Tue, 29 October 2024
Your Visitor Number :- 7237807
ਪੁਸਤਕ: ਵਿੱਛੜ ਗਿਆ ਭਰਾਵੋ ਮੇਲਾ
Posted on:- 25-12-2015
ਰੀਵਿਊਕਾਰ: ਬਲਜਿੰਦਰ ਮਾਨ
ਲੇਖਿਕਾ: ਬਲਵੀਰ ਕੌਰ ਰੀਹਲਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ :ਗੋਸਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਲੁਧਿਆਣਾ, ਪੰਨੇ: 116, ਮੁੱਲ:200/-
ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰਾਸਤ ਦੀ ਅਮੀਰੀ ਦਾ ਗਿਆਨ ਇਸ ਗਲ ਤੋਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਕਸ਼ਿਲਾ ਵਰਗੀ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਦਿਆਲਾ ਇਸ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਚਾਨਣ ਵੰਡਦੀ ਰਹੀ ਹੈ।ਰਿਗਵੇਦ ਵਰਗੇ ਮਹਾਨ ਗਰੰਥ ਦੀ ਰਚਨਾ ਵੀ ਇਥੇ ਹੋਈ ਦੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਡੀ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਅਮੀਰੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ।ਨਾਥ ਜੋਗੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਆ ਸਾਹਿਤ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਸੋਮਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ ਦੀ ਮਿੱਠੀ ਬਾਣੀ ਦੀ ਧੁਨ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸਰਸ਼ਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।ਪੰਜਾਬੀ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਗੀਤ ਅਤੇ ਅਪਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜ਼ ਵੀ ਸਾਡੇ ਸੱਭਿਅਚਾਰਕ ਜਨ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਉਘਾੜਦੇ ਹਨ।ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਤੋਂ ਮੁਨੱਕਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।ਵਿਰਾਸਤ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਇਸ ਗੱਲ ਵਿਚ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦੀ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਵਿਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਨਾ ਛੱਡੀ ਜਾਵੇ।ਭਵਨ ਨਿਰਮਾਣ ਕਲਾ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੇਲੇ , ਖੇਡਾਂ ਅਤੇ ਰਸਣ ਵਸਣ ਦੇ ਤੌਰ ਤਰੀਕੇ ਪੀੜੀ ਦਰ ਪੀੜੀ ਚੱਲਦੇ ਆ ਰਹੇ ਨੇ।
ਆਪਣੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਫਿਕਰਮੰਦ ਲੋਕ ਇਸਦੀ ਖੋਜ ਕਰਕੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾ ਬਣਾ ਕੇ ਜਾਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।ਇਹਨਾਂ ਫਿਕਰਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਿਕਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਪ੍ਰੋ ਬਲਵੀਰ ਕੌਰ ਰੀਹਲ ਨੇ ਹੱਥਲੀ ਪੁਸਤਕ “ਵਿਛੜ ਗਿਆ ਭਰਾਵੋ ਮੇਲਾ” ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ “ਦੋ ਕਦਮ” ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਧੀਆਂ ਮਰਜਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੇਸੀ ਪੱਤ ਪੰਜਾਬ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਅਤੇ ਦੋ ਬਾਲ ਨਾਵਲ ਰਾਵਣ ਅਤੇ ਮੁੱਛਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਵੀ ਬੜੀ ਰੌਚਕ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿਚ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।