - ਵਿਨੋਦ ਮਿੱਤਲ (ਡਾ.)
- 'ਪਿੰਜਰੇ ਦਾ ਤੋਤਾ' ਬਣਿਆ ਮਾਲਕਾਂ ਦੇ ਗਲੇ ਦੀ ਹੱਡੀ -ਮਨਦੀਪ
- ਮਹਿਲਕਲਾਂ ਲੋਕ-ਘੋਲ ਦੇ ਸੰਗਰਾਮੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਕੀਮਤੀ ਸਬਕਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰੋ - ਨਰਾਇਣ ਦੱਤ
- ਕੀ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਅਤਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ? - ਰਾਮ ਪੁਨਿਆਨੀ
- ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਪ੍ਰਤੀ ਐਨੀ ਅਣਗਹਿਲੀ ਕਿਉਂ? - ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ
- ਮਰਨ ਵਰਤ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ ਅਧਿਆਪਕ ਬਨਾਮ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਬੇ-ਰੁਖੀ - ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਰੰਗੀਲਪੁਰ
- ਔਰਤਾਂ ਬੋਲਦੀਆਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ? -ਸੁਕੀਰਤ
- ਜੁਨੈਦ ਦੀ ਆਪਣੀ ਅੰਮੀ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੀ ਇੱਕ ਕਲਪਿਤ ਚਿੱਠੀ
- ਜਦੋਂ ਨਫ਼ਰਤ ਰਾਜ ਕਰਦੀ ਹੈ ਉਦੋਂ ਮਾਸੂਮੀਅਤ ਦੀ ਮੌਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
- ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੇ ਬਰਾਬਰੀ ਦਾ ਮਸਲਾ - ਸੋਹਜ ਦੀਪ
- ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਬਣਤਰ ਤੇ ਬੌਧਿਕ ਲੁੱਟ - ਡਾ. ਵਿਨੋਦ ਮਿੱਤਲ
- ਸਥਾਨਕ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ ਤੇ ਚੋਣ ਆਯੋਗ - ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ
- ਘਰ-ਘਰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ : ਹਵਾ 'ਚ ਤਲਵਾਰਬਾਜ਼ੀ -ਅਰੁਣਦੀਪ
- ਕੱਠਪੁਤਲੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਤਾਕਤ ਦਾ ਵਿਰੋਧ -ਸ਼ਾਲਿਨੀ ਸ਼ਰਮਾ
- ਯੂ.ਜੀ.ਸੀ. ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਜਾਂ ਉਚੇਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਖਾਤਮਾ -ਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
- ਨਵੇਂ ਸਿਖਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਚਾਨਣ-ਮੁਨਾਰਾ ਬਣੇਗੀ ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਬੇਦੀ ਦੀ ਪੁਸਤਕ "ਹਾਇਕੂ-ਏ-ਪੈਂਤੀ"
- ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਦੁਰਦਸ਼ਾ - ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ
- ਬਰਾਬਰੀ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਹੱਕ ਲਈ ਮੈਦਾਨ 'ਚ ਨਿਤਰੀਆਂ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀਆਂ ਵਿਦਿਆਰਥਣਾਂ - ਪਰਮ ਪੜਤੇਵਾਲਾ
- ਮੋਦੀ ਨਿਜ਼ਾਮ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਤੇ ਨਾਜ਼ੀਵਾਦ ਦੇ ਰਾਹਾਂ 'ਤੇ----
- ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼ –ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ
- ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਚੋਣ ਵਾਅਦਿਆਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ: ਨਾ ਕੋਈ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਨਾ ਨੀਅਤ - ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- ਸੀਮਾ ਅਜ਼ਾਦ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਐੱਮ.ਵੈਂਕਈਆ ਨਾਇਡੂ ਦੇ ਨਾਂ ਖ਼ਤ
- ਆਦਰਸ਼ ਸਕੂਲਾਂ 'ਚ ਪੀ. ਪੀ. ਪੀ. ਮਾਡਲ ਦੇ ਘਪਲੇ -ਰਣਦੀਪ ਸੰਗਤਪੁਰਾ
- ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਦਾ 27 ਸਾਲਾ ਵਿੱਤੀ ਸਫ਼ਰ : ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਨਿੱਜੀਕਰਨ ਦੀ ਗਾਥਾ - ਡਾ. ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਟਿਵਾਣਾ
- ਅਮਰੀਕਨ ਸੁਸਾਇਟੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਨਿਘਾਰ ਵੱਲ -ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪਰਹਾਰ
- ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ : ਵਰ ਜਾਂ ਸਰਾਪ -ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ (ਡਾ.)
- ਸਨਮਾਣ ਨਾਲ ਜਿਊਣ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ - ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ
- ਅਧਿਆਪਨ ਦੀ ਕਾਲੀ ਰਾਤ -ਰਾਜੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ
- ਗਾਥਾ ਕੱਚੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰਾਂ ਦੀ -ਵਿਨੋਦ ਮਿੱਤਲ (ਡਾ)
- 'ਉੱਤਰ-ਸੱਚ' ਨਹੀਂ, ਨਿਰੋਲ ਝੂਠਾਂ ਦਾ ਦੌਰ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਉੱਜਲ ਦੁਸਾਂਝ ਦੀ ਤਾਰਿਕ ਫਤਿਹ ਦੇ ਨਾਮ ਖੁਲ੍ਹੀ ਚਿੱਠੀ
- ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ ਤਾਰਿਕ ਫਤਿਹ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖੁੱਲੀ ਚਿੱਠੀ
- ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਅਤੇ ਅਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਕਿਵੇਂ ਰੁਕਣ? - ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ
- ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਸੁੱਤਿਆਂ-ਸੁੱਤਿਆਂ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਅਹਿਮ ਪੰਨਿਆਂ 'ਚ ਭਗਤ ਸਿੰਘ
- ਪ੍ਰਚੰਡ ਬਹੁਮਤ ਦਾ ਸੱਚ -ਪਰਮ ਪੜਤੇਵਾਲਾ
- ਔਰਤ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਸਾਰਥਿਕਤਾ - ਕੁਲਦੀਪ ਉਗਰਾਹਾਂ
- ਕਿਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਮਹਿਲ ਕਲਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਜਬਰ ਖਿਲਾਫ ਟੱਕਰ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ - ਮਨਦੀਪ
- ਮੋਦੀ ਵੱਲੋਂ ਸਿਰਜਿਆ ਤਲਿਸਮ ਟੁੱਟ ਰਿਹਾ ਹੈ ! - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘਗੁਲਪੁਰ
- ਨੋਟਬੰਦੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਦੇਸ ਦੌਰਾ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਮੋਦੀ ਵਲੋਂ ਸਿਰਜਿਆ ਤਲਿਸਮ ਟੁੱਟ ਰਿਹਾ ਹੈ ! - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਮੋਦੀ ਦਾ ਨਾਮ ਨਾ ਲਵਾਂ, ਨਾ ਹੀ ਉਸ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦਿਖਾਵਾਂ: ਪੁਣਯ ਪ੍ਰਸੂਨ ਬਾਜਪੇਈ
- ਅੱਜ ਤੋਂ ਵੀਹ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇੰਝ ਡੁੱਬੀ ਸੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ - ਸੁੱਚਾ ਸਿੰਘ ਨਰ
- ‘ਨਾਸਤਿਕ ਕਿਤਾਬਾਂ’ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਜਨਚੇਤਨਾ ਨਾਲ ਟਕਰਾਅ
- ਮਹਿਲਕਲਾਂ ਲੋਕ-ਘੋਲ ਦੇ ਸੰਗਰਾਮੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਕੀਮਤੀ ਸਬਕਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰੋ
- ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਬਣੀ ਲੁੱਟ ਦੀ ਦੁਕਾਨ - ਵਾਹਿਦ
- ‘ਮੌਬ ਲਿੰਚਿੰਗ’ ’ਤੇ ਰੋਕ ਜ਼ਰੂਰੀ – ਸੰਦੀਪ ਲਧੂਕਾ
- ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਕਿਸਾਨ ਨੀਤੀ ਦੇ ਖਰੜੇ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਅਤੇ ਸੁਝਾਅ - ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ (ਡਾ:)
- ਪੰਜਾਬੀਓ! ਮਸਲੇ ਵਿਚਾਰੋ, ਕੀ ਹੋਵੇ "ਏਜੰਡਾ ਪੰਜਾਬ'' - ਕੇਹਰ ਸ਼ਰੀਫ਼
- ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਚੰਦੇ ਵਿੱਚ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਲਿਆਂਦੇ ਬਗੈਰ ਕਾਲੇ ਧਨ ਖਿਲਾਫ਼ ਲੜਾਈ ਅਸੰਭਵ
- ਨੋਟਬੰਦੀ ਬਨਾਮ ਕਾਲਾ ਧਨ: ਅਣਗੌਲੇ ਪੱਖ - ਸੰਦੀਪ ਕੁਮਾਰ
- ਪੰਜਾਬ, ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਚਿੱਟਾ -ਡਾ. ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ
- ਪੰਜਾਬ 2016 -ਸਤਦੀਪ ਗਿੱਲ
- ਰੋਮਾਂਟਿਕ ਪਿਆਰ ਸਾਨੂੰ ਮਾਰ ਰਿਹਾ ਹੈ : ਸਾਡਾ ਧਿਆਨ ਕੌਣ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਜਦ ਅਸੀਂ 'ਸਿੰਗਲ' ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ? -ਸੇਲਬ ਲੂਨਾ
- ਨੋਟ ਬੰਦੀ: ਮਿਹਨਤਕਸ਼ਾਂ ਦੀ ਜਾਮਾਂ ਤਲਾਸ਼ੀ-ਧਨਾਢਾਂ ਨੂੰ ਗੱਫੇ
- ਐਡਵੋਕੇਟ ਸੁਧਾ ਭਾਰਦਵਾਜ ਦਾ ਜਨਤਕ ਬਿਆਨ
- ਕਿਸੇ ਲੱਫ਼ਾਜ਼ ਸਿਆਸੀ ਘਾਗ ਨਾਲ ਸਿਝਣਾ ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਘੁੱਤੀ ਪਾ - ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ
- ਬੋਲ ਕੇ ਲਬ ਆਜ਼ਾਦ ਹੈਂ ਤੇਰੇ... - ਪਰਮ ਪੜਤੇਵਾਲਾ
- ਅੱਜ ਅਸੀ ਜੇ ਚੁੱਪ ਰਹੇ, ਕੱਲ੍ਹ ਮੂੰਹਾਂ ਨੂੰ ਜੰਦਰੇ ਲਾਉਣਗੇ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਬੂ-ਦੁਹਾਈ ਮੁਕਾਬਲੇ - ਪਾਵੇਲ
- ਰਤਾ ਗੌਰ ਕਰਨਾ ! -ਸੁਕੀਰਤ
- ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਬਾਰੇ ਕਾਨੂੰਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸਪੱਸ਼ਟ ! - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਕੌਣ ਜਿੱਤਿਆ, ਕੌਣ ਹਾਰਿਆ : ਭਾਰਤ ਜਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ? - ਸੰਦੀਪ ਕੌਰ ਸੰਧੂ
- ਹਾਸ਼ੀਏ ਤੋਂ ਪਾਰ: ਲੋਕਤੰਤਰ ਬਨਾਮ ਜਾਤੀਵਾਦ - ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ
- ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- ਗੈਰ-ਸੰਤੁਲਤ ਹੈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ! - ਹਰਜਿੰਦਰ ਗੁਲਪੁਰ
- ਫ਼ਿਰਕੂ ਦੰਗੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ :ਸ਼ਹੀਦ-ਏ-ਆਜ਼ਮ ਭਗਤ ਸਿੰਘ
- ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ : 2017 ਚੋਣਾਂ - ਸੰਦੀਪ ਕੌਰ ਸੰਧੂ
- ਰਾਜਸੱਤਾ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚੋਂ, ਧਰਮ ਸੱਤਾ ਸੱਚ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਕੀਕਤਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣੋ, ਕਾਮਰੇਡ! -ਸੁਕੀਰਤ
- ਅਮਨ ਬਹਾਲੀ,ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤਰਜੀਹ ਹੋਵੇ!- ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਵੱਧਦਾ ਅੱਤਵਾਦ ਦੁਨੀਆਂ ਲਈ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ -ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- ਦੇਸ਼-ਧ੍ਰੋਹ ਕਾਨੂੰਨ ਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਵਿਵਸਥਾ - ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ
- ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕਲਚਰ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਮੋੜ
- ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਦਿਨ-ਬ-ਦਿਨ ਨਿੱਖਰ ਰਿਹਾ ਰਾਜਸੀ ਅੰਬਰ ! -ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਕਿੱਧਰ ਜਾਣ ਗ਼ਰੀਬ? - ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ
- ਮੀਡੀਏ ਉੱਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਦਬਾਅ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ –ਸੁਕੀਰਤ
- ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਉੱਜੜੀਆਂ ਗੁਲਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹਾਰਾਂ ਲੋਚਦਾ ਧਰਮਵੀਰ ਗਾਂਧੀ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਕੁਝ ਅਸਤੀਫ਼ੇ, ਕੁਝ ਸਵਾਲ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ `ਚ ਸੁਲਗਦਾ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ –ਸੰਦੀਪ ਕੁਮਾਰ
- ‘ਰਾਸ਼ਟਰ-ਪ੍ਰੇਮੀ’ ਬਨਾਮ ‘ਰਾਜ-ਧਰੋਹੀ' -ਸੁਕੀਰਤ
- ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਬਿੱਲ, ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਲੋਕ – ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਸਿੰਘ
- ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ ਤੇ ਅਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਸਰਕਾਰਾਂ - ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ
- ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲੜ ਰਹੇ ਦਲਿਤ ਕਿਸਾਨ ? -ਰਾਜੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ
- ਇੱਕ ਸੀ ਹਿੜਮੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਜੋ ਬਸਤਰ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਗੁੰਮ ਹੋ ਗਿਆ - ਅਨੰਤ ਰਾਏ
- ਕਿਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਮਹਿਲਕਲਾਂ: ਇਤਿਹਾਸਕ ਲੋਕ-ਘੋਲ (ਭਾਗ-ਪਹਿਲਾ) - ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਬਡਬਰ
- ਮਸਲਾ ਏ ਕਸ਼ਮੀਰ - ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ
- ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਗਾਥਾ ਹੈ ਅਜ਼ਾਦੀ -ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- ਗਊ ਰੱਖਿਆ ਦਲਾਂ ਦਾ ਸੱਚ -ਪ੍ਰਾਗਿਆ ਸਿੰਘ
- ਇਕ ਜੁਮਲਾ ਹੋਰ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਕਿਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਮਹਿਲ ਕਲਾਂ ਸੰਘਰਸ਼ ਨਾਮਵਰ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ
- ਸਿਧਾਂਤ ਤੋਂ ਸਿਆਸਤ ਤੱਕ ਦਾ ਕਾਲਾ ਸਫਰ ਕੇਜਰੀਵਾਲ
- ਮੁਜਰਮ, ਪੁਲੀਸ ਵਾਲੇ ਰਲੇ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ -ਸਤਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸੱਤੀ
- ਜੇ.ਐੱਨ. ਯੂ 'ਚ ਹਮਲਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਕੌਮਵਾਦ ਦਾ ਸਵਾਲ -ਰਾਜੇਸ਼ ਤਿਆਗੀ
- ਕਮਜ਼ੋਰਾਂ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਾਜ ਹੋਵੇ ਲਾਮਬੰਦ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- ਸਵੱਛ ਭਾਰਤ ਅਭਿਆਨ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ - ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਕੰਗ
- ਜਦੋਂ ਚੁੱਪ ਗੱਜ ਕੇ ਗੂੰਜਦੀ ਹੈ ... -ਸੁਕੀਰਤ
- ਜਦੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਰੋਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਦੂਜੇ ਪੱਖ ਤੋਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਸਕਦੇ? - ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ
- ਨਵੀਂ ਤੇ ਪੁਰਾਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਆਪਸ ‘ਚ ਬਿਠਾਵੇ ਤਾਲਮੇਲ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- ਗੁਜਰਾਤ ਫਾਇਲਜ਼ - 3
- ਵੱਧਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਬਨਾਮ ਗਰੀਬ ਲੋਕ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- ਕਦੋਂ ਸੁਲਝੇਗਾ ਡਾ. ਦਭੋਲਕਰ ਹੱਤਿਆ ਕਾਂਡ ? - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਰਿਸਦਾ ਹੋਇਆ ਫੱਟ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ 'ਚ ਇਨਕਲਾਬ -ਰਾਜੇਸ਼ ਤਿਆਗੀ
- ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਆਪੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ‘ਚ ਵਾਧਾ ਚਿੰਤਾਜਨਕ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- ‘ਬ੍ਰੈਗਜ਼ਿਟ’ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚ ਬਰਤਾਨਵੀ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤ ਨੂੰ ਵਾਚਦਿਆਂ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਔਖੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਹੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਦਰ ਦੀਆਂ ਹੱਕਦਾਰ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਕਦੇ ਵੀ ਫਿਰਕੂ ਅੱਗ ’ਚ ਲੂਹੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਨੇ ਯੂ. ਪੀ. ਦੇ ਲੋਕ - ਪਾਵੇਲ
- ਖ਼ਾਤਿਆਂ ਤੋਂ ਖੂਹ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗ ਰਹੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਸਿਆਸਤ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ‘ਚ ਗੜਬੜੀ ਬਨਾਮ ‘ਅਫਸਪਾ’ ਕਾਨੂੰਨ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- ਗੋਲ ਮੋਰੀ ਤੇ ਚੌਰਸ ਕਿੱਲਾ -ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਹੌਲੈਂਡ
- ਆਖ਼ਰ ਕਿਵੇਂ ਬਚੇ ਜਵਾਨੀ ਤੰਬਾਕੂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ - ਰਵਿੰਦਰ ਸ਼ਰਮਾ
- ਗੋਲੀਬੰਦੀ ਉਲੰਘਣ ਪ੍ਰਤੀ ਠੋਸ ਰਣਨੀਤੀ ਅਪਣਾਵੇ ਭਾਰਤ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦਾ ਸੰਕਟ -ਮਨਦੀਪ
- ਗੈਰ ਸੰਗਠਿਤ ਪੇਂਡੂ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਨਿੱਘਰਦੀ ਦਸ਼ਾ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- ਫਰਾਂਸ ਅੰਦਰ ‘ਕਿਰਤ ਸੁਧਾਰਾਂ ਖਿਲਾਫ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ
- ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਸੰਤਾਪ ਵੱਲ ਧੱਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼
- ਸਾਡਾ ਟੈੱਟ ਪਾਸ ਜਾਂ ਸਰਾਪ? -ਰਘਵੀਰ ਸਿੰਘ
- ਆਗਾਮੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਈ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਕਸ਼ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਅਮਰੀਕਨ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਉਮੀਦਵਾਰੀ ਲਈ ਚੱਲ ਰਹੀ ਚੋਣ ਮੁਹਿੰਮ ਉੱਤੇ ਸਾਮਰਾਜੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ
- ਵਰਕਰਜ਼ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਅਪੀਲ
- ਝੂਠੇ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- 'ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ 'ਚ ਸਿਆਸੀ ਰੋਟੀਆਂ'
- ਗੁਜਰਾਤ ਫਾਇਲਜ਼– 2
- ਫਰਾਂਸ ਦਾ ਮਜ਼ਦੂਰ ਅੰਦੋਲਨ ਨਿਰਣਾਇਕ ਦੌਰ 'ਚ ! - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁੱਲਪੁਰ
- ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸਿਖਲਾਈ ਕੈਂਪਾਂ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ
- ਗੁਜਰਾਤ ਫਾਇਲਜ਼ -1 : “ ਸ਼ਾਹ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਡਰ ਲਗਦਾ ਹੈ ”
- ਕੀ ਕਿਸਾਨ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਵਰਤਾਰੇ ਨੂੰ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾਵੇਗਾ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਕਰਜ਼ਾ ਕਾਨੂੰਨ?