ਹੁਣ ਉਸਨੇ ਵਿਰਾਸਤੀ ਲੇਖ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤੇ ਹਨ।ਇਹ ਉਹ ਲੇਖ ਹਨ ਜਿਨਾਂ ਦੀ ਅਜੋਕੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਲੋੜ ਹੈ।ਅਜਕਲ ਦੀਆਂ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਗਿੱਧੇ ਵਿਚ ਬੋਲੀਆਂ ਤਾਂ ਪਾ ਰਹੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆ ਹਨ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਢੋਲ, ਡੋਰੀਆ,ਕਸੂਰੀ, ਦੰਦਾਸਾ, ਸੱਗੀਫੁੱਲ, ਤਬੀਤੜੀਆਂ, ਬਾਜ਼ੂਬੰਦ ਆਦਿ ਦਾ ਕੋਈ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿਚ ਜਿੱਤ ਕੇ ਵੀ ਹਰ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਡੇ ਕਈ ਗੱਭਰੂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਗੁੜ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦਾ ਹੈ ਤੇ ਚਰਖਾ ਕਿਵੇਂ ਕੱਤੀ ਦਾ ਹੈ।ਸੋ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਲਈ ਇਸ ਕਰਕੇ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਧਾਰ ਕਈ ਸਦੀਆਂ ਇਹਨਾਂ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ।ਜੋ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਹ ਚਰਖੇ ਦੇ ਚੱਕਰ, ਮਾਲ੍ਹ, ਅਤੇ ਗੁੱਝ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਿਆ।ਜੇਕਰ ਸਾਡਾ ਘਰੇਲੂ ਉਦਯੋਗ ਤਬਾਹ ਨਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਨਾ ਹੁੰਦੀ।ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਸਾਰੀ ਪੁਸਤਕ ਸਾਡੀ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਦਸ਼ਾ ਨੂੰ ਬਿਆਨਦੀ ਹੋਈ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਹੱਥਲੀ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਚੱਕੀ ਕੋਠੀ, ਘੱਗਰਾ, ਖੂਹ, ਫੁਲਕਾਰੀ, ਸੰਦੂਕ, ਕਪਾਹ ਬੇਲਣਾ, ਘੋੜੀ, ਸਿੱਠਣੀ, ਸੁਹਾਗ, ਭੱਤਾ ਬਾਰੇ ਬੜੇ ਖੋਜੀ ਅਤੇ ਦਿਲਚਸਪ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਲੇਖ ਰਚੇ ਗਏ ਹਨ।ਇਨਾਂ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕਧਾਰਾ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਕੇ ਲੋਕ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।ਪਾਠਕ ਜਦੋਂ ਪੁਸਤਕ ਪੜ੍ਹਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਮਨ ਹੋਰ ਅੱਗੇ ਪੜ੍ਹਨ ਨੂੰ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਲੇਖਿਕਾ ਦੀ ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਮੰਨੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦੀ ਰਚਨਾ ਵਿਚ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਬੰਨਣ ਦਾ ਦਮ ਹੈ ।ਪ੍ਰੋ.ਬਲਬੀਰ ਕੌਰ ਰੀਹਲ ਨੇ ਜਿਸ ਆਸ ਨਾਲ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਰਚੀ ਹੈ ਉਹ ਤਦ ਹੀ ਪੂਰੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੇਕਰ ਪਾਠਕ ਇਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਇਸਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਣ।ਇਹ ਪੁਸਤਕ +2 ਦੇ ਵਿਧਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਹਾਲ ਪੜ੍ਹਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।ਇਸ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨ ਭੰਡਾਰ ਵਧੇਗਾ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਸੰਸਾਰ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੋਵੇਗਾ।ਇਹ ਰਚਨਾਵਾਂ ਅਜੋਕੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਨਿਘਾਰ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿਚ ਹੋਰ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ।ਇਹਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਪਨੀਰੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਅਮੀਰ ਵਿਰਾਸਤ ਨਾਲ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।ਇਸ ਨਾਲ ਅਮੀਰ ਸਮਾਜਿਕ ਕਦਰਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਸੁਚਾਰੂ ਅਤੇ ਉਸਾਰੂ ਬਣੇਗਾ।
ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ “ਦੋ ਕਦਮ” ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਧੀਆਂ ਮਰਜਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੇਸੀ ਪੱਤ ਪੰਜਾਬ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਅਤੇ ਦੋ ਬਾਲ ਨਾਵਲ ਰਾਵਣ ਅਤੇ ਮੁੱਛਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਵੀ ਬੜੀ ਰੌਚਕ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿਚ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।ਹੁਣ ਉਸਨੇ ਵਿਰਾਸਤੀ ਲੇਖ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤੇ ਹਨ।ਇਹ ਉਹ ਲੇਖ ਹਨ ਜਿਨਾਂ ਦੀ ਅਜੋਕੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਲੋੜ ਹੈ।ਅਜਕਲ ਦੀਆਂ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਗਿੱਧੇ ਵਿਚ ਬੋਲੀਆਂ ਤਾਂ ਪਾ ਰਹੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆ ਹਨ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਢੋਲ, ਡੋਰੀਆ,ਕਸੂਰੀ, ਦੰਦਾਸਾ, ਸੱਗੀਫੁੱਲ, ਤਬੀਤੜੀਆਂ, ਬਾਜ਼ੂਬੰਦ ਆਦਿ ਦਾ ਕੋਈ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿਚ ਜਿੱਤ ਕੇ ਵੀ ਹਰ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਡੇ ਕਈ ਗੱਭਰੂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਗੁੜ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦਾ ਹੈ ਤੇ ਚਰਖਾ ਕਿਵੇਂ ਕੱਤੀ ਦਾ ਹੈ।ਸੋ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਲਈ ਇਸ ਕਰਕੇ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਧਾਰ ਕਈ ਸਦੀਆਂ ਇਹਨਾਂ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ।ਜੋ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਹ ਚਰਖੇ ਦੇ ਚੱਕਰ, ਮਾਲ੍ਹ, ਅਤੇ ਗੁੱਝ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਿਆ।ਜੇਕਰ ਸਾਡਾ ਘਰੇਲੂ ਉਦਯੋਗ ਤਬਾਹ ਨਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਨਾ ਹੁੰਦੀ।ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਸਾਰੀ ਪੁਸਤਕ ਸਾਡੀ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਦਸ਼ਾ ਨੂੰ ਬਿਆਨਦੀ ਹੋਈ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਹੱਥਲੀ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਚੱਕੀ ਕੋਠੀ, ਘੱਗਰਾ, ਖੂਹ, ਫੁਲਕਾਰੀ, ਸੰਦੂਕ, ਕਪਾਹ ਬੇਲਣਾ, ਘੋੜੀ, ਸਿੱਠਣੀ, ਸੁਹਾਗ, ਭੱਤਾ ਬਾਰੇ ਬੜੇ ਖੋਜੀ ਅਤੇ ਦਿਲਚਸਪ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਲੇਖ ਰਚੇ ਗਏ ਹਨ।ਇਨਾਂ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕਧਾਰਾ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਕੇ ਲੋਕ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।ਪਾਠਕ ਜਦੋਂ ਪੁਸਤਕ ਪੜ੍ਹਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਮਨ ਹੋਰ ਅੱਗੇ ਪੜ੍ਹਨ ਨੂੰ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਲੇਖਿਕਾ ਦੀ ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਮੰਨੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦੀ ਰਚਨਾ ਵਿਚ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਬੰਨਣ ਦਾ ਦਮ ਹੈ ।ਪ੍ਰੋ.ਬਲਬੀਰ ਕੌਰ ਰੀਹਲ ਨੇ ਜਿਸ ਆਸ ਨਾਲ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਰਚੀ ਹੈ ਉਹ ਤਦ ਹੀ ਪੂਰੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੇਕਰ ਪਾਠਕ ਇਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਇਸਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਣ।ਇਹ ਪੁਸਤਕ +2 ਦੇ ਵਿਧਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਹਾਲ ਪੜ੍ਹਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।ਇਸ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨ ਭੰਡਾਰ ਵਧੇਗਾ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਸੰਸਾਰ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੋਵੇਗਾ।ਇਹ ਰਚਨਾਵਾਂ ਅਜੋਕੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਨਿਘਾਰ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿਚ ਹੋਰ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ।ਇਹਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਪਨੀਰੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਅਮੀਰ ਵਿਰਾਸਤ ਨਾਲ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।ਇਸ ਨਾਲ ਅਮੀਰ ਸਮਾਜਿਕ ਕਦਰਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਸੁਚਾਰੂ ਅਤੇ ਉਸਾਰੂ ਬਣੇਗਾ।
ਸੰਪਰਕ: +91 98150 18947
Comments
ਕਿਤਾਬਾਂ
- ਪੰਜਾਬ ਸਟੂਡੈਂਟਸ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਅੰਗ ਸੰਗ
- ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਰਾਹਾਂ ’ਤੇ : ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਸਫ਼ਰ
- ਪੁਸਤਕ: ਜੀਵਨੀ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ
- ਅਨੁਵਾਦ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰਦਿਆਂ -ਡਾ. ਵਿਨੋਦ ਕੁਮਾਰ
- ਉੱਨੀ ਸੌ ਚੁਰਾਸੀ: ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਤੇ ਲੇਖ ਡਾ. ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ
- ਜਾਗਦੀ ਜ਼ਮੀਰ ਵਾਲੀ ਕਲਮ ਦੀ ਘਾਲਣਾ: ''ਗੁਜਰਾਤ ਫ਼ਾਈਲਾਂ''-ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ
- ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਬੇਬਾਕ ਚਿਤਰਦੀ ਲੇਖਿਕਾ ਸੁਧਾ ਸ਼ਰਮਾਂ
- ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਰ ਪਿੰਡ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਸਤੌਜ ਦਾ ਨਵਾਂ ਨਾਵਲ - ਪ੍ਰੋ. ਐੱਚ ਐੱਸ. ਡਿੰਪਲ
- ਧੀਆਂ ਦੇ ਸਿਰਨਾਵੇਂ
- ਧੀਆਂ ਭੈਣਾਂ - ਵਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਰੰਧਾਵਾ
- ਘੁਮੱਕੜ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਅਣਗਿਣਤ ਮੁਲਕਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਸਫ਼ਰਨਾਮਾ
- ਅਜਮੇਰ ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ –ਸ਼ਾਇਦ ਰੰਮੀ ਮੰਨ ਜਾਏ
- ਚੌਮੁਖੀਆ ਇਬਾਰਤਾਂ : ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਪ੍ਰਾਪਤੀ