- ਬਸਤਰ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੀ ਲੋਕ-ਵਿਰੋਧੀ ਜੰਗ ਦੇ ਪਰਥਾਏ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਹਿੰਦੂਤਵੀ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਹੇਤਿਆਂ ਦੇ ‘ਅੱਛੇ ਦਿਨ’ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਦਾ ਲੇਖਾ ਜੋਖਾ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਅੰਬੇਡਕਰ, ਦਰੋਣਾ ਅਤੇ ਭਗਵੇਂ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਦੀ ‘ਗੁਰੂ ਦਕਸ਼ਿਣਾ’ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਅਕਾਲੀ-ਕਾਂਗਰਸੀ ਹਾਕਮੀ ਕੁੱਤਾ-ਭੇੜ ਦੀ ਭੇਂਟ ਚੜਿਆ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦਰਿਆਈ ਪਾਣੀਆਂ ਦਾ ਮਸਲਾ
- ਫ਼ੌਜ ਦੀ ਦਰਿੰਦਗੀ ਸਹਾਰੇ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ‘ਦਿਲ ਜਿੱਤਦੀ’ ‘ਦੇਸ਼ਭਗਤੀ’ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਬਲਿਊ ਸਟਾਰ 1984 ਦੇ ਨਾ ਭੁੱਲਣਯੋਗ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਰਤਾਰੇ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ‘‘ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਰੋਧੀ ਹੋਣਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ’’ -ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ
- ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਫ਼ਾਸ਼ੀਵਾਦ-ਵਿਰੋਧੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਲੋੜ:40ਮਹੀਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ’ਚ ਰਹਿਣ ਬਾਅਦ ਬਰੀ ਹੋਏ ਦਲਿਤ-ਕਾਰਕੁੰਨ ਦੀ ਕੂਕ
- ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਬਦਲਣ ਨਾਲ ਹੀ ਰੁਕਣਗੀਆਂ ਰੈਗਿੰਗ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- ਹਿੰਦੂਤਵੀ ‘ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ’ ਨੇ ਜੱਜਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਮੁਲਕ ਦੀ ‘ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰੇ’ ਦਾ ਪਾਠ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਸਾਥੀ ਸਤਨਾਮ ਦੀ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ’ਚੋਂ ਉਠਦੇ ਸਵਾਲ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਠੱਲ ਪਾਉਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਪ੍ਰਚੰਡ ਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ -ਨਵਕਿਰਨ ਸਿੰਘ
- ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਸੁਹਿਰਦ ਨਾਂਵਾਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਂਵਾਂ ਵਾਸਤੇ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਦਲਿਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕਿਉਂ ਹਨ ਵਧੀਕੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- 25 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਫਰਜੀ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਭੁੱਲੇ ਵਿਸਾਰੇ ਖੇਤ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਤੇ ਇੱਕ ਝਾਤ
- ਜਹਾਲਤ ਦਾ ਇਜ਼ਹਾਰ ਕਿ ਮਿੱਥ ਕੇ ਪਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਭੰਬਲਭੂਸਾ? -ਸੁਕੀਰਤ
- ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ’ਚ ਹੋਣ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- ਫਸਲੀ ਰਹਿੰਦ ਖੂੰਹਦ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਸੁਹਿਰਦ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਲੋੜ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- ਕਾਲਜਾਂ ਦੇ ਗੈਸਟ ਫੈਕਲਟੀ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਦਾ ਖ਼ਲਜੱਗਣ -ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ
- ਮਈ ਦਿਵਸ ਅਤੇ ਅਜੋਕੀ ਸਮੱਸਿਆ -ਵਰਿੰਦਰ ਖੁਰਾਣਾ
- ਸੁਪਰ ਪਾਵਰ ਦੀ ਭੂਲ-ਭੁਲਈਆ ਵਿੱਚ ਉਲਝੇ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕਮ ! - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਦਿਨੋ ਦਿਨ ਲੀਹੋਂ ਲਹਿੰਦੀ ਮੈਡੀਕਲ ਸਿੱਖਿਆ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- ਇੱਕ ਬਾਇਓਡਾਟਾ ਦੇ ਇਵਜ ਵਿੱਚ - ਪ੍ਰੋ. ਰਣਧੀਰ ਸਿੰਘ
- ਟਕਰਾਅ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਏਕੇ ਦੀ ਲੋੜ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਦੇਸ਼ ਅੰਦਰ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੰਕਟ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ
- ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਵ ਸਮੇਂ ਦੀ ਫੌਰੀ ਲੋੜ - ਇਕਬਾਲ ਸੋਮੀਆਂ
- ਆਓ ਯੁੱਗ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸੀਏ ਕਿ ਹੁਣ ਅਸੀ ਉਹ ਨਹੀਂ ਰਹੇ -ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਫਸਲੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾਂ ਦਾ ਰੌਲਾ ਕਿਸ ਗੱਲ ਤੋਂ? - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਕਨ੍ਹੱਈਆ ਕੁਮਾਰ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ! -ਸੁਮੀਤ ਸ਼ੰਮੀ
- ਕੀ ਇਹੋ ਜੇਹੇ ਹਲਾਤ ‘ਚ ਮੁਫ਼ਤ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਸੁੱਝਦੀ ਹੈ? -ਡਾ. ਅਮਰਜੀਤ ਟਾਂਡਾ
- ਆ ਸਿਤਮਗਰ ਮਿਲ ਕੇ ਆਜ਼ਮਾਏਂ... - ਐਸ ਸੁਰਿੰਦਰ
- ਕਿਸੇ ਵੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦਾ ਅਖ਼ਬਾਰ: ਭਗਵੀ ‘ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ’ ਦਾ ਦਰਪਨ! -ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ
- ਪੰਜਾਬ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਇਮਾਨਦਾਰ ਤੀਜੀ ਧਿਰ ਭਾਲਦਾ ਹੈ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਬੌਧਿਕ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚੋਂ ਉਭਰਣ ਦੀ ਲੋੜ -ਵਿਨੋਦ ਮਿੱਤਲ (ਡਾ.)
- ਡਰੇ, ਤਾਂ ਮਰੇ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਸਦਭਾਵਨਾ, ਸਾਂਝ ਅਤੇ ਸੰਯਮ ਨਾਲ ਸੌੜੀ ਸਿਆਸਤ ਨੂੰ ਨਜਿੱਠਣ ਦੀ ਲੋੜ - ਵਰਗਿਸ ਸਲਾਮਤ
- ਜੇਲ੍ਹ ਅੰਦਰ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਨਮੂਨੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ –ਰਣਜੀਤ ਲਹਿਰਾ
- ਸਮਾਜਿਕ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਲੋਕ ਬਦਲਦੇ ਹਨ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਜਦੋਂ ਲਾਲ ਹਨੇਰੀ ਝੁੱਲੀ – ਰਣਜੀਤ ਲਹਿਰਾ
- ਕੀ ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਗਣਤੰਤਰ ਹੈ? – ਐੱਸ. ਸੁਰਿੰਦਰ ਇਟਲੀ
- ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਚਿੰਤਨਸ਼ੀਲ ਵਿਚਾਰਵਾਨ - ਮਨਦੀਪ
- ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਰਣਧੀਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ -ਗੌਤਮ ਨਵਲੱਖਾ
- ਬਸਤਰ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਵਕੀਲ ਅਤੇ ਜਮਹੂਰੀ ਕਾਰਕੁਨ ਹਕੂਮਤੀ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦੀ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠ
- ਸੰਸਦੀ ਖੱਬਿਆਂ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਆਗੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਮਾ ਰਹੇ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਦੀਪ ਸਮੂਹ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ’ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਵੇ ਭੇਦਭਾਵ - ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਖੋਖਰ
- ਜੇ.ਐੱਨ.ਯੂ. ਤੋਂ ਉੱਠੀ ਮਨੁੱਖੀ ਹਕੂਕ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਤੇ ਸੰਘੀ ਕੋੜਮਾ
- ਬਜਟ ਦੀ ਘੁੰਮਣ-ਘੇਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰਦੇ ਆਮ ਲੋਕ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਦੀ ਕਨ੍ਹਈਆ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀ
- ਸਾਂਝੀਆਂ ਫ਼ੌਜੀ ਮਸ਼ਕਾਂ: ਭਾਰਤ ਦੀ ਧਰਤੀ ’ਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਜੰਗਬਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਪਾਕ ਕਦਮ – ਪਾਵੇਲ ਕੁੱਸਾ
- ਝੂਠੇ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਕੋਈ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨਹੀਂ
- ਅੱਗ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ ਬੰਦ ਕਰੋ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਆਓ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਮੇਲਾ ਦੇਖੀਏ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਜਾਟ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਅੰਦੋਲਨ: ਵੋਟ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦੇ ਕੁਰਸੀ ਭੇੜ ਨੇ ਝੁਲਾਇਆ ਝੱਖੜ –ਪਾਵੇਲ ਕੁੱਸਾ
- ਜਾਟ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦਾ ਰਾਜਨੀਤੀਕ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ -ਅਜੈ ਕੁਮਾਰ
- ‘ਸਰਮੁ ਧਰਮੁ ਦੁਇ ਛਪਿ ਖਲੋਏ, ਕੂੜੁ ਫਿਰੈ ਪਰਧਾਨੁ ਵੇ ਲਾਲੋ’ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਉਮਰ, ਮੇਰਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ
- ਕਨ੍ਹੱਈਆ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਭਾਸ਼ਣ
- ਅਜੋਕੀ ਔਰਤ ਅਜੇ ਵੀ ਵਧੀਕੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਰ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਪੈਰਿਸ ਹਮਲੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਅਸਲੀਅਤ ਨੂੰ ਸਮਝਦਿਆਂ !
- ...ਇਸੇ ਲਈ ਮੈਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਰੋਧੀ ਹਾਂ -ਮੀਨਾ ਕੰਡਾਸਵਾਮੀ
- ਕਦੋਂ ਯਕੀਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੁਸਲਿਮ ਸਿੱਖਿਅਕ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ
- ਇਨਕਲਾਬੀ ਲਹਿਰ ਲਈ ਅਮੁੱਕ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਅਤੇ ਤਾਕਤ ਦਾ ਸੋਮਾ ਬਣਿਆ ਰਹੇਗਾ ਸ਼ਹੀਦ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਤਖ਼ਤੂਪੁਰਾ
- ਅੰਤਰਰਸ਼ਟਰੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦਿਨ ’ਤੇ ਵਿਚਾਰਨ ਲਈ ਪੰਜਾਬੀ ਲਈ ਅਹਿਮ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮੌਕਾ -ਸਾਧੂ ਬਿਨਿੰਗ
- ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਕਿੱਸਾਗੋਈ ਜਾਂ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਅਤੇ ਜੁੜਾਵ ਦੀ ਦਾਸਤਾਂ -ਪ੍ਰੇਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼
- ਰੈਗਿੰਗ ਰੋਕੂ ਕਨੂੰਨ ਦੀ ਸਖਤੀ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਸਾਰਥਿਕ? - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਸੋਚਣ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਕੈਦ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਸਾਡੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅੰਦੋਲਨ: ਆਕਿਊਪਾਈ ਯੂ.ਜੀ.ਸੀ.
- ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਲੋੜ: ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ -ਡਾ.ਅਮਰਜੀਤ ਟਾਂਡਾ
- ਸੋਕੇ ਦੀ ਚਪੇਟ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ : ਘਾਹ ਦੀਆਂ ਰੋਟੀਆਂ ਖਾਣ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਹਨ ਲਾਲਵਾੜੀ ਦੇ ਲੋਕ
- ਸਾਰੇ ਇਨਸਾਫ਼ ਪਸੰਦ ਨਾਗਰਿਕਾਂ, ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ, ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁੰਨਾ ਦੇ ਨਾਂ ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਮੀਤ ਦਾ ਖੁੱਲਾ ਖ਼ਤ
- ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਬੁਰੀ ਧਾਰਣਾ ਅਸਲੀਅਤ ਨੂੰ ਟੱਕਰਦੀ ਹੈ -ਪ੍ਰਾਗਿਆ ਸਿੰਘ
- ਅਸਲੀ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਹਾਲਤ ਇਉਂ ਬਣਦੀ ਹੈ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਵਾਲੀ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਜਿਸਨੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕੀਤਾ -ਡਾ. ਏ. ਕੇ. ਅਰੁਣ
- ਮੀਡੀਆ ਬਣਾਏ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਨੇੜਤਾ -ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਦਕਰ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਤੋਂ ਕੌਣ ਡਰਦਾ ਹੈ ? – ਦਿਲਿਪ ਮੰਡਲ
- ਰਾਜਸੀ ਬੇਚੈਨੀ ਦੇ ਆਲਮ ‘ਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਿਹਾ ਪੰਜਾਬ -ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧਦਾ ਅੱਤਵਾਦ ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਨੈਰੋਬੀ ਮੀਟਿੰਗ ਕਿਸਾਨਾਂ ਉੱਤੇ ਮਾਰੂ ਹੱਲਾ -ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- ਬਹੁ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਘਾਣ - ਮੁਖਤਿਆਰ ਪੂਹਲਾ
- ਚੋਣ ਹਲਕਾ ਖਡੂਰ ਸਾਹਿਬ -ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਦਲਿਤਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਜੇ ਵੀ ਚਿੰਤਾਜਨਕ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਬਦਲੇ-ਬਦਲੇ ਸੇ ਕਿਉਂ ਨਜ਼ਰ ਆਏ ਜਨਾਬ? -ਰਣਜੀਤ ਲਹਿਰਾ
- ਆਮ ਲੋਕ ਹਮਦਰਦੀ ਭਾਲਦੇ ਹਨ ਡਰਾਮੇ ਨਹੀਂ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਸ਼ਹੀਦ - ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ
- ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿਆਸੀ ਬਦਲ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਕੀਕਤ -ਤਨਵੀਰ ਕੰਗ
- ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਦਲਦਲ ’ਚ ਫਸੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਚੱਕਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਫਸੀ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਪ੍ਰਸੰਗ ’ਚ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਬੱਤ ਖ਼ਾਲਸਾ ਸਮਾਗਮ ਦਾ ਤੱਤ -ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਬਡਬਰ
- ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸੂਰਜ ਦਾ ਉੱਗਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਤਲ -ਮਨਦੀਪ
- ਮੀਡੀਆ ਬਣਾਏ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਨੇੜਤਾ -ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ - ਅਨਿਲ ਚਮੜੀਆ
- ਬੁਰਕੀਨਾ ਫਾਸੋ ਅਤਿਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਦੀ ਘਟਨਾ ਦੇ ਅਸਲ ਅਰਥ ਲੱਭਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ -ਰਿਸ਼ੀ ਨਾਗਰ
- ਪੁਲਿਸ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ’ਚ ਵੱਡੇ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਬੀਬੀ ਹਰਸਿਮਰਤ ਕੌਰ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਨੂੰਹਾਂ-ਧੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਗੱਲ -ਰਣਜੀਤ ਲਹਿਰਾ
- ਡਾ. ਜੀ.ਐੱਨ. ਸਾਈਬਾਬਾ ਦੀ ਰਾਖੀ ਤੇ ਰਿਹਾਈ ਲਈ ਮੁਹਿੰਮ (ਗਰੇਟ ਬ੍ਰਿਟੇਨ)
- ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਜਥੇਬੰਦਕ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਖੋਰਾ ਲਾਉਣ ਦੇ ਯਤਨ -ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਕਿਸਾਨ ਤੋਂ ਉਗਰਾਹੇ ਟੈਕਸ ਦੀ ਸਹੀ ਵੰਡ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ -ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਜਲਵਾਯੂ ਸੰਮੇਲਨ: ਦਾਅਵੇ ਅਤੇ ਹਕੀਕਤਾਂ -ਮਨਦੀਪ
- ਸੁਮੇਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਚੱਕ ਬਖਤੂ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਤੋਂ ਖਡੂਰ ਸਾਹਿਬ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ -ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਪੱਥਰ ਕਹੇ ਖੁਰੀ ਜਾਨ੍ਹੇ ਆ ਯਾਰ - ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ
- ਇਕ ਜੰਗੀ ਕੈਦੀ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ - ਅਰੁੰਧਤੀ ਰਾਏ
- ਖੇਤੀ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾ ਕਰ ਗਿਆ ਸਾਲ 2015 - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਇੰਟਰਵਿਊ ਪੱਤਰਕਾਰਿਤਾ ਅਤੇ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ -ਅਨਿਲ ਚਮੜੀਆ
- ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਘੇਰੇ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ -ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਜਾਇਜ਼ਾ - ਤੇਜਵੰਤ ਗਿੱਲ
- ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਹੀਣ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ - ਮਨਜੀਤ ਕੌਰ
- ਰਾਜਨਾਥ ਜੀ, ਜੇਕਰ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ…
- ਸੰਘ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜੇ.ਐੱਨ.ਯੂ 'ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਰੋਧੀ ਤੱਤਾਂ' ਦਾ ਗੜ੍ਹ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਘਰ ਦੀ ਕੱਢੀ ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਜੱਜ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਸਦਭਾਵਨਾ ਰੈਲੀਆਂ ਕਿ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਤੇ ਹਿਟਲਰੀ ਫੁਰਮਾਣ –ਡਾ. ਅਮਰਜੀਤ ਟਾਂਡਾ
- ਔਰਤ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਬਨਾਮ ਅਪਰਾਧੀਕਰਨ -ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਪ੍ਰੋ. ਰਣਧੀਰ ਸਿੰਘ (ਦਿੱਲੀ ਵਾਲੇ) ਵੱਲੋਂ 1992 ਵਿੱਚ ਗ਼ਦਰੀ ਬਾਬਿਆਂ ਦੇ ਮੇਲੇ ’ਤੇ, ਗ਼ਦਰ ਲਹਿਰ ਬਾਰੇ ਦਿੱਤੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇ ਕੁਝ ਅੰਸ਼
- ਪੰਜਾਬ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹੋਰ ਸੰਤਾਪ ਨਾਲ ਬਲ ਰਿਹਾ ਸੀ… -ਡਾ. ਅਮਰਜੀਤ ਟਾਂਡਾ
- ਬਾਲ ਦਿਵਸ ਬਨਾਮ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੁਰਦਸ਼ਾ - ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਰੰਗੀਲਪੁਰ
- ਪਿੰਜਰਾ ਤੋੜ -ਨਿਕਿਤਾ ਆਜ਼ਾਦ
- ਉਚੇਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਵਧਦਾ ਸੰਕਟ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਉਪਰ ਵੱਧ ਰਹੀ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਇਸ ਖਿਲਾਫ ਹੋ ਰਹੀ ਲਾਮਬੰਦੀ -ਮਨਦੀਪ
- ਸਿੱਖ ਲਹਿਰ ਦੇ ਲੋਕਮੁਖੀ ਵਿਵੇਕ ਦਾ ਸਵਾਲ
- ਬੁੱਚੜ ਮੋਦੀ ਵਾਪਸ ਜਾਓ - ਤੇਰੇ ਲਈ ਯੂ.ਕੇ. ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ !
- ਝੋਨੇ ਦੀ ਪਰਾਲੀ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਸੁਹਿਰਦ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਲੋੜ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਇਨਾਮ ਵਾਪਸ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਹੀ ਹਾਂ :ਅਰੁੰਧਤੀ ਰਾਏ
- ਸੰਘ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਕਾਰਜ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਦੇਸ਼ ਕੀ ਬੇਟੀ 'ਗੀਤਾ' - ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ
- 'ਨਵਾਂ ਜ਼ਮਾਨਾ' ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਦੇ ਨਾਮ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਖ਼ਤ
- ਹਾਸ਼ੀਏ ’ਤੇ ਪੁੱਜੀ ਕਿਰਸਾਨੀ -ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ: ਇਕ ਹੋਰ ਨਵਉਦਾਰਵਾਦੀ ਹਮਲਾ -ਮਨਦੀਪ
- ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਹਿਰ ਕਦੇ ਵੀ ‘ਸਮਾਰਟ’ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕਦੇ? - ਸਚਿੰਦਰ ਪਾਲ ਪਾਲੀ
- ਆਯੂਰਵੈਦਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਤੀ ਠੋਸ ਰਣਨੀਤੀ ਦੀ ਲੋੜ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਤਰਕਪਸੰਦਾਂ ਅਤੇ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਤਾਪ ਆਰ ਵੀ ਹੈ, ਪਾਰ ਵੀ ਹੈ - ਵਰਗਿਸ ਸਲਾਮਤ
- ਨੇਪਾਲ ਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਸਿਆਸੀ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਤੇ ਮੋਦੀ ਹਕੂਮਤ ਦੀਆਂ ਚਾਲਾਂ -ਆਨੰਦ ਸਵਰੂਪ ਵਰਮਾ
- ਗਾਂ, ਗੰਗਾ, ਗ਼ੁਰਬਤ ਬਨਾਮ ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਕੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ’ਤੇ ! -ਬਲਜਿੰਦਰ ਸੰਘਾ
- ਅਸਹਿਮਤੀ-ਸਹਿਮਤੀ ਦੇ ਦਾਇਰੇ 'ਚ - ਰਾਜਵਿੰਦਰ ਮੀਰ
- ਹਰ ਘਟਨਾ ਦਾ ਰਾਜਨੀਤੀਕਰਨ ਮੰਦਭਾਗਾ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣਾ ਪਵੇਗਾ ਪੁਰਾਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ -ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਵਹਿਸ਼ਤ ਦੀ ਇੰਤਹਾ ਹੈ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦਾ ਹਾਲੀਆ ਪੁਲਿਸ ‘ਮੁਕਾਬਲਾ’ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀ ਐਵਾਰਡ ਵਾਪਸੀ,ਅਲੋਕਾਰੀ ਕਦਮ ਜਾਂ ਮਹਿਜ਼ ਪੰਜਾਬੀ ਅਦਾ ! - ਰਾਹੁਲ
- ਜਾਗੇ ਹੋਏ ਸੂਝਵਾਨੋ ਹੁਣ ਸਾਂਝੀ ਸਰਗਰਮੀ ਵੀ ਹੋਵੇ ! -ਕੇਹਰ ਸ਼ਰੀਫ਼
- ਮੁਸਲਿਮ ਆਬਾਦੀ ਅਤੇ ਸੰਪਰਦਾਇਕ ਖੌਫ਼ -ਅਨਿਲ ਚਮੜੀਆ
- ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਬੀਫ ਨਿਰਯਾਤਕ ਦਾ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰ - ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਕਾਂਤ
- ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਇਕਲੱਵਿਆ -ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ
- ਫ਼ਰਜ਼ਾਂ ’ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇ ਕੇ ਹੀ ਅਸੀਂ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ - ਵਰਗਿਸ ਸਲਾਮਤ
- ਨਾ-ਖੁਸ਼ਗਵਾਰ ਹਾਲਤਾਂ 'ਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਭਾਰਤ ! - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਈ ਮੈਡੀਕਲ ਸਿੱਖਿਆ -ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਡੇਰਾ ਮੁਖੀ ਸਬੰਧੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕਤਾ -ਹਮੀਰ ਸਿੰਘ
- ਚੁੱਘਿਆਂ ਦੇ ਕੁਲਦੀਪ ਦੇ ਸੱਥਰ ਤੋਂ. . . - ਪਾਵੇਲ ਕੁੱਸਾ
- ਕਨੇਡਾ ਦੀਆਂ ਫੈਡਰਲ ਚੋਣਾਂ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ -ਸਾਧੂ ਬਿਨਿੰਗ
- ਮੁਕਤੀ ਸੰਗਰਾਮ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਵੱਡੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ - ਸੁਧੀਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ
- ਪੁਰਜ਼ੋਰ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਓ; ਪਨਾਹਗੀਰਾਂ ਦਾ ਇੱਥੇ ਸਵਾਗਤ ਹੈ!
- ਮੇਰਾ ਸਵਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੁੱਛ ਰਿਹਾ ਹਾਂ -ਰਵੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ
- ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਕਿਸਾਨੀ ਦਾ ਗੰਭੀਰ ਹੁੰਦਾ ਸੰਕਟ - ਰਾਕੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ
- ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਤੇ ਸਿਆਸੀ ਵਪਾਰੀਆਂ ਦੇ ਤਜਰਬੇ - ਜਗਤਾਰ ਜੌਹਲ ਮਨੀਲਾ
- ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦੇ ਜਾਲ ਨਾਲ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਕਿਸਾਨਾ ਨੂੰ ਮਿੱਠਾ ਜ਼ਹਿਰ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਹਿੰਦੂਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰਲਾਪ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਨੇਪਾਲ ‘ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰ’ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕਿਆ -ਆਨੰਦ ਸਵਰੂਪ ਵਰਮਾ
- ਗਜਿੰਦਰ ਚੌਹਾਨ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਅਤੇ ਪੂਨਾ ਫਿਲਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਮਾਇਨੇ -ਬੇਅੰਤ ਮੀਤ
- ਇੱਕੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਵੱਡੇ ਮਨੁੱਖੀ ਦੁਖਾਂਤ ’ਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਿਹਾ ਸੀਰੀਆ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਸੰਪਰਕ ਸੜਕ ਬਣੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਅ ਦਾ ਜੰਜਾਲ- ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਚਿੰਤਾਜਨਕ -ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਸਿਹਤ ਨੀਤੀ ’ਚ ਬਦਲਾਅ ਦੀ ਲੋੜ -ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਸਰਕਾਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ‘ਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਫੈਸਲਾ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਨਵੀਂ ਸਵੇਰ ਹੋਵਗਾ - ਵਰਗਿਸ ਸਲਾਮਤ
- ਗ਼ਦਰ ਲਹਿਰ ਦੀ ਮਹਾਨ ਵਿਰਾਸਤ ਜੋ ਕਿਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਵੰਗਾਰਦੀ- ਮਨਦੀਪ
- ਅਧਾਰ ਕਾਰਡ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ’ਚ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਖ਼ੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਦਾ ਸਵਾਲ -ਪ੍ਰਿਤਪਾਲ ਮੰਡੀਕਲਾਂ
- ਭਗਤ ਸਿੰਘ, ਗਾਂਧੀ, ਜਿਨਾਹ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀ -ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ
- ਨਾਗਾ ਸਮਝੌਤਾ: ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸ਼ਤਰੰਜੀ ਚਾਲ - ਮੁਖਤਿਆਰ ਪੂਹਲਾ
- ਮਹਾਨ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ
- ਭੂਮੀ ਗ੍ਰਹਿਣ ਬਿੱਲ ’ਤੇ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਪਿੱਛਲ-ਮੋੜਾ - ਮੋਹਣ ਸਿੰਘ
- ਬਿਹਾਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਦੋਹੀਂ ਦਲੀਂ ਮੁਕਾਬਲਾ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਮੁੱਦਾ ਰਹਿਤ ਰਾਜਨੀਤੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਸੰਕੇਤ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ
- 'ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ' ਦੇ ਪਰਦੇ ਪਿੱਛੇ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਦੇਸ਼ !
- ‘ਵਿਆਪਮ’ ਦੀ ਵਿਆਪਕਤਾ
- ਯਾਕੂਬ ਮੈਮਨ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ: ਭਾਰਤੀ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਬੰਧ ਦਾ ਜਨਾਜ਼ਾ
- ਧਰਮ ਅਧਾਰਿਤ ਜਨਗਣਨਾ ਤੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਦੀ ਕਵਰੇਜ
- ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਬਾਬਾਸਾਹਿਬ ਪੁਰਾਂਦਰੇ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਦੇਣ ਨਾਲ ਜਾਤੀ ਵਿਰੋਧ ਹੋਇਆ ਤਿੱਖਾ
- ਤਣਾ ਪੂਰਨ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਪਾਕਿ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਮੁਲਤਵੀ ਹੋਣਾ ਹੀ ਬਿਹਤਰ
- ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਭਾਸ਼ਣਬਾਜ਼ੀ ਯਥਾਰਥ ਤੋਂ ਕੋਹਾਂ ਦੂਰ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਿਮ ਕਤਲੇਆਮ -ਕੁਲਜੀਤ ਖੋਸਾ
- ਲੋੜ ਹੈ ਅੰਤਰ ਝਾਤ ਮਾਰਨ ਦੀ -ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬੋਪਾਰਾਏ
- ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਭਾਸ਼ਾ ਐਕਟ ਦੀਆਂ ਤਰੁੱਟੀਆਂ ਅਤੇ ਹੱਲ/ਸੋਧਾਂ
- ਪੇਸ਼ੇਵਾਰਾਨਾ ਪੱਤਰਕਾਰਤਾ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਖਤਰੇ 'ਚ ! - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਕਿਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਮਹਿਲਕਲਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਜਬਰ ਖਿਲਾਫ ਟੱਕਰ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ - ਮਨਦੀਪ
- ਫਿਰਕੂਵਾਦ ਤੇ ਬਰਾਬਰੀ ਦੇ ਸਮਾਜ ਦਾ ਸਵਾਲ - ਇਕਬਾਲ ਸੋਮੀਆਂ
- ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਸੰਸਥਾ ਬਨਾਮ ਉੱਚੇਰੀ ਸਿੱਖਿਆ - ਕੰਵਲਜੀਤ ਖੰਨਾ
- ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਨੂੰਨ ਹੱਥੋਂ ਹੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਇਨਸਾਫ਼ ਦੀ ਮੌਤ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਕਿਉਂ ਗ਼ਲਤ ਹੈ ਯਾਕੂਬ ਮੈਮਨ ਨੂੰ ਫਾਹੇ ਲਾਉਣਾ -ਜਯੋਤੀ ਪੁਨਵਨੀ
- ਮਦਰੱਸਿਆਂ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਮੂਲ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਵਧੇਰੇ ਜ਼ਰੂਰੀ -ਹੇਮ ਬੋਰਕਰ
- ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ’ਚ ਅਕਸ ਸੁਧਾਰਦਿਆਂ ਖੁਦ ਲਈ ਕਲੇਸ਼ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਲਿਆ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ! -ਉਜਾਗਰ ਸਿੰਘ
- ਸੰਕਟ ’ਚ ਘਿਰ ਰਹੇ ਚੰਦਰ ਬਾਬੂ ਨਾਇਡੂ -ਐਨ ਐਸ ਅਰਜੁਨ
- ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਦੋਹਰੇ ਚਿਹਰੇ ਦਾ ਦੋਹਰਾ ਕਿਰਦਾਰ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਭਾਜਪਾ ’ਚੋਂ ਹੀ ਉਠਣ ਲੱਗੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ -ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ‘ਅਜੀਤ’
- ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਪਰਛਾਵੇਂ ਹੇਠ, ਹਾਕਮ ਬੇਖਬਰ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਰੇਲਵੇ ਨੂੰ ਨਵਉਦਾਰਵਾਦੀ ਰਾਹ ’ਤੇ ਤੋਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ -ਰਘੂ
- ਭਾਰਤ ’ਚ ਵੀਆਈਪੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਜਗੀਰੂ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਦੀ ਦੇਣ -ਨਰੇਂਦਰ ਦੇਵਾਂਗਨ
- ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਰਥਿਕ ਖਿੱਤਿਆਂ ਦਾ ਕੱਚ ਸੱਚ
- ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਿਛੋਕੜ ਅਤੇ ਅਫ਼ਸਪਾ ਦਾ ਲੋਕ ਵਿਰੋਧੀ ਖਾਸਾ - ਪ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਮੰਡੀਕਲਾਂ
- ਸੁਸ਼ਮਾ ਸਵਰਾਜ ਦੀ ‘ਮਾਨਵਤਾ’ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਗੱਲ - ਰਣਜੀਤ ਲਹਿਰਾ
- ਕਿਸਾਨ ਮਜ਼ਦੂਰ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਨਾ ਕਰਨ, ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਫ਼ੜ੍ਹਨ -ਡਾ ਅਮਰਜੀਤ ਟਾਂਡਾ
- ਮੋਦੀ ਦੀ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਡਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਇੱਕ ਮਾਇਆਜ਼ਾਲ - ਰਾਮ ਪੁਨਿਆਨੀ
- ਕੂੜੇ ’ਚੋਂ ਮਿਲੀਆਂ ਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੇ ਡਾਕਟਰੀ ਪੇਸ਼ੇ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਸ਼ਰਮਸ਼ਾਰ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਵਿਆਪਮ ਘੁਟਾਲਾ : ਹਾਲੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣਾ ਬਾਕੀ -ਬਲਰਾਜ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ
- ਇੱਕ ਕਤਲ ਜਿਸਨੇ ਸੂਬਾ ਹਿਲਾ ਦਿੱਤਾ
- ਦੇਸ਼ ਦੀ ਏਕਤਾ ਲਈ ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤ ਤਾਕਤਾਂ ਦਾ ਡਟਵਾਂ ਵਿਰੋਧ ਜ਼ਰੂਰੀ -ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ
- ਅਸਲ ਮੁੱਦਾ ਸਾਮਰਾਜੀ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਬਚਾਉਣਾ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਯੂਨਾਨ : ਯੁਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਖੇਤਰ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣਾ ਇਕੋਇਕ ਹੱਲ -ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਰਤ
- 2050 ’ਚ ਅਬਾਦੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ’ਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੁਨੀਆ ’ਚ ਹੋਵੇਗਾ ਪਹਿਲਾ ਨੰਬਰ -ਅਕੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ
- ਅਮਰੀਕਾ ਅੰਦਰ ਦਨਦਨਾਉਂਦਾ ਨਸਲਵਾਦੀ ਮਾਰੂ ਦੈਂਤ -ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਕਾਹਲੋਂ
- ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਭਜਾਉਣ ਦੀ ਨੀਤੀ -ਬੀਜੂ ਕਰਿਸ਼ਣਨ
- ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ’ਚ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦਾ ਗੁੰਡਾ ਰਾਜ -ਰਾਜਿੰਦਰ ਪਾਲ ਸ਼ਰਮਾ
- ਯੂਨਾਨ: ਜਿਹੜੀ ਗੱਲ ਮੀਡੀਆ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ - ਕ੍ਰਿਸ ਕੰਥਨ
- ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਤੇ ਕਦਰਾਂਕੀਮਤਾਂ ਦਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਨਿਘਾਰ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਭਿ੍ਰਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦੇ ਫੈਲ ਰਹੇ ਦਾਗ਼ -ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਰਤ
- ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਤੋਂ ਉਠਦੇ ਭਰੋਸੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਵਾਲ -ਨਰੇਂਦਰ ਦੇਵਾਂਗਨ
- ਸੱਤਾ ਦੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਹੇਠ ਪਈ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੀ ਲਾਸ਼ -ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ
- ਮੋਦੀ ਦੇ ਰਾਜ ’ਚ ਵਧ ਰਿਹਾ ਕਿਸਾਨੀ ਸੰਕਟ - ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- ਭਾਰਤ ਨਾ ਸਿਹਤਮੰਦ ਨਾ ਸਾਫ-ਸੁਥਰਾ -ਰਾਜਿੰਦਰ ਸ਼ਰਮਾ
- ਮੋਦੀ ਰਾਜ ’ਚ ਪੈਦਾਵਾਰ ’ਚ ਵਾਧੇ ਦੀ ਅਸਲੀ ਤਸਵੀਰ - ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- ਇਹ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੇ! - ਮਨਦੀਪ
- ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਧੱਫ਼ੇ ਅਤੇ ਜੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੱਫੇ ਦੇ ਰਹੀ ਮੋਦੀ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਦਾ ਇੱਕ ਵਰ੍ਹਾ - ਮੁਖਤਿਆਰ ਪੂਹਲਾ
- ਭਾਰਤੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੇ ਪਟੜੀ ’ਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ -ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ (ਡਾ.)
- ਸਮਾਜਿਕ ਵੰਡੀਆਂ ਲਈ ਯੋਗ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਮਾਧਿਅਮ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਫ਼ਿਲਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੀ ਅਹੁਦੇਦਾਰੀ ਬਨਾਮ ਹਿਟਲਰੀ ਕਾਰਵਾਈ - ਬਿੰਦਰਪਾਲ ਫ਼ਤਿਹ
- ਸਾਵਧਾਨ! ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੇ ਕਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਫਿਰ ਸਿਰ ਚੁੱਕ ਰਿਹੈ!
- ਫੋਰਡ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਫੰਡ ਕਿਵੇਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ? -ਰਣਵੀਰ ਰੰਧਾਵਾ
- ‘ਇਨਕਲਾਬੀ ਦਰਸ਼ਨ’ ’ਤੇ ਬਹਿਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦਿਆਂ - ਬਲਕਰਨ ਮੋਗਾ
- ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਕੀਕਤਾਂ ਦੇ ਰੂਬਰੂ ਹੋਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਦੇਖਨਾ ਹੈ ਜ਼ੋਰ ਕਿਤਨਾ ਬਾਜੂਏ ਕਾਤਿਲ ਮੇਂ ਹੈ -ਸੁਮੀਤ ਸ਼ੰਮੀ
- ਮੌਤ ਦੇ ਸੌਦਾਗਰ - ਨਰਾਇਣ ਦੱਤ
- ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸਟੀਵਨ ਹਾਰਪਰ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਦਸ ਸਾਲ - ਰਿਸ਼ੀ ਨਾਗਰ
- ਸੰਪਾਦਕਾਂ ਦੇ ਰਾਹ ਦਸੇਰੇ ਅਤੇ ਚਾਨਣ ਮੁਨਾਰੇ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਦਾ ਵਰਤਾਰਾ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਤ੍ਰਾਸਦੀ –ਡਾ. ਲਕਸ਼ਮੀ ਨਰਾਇਣ ਭੀਖੀ
- ਲੱਦ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹੀਆਂ ਦੇ ਦਿਨ -ਹਰੀਸ਼ ਖਰੇ
- ਅੰਬੇਦਕਰ-ਪੇਰੀਆਰ ਸਟੱਡੀ ਸਰਕਲ ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਮਦਰਾਸ ਉੱਤੇ ਪਾਬੰਧੀ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰ - ਗੁਰਸੇਵਕ ਸੰਗਰੂਰ
- ਬਿਹਾਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਨੈਤਿਕ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਹੇਠ ਧਾਰਮਿਕ ਮੂਲਵਾਦ ਦੀ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ ਪਿੱਛੇ ਲੁਕੇ ਮਨਸੂਬੇ - ਯਸ਼ਪਾਲ
- ਬਤੌਰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ, ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੈ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ! - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਬਾਲਟੀਮੋਰ ਤੋਂ ਮੋਗਾ ਵਾਇਆ ਦਿੱਲੀ -ਬਿੰਦਰਪਾਲ ਫ਼ਤਿਹ
- ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਵਾਲੀ ਅਦਾਲਤ ਨਹੀਂ ਰਹੀ -ਅਮਰਜੀਤ ਟਾਂਡਾ
- ਦੋਸਤ ਹੈ ਜਾਂ ਦੁਸ਼ਮਣ ? ਪਛਾਨਣਾ ਔਖਾ ਬੁਰਕੇ `ਚ ਛੁਪਿਆ ਸਾਮਰਾਜਵਾਦ - ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਰੰਗੀਲਪੁਰ
- ਸਾਨੂੰ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਕਰਨ ਦੀ ਖੁੱਲ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ! - ਨਰਾਇਣ ਦੱਤ
- ਹੁਣ ਕਾਲੇ ਕਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਗੁਜਰਾਤ ਬਣੇਗਾ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ! - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਪਾਣੀ ’ਚ ਆਪਾ ਗਾਲ ਰਹੇ ਅੰਦੋਲਨਕਾਰੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਵਿਥਿਆ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਮੋਗਾ ਕਾਂਡ ਅਤੇ ਸਲਮਾਨ ਨੂੰ ਹੋਈ ਸਜ਼ਾ - ਬਿੰਦਰਪਾਲ ਫ਼ਤਿਹ
- ਅਰਸ਼ਦੀਪ ਕੌਰ ਦੀ ਅਜਾਈਂ ਮੌਤ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿਚ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ‘ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਆਮ ਸਮਝੌਤੇ’ (ਗੈਟਸ) ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਓ !
- ਰਾਜ-ਸੱਤਾ ਤੇ ਸੰਪਰਦਾਇਕਤਾ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ- ਰਘਬੀਰ ਸਿੰਘ
- ਮਜ਼ਦੂਰ ਜਮਾਤ ਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ
- ਆਜ਼ਾਦ ਹਾਕਮਾਂ ਦੇ ਗੁਲਾਮ ਬਾਸ਼ਿੰਦੇ ਹਨ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਚੀਨ ਵੱਲੋਂ ਏਸ਼ੀਆ ਬੈਂਕ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ-ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ - ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- ਗੁਜਰਾਤ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦੀ ਅਤੇ ਜਥੇਬੰਦਕ ਜੁਰਮ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪਿਠ ਭੂਮੀ- ਪਿ੍ਰਤਪਾਲ ਮੰਡੀਕਲਾਂ
- ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਦਾ ਸੰਕਟ: ਅਮਰੀਕੀ ਜ਼ਬਰ ਦਾ ਸਿੱਟਾ - ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- ਦੁਫਾੜ ਵੱਲ ਵਧ ਚੁੱਕੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ - ਮੁਖਤਿਆਰ ਪੂਹਲਾ
- ਹਾਸ਼ਮਪੁਰਾ ਦੇ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਨਿਆਂ ਨਹੀਂ - ਵਿਭੂਤੀ ਨਰਾਇਣ ਰਾਏ
- ਬਰੂਨੋ ਦੀਆਂ ਸੰਤਾਨਾਂ - ਸੁਭਾਸ਼ ਗਤਾੜੇ
- ਅਨੁਭਵ ਰਹਿਤ ਗਿਆਨ ਵਿਹੂਣੇ ਪਰਚਾਰਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਫਲਸਫੇ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪੱਖੋਕਲਾ
- ਭਾਵਨਾਵਾਂ ’ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਵਕਤ ਦੀ ਲੋੜ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਰੈਫਰੈਂਡਮ ਵੀਹ ਸੌ ਵੀਹ ਜਾਂ ਚਾਰ ਸੌ ? - ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ
- ਮਾਈ ਇੰਡੀਆ ਬਨਾਮ ਮਾਈ ਚਵਾਇਸ -ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ
- ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨੰਗਾ ਕਰਦੇ ਆਮ ਲੋਕ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਮੁਸਲਿਮ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਸੰਬੰਧੀ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁੰਨ ਪਰਚਾਰ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਬਹੁਤੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ -ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋ
- ਲੋਕਤੰਤਰ ਰਾਹੀਂ ਆਮ ਲੋਕ ਹੀ ਕਰਾਂਤੀਆਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਆਗੂ ਨਹੀਂ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿਘ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- 26 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਪੁਲਿਸ ਜਬਰ ਬਾਰੇ ਜਮਹੂਰੀ ਅਧਿਕਾਰ ਸਭਾ (ਪੰਜਾਬ) ਦੀ ਤੱਥ ਖੋਜ ਰਿਪੋਰਟ
- ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ: ਲਾਹਣਤ ਹੈ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ -ਆਂਦਰੇ ਵਲਚੇਕ
- ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਸਬਕ ਲੈਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰੇ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਓਬਾਮਾ ਦੇ ਹਾਲੀਆ ਦੌਰੇ ਦੇ ਮਨਹੂਸ ਪ੍ਰਭਾਵ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਖ਼ਤ -ਲਿਆਂ ਤਰਾਤਸਕੀ
- ਇਨਸਾਫ਼ਪਸੰਦਾਂ ਦਾ ਇਮਤਿਹਾਨ ਲੈ ਰਹੀ ਬਾਜੂ-ਏ-ਕਾਤਿਲ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਦੇਸ਼ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਦਰਕਿਨਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਸੰਘ ਪਰਿਵਾਰ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਕੇਰਲਾ ਹਕੂਮਤ ਵਲੋਂ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਦੀਆਂ ਗਿ੍ਰਫ਼ਤਾਰੀਆਂ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ਹਕਮੂਤ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਆਦਿਵਾਸੀ ਰੋਹ ਸੜਕਾਂ ’ਤੇ ਆ ਨਿਕਲਿਆ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਕੇਂਦਰੀ ਹਕੂਮਤ ਵਲੋਂ ਬਸਤਰ ਵਿਚ ਵੱਡਾ ਕਤਲੇਆਮ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਭੋਜਨ ਅਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਰਾਜ -ਸ਼ਾਲੂ ਨਿਗਮ
- ਦਿੱਲੀ ਚੋਣਾਂ: ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਜਿੱਤ ’ਚੋਂ ਉਭਰਦੇ ਸਵਾਲ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਬੋਛਾੜ ’ਚ ਸਹਿਕ ਰਿਹਾ ‘ਤਰਕ’ -ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ
- 8 ਮਾਰਚ ਦੇ ਦਿਨ, ਕੁਝ ਨਮੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਖਿਝ ਨਾਲ-ਸੁਕੀਰਤ
- 8 ਮਾਰਚ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਔਰਤ ਦਿਵਸ ਨੂੰ ਔਰਤ ਮੁਕਤੀ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਓ -ਮਨਦੀਪ
- ਫਿਲਮ ਪੀਕੇ ਅਤੇ ਮੈਸੇਂਜਰ ਆਫ ਗਾਡ ਦੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ’ਚ - ਪਿ੍ਰਤਪਾਲ ਮੰਡੀਕਲਾਂ
- ਸੋਵੀਅਤ ਲੋਕਤੰਤਰ ’ਚ ਔਰਤ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਕਾਰਜ - ਲੈਨਿਨ
- ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਰਾਹਤ ਯੋਜਨਾ: ਪੀੜਤ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਕੋਝਾ ਮਜ਼ਾਕ -ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- 8 ਮਾਰਚ ਔਰਤ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਦਿਵਸ ਤੇ ਕਾਮਰੇਡ ਸਟਾਲਿਨ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼
- ਟੀਪੂ ਸੁਲਤਾਨ ਨੂੰ ਨਫਰਤ, ਨੱਥੂਰਾਮ ਗੋਂਡੇਸੇ ਨੂੰ ਪਿਆਰ -ਸੁਭਾਸ਼ ਗਾਤਾਡੇ
- ਦਿੱਲੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦੇ ਮਾਅਨੇ - ਮੁਖਤਿਆਰ ਪੂਹਲਾ
- ‘ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸਿਕਓਰਟੀ’ ਕਰਦੀ ਹੈ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਹਣਨ - ਵਰਿੰਦਰ
- "ਦਿੱਲੀ" ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਕਿੰਨੀ ਨੇੜੇ ਕਿੰਨੀ ਦੂਰ ? - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਜੀਵਨ ਜਾਚ ਅਤੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਰਲਗੱਡ ਕਰਦੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਕਿਵੇਂ ਰਚੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ਾਂ -ਸੀਮਾ ਅਜ਼ਾਦ
- ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਸਮਾਜ ਲਈ ਜੂਝਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਚਾਨਣ ਮੁਨਾਰਾ -ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਆਖਿਰ ਕਦ ਤੱਕ ਕੈਦ -ਸੀਮਾ ਅਜ਼ਾਦ
- ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੱਭਿਅਤਾਵਾਂ ਇੱਕ ਫੇਰ ਆਹਮੋ ਸਾਹਮਣੇ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਦੁਨੀਆਂ ਇਹ ਵੀ- ਸੀਮਾ ਅਜ਼ਾਦ
- ਚੋਣ ਜ਼ਾਬਤੇ ਦੀਆਂ ਧੱਜੀਆਂ ਉਧੇੜਦੇ ਚੋਣ ਵਾਅਦੇ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਗ਼ਲਤ ਬਿਆਨੀਆਂ ਨਾਲ ਪਰੁੰਨ੍ਹੀ ਹੋਈ ਸੀ ਸਿਖਸ ਫਾਰ ਜਸਟਿਸ ਦੀ ਪਟੀਸ਼ਨ - ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ
- ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਚਮਤਕਾਰੀ ਵਾਪਸੀ -ਹਮੀਰ ਸਿੰਘ
- ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸੱਭਿਅਕ ਹੋਣ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਚਿੰਨ੍ਹ ! - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਮੰਦਰ ’ਤੇ ਦਾਗ਼ੀਆਂ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ - ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਖੋਖਰ
- ਭਾਜਪਾ ਲਈ ਵਾਟਰਲੂ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਦਿੱਲੀ ਚੋਣਾਂ ! - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਬਰਾਕ ਓਬਾਮਾ ਦੇ ਭਾਰਤ ਦੌਰੇ ਦੀ ਅਸਲ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕੀ ਹੈ ? –ਪ੍ਰਫੁੱਲ ਬਿਦਵਈ
- ਗਣ ਤੰਤਰ ਦੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਵਕਤ ਅਜੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ! - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਈਸ਼ਨਿੰਦਾ ਦੀ ਆੜ ’ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਤਾਅ, ਦਬਾਅ ਅਤੇ ਡਰਾ ਰਿਹਾ ਹੈ - ਵਰਗਿਸ ਸਲਾਮਤ
- ਮਸਲਾ ਕੈਲੰਡਰ ਦਾ -ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ
- ਭਾਰਤੀ-ਅਮਰੀਕੀ ਮੁਸਲਿਮ ਕਾਉਂਸਲ ਵੱਲੋਂ ਬਰਾਕ ਉਬਾਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਖ਼ਤ
- ਜਾਤ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਸਮਾਜ - ਵਰਗਿਸ ਸਲਾਮਤ
- ਮਿਰਗ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਦੇ ਮਾਰੂਥਲ ਚ ਭਟਕਦੇ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਲੁੱਟ
- ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਭੂਮੀ ਗ੍ਰਹਿਣ ਆਰਡੀਨੈਂਸ - ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਵੇਲੇ ਉਦਾਸ ਗੱਲ -ਅਮਰਜੀਤ ਟਾਂਡਾ
- ਦਿੱਲੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ, ਕੌਣ ਕਿੰਨੇ ਪਾਣੀ 'ਚ ! - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਜ਼ਮੀਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਆਰਡੀਨੈਂਸ ਨਾਲ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਲੁੱਟਮਾਰ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਨਵੇਂ ਵਰ੍ਹੇ ਦੀ ਵੰਗਾਰ, ਫ਼ਿਰਕੂ ਤਾਕਤਾਂ ਦੇ ਟਾਕਰੇ ਲਈ ਹੋਵੋ ਤਿਆਰ - ਰਣਜੀਤ ਲਹਿਰਾ
- ਪਾਕਿਸਤਾਨ ’ਚ ਖੱਬੇਪੱਖੀ ਲਹਿਰ - 2
- ਪੂੰਜੀਵਾਦੀ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਖ਼ਤਰੇ ਮੂੰਹ ਆਈ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਹੋਂਦ - ਪਿ੍ਰਤਪਾਲ ਮੰਡੀਕਲਾਂ
- ਸਾਮਰਾਜ ਅਤੇ ਤਸ਼ੱਦਦ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ
- ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ’ਤੇ ਮਾਰੂ ਹੱਲਾ - ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਬਨਾਮ ‘ਘਰ ਵਾਪਸੀ’ ਦਾ ਮੁੱਦਾ - ਰਣਜੀਤ ਲਹਿਰਾ
- ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਝਾਰਖੰਡ ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਵਾਂ ਦੇ ਚੋਣ ਨਤੀਜੇ - ਮੁਖਤਿਆਰ ਪੂਹਲਾ
- ਭਾਈ ਮੇਵਾ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਕੌਮੀ ਸ਼ਹੀਦ ਜਾਂ ਇੱਕ ਕਾਤਲ - ਪਰਮਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸਵੈਚ
- ਪੰਜਾਬ ਜਿਹੜਾ ਕਦੇ ਰੰਗੀਂ ਵਸਦਾ ਸੀ... -ਅਮਰਜੀਤ ਟਾਂਡਾ
- ਹਸਤਨਗਰ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਸੀ - ਸ਼ਾਨੇਲ ਖਾਲਿਕ
- ਸੰਕਟ ਦੇ ਦੌਰ ’ਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਹੀ ਕਾਂਗਰਸ -ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਖੋਖਰ
- ਭਾਰਤੀ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗ਼ੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬੰਦ ਕੈਦੀਆਂ ਦੀ ਦਰਦਨਾਕ ਹਾਲਤ -ਸੀਮਾ ਆਜ਼ਾਦ
- ਭਾਰਤ ਅੰਦਰ ਕੁਖ ਕਿਰਾਏ ’ਤੇ ਮਿਲਣ ਦਾ ਕੌੜਾ ਸੱਚ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਇੰਡੋ-ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕਤਲਾਂ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ - ਸੁਖਵੰਤ ਹੁੰਦਲ
- ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਅਤੇ ਬਰਾਕ ਉਬਾਮਾ ਦੀ ਭਾਰਤ ਫੇਰੀ - ਮਨਦੀਪ
- ਮਸਲਾ ਧਾਰਾ 25 ਦਾ - ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ
- ਉੱਚ ਵਿੱਦਿਆ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸੁਝਾਅ - ਸੁਮੀਤ ਸ਼ੰਮੀ
- ਤਾਲਿਬਾਨ, ਦਹਿਸ਼ਤਵਾਦ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ -ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਇਰਾਨ ਦੀ ਬਹਾਦਰ ਲੜਕੀ ਰੇਹਾਨਾ ਜਿਸਨੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਜੋ ਕੀਤਾ ਉਸਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਮਿਲੀ ਮੌਤ
- ਭਾਰਤ ਦਾ ਜਮਹੂਰੀ ਅਕਸ ਖ਼ਤਰੇ ’ਚ -ਕੁਲਦੀਪ ਨਈਅਰ
- ਤੰਬਾਕੂ ਮੁਕਤ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸੱਚ -ਬ੍ਰਿਸ ਭਾਨ ਬੁਜਰਕ
- ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦੀ ਦਾ ਕੰਡਿਆਲਾ ਜੰਗਲ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ –ਡਾ. ਤਾਹਿਰ ਮਹਿਮੂਦ
- ਮਾਸੂਮਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਤੋਂ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਬਕ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ- ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਸਿਆਸੀ ਰੰਗਕਰਮੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸਜ਼ਾ
- ਭਾਰਤੀ ਤਹਿਜ਼ੀਬ ਨੂੰ ਸੱਟ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਸੰਘ ਪਰਿਵਾਰ ਗੁਰੇਜ ਕਰੇ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਪਿੱਠ ’ਤੇ ਕਿਸਦਾ ਹੱਥ ਹੈ ? -ਮਧੁਕਰ ਉਪਾਧਿਆਇ
- ਸਮਕਾਲੀ ਪੂੰਜੀਵਾਦ ’ਚ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਦੀ ਵਾਪਸੀ - ਸਮੀਰ ਅਮੀਨ
- ਭਾਜਪਾ ਦੀਆਂ ਹਿੰਦੂ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਅਤੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਪੱਖੀ ਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰੋ
- ਵਾਰੇਨ ਐਂਡਰਸਨ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਬਹਾਨੇ -ਰਣਜੀਤ ਲਹਿਰਾ –
- ਤਿੜਕ ਰਿਹਾ ਅਕਾਲੀ-ਭਾਜਪਾ ਗੱਠਜੋੜ- ਮੁਖਤਿਆਰ ਪੂਹਲਾ
- ਹਾਕਮਾਂ ਦੀ ਇਨਸਾਫ਼ ਸਮੇਤ ਲੋਕ ਮਸਲਿਆਂ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਲਈ ਫ਼ੌਜਾਂ ਉੱਪਰ ਟੇਕ - ਪਿ੍ਰਤਪਾਲ ਮੰਡੀ ਕਲਾਂ
- ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਉਦਾਰੀਕਰਨ ਤੇ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਵੱਲ ਵੱਧਦੇ ਕਦਮ
- ਹਨੇਰੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਆਹਟ- ਰੋਮਿਲਾ ਥਾਪਰ
- ਗੈਟਸ ਰਸਤੇ ਸਾਮਰਾਜੀ ਗਿਰਝਾਂ ਦੀ ਅੱਖ ਉਚੇਰੀ ਵਿੱਦਿਆ ’ਤੇ - ਪਿ੍ਰਤਪਾਲ ਮੰਡੀ ਕਲਾਂ
- ਜਨ-ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ ਕਰਨਾ ਮੀਡੀਏ ਲਈ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ -ਪੁਸ਼ਪ ਰਾਜ
- ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ -ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਪੰਜਾਬੀ ਸਮਾਜ ਅੰਦਰ ਜਾਤ-ਪਾਤੀ ਕੋਹੜ -ਡਾ. ਧਰਮਵੀਰ ਗਾਂਧੀ
- ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਜਾਤੀ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿਰੁੱਧ ਚੱਲ ਰਹੇ ਦਲਿਤ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਕੱਚ-ਸੱਚ - ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਬਰਵਾਲਾ ਦੇ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ’ਤੇ ਉਠੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ -ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ
- ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਹਾਦਸਾ : ਆਬਾਦੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੀ ਭਿ੍ਰਸ਼ਟ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਜਾਨਲੇਵਾ -ਅਕੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ
- ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਏਕਾਧਿਕਾਰ ਤੇ ਭਾਜਪਾ ਦੀਆਂ ਚਾਲਾਂ -ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਕਾਹਲੋਂ
- ਸੰਘ ਦੀਆਂ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਭਾਰੀ ਸਿਆਸੀ ਹਲਚਲ -ਰਾਜਨ ਮਾਨ
- ਔਰਤ ਤੇ ਮਰਦ ਦੇ ਆਪਸੀ ਝਗੜੇ ਅਤੇ ਖਪਤਕਾਰੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਖਾੜੀ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਅਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਤੇਲ ਸਪਲਾਈ -ਤਲਮੀਜ਼ ਅਹਿਮਦ
- ਵਰਤਮਾਨ ਕੇਂਦਰੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਹੁਣ ਕਿਸੇ ਮਖੌਟੇ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਸੰਦਰਭ ’ਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਿਹਤ ਸਰੋਕਾਰ -ਡਾ. ਧਰਮਵੀਰ ਗਾਂਧੀ
- ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਗਿਣਤੀ: ਤਰੱਕੀ ਜਾਂ ਵਿਨਾਸ਼ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਹੁਣ ਹੋਰ ਜ਼ੋਰ-ਸ਼ੋਰ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਲੱਗੇ ਨਵ-ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਸੁਧਾਰ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਭਾਰਤ ’ਚ ਵਧ ਰਹੀ ਨੇੜਤਾ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਮਨਰੇਗਾ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ -ਵਾਸਦੇਵ ਜਮਸ਼ੇਰ
- ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਧਰਮਨਿਰਪੱਖ ਬਦਲ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਮੁੱਖ ਸਿਆਸੀ ਲੋੜ -ਪ੍ਰੋ. ਰਾਕੇਸ਼ ਰਮਨ
- ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਕੁਝ ਨਵੇਂ ਤੇ ਆਪਣੇ, ਪੂਰਵ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਸੰਕਲਪ ਦੀ ਆਸ ਵਿੱਚ -ਗੌਤਮ ਭਾਟੀਆ
- ਗੱਠਜੋੜ ਸਾਥੀਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਭਾਜਪਾ -ਨਰੇਂਦਰ ਦੇਵਾਂਗਣ
- ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੇਟ, ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਇਕ ਨਵੀਂ ਦੇਣ -ਪੁਸ਼ਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
- ਦਵਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ’ਚ ਭਾਰੀ ਵਾਧਾ -ਡਾ. ਪਿਆਰਾ ਲਾਲ ਗਰਗ
- ਵਰਤਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਨਿਵੇਸ਼ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਆਸਾਂ -ਅਕੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ
- ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਿਰਾਂ ’ਚ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਹਿਮਤੀ ਦੀ ਲੋੜ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਆਰ ਐਸ ਐਸ ਦੇ ਯਤਨ -ਬੀ ਐੱਸ ਭੁੱਲਰ
- ਕੈਨੇਡਾ ’ਚ ਜਹਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦਾ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਖ਼ੌਫ -ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਕਾਹਲੋਂ
- ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿਸਥਾਰ : ਕਿੱਥੇ ਗਿਆ ‘ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਸ਼ਨ’ ਦਾ ਵਚਨ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਮੋਦੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸੈਰ ’ਤੇ -ਵਰਜ਼ੀਜ ਕੇ ਜਾਰਜ਼
- ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਤਰਕਹੀਣਤਾ -ਕਰਨ ਥਾਪਰ
- ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਸਹਿਮਤੀ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ –ਪ੍ਰਫੁਲ ਬਿਦਵਈ
- ਦੇਸ਼ ਲਈ ਘਾਤਕ ਹੈ ਫਿਰਕੂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਾ ਉਭਾਰ –ਮੰਗਤ ਰਾਮ ਪਾਸਲਾ
- ਕਾਲੇ ਧਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ’ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਦੁਹਰਾ ਪੈਂਤੜਾ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਮੰਦਰਾਂ ਦਾ ਚੌਗਿਰਦਾ ਬਨਾਮ ਸਵੱਛ ਭਾਰਤ ਮੁਹਿੰਮ -ਪ੍ਰੋ. ਰਾਕੇਸ਼ ਰਮਨ
- ਪੂਤਿਨ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲਵੇ ਪੱਛਮ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਭਾਜਪਾ ਵੱਲੋਂ ਫ਼ਿਰਕੂ ਏਜੰਡੇ ਦੀ ਪੈਰਵੀ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਕਾਮਾਗਾਟਾ ਮਾਰੂ ਤੋਂ ਅੱਜ ਤੱਕ ਨਸਲਵਾਦ ਦਾ ਸਫ਼ਰ - ਪਰਮਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸਵੈਚ
- ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਬਨਾਮ ਵਪਾਰਕ ਅਦਾਰੇ - ਪ੍ਰੋ. ਤਰਸਪਾਲ ਕੌਰ
- ਬਿਮਾਰਾਂ ਅਤੇ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਦਾ ਭਾਰਤ - ਪ੍ਰੋ. ਤਰਸਪਾਲ ਕੌਰ
- ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ -ਪ੍ਰੋ. ਤਰਸਪਾਲ ਕੌਰ
- ਇਨਕਲਾਬਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗੀਆਂ ਪਛਾੜਾਂ ਦੇ ਸਬਕਾਂ ਬਾਰੇ
- ਕਾਲੇ ਧਨ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਹੁਣ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਗਲ ਪਿਆ -ਅਕੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ
- ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸੂਖਮ ਸੰਕੇਤ ਸਮਝਣ -ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਕਾਹਲੋਂ
- ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਮੈਰੀਟੋਰੀਅਸ ਸਕੂਲ ਬਹੁ-ਗਿਣਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਵਿਤਕਰਾ - ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਬਡਬਰ
- ਸਿੱਖਿਆ ਤੇ ਸਕੂਲ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਨਵੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ’ਚ ਕੱਢੀ ਜਾ ਰਹੀ ਦੇਸ਼ ਪੱਧਰੀ ‘ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਘਰਸ਼ ਯਾਤਰਾ’ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਦਾ ਸੱਦਾ
- ਦੇਸ਼ ਵਿਆਪੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਘਰਸ਼ ਯਾਤਰਾ-ਮੁੱਦੇ ਤੇ ਮੁਕਾਮ - ਕੰਵਲਜੀਤ ਖੰਨਾ
- ਪਰਾਲੀ ਵੀ ਸੜ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੈਸਾ ਵੀ -ਪ੍ਰੋ. ਰਾਕੇਸ਼ ਰਮਨ
- ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਮਸਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਉਸਾਰੂ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ ਸ਼ੁਰੂ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਉੱਚ ਵਿੱਦਿਆ ਉੱਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ -ਪ੍ਰਫੈਸਰ ਮਧੂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ
- ਝੂਠੇ ਪੁਲਸ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਨਾਮ ਅਦਾਲਤੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ - ਪਿ੍ਰਤਪਾਲ
- ਸਮੁੱਚੇ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੂਲ ਉਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਦੂਰ ਧੱਕਣ ਦਾ ਕੰਮ ਆਰੰਭ -ਰਾਜਿੰਦਰ ਸ਼ਰਮਾ
- ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਵਿੱਚ... ਅਸੀਂ ਹਿੰਦੂ ਨਹੀਂ, ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ....ਅਸੀਂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਨਹੀਂ -ਕਰਨ ਬਰਾੜ ਹਰੀ ਕੇ ਕਲਾਂ
- ਮੋਦੀ ਦੇ ਮੇਕ-ਇਨ-ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਅਸਲ ਤੱਤ -ਮੁਖਤਿਆਰ ਪੂਹਲਾ
- ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਤਬਾਹੀ ਵੱਲ ਧੱਕ ਰਹੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪੂੰਜੀਵਾਦੀ ਵਿਵਸਥਾ -ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਬਰਾੜ
- ਭਿ੍ਰਸ਼ਟ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਲਈ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ -ਉਜਾਗਰ ਸਿੰਘ
- ਲਾਪਤਾ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਵਧ ਰਹੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਡੀ ਅਸਫ਼ਲਤਾ -ਅਕੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ
- ਭਾਰਤ ’ਚ ਚੋਣ-ਅਮਲ ਦੀ ਵਰਤਮਾਨ ਦਸ਼ਾ -ਪ੍ਰੋ. ਰਾਕੇਸ਼ ਰਮਨ
- ਮਹਾਨ ਅਕਤੂਬਰ ਇਨਕਲਾਬ : ਦਸ ਦਿਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੁਨੀਆਂ ਹਿਲਾ ਦਿੱਤੀ -ਪਿ੍ਰਥੀਪਾਲ ਸਿੰਘ ਮਾੜੀਮੇਘਾ
- ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਨਰੋਏ ਪੱਖ ਨੂੰ ਉਭਾਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਬਾਅਦ ਮੁੜ ਉਭਰੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਚੋਣ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਭਖਵੀਂ ਲੋੜ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਮੋਦੀ ਮਾਡਲ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ -ਪ੍ਰੋ. ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ
- ਸਤਾਲਿਨ-ਹਿਟਲਰ ਯੁੱਧ ਸੰਧੀ ਅਤੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪ੍ਰੋਲੇਤਾਰੀਆ-ਰਾਜੇਸ਼ ਤਿਆਗੀ
- ਜਮਹੂਰੀਅਤ ਦੇ ਦੋ ਥੰਮਾਂ ਦੀ ਗ਼ੈਰ ਜਮਹੂਰੀ ਖੇਡ -ਨਿਰਮਲ ਰਾਣੀ
- ਪਰਦੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਪਰਚਮ - ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ
- ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਰੇਡੀਓ ਦੀ ਸਰਦਾਰੀ -ਡਾ. ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਤਰਾ
- ਡੇਰੇ ਦਾ ਆਪਣੇ ਅਸੂਲਾਂ ਤੋਂ ਥਿੜਕਿਆ ਸਿਆਸੀ ਫੈਸਲਾ -ਪ੍ਰੋ. ਰਾਕੇਸ਼ ਰਮਨ
- ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਦੋਹਰਾ ਮਾਰੂ ਏਜੰਡਾ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਨਹਿਰੂ ਤੇ ਪਟੇਲ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉਸਰੀਏ ਨਾ ਹੀ ਪ੍ਰਤਿਦਵੰਦੀ -ਰਾਮਚੰਦਰ ਗੁਹਾ
- ਸੱਚਾ-ਸੁੱਚਾ ਰਹਿਣ ਦਿਓ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦਾ ਕਿੱਤਾ! -ਬੀ ਐੱਸ ਭੁੱਲਰ
- ਆਈ ਐਸ : ਬੀਜੀ ਫਸਲ ਕੱਟ ਰਹੇ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਮੁਲਕ -ਯੋਹਨਾਨ ਚੇਮਰਾਪੱਲੀ
- ਜੰਗ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਬਣ ਰਿਹਾ ਇਤਿਹਾਸ -ਦਿਗਵਿਜੇ ਸਿੰਘ
- 2014 ਦਾ ਨੋਬਲ ਅਮਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮਾਣ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ’ਚ ਲਿਆਇਆ -ਸਰਬਜੀਤ ਧੀਰ
- ਸਫਾਈ ਮੁਹਿੰਮ : ਦਿਖਾਵੇ ਦੀ ਨਹੀਂ ਆਦਤ ਪਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ -ਤਨਵੀਰ ਜਾਫ਼ਰੀ
- ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਟਕਰਾਓ ’ਤੇ ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਖੇਡ -ਉਜਾਗਰ ਸਿੰਘ
- ਸ਼ਾਸਨ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਦਿਵਾਉਣ ਦੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ -ਪ੍ਰਭਾਤ ਪਟਨਾਇਕ
- ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕੱਟੜ ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰ ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਹੇਠ ਲਾਉਣਾ ਭਾਜਪਾ-ਆਰ.ਐਸ.ਐਸ ਦਾ ਏਜੰਡਾ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਸਰਮਾਏਦਾਰੀ ਵੱਲੋਂ ਸਰਮਾਏਦਾਰੀ ਲਈ ਹੈ ਪੱਛਮੀ ਲੋਕਤੰਤਰ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਸਰਹੱਦੀ ਤਣਾਓ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ -ਪ੍ਰੋ. ਰਾਕੇਸ਼ ਰਮਨ
- ਦੇਸ਼ ਬਚੇਗਾ ਤਾਂ ਹੀ ਧਰਮ ਬਚੇਗਾ -ਨਿਰਮਲ ਰਾਣੀ
- ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕੌਮੀ ਰਾਹਤ ਫੰਡ : ਯੋਗਦਾਨ ਬਗੈਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਚੌਧਰ -ਕੁਲਦੀਪ ਚੰਦ
- ਗ਼ਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕਨੂੰਨ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ੁਦਾ ’ਤੇ ਯਕੀਨ ਕਿਉਂ ? - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਭਾਰਤ-ਜਪਾਨ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਖਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਨਾਮ ਫੁਕੂਸ਼ਿਮਾ ਤੋਂ ਇੱਕ ਖ਼ਤ
- ਬਦਲੇ ਸਿਆਸੀ ਦਿ੍ਰਸ਼ ’ਚ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ -ਵਰਗਿਜ਼ ਕੇ ਜ਼ਾਰਜ਼
- ਨਕਸਲਬਾੜੀ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਬਕ- ਰਾਜੇਸ਼ ਤਿਆਗੀ
- ਸਵੱਛ ਭਾਰਤ, ਸਫ਼ਾਈ ਦੀ ਇੱਛਾ ਤੇ ਯੋਗ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ -ਪ੍ਰੋ. ਰਾਕੇਸ਼ ਰਮਨ
- ਭਾਰਤ ਬਹੁਧਰੁਵੀ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ’ਚ ਹਿੱਸਾ ਪਾਵੇ ਨਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਤਾਬੇਦਾਰ ਬਣੇ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਨਿਘਾਰ -ਸਰੂਪ ਸਿੰਘ ਸਹਾਰਨ ਮਾਜਰਾ
- ...ਤਾਂ ਜੋ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਰ ਘੱਟ ਸਕੇ - ਅਕੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ
- ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਭਾਰਤ ਦੀ ਚਮਕ -ਨੀਲ
- ਕਿਉਂ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦੈ ਅੰਨਦਾਤਾ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ? -ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਦਮਨਕਾਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਡਟਵਾਂ ਵਿਰੋਧ ਕਰੋ - ਕੰਵਲਜੀਤ ਖੰਨਾ
- ਮਸ਼ੀਨੀ ਸ਼ੇਰ ਮਾਰਕਾ ‘ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ’ -ਪ੍ਰੋ. ਰਾਕੇਸ਼ ਰਮਨ
- ਸੰਸਾਰੀਕਰਨ ਦੇ ਨਾਂ ਹੇਠ ਦੂਜੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਗਲ ਰਿਹਾ ਪੱਛਮੀ ਸਾਮਰਾਜੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕਤਾ ਬਾਰੇ -ਰਾਜੇਸ਼ ਤਿਆਗੀ
- ਨੀਰੋ ਦੇ ਮਹਿਮਾਨ
- ਭਾਅ ਜੀ ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ - ਕੰਵਲਜੀਤ ਖੰਨਾ
- ਦੀਨਾ ਨਾਥ ਬਤਰਾ ਬਨਾਮ ਵਿਦਿਆ ਦਾ ਭਗਵਾਂਕਨ -ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- ਇਸਲਾਮਿਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਗਾਜ਼ਾ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਦਾ ਪੱਤਰ
- ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੀ ਦਲਦਲ ਵਿੱਚ ਫਸਿਆ ਬਚਪਨ -ਅਕੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ
- ਧਾਰਾ 370 ਬਾਰੇ ਹਿੰਦੂਤਵੀਆਂ ਦੀ ਕਾਵਾਂ ਰੌਲੀ - ਮੁਖਤਿਆਰ ਪੂਹਲਾ
- ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਚੌਂਕੀਦਾਰਾਂ ਦੀ ਮੰਦੀ ਹਾਲਤ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਵੇ ਸਰਕਾਰ -ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ
- ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਿਗਮ ਭਗਤੀ ਬਨਾਮ ਕਿਸਾਨ ਹੱਕਾਂ ਦਾ ਘੋਲ -ਭੂਪਿੰਦਰ ਸਾਂਬਰ
- ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸੰਘ ਦਾ ਸੁਪਨਾ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਸਰਮਾਏਦਾਰੀ ਨੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਦੇ ਨਾਮ ਹੇਠ ਪ੍ਰਾਚੀਨਤਾ ਵੱਲ ਧੱਕਿਆ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਦੇਸ਼ ’ਚ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ’ਚ ਅੰਤਰਜਾਤੀ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀ ਖ਼ਾਸ ਭੂਮਿਕਾ -ਤਨਵੀਰ ਜਾਫ਼ਰੀ
- ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਟੈਸਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਅੰਨੀ ਲੁੱਟ ਕਿਉਂ ? - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਸਾਬਕਾ ਜੱਜਾਂ ਲਈ ਉੱਚ ਅਹੁਦੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਘਾਤਕ -ਬੀ ਐੱਸ ਭੁੱਲਰ
- ਭਾਜਪਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਿਰਕੂ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨਾਲ ਭਰਮਾ ਨਹੀਂ ਸਕੇਗੀ -ਪ੍ਰੋ. ਰਾਕੇਸ਼ ਰਮਨ
- ਡੋਪਟੈਸਟ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਹੇਠ ਬੋਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ -ਮਹਿੰਦਰ ਰਾਮ ਫੁਗਲਾਣਾ
- ਅਰਬ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਖ਼ੂਨ ਖਰਾਬਾ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਾਮਰਾਜਵਾਦ - ਮੁਖਤਿਆਰ ਪੂਹਲਾ
- ਸਿਵਿਆਂ ਦੀ ਅੱਗ ਨਾਲ ਸਿਕਦੇ ਹੱਥ –ਨੀਲ
- ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਸਬੱਬ ਬਣੀ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੇਟ - ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਖੋਖਰ
- ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਵਾਰਤਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ - ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰਤੀ ਮੋਦੀ ਦੇ ਬਦਲੇ ਤੇਵਰਾਂ ਦਾ ‘ਰਾਜ’ - ਪ੍ਰਿਤਪਾਲ
- ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਨਹੀਂ- ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
- ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ’ ਨਿਰੇਂਦਰ ਦਮੋਦਰ ਦਾਸ ਮੋਦੀ ਜੀ ਦੇ ਨਾਮ ਇੱਕ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਖ਼ਤ
- ਅਧਿਆਪਕ ਯੋਗਤਾ ਪਰਖ ਟੈਸਟ ਦਾ ਪੇਪਰ ਲੀਕ ਹੋਣ ਲਈ ਕਸੂਰਵਾਰ ਕੌਣ? - ਨਿਰੰਜਣ ਬੋਹਾ
- ਸਮਾਜ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਬੇਰਹਿਮ ਜਥੇਬੰਦਕ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਆਗੂ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਦੇਸ਼ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣੀਆਂ ਜਾਅਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ -ਅਕੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ
- ਸੰਘ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਕਰਾਰਾ ਜਵਾਬ -ਪ੍ਰੋ. ਰਾਕੇਸ਼ ਰਮਨ
- ਇੱਕ ‘ਲੋਹ ਔਰਤ’ ਦੇ ਸਿਰੜ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ - ਮਨਦੀਪ
- ਮੌਕਿਆਂ ਪਿੱਛੇ ਲੱਗ ਪੰਜਾਬੀ ਬਣ ਰਹੇ ਨੇ ਅਜੋਕੇ ਯੁੱਗ ਦੇ ਮਹਾਂ ਜਿਪਸੀ - ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਖ਼ੁਦ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂ – ਡਾ. ਤਾਹਿਰ ਮਹਿਮੂਦ
- ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਸਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੱਦਿਆਂ ਤੋਂ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਤੱਕ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਬਿਆਨ ਕਰਨਾ ਔਖਾ ਹੈ ਵੰਡ ਦਾ ਦੁੱਖ –ਕੁਲਦੀਪ ਨਈਅਰ
- ਇਕੱਠੇ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਸਕਦੇ ਵਿਕਾਸ ਤੇ ਬਾਲ ਸ਼ੋਸ਼ਣ -ਰਾਜਿੰਦਰ ਕੌਰ ਚੋਹਕਾ
- ਵੰਡੀਆਂ ਪਾਉਣ ਦੀ ਥਾਂ ਮੁਲਕ ਨੂੰ ਇਕ ਸੂਤਰ ’ਚ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਜਾਵੇ -ਤਨਵੀਰ ਜਾਫ਼ਰੀ
- ਬਾਲ ਮਨਾਂ ’ਤੇ ਸੰਘ ਦੀ ਸੋਚਣੀ ਲੱਦਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ -ਆਰ ਅਰੁਣ ਕੁਮਾਰ
- ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮਾਂ : ਸੁਨਿਹਰਾ ਯੁਗ ਕੋਹਾਂ ਦੂਰ -ਪ੍ਰੋ. ਰਾਕੇਸ਼ ਰਮਨ
- ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਰਥਚਾਰੇ ਨੂੰ ਕੌਣ ਠੀਕ ਕਰੂ? - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਸਰਕਾਰ ਹੱਥੋਂ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਹੋ ਰਹੀ ਲੁੱਟ - ਕੁਲਦੀਪ ਚੰਦ
- ਬੌਧਿਕ ਡੇਰਾਵਾਦ ਧਾਰਮਿਕ ਡੇਰਾਵਾਦ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਸਿੱਖੀ ਵਿੱਚ ਨਿਘਾਰ ਦੇ ਕੁਝ ਕਾਰਨ - ਰਾਜਬੀਰ ਕੌਰ ਢੀਂਡਸਾ
- ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਲੋਕ ਲੁਭਾਊ ਭਾਸ਼ਣ - ਨਿਰਮਲ ਰਾਣੀ
- ਪੰਜਾਬ (ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਜਾਇਦਾਦ ਨੁਕਸਾਨ ਰੋਕੂ) ਬਿਲ 2014 –ਮਨਦੀਪ
- ਅਖੌਤੀ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੇਟ ਇਸਲਾਮ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ -ਤਨਵੀਰ ਜਾਫ਼ਰੀ
- ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਮੈਰੀਟੋਰੀਅਸ ਸਕੂਲ: ਸੁਨਿਹਰੀ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਤਜ਼ਵੀਜ - ਰੂਬਲ ਕਾਨੌਜ਼ੀਆ
- ਆਮ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਕਿਤਾਬ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਅਹਿਮ ਪੰਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਗਤ ਸਿੰਘ - ਸੁਧੀਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ
- ਅਧਿਆਪਕ ਯੋਗਤਾ ਪਰੀਖਿਆ ਦੀਆਂ ਖਾਮੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਯੋਗ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਅਯੋਗ ਕਰਨ ਦਾ ਸਬੱਬ - ਹਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ‘ਜੀਦਾ’
- ਮਿਸਰ : ਮੁਬਾਰਕ ਯੁਗ ਦੀ ਵਾਪਸੀ -ਯੋਹਨਾੱਨ ਚੇਮਰਾਪੱਲੀ
- ਦਮਨਕਾਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਡਟਵਾਂ ਵਿਰੋਧ ਕਰੋ -ਰਣਜੀਤ ਲਹਿਰਾ
- ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ : ਅਸਲ ਹਾਲਤ ਅਤੇ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ਾਰਾਨਾ ਉਛਾਲ -ਸੀ ਪੀ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰ
- ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਦੇ ਤਾਲਿਬਾਨੀ ਫ਼ਰਮਾਨਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਖੁਦ ਵੀ ਉਠੇ ਔਰਤ - ਨਿਰਮਲ ਰਾਣੀ
- ਭਾਰਤੀ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ’ਤੇ ਰਿਲਾਇੰਸ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ - ਪੁਸ਼ਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
- ਕੀ ਸੱਚਮੁੱਚ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਖਾਲੀ ਹੈ ? - ਮੁਸ਼ੱਰਫ ਅਲੀ
- ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਮੁਕਤੀ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ - ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ
- ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਤੇ ਸਿਆਸਤ -ਗੁਰਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ
- ਆਈਐਸਆਈਐਸ ਮੁਖੀ ਅਲਬਗਦਾਦੀ ਦੇ ਅਸਲ ਇਰਾਦੇ -ਤਨਵੀਰ ਜਾਫ਼ਰੀ
- ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਕੀਕਤਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀਆਂ ਸਕੂਲਾਂ ’ਚੋਂ ਕੰਮ ਸਭਿਆਚਾਰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ -ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਪੁਰ
- ਕੂੰਜਾਂ ਡਾਰੋਂ ਕਿਉਂ ਵਿੱਛੜੀਆਂ ਨੀ ਮਾਏ - ਪ੍ਰੋ. ਤਰਸਪਾਲ ਕੌਰ
- ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ’ਚ ਸਿੱਧੇ ਪੂੰਜੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਲਈ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ -ਡਾ. ਅਸ਼ਵਨੀ ਮਹਾਜਨ
- ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦਾ ਖਰਚਾ ਚੁੱਕੇ ਸਰਕਾਰ - ਮਹਿੰਦਰ ਰਾਮ ਫੁਗਲਾਣਾ
- ਬੁਲਟ ਟਰੇਨ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਦੁਰਦਸ਼ਾ - ਨਿਰਮਲ ਰਾਣੀ
- ਫਲਸਤੀਨ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਪਿਛਲੇ ਮਕਸਦ - ਮਨਦੀਪ
- ਕਿਆਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ ਸੁੰਨੀ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦਾਂ ਦਾ ਜ਼ੁਲਮ! ‘ਸੈਕਸ ਜਿਹਾਦ’ –ਬਲਰਾਜ ਦਿਉਲ
- ਤੁਰੰਤ ਬੰਦ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਵਾਅਦਾ ਵਪਾਰ -ਨਰੇਂਦਰ
- ਕਾਮਾਗਾਟਾਮਾਰੂ ਜਹਾਜ਼ ਦੀਆਂ ਯਾਦਗਾਰਾਂ ਬਾਰੇ -ਪਿ੍ਰਥੀਪਾਲ ਸਿੰਘ ਮਾੜੀਮੇਘਾ
- ਆਗਾਮੀ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਵਸਥਾ : ਖੌਫ ਤੇ ਕੁਝ ਅੰਦਾਜ਼ੇ -ਪ੍ਰਵੀਨ ਸਵਾਮੀ
- ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਰੂਸ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਦਹਿਸ਼ਤ ਤੇ ਧਮਕਾਉਣ ਦੀ ਸਿਆਸਤ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹੈ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਪਾਣੀ- ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਰੰਗੀਲਪੁਰ
- ਇਨਕਲਾਬੀ ਲਹਿਰ ਦੀ ਖੜੋਤ ਤੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਸੰਘਰਸ਼ –ਗੁਰਮੁਖ ਮਾਨ
- ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਏਡਜ਼ ਦਾ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਪ੍ਰਕੋਪ - ਕੁਲਦੀਪ ਚੰਦ
- ਡਾਲਰ ਦੇ ਸ਼ਿਕੰਜੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪੂਤਿਨ ਦਾ ਕਦਮ -ਪ੍ਰਭਾਤ ਪਟਨਾਇਕ
- ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸੰਕਟ ਭਰੇ ਦੌਰ ’ਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਹੀ ਕਾਂਗਰਸ - ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਖੋਖਰ
- ਭਾਰਤ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਗ਼ਲਤ ਇਤਿਹਾਸ - ਡਾ. ਤਾਹਿਰ ਮਹਿਮੂਦ
- ਜਸ਼ਨ ਦਾ ਸ਼ੋਰਗੁਲ ਅਤੇ ਲੋਕ ਰੋਹ ਦੀ ਲਲਕਾਰ -ਮਨਦੀਪ
- ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਰਾਜ ਤੋਂ 1947 ਤੱਕ ਅਤੇ ਬਾਅਦ 'ਚ ਚੋਣ ਧੋਖੇ ਦੀ ਖੇਡ ਤੇ ਹਕੂਮਤੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੇ ਰੋਲ ਬਾਰੇ -ਮੱਖਣ ਕਾਲਸਾਂ
- ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਰਾਇਮ ਪੇਸ਼ਾ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਥਨ ਦੀ ਹਕੀਕਤ- ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ
- ਆਮ ਆਦਮੀ ਦਾ ਅੰਦੋਲਨ -ਰਘਬੀਰ ਸਿੰਘ
- ਪੰਜਾਬ ਸੰਤਾਪ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਦੀ ਲੋੜ - ਰਘਬੀਰ ਸਿੰਘ
- ਕੀ ਭਾਜਪਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ‘ਅਕੇਲਾ ਚਲੋ‘ ਦੀ ਨੀਤੀ ਅਪਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ? -ਨਿਰੰਜਣ ਬੋਹਾ
- ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਖਾਸਾ ਕੀ ਹੈ? –ਪ੍ਰਫੁੱਲ ਬਿਦਵਈ
- ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦੀ ਨਾ ਕੋਈ ਥਾਹ ਵੇ ਲੋਕੋ, ਆਖ਼ਰ ਕਿਉਂ ਨ੍ਹੀਂ ਕੋਈ ਫੜਦਾ ਬਾਂਹ ਵੇ ਲੋਕੋ - ਕਰਨ ਬਰਾੜ
- ਪ੍ਰੋ. ਸਾਈਬਾਬਾ ਦੀ ਗਿ੍ਰਫਤਾਰੀ,ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਕਾਨੂੰਨ ਤੇ ਜਮਹੂਰੀ ਹੱਕ
- ਜਬ ਖ਼ਬਰੇਂ ਨਾਕਾਬਿਲ ਹੋਂ ਤੋ ‘ਸਟਿੰਗ’ ਨਿਕਾਲੋ! -ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ
- ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦਾ ਮੁੱਦਾ - ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੱਟੂ
- ਜਿੱਥੇ ਆਪਣਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਹੀ ਵੇਚਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਮੌਤ ਦਾ ਸਾਮਾਨ - ਕਰਨ ਬਰਾੜ
- ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਤੋਂ ਭਟਕਿਆ ਹਿੰਦੂ ਸੰਤ ਸਮਾਜ - ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਖੋਖਰ
- ਯੂਕਰੇਨ ਬਣਿਆ ਸਾਮਰਾਜੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦੀ ਖਹਿਭੇੜ ਦਾ ਅਖਾੜਾ- ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- ਕੌਣ ਜਿੱਤੇ ਕੌਣ ਹਾਰੇ ਫੈਸਲਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ ? - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਕਾਮ ਰਹੀ ਯੂ.ਪੀ.ਏ. -ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਖੋਖਰ
- ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਖਡੂਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਾਰ ਰਹੇਗਾ ਦਿਲਚਸਪ ਮੁਕਾਬਲਾ- ਇੰਦਰਜੀਤ ਕਾਲਾ ਸੰਘਿਆਂ
- ਕਿੰਨਰ ਸਮਾਜ ਲਈ ਵਰਦਾਨ ਸਾਬਿਤ ਹੋ ਸਕਾਦਾ ਹੈ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦਾ ਸੁਪਰੀਮ ਫੈਸਲਾ -ਨਿਰੰਜਣ ਬੋਹਾ
- .. ਤਾਂ ਅੱਗੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਚੰਦ ਚੜ੍ਹਾਏ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ! - ਕਰਨ ਬਰਾੜ
- ਟੀ ਆਰ ਪੀ ਦੀ ਕੁੜਿੱਕੀ ਵਿੱਚ ਫਸੀ ‘ਬੁੱਧੂ ਬਕਸੇ’ ਦੀ ਜਿੰਦ -ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ
- ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ:ਪੰਜਾਬ -ਤਰਨਦੀਪ ਦਿਓਲ
- ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ’ਤੇ ਵਿਕ ਕੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਨਹੀਂ ਲਿਆਂਦੀ ਜਾ ਸਕਦੀ - ਕਰਨ ਬਰਾੜ
- ਚੋਣਾਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਜਗਦੀ-ਬੁਝਦੀ ਆਸ - ਸਿੱਧੂ ਦਮਦਮੀ
- ਆਮ ਆਦਮੀ -ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ
- ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਸੀ ਸਾਡਾ ਭਗਤ ਸਿੰਘ -ਕੰਵਲਜੀਤ ਖੰਨਾ
- ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਸਰੋਕਾਰ - ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
- ਮੋਦੀ ਦੇ ਨਮੋ ਗੁਬਾਰੇ ਦੀ ਡੋਰ ਨੂੰ ਪੇਚਾ ਪਾਇਆ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਨੇ -ਪ੍ਰਿੰ. ਬਲਕਾਰ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ
- ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ –ਕਰਨ ਬਰਾੜ
- ਚੋਣਾਂ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤੀ ਵੋਟਰ ਦੇ ਵਿਚਾਰਨ ਯੋਗ ਮੁੱਦੇ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਉਭਾਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸੀਮਤਾਈਆਂ – ਡਾ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- ਕਿਉਂ ਉੱਲਰ ਰਹੇ ਨੇ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕੇਜਰੀਵਾਲ਼ ਦੀ ‘ਆਪ’ ਵੱਲੀਂ -ਇਕਬਾਲ ਰਾਮੂਵਾਲੀਆ
- ਲੋਕੋ ਜਾਗੋ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਵੋਟਾਂ ਮੰਗਣ ਲਈ ਚੁਸਤ ਚਲਾਕ ਨੇਤਾ ਪੁੱਜ ਰਹੇ ਹਨ - ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਾਵਾ
- ਅੱਠ ਮਾਰਚ: ਔਰਤ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ -ਅਮਨ ਦਿਓਲ
- ਔਰਤ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਕੁਝ ਵਿਚਾਰਨਯੋਗ ਨੁਕਤੇ - ਮਨਦੀਪ
- ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਰੁੜ੍ਹਦੇ ਟੁੱਕ ਤੇ ਡੇਲੇ - ਕਰਨ ਬਰਾੜ
- ਪਰੋਫੈਸ਼ਨਲ ਵਿੱਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅੰਨੀ ਲੁੱਟ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕਿਉਂ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਭਾਰਤੀ ਵਿੱਦਿਅਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਰਗ ਦੀ ਤ੍ਰਾਸਦਿਕ ਹਾਲਤ - ਮਨਦੀਪ
- ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼ ਮਹਾਰਾਜ: ਸਮਾਧੀ ਤੋਂ ਹੱਤਿਆ ਤੱਕ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਸਿਆਸਤ - ਕੰਵਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ
- ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ -ਮਨਦੀਪ
- ਨਾ ਜਾਈਂ ਮਸਤਾਂ ਦੇ ਵਿਹੜੇ. . . -ਕਰਨ ਬਰਾੜ
- ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਬਣੀਆਂ ਕਤਲਗਾਹਾਂ - ਕਰਨ ਬਰਾੜ
- ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਅਧਾਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ- ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਹਮਲੇ : ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰੂਰਤਾ ਦੀ ਇੰਤਹਾ - ਮਨਦੀਪ
- ਕੀ ਭਵਿੱਖ ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ‘ਆਪ’ ਦਾ ? -ਨਿਰੰਜਣ ਬੋਹਾ
- ਓਬਾਮਾ ਜਦ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈਂਦੈ ਤਾਂ ਕੁਝ ਲੋਕ ਤੜਪ ਉਠਦੇ ਨੇ ! -ਸ਼ੌਂਕੀ ਇੰਗਲੈਂਡੀਆ
- ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਂਜਵਾਦੀ ਰੁਝਾਨ : ਕਾਰਨ ਤੇ ਹੱਲ - ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
- ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਧਰਮ, ਖੇਡਾ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਏਕਤਾ ਜ਼ਰੂਰੀ - ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ
- ‘ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ’ ਦੀ ਕਾਪੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ - ਕੇਹਰ ਸ਼ਰੀਫ਼
- ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਾਈਨਮੈਨਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਬਨਾਮ ਪੱਕੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਸਭਿਆਚਾਰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਸ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ - ਰਾਜਪਾਲ ਸਿੰਘ
- ਵਿੱਦਿਆ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਲੁੱਟੇ ਜਾਂਦੇ ਗ਼ਰੀਬ ਲੋਕ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਫੂਡ ਇੰਸਪੈਕਟਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਰੱਦ ਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਸੁਆਲ ’ਤੇ ਕਿਉਂ ਅੜੀ ਸਰਕਾਰ?-ਨਿਰੰਜਣ ਬੋਹਾ
- ਸੂਰਬੀਰਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਜਾਇਆਂ ਦੀ ਨਿਪੁੰਸਕ ਹੋ ਗਈ ਬਹਾਦਰ ਮਾਨਸਿਕਤਾ? -ਬਲਜਿੰਦਰ ਕੋਟਭਾਰਾ
- ਈਰੋਮ ਸ਼ਰਮੀਲਾ ਤੇ ਭਾਈ ਗੁਰਬਖ਼ਸ਼ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ ਕੱਟੂ
- ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਵਰਗ ਹੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰਾ ਕਿਉਂ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਹਮ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਗ਼ਦਰ ਲਹਿਰ ਦਾ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਖ਼ਾਸਾ ਅੱਜ ਵੀ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕ -ਰਾਜਪਾਲ ਸਿੰਘ
- ਦਿੱਲੀ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਦੇ ਰਹੇ ਨੇ ਨਵੇਂ ਸੰਕੇਤ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਭਾਰਤੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਦੇਵਯਾਨੀ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਤਰਕਹੀਣ ਅਤੇ ਭਾਵੁਕ ਬਿਆਨ - ਬਲਜਿੰਦਰ ਸੰਘਾ
- ਪੂੰਜੀਪਤੀ ਘਰਾਣੇ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਨੰਗੇ ਚਿੱਟੇ ਗੱਠਜੋੜ ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਪ੍ਰਬੰਧ - ਮਨਦੀਪ
- ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੈਰਾਨਕੁਨ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਬਾਦਲ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਭਾਰੂ - ਫ਼ਤਿਹ ਪ੍ਰਭਾਕਰ
- ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰ ਹੁਣ ਬਾਲੜੀ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਮਹਿਫ਼ੂਜ਼ ਨਹੀਂ- ਫਤਿਹ ਪ੍ਰਭਾਕਰ
- 'ਆਪ' ਤੋਂ ਰਾਹੁਲ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਖੱਬੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ -ਨਿਰੰਜਣ ਬੋਹਾ
- ਲੱਗੀ ਨਜ਼ਰ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਜ਼ਰ ਉਤਾਰੋ - ਕਰਨ ਬਰਾੜ
- ਭਾਰਤ ਪਾਕ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ - ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ੋਇਬ ਆਦਿਲ
- ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜੀ ਅਤੇ ਗ਼ਦਰ ਲਹਿਰ - ਮਨਦੀਪ
- ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਬਾਦਲ ਦਾ ਅਤੀਤ, ਭੱਵਿਖ ਅਤੇ ਹੋਣੀ - ਇੰਦਰਜੀਤ ਕਾਲਾ ਸੰਘਿਆਂ
- ਕੀ ਦੋਸ਼ੀ ਆਪਣੇ ਅੰਜਾਮ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚਣਗੇ? - ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ੋਇਬ ਆਦਿਲ
- ਅਣਖ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਕਤਲ –ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੱਟੂ
- ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸ ਕਿਵੇਂ ਯਾਦ ਕਰੇਗਾ? - ਸ਼ਬਦੀਸ਼
- ਸੰਤਾਂ ਦਾ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਸਾਮਰਾਜ -ਪ੍ਰੋ.ਰਾਕੇਸ਼ ਰਮਨ
- ਚੀਨ ਨੇ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਉਭਾਰਿਆ - ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਦੋਗਲੇਪਨ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਬਦਲਦੇ ਭੇਖ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਅੰਧ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ -ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ
- ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ -ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ
- ਹਾਲੀਵੁੱਡ ਮਾਰਕਾ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਸਾਮਰਾਜੀ ਪ੍ਰਚਾਰ - ਬਿੰਦਰਪਾਲ ਫਤਿਹ
- ਰਹਿਮ ਦਿਲ ਰੱਬ ਦੇ ‘ਸੇਲਜ਼ਪਰਸਨ’ ਏਨੇ ਬੇਰਹਿਮ ਕਿਉਂ ਹਨ? -ਸ਼ੌਂਕੀ ਇੰਗਲੈਂਡੀਆ
- ਆਦਮੀ ਭਾਗ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸੁਪਨਾ-ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਰਾਜ ਤੋਂ ਸਵਰਾਜ ਬਣੇ -ਭਾਵਨਾ ਮਲਿਕ
- ਮੁਜੱਫ਼ਰਨਗਰ ਨੇ ਸੰਤਾਲੀ, ਚੁਰਾਸੀ ਤੇ ਗੋਧਰਾ ਨੂੰ ਕਰਵਾਇਆ ਮੁੜ ਯਾਦ -ਤਰਨਦੀਪ ਦਿਓਲ
- ਜਗ-ਜਨਣੀ ਬਨਾਮ ਆਈਟਮ ਗਰਲ - ਪ੍ਰੋ. ਤਰਸਪਾਲ ਕੌਰ
- ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਅਜੋਕਾ ਨੌਜਵਾਨ - ਜੈ ਸਿੰਘ ਛਿੱਬਰ
- ਸਿੱਖਿਆ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰੀਕਰਨ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਡਬਲਰੋਲ - ਸੁਮੀਤ ਸ਼ੰਮੀ
- ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦਾ ਅਕਸ - ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ
- ਸਭ ਕੁਝ ਦਿਸ਼ਾਹੀਣ ਤੇ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ -ਪ੍ਰੋ. ਤਰਸਪਾਲ ਕੌਰ
- ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗ਼ਰੀਬੀ ਬਨਾਮ ਮੀਡੀਏ ਦੀ ਅਮੀਰੀ -ਅਨਿਲ ਚਮੜੀਆ
- ਆਰਥਿਕ ਭੰਵਰ `ਚ ਫਸੀ ਮਨਮੋਹਨ ਦੀ ਬੇੜੀ -ਗੋਬਿੰਦ ਠੁਕਰਾਲ
- ਮਾਮਲਾ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਬੰਬ ਕਾਂਡ ਨੂੰ ਬੇਨਕਾਬ ਕਰਨ ਦਾ -ਸ਼ੌਂਕੀ ਇੰਗਲੈਂਡੀਆ
- ਇੱਥੋਂ ਉੱਡ ਜਾ ਭੋਲਿਆ ਪੰਛੀਆ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਭੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਬਿੱਲ 2013 ਦਾ ਲੇਖਾ ਜੋਖਾ -ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- ਰੈਡੀਮੇਡ ਸੰਤ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਗੱਠਜੋੜ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ -ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਆਧੁਨਿਕ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਦੁਰਦਸ਼ਾ ਦੇ ਕਾਰਨ - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਗ਼ਰੀਬੀ ਸੰਬੰਧੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ - ਪਵਨ ਕੁਮਾਰ ਕੌਸ਼ਲ
- ਅਸਾਵਾਂ ਮਾਨਵ ਵਿਕਾਸ : ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਨਾਲ਼ੋਂ ਪਛੜਿਆ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ - ਨਿਰਮਲ ਰਾਣੀ
- ਅਮੀਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਗ਼ਰੀਬ ਲੋਕ- ਜਸਪਾਲ ਸਿੰਘ ਲੋਹਾਮ
- ਇਸ਼ਰਤ ਜਹਾਂ ਕਤਲ ਕੇਸ : ਲੋਕ ਸਿਮਰਤੀ ’ਚੋਂ ਵਿਸਰਿਆ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਾ - ਇਮਰਾਨ ਨਿਆਜ਼ੀ
- ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ, ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਮਾਪੇ - ਡਾ. ਹਰਸ਼ਿੰਦਰ ਕੌਰ
- ਕੀ ਦੇਸ਼ ਫਿਰ 1990 ਦੇ ਦੀਵਾਲੀਏਪਣ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹੈ? - ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਕਾਹਲੋਂ
- ਪੱਤਰਕਾਰਤਾ ਦੇ ਮਖੌਟੇ ਬਨਾਮ ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤੀ - ਤਰਨਦੀਪ ਦਿਓਲ
- ਦਲਿਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਤੇ ਮੁਫ਼ਤ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਸਵਾਲ -ਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
- ਅਫ਼ਸਰਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਨਾਲ ਰਾਜਨੇਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਗ਼ੈਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਤੀਰਾ ਕਿਉਂ ? - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਵਰਤਮਾਨ ਸਥਿਤੀ - ਪ੍ਰਿੰ: ਹਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਮਾਇਰ
- ਅਮਰੀਕਾ ’ਚ ਡਾਕਟਰੀ ਪੇਸ਼ਾ : ਸੇਵਾ ਨਹੀਂ ਮੁਨਾਫੇ ਦਾ ਧੰਦਾ - ਨਰਭਿੰਦਰ
- ਪੰਚਾਇਤੀ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਅਤੇ ਹਾਕਮਾਂ ਦਾ ਦੰਭ - ਮੁਖ਼ਤਿਆਰ ਪੂਹਲਾ
- ਰੁਪਏ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਗਿਰਾਵਟ - ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਸੂਸੀ ਦੇ ਅਰਥ - ਜੇਮਜ਼ ਪੀਟਰਜ਼
- ਭਾਰਤੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਤੇ ਨਾਇਕ ਜਾਂ ਖ਼ਲਨਾਇਕ ਕਿਰਦਾਰ - ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਕਬੱਡੀ ਲਈ 20 ਕਰੋੜ ਤੇ ਸਕੂਲ ਦੀ ਛੱਤ ਬਦਲਣ ਲਈ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ - ਰੇਸ਼ਮ ਸਿੰਘ ਭੰਡਾਲ
- ਗ਼ਰੀਬੀ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕਵਾਇਦ : ਇੱਕ ਕੋਝਾ ਮਜ਼ਾਕ - ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਸਿੱਖ ਬੀਬੀਆਂ ਦੇ ਵਹਿਮ-ਭਰਮ -ਰਾਜਬੀਰ ਕੌਰ ਸੇਖੋਂ
- ਬਹੁਤ ਡੂੰਘੇ ਹਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ -ਤਨਵੀਰ ਜਾਫ਼ਰੀ
- ਕੇਰਲਾ ਦਾ ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ ਘੁਟਾਲਾ -ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਇਸ਼ਰਤ ਜਹਾਂ ਦੀ ਬੇਗੁਨਾਹੀ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਜ਼ਾਲਮਾਨਾ ਕਤਲ -ਸੀਮਾ ਮੁਸਤਫ਼ਾ
- ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਬਿਹਾਰ 'ਚ ਗੰਦਗੀ ਦਾ ਆਲਮ -ਨਿਰਮਲ ਰਾਣੀ
- ਪ੍ਰਫੁੱਲਤਾ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਭਾਰਤ ਤੇ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕੋਲ਼ ਹੈ- ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ੋਇਬ ਆਦਿਲ
- ਭਾਰਤ 'ਚ ਆਰਥਿਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿਲ਼ਿਆ -ਡਾ. ਸ. ਸ. ਛੀਨਾ
- ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਸੀਵਰੇਜ਼ ਪੈ ਤਾਂ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਚੱਲ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ
- ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਗੋਲੀਆਂ ਸਾਨੂੰ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਕਰ ਦੇਣਗੀਆਂ...
- ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਸਾਨ ਇਉਂ ਕੀਤਾ ਬਰਬਾਦ ਅਤੇ ਕਰਜ਼ਾਈ ? - ਗੁਰਚਰਨ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਭਾਜਪਾ ਵੱਲੋਂ ਫੇਰ ਫਿਰਕੂ ਏਜੰਡੇ ਵੱਲ ਮੁੜਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ -ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂ ਸੰਜਮ ਵਰਤਣ -ਬੀ ਐੱਸ ਭੁੱਲਰ
- ਗ਼ਦਰ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ : ਰਾਜਨੀਤੀ -ਸੋਹਨ ਸਿੰਘ ਜੋਸ਼
- ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਜਾਸੂਸੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਅਮਰੀਕਾ -ਪ੍ਰਬੀਰ ਪੁਰਕਾਯਸਥ
- ਧਾਰਮਿਕ ਮੂਲਵਾਦ ਨੂੰ ਉਕਸਾ ਰਹੇ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਧੁੰਦਲਾ ਅਕਸ -ਕੇ ਕੇ ਗਰਗ
- ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਨਾ ਪਲਾਜ਼ਾ ਹਾਦਸੇ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ ਬਹੁ-ਕੌਮੀ ਕੰਪਨੀਆਂ- ਰਵੀ ਕੰਵਰ
- ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਜਨ ਅੰਦੋਲਨ -ਰਵੀ ਕੰਵਰ
- ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਿਲੇਬਸ ’ਚੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਮਨਫ਼ੀ ਕਿਉਂ? -ਸਵਰਾਜਵੀਰ/ਹਰਵਿੰਦਰ
- ਭਾਜਪਾ ਵੱਲੋਂ ਜਮਹੂਰੀ ਤੇ ਧਰਮਨਿਰਪੱਖ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ‘ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰ’ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ -ਸੀਮਾ ਮੁਸਤਫ਼ਾ
- ਅਰਥਚਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਕਟ ’ਚੋਂ ਕੱਢਣ ਲਈ ਕਫ਼ਾਇਤ ਇੱਕ ਭਰਮ - ਪ੍ਰਭਾਤ ਪਟਨਾਇਕ
- ਮਸਲਾ ਪੰਜਾਬੀ ਨੂੰ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਅਤੇ ਛਾਪਣ ਦਾ -ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਕੋਮਲ
- ਵੇਦਾਂਤਾ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨੀਤੀਗਤ ਫ਼ੈਸਲੇ -ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁੱਲਪੁਰ
- ਗ਼ਦਰ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ: ਲਾਰਡ ਕਰਜ਼ਨ ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਸਬੰਧੀ ਜ਼ਰਾਇਤੀ ਨੀਤੀ - ਸੋਹਨ ਸਿੰਘ ਜੋਸ਼
- ਫੈਂਸੀ ਨੰਬਰਾਂ ਲਈ ਦੌੜ ਬਨਾਮ ਅੰਧ-ਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ - ਜਰਨੈਲ ਕਰਾਂਤੀ
- ਨੀਤੀਆਂ ਤੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ’ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੋਵੇ ਤੀਜਾ ਫਰੰਟ - ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਮੋਦੀ ਦੀ ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ ਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਦੋਗਲਾਪਣ -ਡਾ. ਜਸਪਾਲ ਸਿੰਘ
- ਸਰਮਾਏ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਆਪੀ ਸੰਕਟ : ਯੂਰਪੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਜਹਾਜ਼ ਲੜਖੜਾਏ -ਜਗਦੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਚੋਹਕਾ
- ਐੱਲ ਕੇ ਅਡਵਾਨੀ ਦਾ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਪਰਪੰਚ - ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਾਂਬਰ
- ਕਿਉਂ ਅਸਰਹੀਣ ਹੈ ਗਰਾਮ ਸਭਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ? -ਨਿਰੰਜਣ ਬੋਹਾ
- ਇਨਕਲਾਬ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ, ਮੁਰਦਾਬਾਦ ਤੇ ਫਿਰ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ -ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਹੌਲੈਂਡ
- ਕੈਨੇਡਾ ’ਚ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਦੀਆਂ ਰੈਲੀਆਂ ਦਾ ਹੜ੍ਹ -ਜਗਦੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਚੋਹਕਾ
- ਨਾਮੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸੁਹੇਲ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ -ਚਰਨ ਸਿੰਘ ਵਿਰਦੀ
- ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਸੁਧਾਰ ਕੁਲ ਦੁਨੀਆਂ ਲਈ ਉਸਾਰੂ -ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਯੂਪੀਏ ਦੇ 9 ਸਾਲ : ਪ੍ਰਚਾਰ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ -ਸਮਿਤਾ ਗੁਪਤਾ
- ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਨਕਲੀ ਬੌਧਿਕਤਾ ਦਾ ਵਧ ਰਿਹਾ ਰੁਝਾਨ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਗੁਜਰਾਤ: ਪਾਣੀ ਸੰਬੰਧੀ ਕਾਲ਼ੇ ਕਾਨੂੰਨ ਨੇ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਾਈਆਂ ਭਾਜੜਾਂ -ਅਰੁਣ ਮਹਿਤਾ
- ਮਾਸੂਮ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਮਾਸੂਮੀਅਤ ਨਾਲ ਅਣਮਨੁੱਖੀ ਖਿਲਵਾੜ -ਉਜਾਗਰ ਸਿੰਘ
- ਬਰਤਾਨੀਆ ਵਿੱਚ 'ਬੈੱਡ ਰੂਮ ਟੈਕਸ' ਵਿਰੁੱਧ ਸੰਘਰਸ਼ -ਰਵੀ ਕੰਵਰ
- ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਸਲਿਆਂ ਲਈ ਸਾਂਝੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਲੋੜ -ਕਾਬਲ ਸਿੰਘ ਛੀਨਾ
- ਸੱਤਾ-ਪ੍ਰੀਵਰਤਨ ਦੀ ਘੁੰਮਣਘੇਰੀ ਤੇ ਲੋਕ -ਕੇ ਸੀ ਸ਼ਰਮਾ
- ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ’ਚ ਅਮਨ-ਬਹਾਲੀ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ -ਜੋਤੀ ਮਲਹੋਤਰਾ
- ਬਰਤਾਨੀਆ ’ਚ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਸਕੀਮਾਂ -ਜਗਦੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਚੋਹਕਾ
- ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਦਾ ਦੇਸ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਐ ਭਾਰਤ ਦੇਸ ਮਹਾਨ -ਗੁਰਮੀਤ ਪਲਾਹੀ
- ਰਾਜਧਾਨੀ ’ਚ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਭੀੜ -ਅਸ਼ੋਕ ਗੁਪਤ
- ਨੌਜਵਾਨ ਗ਼ਦਰੀ ਯੋਧਾ: ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ - ਮਨਦੀਪ
- ਜਦ ਵਿਸ਼ਵ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮੇਰੇ ਘਰ ਆਈ - ਮਨਦੀਪ ਸੁੱਜੋਂ
- ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਦੀ ਅਜਾਰੇਦਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾਏ -ਪ੍ਰਫੁੱਲ ਬਿਦਵਈ
- ਰਸੂਖ ਵਾਲੇ ਬਲਾਤਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ...