- ਦਰਦ ਪੰਜਾਬ ਦਾ
- ਬਰਫ਼ ਵਿੱਚ ਉੱਗੀ ਨਿੱਘੀ ਕਲਮ: ਇਕਬਾਲ
- ਪੁਸਤਕ: ਉਚੇਰੀ ਸੋਚ ਚੰਗੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ
- ਪੁਸਤਕ: ਸੂਰਜ ਦਾ ਹਲਫੀਆ ਬਿਆਨ
- ਕਰਮਯੋਗੀ ਪ੍ਰਿੰ. ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਤੇ ਮੇਰਾ ਪਿੰਡ ਮਾਹਿਲਪੁਰ
- ਪੁਸਤਕ: ਵਿੱਛੜ ਗਿਆ ਭਰਾਵੋ ਮੇਲਾ
- ਪੁਸਤਕ: ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਪਹਿਰਾਵਾ (ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਧਿਐਨ)
- ਪੁਸਤਕ: ਹਿੰਦੂ ਸਾਮਰਾਜਵਾਦ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
- ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਕੈਨਵੈਸ ’ਚ ਉੱਭਰੀਆਂ ਬਹੁ ਪਰਤਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ:ਮੇਰੇ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਅਦਬੀ ਸੱਚ
- ਪੁਸਤਕ: ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਜਾਦੂਗਰ ਐੱਸ ਅਸ਼ੋਕ ਭੌਰਾ
- ਪੁਸਤਕ: ਨੀ ਮਾਂ
- ਪੁਸਤਕ: ਕੰਢੀ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ
- ਪੁਸਤਕ: ਪ੍ਰਿਜ਼ਮ 'ਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਸ਼ਹਿਰ
- ਲਕੀਰਾਂ ਦੇ ਆਰ ਪਾਰ
- ਪੁਸਤਕ: ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਰਾਹਾਂ ’ਤੇ
- ਡਾ. ਤੇਜਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ ਦੀ ਪੁਸਤਕ-‘ਸੰਵਾਦ ਦੇ ਪਲ’
- ਪ੍ਰਵਾਸ ਕੇਂਦਰਤ ਨਾਵਲਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਠੋਸ ਵਾਧਾ ਹੈ ਜਤਿੰਦਰ ਹਾਂਸ ਦਾ ਪਲੇਠਾ ਨਾਵਲ ‘ਬੱਸ ਅਜੇ ਏਨਾ ਹੀ’
- ਪੁਸਤਕ: 'ਓਥੇ'
- ਨਿੱਕੀਆਂ ਕਰੂੰਬਲਾਂ-ਰੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅੰਕ
- ਪੁਸਤਕ: ਕੌਣ ਵਿਛਾਏ ਬਹਾਰ - ਤਾਰਿਕ ਗੁੱਜਰ
- ਪੁਸਤਕ: ਭੌਰੇ ਦੀਆਂ ਗੁੱਝੀਆਂ ਰਮਜਾਂ
- ਜੁਗਨੀ: ਬਲਰਾਜ ਸਿੱਧੂ ਦੀ ਵੱਖਰੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ
- ਲਾਲ ਝੰਡੇ ਹੇਠਲੇ ਦਲਿਤ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਕਹਾਣੀ: ਦਾ ਜਿਪਸੀ ਗਾਡੈਸ
- ਪੁਸਤਕ: ਵਧਾਈਆਂ ਬੇਬੇ ਤੈਨੂੰ
- ਪੁਸਤਕ: ਝਾਂਜਰ ਛਣਕ ਪਈ
- ਪੁਸਤਕ: ਪੰਜਾਬੀ ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ (ਸਥਿਤੀ, ਸੇਧਾਂ ਅਤੇ ਮੁਲਾਂਕਣ)
- ਅੱਗ ਦੀ ਲਾਟ: ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਅਮੀਰ ਰਾਜਿਆਂ ਮਹਾਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਚਿੱਤਰਦੀ ਕਿਤਾਬ - ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਪੱਖੋਕਲਾਂ
- ਪੁਸਤਕ ‘ਗੋਲਡਨ ਗੋਲ’ ਦੀ ਗਾਥਾ
- ਪੁਸਤਕ: ਗ਼ੁਸਤਾਖ਼ ਹਵਾ
- ਪੁਸਤਕ: ਔਰਤ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਮਾਰਗ
- ਪੁਸਤਕ: ਸਮਕਾਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ : ਨਾਰੀ ਪਰਿਪੇਖ
- ਪੁਸਤਕ: ਅੰਗੂਠਾ
- ਪੁਸਤਕ: ਅੰਤਰ ਨਾਦ
- ਪ੍ਰਿੰ. ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ: ਲਾਸਾਨੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ
- ਧਰਤੀ ਸਵਰਗ ਕਿਵੇਂ ਬਣੇ?
- ਮਜ਼ਦੂਰ ਇਤਿਹਾਸ ’ਚ ਔਰਤ ਵੀਰਾਂਗਣਾਂ
- ਲੋਕਪੱਖੀ ਤੇ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਸਾਹਿਤ ਘਰ-ਘਰ ਤੱਕ ਲਿਜਾਣ ਦਾ ਇੱਕ ਯਤਨ
- ਪੁਸਤਕ: ਸਾਡਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ ਬਾਲ ਅਧਿਕਾਰ
- ਸਕੂਲੀ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਚੋਣਵੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ
- ਪੁਸਤਕ: ਕਸਮ ਨਾਲ... ਝੂਠ ਨ੍ਹੀਂ ਬੋਲਦਾ
- ਪੁਸਤਕ: ਟੁੱਟਦੇ ਤਾਰੇ ਦੀ ਬਗ਼ਾਵਤ
- ਮੇਰੀ ਵਾਈਟ ਹਾਊਸ ਫੇਰੀ: ਵਾਈਟ ਹਾਊਸ ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਥਾਹ ਪਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ
- ਪੁਸਤਕ ‘ਗਾਥਾ ਗ਼ਦਰੀਆਂ ਦੀ…’: ਕੁਝ ਵਿਚਾਰ
- ਮਨੁੱਖਤਾ ਦਾ ਭਲਾ ਮੰਗਦੀ ਅਤੇ ਸਾਂਝਾਂ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੰਦੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਆਲ੍ਹਣਾ’
- ਪੁਸਤਕ: ਸੰਗੀਤਾਚਾਰੀਆ: ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ
- ਪੁਸਤਕ: ਮਸਤਾਨੀ
- ਪ੍ਰਦੇਸ ਨੂੰ ਦੇਸ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਪੂੰਜੀਵਾਦ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਚੂਹੇ-ਦੌੜ ਤੱਕ ਫੈਲੇ ਵਿਸ਼ੇ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ‘ਬੰਦ ਘਰਾਂ ਦੇ ਵਾਸੀ’
- ਮਿਹਨਤ ਦਾ ਰੰਗ
- ਪੁਸਤਕ: ਇੱਕ ਗੰਧਾਰੀ ਹੋਰ -ਨਿਰੰਜਣ ਬੋਹਾ
- ਕਿਸਾਨੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਯਥਾਰਥ ਬੋਧ ਦਾ ਬਿਰਤਾਂਤ: ਖ਼ਾਲੀ ਖੂਹਾਂ ਦੀ ਕਥਾ - ਡਾ. ਮਿਨਾਕਸ਼ੀ ਰਾਠੌਰ
- ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਦੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ‘ਸੁਪਨੇ ਸੱਚ ਹੋਣਗੇ’- ਬਲਜਿੰਦਰ ਸੰਘਾ
- ਪੁਸਤਕ ਸਮੀਖਿਆ: "ਕਸਤੂਰੀ"
- ਵਿੱਦਿਆ ਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਪ੍ਰਬੰਧ ਪ੍ਰਤੀ ਫਿਕਰਮੰਦ ਹਰ ਸ਼ਖ਼ਸ ਦੇ ਪੜ੍ਹਣਯੋਗ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ -ਗੁਰਮੀਤ ਸੁਖਪੁਰਾ
- ਕਿਰਤੀਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ : ਸੰਤ ਰਾਮ ਉਦਾਸੀ
- ਚੁੱਪ ਵਿੱਚੋਂ ਬੋਲਦੇ ਸ਼ਬਦ ‘ਚੁੱਪ ਨਦੀ ਤੇ ਮੈਂ’
- ਗੁੰਬਦ: ਜਸਬੀਰ ਕਾਲਰਵੀ ਦੇ ਅੰਤਰਮਨ ਦੀ ਰਮਜ਼ ਦੀ ਕਵਿਤਾ -ਸੁਰਜੀਤ
- ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਉੱਚਾ ਬੁਰਜ ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ
- ਖ਼ੁਸ਼ਕ ਅੱਖ ਦਾ ਖ਼ਾਬ
- ਵੱਖਰੇ ਖ਼ਿਆਲ ਤੇ ਵੱਖਰੀ ਸੋਚ ਦਾ ਨਾਵਲ ‘ਚੰਦਰਯਾਨ-ਤਿਸ਼ਕਿਨ’ - ਬਲਜਿੰਦਰ ਸੰਘਾ
- ਹਿਟਲਰ ਦੀ ਵਾਪਸੀ { Timur Vermes ਦਾ ਨਵਾਂ ਨਾਵਲ He’s back} -ਤਨਵੀਰ ਕੰਗ
- ਕਿੱਸਾਕਾਵਿ `ਚ ਵਿੱਲਖਣ ਛਾਪ: ਕਿੱਸਾ ਬਾਗ਼ੀ ਸੁਭਾਸ਼ (ਕਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਪਾਰਸ) -ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਬਿਲਿੰਗ
- ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਵਾਦਤ ਨਾਵਲ ‘ਦਾ ਵਿੰਚੀ ਕੋਡ’ - ਤਨਵੀਰ ਕੰਗ
- 'ਸੜਦੇ ਸਾਜ਼ ਦੀ ਸਰਗਮ' ਅਨੂਠੀ ਤੇ ਅਦੁੱਤੀ ਵਾਰਤਕ -ਵਰਿਆਮ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ
- ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੱਟੂ ਦੀ ਪੁਸਤਕ : ਵਿਦਰੋਹੀ ਕਾਵਿ (ਪਾਸ਼, ਉਦਾਸੀ, ਮੁਕਤੀਬੋਧ ਅਤੇ ਨੇਰੂਦਾ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ’ਚ) -ਡਾ. ਰਾਜਿੰਦਰ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ
- ਬੇਹਤਰੀਨ ਨਾਵਲ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ : The Shadow of the Wind
- ਮੌਲਿਕ ਕਾਵਿ-ਮੁਹਾਵਰੇ ਦਾ ਸਿਰਜਕ : ਜਗਤਾਰ ਸਾਲਮ
- ਨਾਵਲ ‘ਅਣਪਛਾਤੇ ਰਾਹਾਂ ਦੇ ਪਾਂਧੀ’ ’ਤੇ ਇੱਕ ਪੇਤਲੀ ਜੇਹੀ ਝਾਤ
Melvinmal
<a href=https://akcenty.life/s-ukraine-inkassator-zelenskogo-igor-shayhet-pri-chem-tut-kolomoyskiy-i-gogilashvili/>пина онлайн казино</a>