- ਮੀਡੀਆ ਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਸਰੋਕਾਰ- ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
- ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਪਰਵਾਨਾ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ - ਰਘਬੀਰ ਬਲਾਸਪੁਰੀ
- ਕੇਂਦਰੀ ਜਾਂਚ ਬਿਓਰੋ : ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਬੰਦ ਹੋਵੇ -ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ:ਭੀੜ ਦੇ ਇਨਸਾਫ਼ ਦਾ ਨਵਾਂ ਸ਼ਿਕਾਰ -ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ੋਇਬ ਆਦਿਲ
- ਢਾਕਾ ਤਰਾਸਦੀ : ਆਧੁਨਿਕ ਪੂੰਜੀਵਾਦ ਦਾ ਘਿਣਾਉਣਾ ਚਿਹਰਾ -ਵਿਜੈ ਪ੍ਰਸਾਦ
- ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਮੰਦਰਾਂ 'ਚ ਲੁੱਟ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ -ਨਿਰਮਲ ਰਾਣੀ
- ਮਈ ਦਿਵਸ ਮਜ਼ਦੂਰ ਜਮਾਤ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਅਹਿਦ ਲੈਣ ਦਾ ਦਿਨ - ਮਨਦੀਪ
- ਕੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਅਬਾਦੀ ਇਸ ਧਰਤੀ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ? - ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਹੌਲੈਂਡ
- ਨਿਗਮੀ ਮੰਚ ਤੋਂ ਸੁਪਨੇ ਵੇਚਣ ਦਾ ਤਾਜ਼ਾ ਵਰਤਾਰਾ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਭਾਰਤੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦਾ ਅਤੀਤ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ -ਰਾਮਾਚੰਦਰਾ ਗੁਹਾ
- ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ: ਗ਼ਰੀਬ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਪ੍ਰਾਂਤ - ਪੁਸ਼ਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
- ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ, ਮੋਦੀ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ -ਹਰੀਸ਼ ਖਰੇ
- ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਗ਼ਰੀਬੀ ਦਾ ਆਧਾਰ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਤੇ ਅਰਧ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ - ਡਾ. ਸ. ਸ. ਛੀਨਾ
- ਇਸਲਾਮ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਾਮਰਾਜ -ਐਡਵਰਡ ਸਈਦ
- ਝੂਠੇ ਤੁਫ਼ਾਨ ਆਸਰੇ ਲੋਕਾਂ ’ਚ ਪ੍ਰਵਾਨ ਚੜਨ ਦੀਆਂ ਮੋਦੀ ਦੀਆਂ ਚਾਲਾਂ -ਨਿਰਮਲ ਰਾਣੀ
- ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਨੌਜਵਾਨ ਕਿਵੇਂ ਸਹਾਇਕ ਹੋਣ? -ਡਾ. ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੰਗ
- ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੀ ਕਮਰ ਤੋੜੇਗਾ ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ -ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਬਰਾੜ
- ਚਿੱਲੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅੰਦੋਲਨ -ਮਨਦੀਪ
- ‘ਸਾਡਾ ਹੱਕ’ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਰੋਕ ਕਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਜਾਇਜ਼?- ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ
- ਕੱਚ, ਸੱਚ ਤੇ ‘ਸਾਡਾ ਹੱਕ’ -ਬਲਜੀਤ ਬੱਲੀ
- ਮੰਗ ਵਧਾਏ ਬਿਨਾਂ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਹਾਸਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਉੱਚ ਵਾਧਾ ਦਰ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਸਾਮਰਾਜੀ ਸੰਸਾਰੀਕਰਨ ਵਿਰੁੱਧ ਸਾਂਝੇ ਫਰੰਟ ਦੀ ਲੋੜ -ਡਾ. ਸਵਰਾਜ ਸਿੰਘ
- ਵੈਟੀਕਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਜਗਤ 'ਚ ਆਰਥਿਕ ਘਪਲੇ ਤੇ ਦੁਰਾਚਾਰ -ਚਰਨ ਸਿੰਘ ਸੰਘਾ
- ਇਤਾਲਵੀ ਮੈਰੀਨ ਦੇ ਮਸਲੇ ਦੀਆਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਬਾਰੀਕੀਆਂ -ਅਨੂਪ ਸੁਰਿੰਦਰਨਾਥ, ਸ਼ਰੈਆ ਰਸਤੋਗੀ
- ‘ਭਾਈ’ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੀ ਸੋਚ `ਤੇ ਦਿਓ ਹੁਣ ਵੀ ਪਹਿਰਾ ਠੋਕ ਕੇ! --ਸ਼ੌਂਕੀ ਇੰਗਲੈਂਡੀਆ
- ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗਾ ਬਜਟ -ਜੇਯਤੀ ਘੋਸ਼
- ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਦਹਿਸ਼ਤਵਾਦ ਅਤੇ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਦੀ ਦਰਦਨਾਕ ਹਾਲਤ -ਤਨਵੀਰ ਜਾਫ਼ਰੀ
- ਹਰੇਕ ਘਰ 'ਚ ਤਲਾਬ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਲਈ ਟੈਂਕਰ ਉਡੀਕਦੇ ਲੋਕ -ਪੀ ਸਾਈਨਾਥ
- ਕੈਨੇਡਾ ਜਾਣ ਦਾ ਝੱਲ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਕਾਨੂੰਨ -ਜਗਦੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਚੋਹਕਾ
- ਮੁੜ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲੇ ਸੋਮੇ ਹੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਊਰਜਾ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ ਹੱਲ -ਡਾ. ਅਰੁਣ ਮਿੱਤਰਾ
- ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਖੱਬੇ ਮੋਰਚੇ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਜਿੱਤ -ਮਾਨਿਕ ਸਰਕਾਰ
- ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਵਾਤਾਵਰਣੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਤਬਦੀਲੀਆਂ:ਭਵਿੱਖੀ ਖਦਸ਼ੇ –ਤਰਨਦੀਪ ਦਿਉਲ
- ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਚਪਨ ਲੁੱਟਿਆ ਗਿਆ, ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ? - ਮਨਦੀਪ
- ਹਾਂ ਮੈਂ ਸੱਚ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਹਾਂ : ਬਰੈਡਲੀ ਮੈਨਿੰਗ -ਪੁਸ਼ਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
- ਅਜੋਕੇ ਦੌਰ ’ਚ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਸਾਰਥਿਕਤਾ -ਡਾ. ਮੇਹਰ ਮਾਣਕ
- ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਭੁਤਾ ਨੂੰ ਭੰਗ ਕਰਨ ਦਾ ਮਾਮਲਾ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਕਾਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਿਲ ਤੱਕ -ਐੱਮ ਐੱਸ ਸਵਾਮੀਨਾਥਨ
- ਸਾਵੇਜ਼ ਦੇ 15 ਸਾਲ -ਅਰਵਿੰਦ ਸਿਵਾਰਾਮਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ
- ਭਾਰਤ ਦਾ ਅਮੀਰ-ਪੱਖੀ ਬਜਟ: ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਲਈ -ਗੋਬਿੰਦ ਠੁਕਰਾਲ
- ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤੀ - ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਅਨੁਭਵ -ਅਸਗਰ ਅਲੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰ
- ਅਟੁੱਟ ਹਨ ਇਸਲਾਮ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ -ਤਨਵੀਰ ਜਾਫਰੀ
- ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ’ਚ ਦਾਖਲੇ ਸੰਬੰਧੀ ਸੁਚੇਤ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ -ਡਾ. ਸ ਸ ਛੀਨਾ
- ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਵਧੀਕੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਉਦਾਸੀਨ ਨਿਆਂ-ਪ੍ਰਣਾਲੀ -ਡਾ. ਅਨੂਪ ਸਿੰਘ
- ਬਰਹਿਮ ਹਾਲਤਾਂ ਹੇਠ ਪਲ਼ ਰਿਹਾ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨੀ ਬਚਪਨ -ਡਾ. ਹਰਸ਼ਿੰਦਰ ਕੌਰ
- ਕਿੱਥੇ ਗਾਂਧੀ-ਪਟੇਲ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਭਾਈ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ -ਤਨਵੀਰ ਜਾਫ਼ਰੀ
- ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਦਾ ਲੇਖਾ ਜੋਖਾ -ਪੁਸ਼ਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
- ਭਾਰਤੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਹਰੁਖ਼ ਦੀ ਸਕਿਉਰਿਟੀ -ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ੋਇਬ ਆਦਿਲ
- ਲੋਕਤੰਤਰ ਬਨਾਮ ਮੋਗਾ ਜ਼ਿਮਨੀ ਚੋਣ -ਤਰਨਦੀਪ ਦਿਓਲ
- ਫਿਰਕੂ ਧਰੂਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਫੈਸਲਾਕੁਨ ਢੰਗ ਨਾਲ ਭਾਂਜ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ -ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੂਰੀ
- ਹੁਣ ਅਮਰੀਕੀ ਵਧੀਕੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕੁਸਕਦੇ ਨਹੀਂ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ -ਪੁਸ਼ਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
- ਕੀ ਖੱਬੀ ਧਿਰ ਕੋਲ ਅਸਲ 'ਚ ਬਦਲ ਹੈ? -ਪ੍ਰਭਾਤ ਪਟਨਾਇਕ
- ਇੱਕੀਵੀਂ ਸਦੀ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤ ਦੀ ਦਰਦਨਾਕ ਸਥਿਤੀ -ਰਾਜਿੰਦਰ ਕੌਰ ਚੋਹਕਾ
- ਖ਼ੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਿੱਲ ਤੇ ਸਰਕਾਰ -ਸੀ. ਪੀ. ਚੰਦਰ ਸ਼ੇਖਰ
- ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਪਾਰ ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿਖਾਉਂਦੀ ਪਿਆਜ਼ ਦੀ ਖੇਤੀ –ਪੀ. ਸਾਈਨਾਥ
- ਅਗਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਟੇਢੀ ਖੀਰ -ਤਨਵੀਰ ਜਾਫ਼ਰੀ
- ਡਾਕਟਰ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਅਫਜ਼ਲ ਗੁਰੂ -ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਮਾਣਕ
- ਔਰਤ ਦੀ ਹੋਂਦ ’ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਚਿੰਨ੍ਹ ਕਿਉਂ? - ਹੇਮ ਰਾਜ ਸਟੈਨੋ
- ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ? - ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ੁਏਬ ਆਦਿਲ
- ਫਿਰਕੂ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਝੰਡਾਬਰਦਾਰ ਬਾਲ ਠਾਕਰੇ ਨਾਲ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਪ੍ਰਬੰਧ ਦਾ ਜੋੜ-ਮੇਲ -ਮਨਦੀਪ
- ਐੱਫ.ਡੀ.ਆਈ ਦਾ ਅੰਨ੍ਹਾ ਵਿਰੋਧ ਤਰਕਹੀਣ -ਡਾ. ਦਰਸ਼ਨ ਖੇੜੀ
- ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਫਾਂਸੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਪੰਜਾਬ : ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਸ਼ਰਮਸਾਰ ਹਾਂ - ਕੇਹਰ ਸ਼ਰੀਫ਼
- ਵੇਲਾ ਰੋਣ ਦਾ ਨਹੀਂ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸੇਧ ਦੇਣ ਦਾ ਹੈ ਭਾਰਤ ਵਾਸੀਓ -ਸੁੱਚਾ ਸਿੰਘ ਨਰ (ਜਰਮਨੀ)
- ਵੇ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਘੜੇ ਦੀ ਮੱਛੀ ਹਾਂ -ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਹੌਲੈਂਡ
- ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਲੋੜ –ਭਾਵਨਾ ਮਲਿਕ
- ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ `ਚ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ -ਕਰਨ ਬਰਾੜ
- ਪੁਲਿਸ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਜੁਆਬਦੇਹ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ? -ਨਿਰੰਜਣ ਬੋਹਾ
- ਸਿੱਖਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸੰਵਿਧਾਨ ਉੱਪਰ ਦਸਤਖ਼ਤ ਨਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਗਾਥਾ ਦਾ ਇੱਕ ਪੱਖ ਇਹ ਵੀ –ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ
- ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਘਿਰੀ ਪਿੰਕੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ - ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤ
- ਧਰਤੀ ਦੀ ਜੱਨਤ ਲਹੂ ਲੁਹਾਣ -ਮਨਦੀਪ
- ਗ਼ਰੀਬ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਮੀਰ ਭਗਵਾਨ
- ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਮਾਡਲ ਦਾ ਮਸਲਾ -ਡਾ. ਭੀਮ ਇੰਦਰ ਸਿੰਘ
- ਅਸਲ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੀ ਓਬਾਮਾ-ਰੋਮਨੀ ਦੀ ਆਖ਼ਰੀ ਬਹਿਸ –ਪੀ. ਸਾਈਨਾਥ
- ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਵਾਈਸ-ਚਾਂਸਲਰ ਦੇ ਨਾਂਅ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਚਿੱਠੀ –ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ
- ਗ਼ਦਰੀ ਬਾਬਿਆਂ ਦਾ ਮੇਲਾ -ਅਮੋਲਕ ਸਿੰਘ
- ਫ਼ਰੀਦਾ ਮੌਤੋਂ ਭੁੱਖ ਬੁਰੀ -ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਹੌਲੈਂਡ
- ਸਿੱਖ ਲਹਿਰ ਜਮਾਤੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਾ ਲਹਿਰ ਨਹੀਂ ਰਹੀ –ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ
- ਪੰਜਾਬੀ ਕੌਮ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਵਿਰਾਸਤ: ਇੱਕ ਪੱਖ -ਕੇਹਰ ਸ਼ਰੀਫ਼
- ਸ਼ਰੂਤੀ ਅਗਵਾ ਕਾਂਡ -ਮਨਦੀਪ
- ਤਾਲਿਬਾਨੀ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦੀ ਦੀ ਕਾਇਰਤਾ ਭਰੀ ਕਰਤੂਤ - ਮਨਦੀਪ
- ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਰਾਇਮ ਪੇਸ਼ਾ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਗਾਥਾ –ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ
- ਅਲਫਰੈੱਡ ਬੇਰਨਹਾਰਡ ਨੋਬਲ : ਅਮਨ ਦਾ ਦੂਤ ਜਾਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦਾ ਵਪਾਰੀ ? - ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਹੌਲੈਡ
- ਇਹਨੀਂ ਦਿਨੀਂ ਖਾਪ ਪੰਚਾਇਤੀ ਚੌਟਾਲਾ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ -ਸ਼ਬਦੀਸ਼
- ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾੜਾ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ ਬੀ ਬੀ ਸੀ ਦਾ ਬੰਦ ਹੋਣਾ -ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ
- ਕੀ ਧੀ-ਪੁੱਤ ਮਹਿਜ਼ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚਤ ਖ਼ਾਤੇ ਹਨ ? - ਇਕਬਾਲ
- ਭੋਖੜੇ ਦਾ ਦੈਂਤ ਹੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਖ਼ਾਨਾਜੰਗੀਆਂ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ- ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਹੌਲੈਂਡ
- ਕੌਮੀ ਜਲ ਨੀਤੀ - 2012 : ਇਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ - ਪ੍ਰੋ: ਐੱਚ ਐੱਸ ਡਿੰਪਲ
- ਦਿਲ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਰੋਕ ਹੈ ! -ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ
- ਸਭ ਰਲ਼ੇ ਕਬੂਤਰ ਨੇ - ਤਨਵੀਰ ਸਿੰਘ ਕੰਗ
- ਅਜੋਕੀ ਗਾਇਕੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਜਾਂ ਨਿਘਾਰ - ਪਰਮਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸਵੈਚ
- ਆਬਾਦੀ: ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ –ਗੁਰਚਰਨ ਨੂਰਪੁਰ
- ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਹਕੀਕਤ ਕਿ ਹਊਆ ?: ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ - ਇਕਬਾਲ
- ਸਵਾਲ- ਕੀ ਧਾਰਾ 25 ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਮੰਨਦੀ ਹੈ? ਉੱਤਰ ਹੈ, 'ਹਾਂ ਜੀ' -ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ
- ਕੀ ਜਾਨ ਤੋਂ ਵੀ ਕੀਮਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਖ਼ਬਰ ? -ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ
- ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਲਹਿਰ - ਤਨਵੀਰ ਸਿੰਘ ਕੰਗ
- ਟੁੱਟ ਰਹੇ ਸਾਂਝੇ ਪਰਿਵਾਰ – ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ
- ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਰਣਨੀਤੀ ਬਦਲੇ –ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਮਾਣਕ
- ਜੇ ਸੋਨੂੰ ਆਪਣਾ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੇਜ਼ ਵੇਖ ਲੈਂਦਾ ? -ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਹੌਲੈਂਡ
- ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦਾ ਗ਼ਲਬਾ – ਸੁਖਵੰਤ ਹੁੰਦਲ
- ਅੰਧ-ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਆਚੀ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਨੈਤਿਕਤਾ -ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ
- ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਇਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ ਬਾਪੂ ਕਾਮਰੇਡ ਸੁਰਜੀਤ ਗਿੱਲ - ਤਰਨਦੀਪ ਦਿਓਲ
- ‘ਸੱਤਿਆਮੇਵ ਜਯਤੇ’ ਆਮਿਰ ਖ਼ਾਨ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਟੀਰ – ਡਾ. ਅਮ੍ਰਿਤ ਪਾਲ
- ਪੈਟਰੋਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ’ਚ ਵਾਧਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜੇਬ ਉੱਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਡਾਕਾ
- ਸੰਸਾਰੀਕਰਨ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਿਹਤ-ਮੁੱਦੇ - ਕੁਲਦੀਪ ਕੌਰ
- ਟੀ.ਵੀ. ਵਿਗਿਆਪਨ ਜਾਂ ਹਾਥੀ ਦੇ ਦੰਦ? -ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ
- ਕੀ ਅਮਰੀਕਾ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਜੰਗ ਹਾਰ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ? - ਜੋਗਿੰਦਰ ਬਾਠ ਹੌਲੈਂਡ
- ਇਤਿਹਾਸ-ਬੋਧ ਅਤੇ ਯਾਦਗਾਰਾਂ ਦਾ ਮਾਮਲਾ -ਸੁਮੇਲ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ
- ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੀ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਛੱਡੋ, ਆਪਣੀ ਭਾਸ਼ਾ ਉੱਪਰ ਮਾਣ ਕਰੋ
- ਕੌਮੀ ਜਲ ਨੀਤੀ ਦਾ ਖਰੜਾ 2012: ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਧੰਦਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕਵਾਇਦ -ਡਾ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
- ਸੰਵਾਦ ਕਰੋ ਦੋਸਤੋ, ਵਿਵਾਦ ਨਹੀਂ - ਕਰਮ ਬਰਸਟ
- ਕੀ ਆਨੰਦ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ ਨਾਲ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਨੰਦ ਮਿਲੇਗਾ? - ਡਾ. ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ
- ਕਿਊਬਿਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅੰਦੋਲਨ -ਮਨਦੀਪ
- ਨਿੱਜਤਾ ਵਿੱਚ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਕਲਮ ਅਤੇ ਕੈਮਰੇ ਦਾ ਦਖ਼ਲ -ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ
- ਕੌਣ ਸਮਝੇਗਾ ਪਰਦੇਸੀ ਵਸਦੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਦਰਦ ਕਹਾਣੀ -ਕਰਮ ਬਰਸਟ
- ਸਾਇੰਸ ਫਿਕਸ਼ਨ ਦਾ ਬੇਹਤਰੀਨ ਲੇਖਕ ਐੱਚ.ਜੀ. ਵੈਲਸ - ਤਨਵੀਰ ਸਿੰਘ ਕੰਗ
- ਪੜ੍ਹੋ ਪੰਜਾਬ: ਕੀ ਖੱਟਿਆ, ਕੀ ਗੁਆਇਆ - ਅਮੋਲਕ ਡੇਲੂਆਣਾ
- ਯੂਥ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਲੋਕ ਹਿਤੈਸ਼ੀ ਮੰਚ ਵੱਲੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਸੈਮੀਨਾਰ : ਕੁਝ ਮੁੱਦੇ -ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਲਵਲੀ
- ਗਾਇਕ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦਾ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁੱਭ ਸ਼ਗਨ ਜਾਂ ਮੌਕਾ ਪ੍ਰਸਤੀ - ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਗੁੱਜਰਵਾਲ
- ਜਿਹਲ: ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਾਫ਼ਕ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵਾਦੀ! -ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ
- ਕੌਮੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਗਰੰਟੀ ਕਾਨੂੰਨ: ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਤੇ ਸੁਝਾਅ - ਸੁਮੀਤ ਸ਼ੰਮੀ
- ਨਾਵਲਿਸਟ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਨਾਵਲ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ - ਤਨਵੀਰ ਸਿੰਘ ਕੰਗ
- ਕਿਉਂ ਘੱਟ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪੱਤਰਕਾਰਿਤਾ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ? -ਨਿਰੰਜਣ ਬੋਹਾ
- ਕੀ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ 'ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਪੱਗ' ਹੈ? - ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ - ਪ੍ਰੋ: ਐੱਚ. ਐੱਸ. ਡਿੰਪਲ
- ਵਿਦਰੋਹ ਦੀ ਖਸਲਤ ਇਨਕਲਾਬੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਿਛਾਖੜੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ - ਇਕਬਾਲ
- ਹਰ ਇਨਕਲਾਬ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ‘ਸੁਪਨੇ’ ਤੋਂ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ! - ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜਰਮਨੀ
- ਪੰਜਾਬ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਦੇ ਰਾਹ ਕਿਵੇਂ ਪਈ -ਇੰਦਰਜੀਤ ਕਾਲਾ ਸੰਘਿਆਂ
- ਸਰਾਇਕੀ ਸੂਬਾ : ਅਸੂਲੀ ਫ਼ੈਸਲਾ ਜਾਂ ਜਾਗੀਰਦਾਰਾਂ ਦੀ ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤੀ ? -ਡਾਕਟਰ ਮਨਜ਼ੂਰ ਇਜਾਜ਼
- ਸਾਡੀ ਕੌਮੀ ਜ਼ਬਾਨ ਉਰਦੂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਜਾਨੀ ਦੁਸ਼ਮਣ - ਸੱਯਦ ਆਸਿਫ਼ ਸ਼ਾਹਕਾਰ
- ਨਿਸਫਲ ਹੱਡ -ਲਵੀਨ ਕੌਰ ਗਿੱਲ
- ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਮੋਹਰੀ ਸੀ ਗ਼ਦਰ ਪਾਰਟੀ
- ਮਸ਼ਾਲਾਂ ਬਾਲ ਕੇ ਚੱਲਣਾ –ਅਮੋਲਕ ਸਿੰਘ
- ਕੀ ‘ਭਾਈ’ ਰਾਜੋਆਣੇ ਦੇ “ਸੁਫ਼ਨੇ ਦਾ ਦੇਸ਼” ‘ਸੁਕੀਰਤ’ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋਵੇਗਾ ? – ਇਕਬਾਲ
- ਭਾਈ’ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ‘ਸੁਕੀਰਤ’ ਦਾ ਦਮ ਕਿਉਂ ਘੁੱਟਦਾ ? - ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੱਬਰ ਜਰਮਨੀ
- ‘ਭਾਈ’ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਦੇਸ ਵਿੱਚ -ਸੁਕੀਰਤ
- ਪਿੰਡਾਂ ’ਚੋਂ ਖੀਣ ਹੋ ਰਹੀ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ:ਇੱਕ ਦਲਿਤਮੁਖੀ ਪ੍ਰੀਪੇਖ - ਡਾ: ਦਰਸ਼ਨ ਖੇੜੀ
- ਲੁੱਕੀ ਹੋਈ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਅਤੇ ਸਹਿਮੇ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਦੀ ਹਵਾੜ ਫ਼ਿਲਮ ‘ਅੰਨ੍ਹੇ ਘੋੜੇ ਦਾ ਦਾਨ’ -ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਕਾਹਲੋਂ
- 7 ਅਰਬ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ –ਅਰੁਣਦੀਪ
- ਕਵਿਤਰੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਮਰਹੈਲਾਂ ਨਾਲ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ –ਤਰਨਦੀਪ ਦਿਓਲ
- ਔਰਤ ਦਿਵਸ ਤੇ ਅੱਜ ਦੀ ਔਰਤ ਦਾ ਮੁਹਾਂਦਰਾ - ਪਰਮਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸਵੈਚ
- ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਨੇ ਸਿਰਜਿਆ ਨਵਾਂ ਇਤਿਹਾਸ -ਬਲਜੀਤ ਬੱਲੀ
- ਨਿਊ ਮੀਡੀਆ, ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਜਮਾਤੀ ਪੁਜੀਸ਼ਨ ਦਾ ਸਵਾਲ - ਇੰਦਰਜੀਤ ਕਾਲਾ ਸੰਘਿਆਂ
- ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਗ਼ੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਜ਼ਬਰ ਦੀ ਇੱਕ ਘਟਨਾ - ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਬੱਖਤਪੁਰ
- ਦੁੱਧੀ ਨਹਾਂਵੇਂ ਤੇ ਪੁੱਤੀ ਫਲੇਂ - ਲਵੀਨ ਕੌਰ ਗਿੱਲ
- ਦੁਵਿਧਾ ਵਿੱਚ ਫਾਥਾ ਹੋਇਆ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ‘ਸੁਤੰਤਰ’ ਮੀਡੀਆ -ਸੁਕੀਰਤ
ਇਕਬਾਲ
ਸੋਹਣਾ ਲਿਖਿਆ ਬਰਸਟ ਜੀ